อักษรรูน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อักษรรูน
ชนิดอักษรสระ-พยัญชนะ
ภาษาพูดกลุ่มภาษาเจอร์แมนิก
ช่วงยุคElder Futhark ในท้ายศตวรรษที่ 1
ระบบแม่
ระบบลูกYounger Futhark, Anglo-Saxon futhorc
ช่วงยูนิโคดU+16A0–U+16FF[1]
ISO 15924Runr
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทศาสตร์สัทอักษรสากล หากไม่มีการสนับสนุนเร็นเดอร์ที่เหมาะสม คุณอาจเห็นเครื่องหมายคำถาม กล่อง หรือสัญลักษณ์อื่นแทนอักขระยูนิโค้ด
จารึกอักษรฟูทาร์กใหม่บน Vaksala Runestone

อักษรรูน หรือ อักษรรูนิก ในภาษาพื้นเมืองเรียกฟูทาร์ก ซึ่งหมายถึงตัวอักษร ข้อความ หรือจารึก ในภาษาเยอรมันเก่าหมายถึง ประหลาดหรือความลับ อักษรนี้มีความเกี่ยวข้องกับเวทมนตร์ ทฤษฎีเกี่ยวกับจุดกำเนิดของอักษรรูน ได้แก่ อักษรนี้ถูกออกแบบโดยอิสระ ไม่ขึ้นกับอักษรอื่น การเขียนเริ่มขึ้นในยุโรปใต้และถูกนำไปทางเหนือโดยเผ่าเยอรมัน เป็นแบบให้อักษรละตินและอักษรอีทรัสคัน

จารึกอักษรรูนที่เก่าที่สุดพบราว พ.ศ. 643 แต่จารึกส่วนใหญ่อยู่ในราว พ.ศ. 1600 พบทั้งยุโรปตั้งแต่แหลมบอลข่าน เยอรมัน สแกนดิเนเวีย ไปจนถึงอังกฤษ ทิศทางการเขียนช่วงแรกผันแปรมาก โดยมากอยู่ในแนวซ้ายไปขวา ไม่มีการแบ่งช่องว่างระหว่างคำมากนัก โดยอาจมีการใช้จุดหนึ่งจุดหรือมากว่า(►มากกว่า) จารึกที่พบมีทั้งจารึกบนผาสูง หินขนาดใหญ่ สิ่งก่อสร้าง จารึกทางศาสนาและเวทมนตร์ จารึกเกี่ยวกับการค้าและการเมือง อาวุธคำสาป (คำทำนายจดหมายส่วนบุคคล) ข้อความสั้นๆและจารึกในงานศิลปะ

รูปแบบ[แก้]

อักษรฟูทาร์กรุ่นแรก
อักษรฟูทาร์กรุ่นใหม่

อักษรรูนมีหลายรูปแบบดังต่อไปนี้

  • อักษรฟูทาร์กรุ่นแรก (Elder Futhark) เป็นรูปแบบเก่าสุดที่พบในยุโรป ที่เป็นบ้านเกิดของเผ่าเยอรมัน รวมทั้งสแกนดิเนเวีย รูปแบบอื่นๆอาจพัฒนาไปจากรูปแบบนี้
  • อักษรรูนกอทิก ใช้เขียนภาษากอทิกที่เป็นภาษาเยอรมันตะวันออก แต่จุดเริ่มต้นยังไม่ชัดเจน จารึกอักษรนี้เหลืออยู่น้อยมาก ถูกแทนที่ด้วยอักษรอื่นเมื่อราว พ.ศ. 900
  • อักษรฟูทาร์ก แองโกล-แซกซอน (Anglo-Saxon Futhorc) มีการเพิ่มอักษรบางตัวเข้ามาเพื่อใช้เขียนภาษาแองโกล-แซกซอน ซึ่งเป็นภาษาอังกฤษเก่า คาดว่าอักษรนี้เข้าไปในอังกฤษเมื่อ พ.ศ. 1000 และใช้มาจนถึง พ..ศ. 1600 มักพบบนเครื่องประดับ ก้อนหิน อาวุธ และอื่น ๆ
  • อักษรฟูทาร์กรุ่นใหม่ (Younger Futhark) พัฒนาจากอักษรรุ่นเก่า และคงตัวอยู่จนถึง พ.ศ. 1300 เป็นอักษรหลักในนอร์เวย์ สวีเดน และเดนมาร์ก จนกระทั่งถูกแทนที่ด้วยอักษรละตินเมื่อศาสนาคริสต์แพร่ไปถึง อักษรใน 3 ประเทศนี้ต่างกันเล็กน้อย

หลังพุทธศตวรรษที่ 23 การใช้อักษรรูนลดน้อยลง เมื่อศาสนาคริสต์แพร่หลายเข้ามา อักษรรูนถูกโยงเข้ากับเวทมนตร์คาถาซึ่งต้องถูกกำจัด ในปัจจุบันมีการฟื้นฟูการใช้อักษรรูนอีกครั้งแต่ใช้ในการพยากรณ์.

