วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร

วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร
วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร
ชื่อสามัญ	วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร
ที่ตั้ง	ถนนราชดำเนินนอก แขวงบางขุนพรหม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ประเภท	พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร
เจ้าอาวาส	พระราชสุมนต์มุนี (บุญร่วม อตฺถกาโม)
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดมกุฏกษัตริยาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร ตั้งอยู่ริมถนนและคลองผดุงกรุงเกษม ด้านใกล้ถนนราชดำเนินนอก

ประวัติ

วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร สร้างขึ้นตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากขุดคลองผดุงกรุงเกษมเป็นคูพระนครชั้นนอกแล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้มีวัดเรียงรายอยู่ตามชายคลองเหมือนที่กรุงศรีอยุธยา จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดขึ้นเคียงคู่กับวัดโสมนัสราชวรวิหาร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นแม่กองก่อสร้าง และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนราชสีหวิกรม เป็นนายช่าง การก่อสร้างแล้วเสร็จใน พ.ศ. 2411 ในขั้นแรกโปรดเกล้าฯ ให้เรียกชื่อว่าวัดนามบัญญัติ เป็นการชั่วคราวก่อน เมื่อสิ้นรัชกาลจึงค่อยเรียกนามพระราชทานว่าวัดมกุฏกษัตริยาราม อันเป็นนามตามพระปรมาภิไธย

วัดมกุฏกษัตริยารามในเขตพระนคร และวัดโสมนัสวิหารที่อยู่ในเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นวัดในเขตกรุงรัตนโกสินทร์ ที่มีเสมา 2 ชั้น ชั้นแรกเรียกว่า มหาสีมา อยู่ในซุ้มที่มุมกำแพงรอบวัด และยังมีเสมารอบพระอุโบสถอีกเรียกว่า ขัณฑสีมา ในวัดที่มีเสมา 2 ชั้นเช่นนี้ พระสงฆ์สามารถประชุมทำสังฆกรรมได้ทั้งพระอุโบสถและพระวิหาร

ประวัติสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ

อาคารสำคัญในวัดได้แก่ พระวิหาร และพระอุโบสถ มีลายพระมหามงกุฏอันเป็นตราประจำรัชกาลที่ 4 ทั้งที่หน้าบันและด้านบนของซุ้มประตูหน้าต่างเช่นเดียวกัน ผนังด้านในพระอุโบสถมีภาพจิตรกรรมอันหลากหลายแตกต่างจากวัดอื่น เช่น เรื่องพระสาวกในบาลีและอรรถกถา พระอัครสาวก 11 พระองค์ อัครสาวิกา 8 องค์ ภาพการบำเพ็ญกรรมฐาน สิ่งที่พึ่งปฏิบัติเนื่องด้วยธรรมวินัย ธุดงควัตร บนบานหน้าต่างและบานประตูด้านในเขียนพระสูตรที่เป็นคาถาด้วยตัวอักษรบรรจง เป็นต้น

ลำดับเจ้าอาวาส

พระอารามแห่งนี้มีเจ้าอาวาสมาแล้วทั้งสิ้น 8 พระองค์/รูปได้แก่

ลำดับที่	รูปภาพ	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1		พระจันทรโคจรคุณ (ยิ้ม จนฺทรํสี)	พ.ศ. 2411	พ.ศ. 2425
2		พระพรหมมุนี (แฟง กิตฺติสาโร)	พ.ศ. 2425	พ.ศ. 2443
3		พระธรรมปาโมกข์ (ถม วราสโย)	พ.ศ. 2443	พ.ศ. 2462
4		พระศาสนโศภน (แจ่ม จตฺตสลฺโล)	พ.ศ. 2462	พ.ศ. 2488
5		สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)	พ.ศ. 2488	พ.ศ. 2514
6		พระเทพกิตติเมธี (หิ้น คนฺธาโร)	พ.ศ. 2514	พ.ศ. 2516
7		สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ (ประจวบ กนฺตาจาโร)	พ.ศ. 2517	พ.ศ. 2551
8		พระราชสุมนต์มุนี (บุญร่วม อตฺถกาโม)	พ.ศ. 2565	ปัจจุบัน

คลังภาพ

• 

  พระอุโบสถ

• 

  พระพุทธวชิรมกุฎ พระประธานในพระวิหารหลวง

• 

  พระเจดีย์