อักษรรูนกับศาสตร์ลึกลับ[แก้]

อักษรรูนถือเป็นอักษรศักดิ์สิทธิ์ของกลุ่มชนชาติที่ใช้ภาษากลุ่มเยอรมัน มีการนำชื่อเทพเจ้าต่างๆ มารวมเข้ากับชื่ออักษร ต่อมาได้แพร่หลายเข้าไปในสแกนดิเนเวีย มีการสลักอักษรรูนไว้ในเหรียญกษาปต์ โลงศพ หรือใช้ประดับตกแต่งสถานที่ ในยุคนาซีมีการฟื้นฟูการใช้อักษรรูนอีกครั้ง แต่เมื่อนาซีหมดอำนาจก็เสื่อมความนิยมไป จนปัจจุบันการทำนายด้วยอักษรรูนเป็นที่นิยมและนำกลับมาศึกษากันอีกครั้ง มีการกำหนดวิธีทำนายมากมาย เช่น การโยนกิ่งไม้เพื่อให้เกิดเป็นรูปอักษรรูนหรือสุ่มหยิบก้อนหินที่สลักรูปอักษรรูนไว้

อักษรรูน ถอดเสียง IPA ชื่อ ความหมาย ความหมายที่ใช้ในการทำนาย
f f /f/ fehu เฟฮู ปศุสัตว์ ความมั่งคั่งร่ำรวย
u u /u (ː)/ ?*ūruz อูรุศ กระทิงป่า พลังอำนาจ
th,þ þ /θ/, /ð/ ?*þurisaz ธูรีสัศ ยักษ์ อาณาเขต ขอบเขต
a a /a (ː)/ ansuz อันสุศ เทพองค์หนึ่ง สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
r r /r/ *raidōไรโด ขี่ การเดินทาง
k k /k/ ?*kaunan คาวนัน คำสาบาน ความต้องการได้รับและถ่ายทอดความรู้
g g /g/ *gebō เกโบ ของขวัญ การให้และรับ
w w /w/ *wunjō วุนโย ความสุข รักแท้ ข่าวดีครอบครัวที่มีความสุข
h h h /h/ *hagalaz ฮอกลา ลูกเห็บ ความโง่เขลา หวาดกลัว เหตุการณ์ประหลาด
n n /n/ *naudiz นาวดิศ ความทุกข์ ความสงสัย ไม่มั่นใจในความปลอดภัย
i i /i (ː)/ *īsaz ไอสัศ น้ำแข็ง ความล่าช้า
j j /j/ *jēra- เยรัน ปี การจบสิ้นและการเกิดใหม่
ï,ei
ï (or æ)
/æː/ (?) *ī (h) waz/*ei (h) waz เอวัศ ก้ามปูสีม่วง ความสำเร็จ ความเจริญก้าวหน้า
p p /p/ ?*perþ- เพร์โธ ปริศนา ความลับ
z z /z/ ?*algiz อัลจีศ กวางมูส การบำบัดรักษา การปกป้อง
s s s /s/ *sōwilō โสเวโล พระอาทิตย์ ความรัก ความอบอุ่น ความปลอดภัย
t t /t/ *tīwaz/*teiwaz ไทวัศ เทพทอร์ การผูกมัดด้วยคำสัญญา คำสาบาน
b b /b/ *berkanan เบอร์คานัน ไม้เบิร์ช การกำเนิดใหม่ ข่าวดี
e e /e (ː)/ *ehwaz เอะวัศ ม้า การเปลี่ยนแปลงในทางที่ดี
m m /m/ *mannaz มันนัศ มนุษย์ ความรอบคอบ รัดกุมการคิดให้มากขึ้น
l l /l/ *laguz ลาวนัศ พืชล้มลุกที่มีกลิ่นหอม ความรักที่เก็บซ่อนไว้ภายใน
N /ŋ/ *ingwaz อิงวัศ ผู้ชาย สุขภาพ ความกินดีอยู่ดี ชื่อเสียงโด่งดัง
o o /o (ː)/ *ōþila-/*ōþala- โอธาลา แผ่นดิน การสักการบูชาที่สำคัญ เหตุการณ์ที่ขึ้นกับเวลา
d d /d/ *dagaz ดากัศ วัน ความสุข ความรุ่งเรือง

อ้างอิง[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  1. Runic (PDF) (chart), Unicode.