สถานีสนามไชย
สนามไชย Sanam Chai | |
---|---|
![]() | |
![]() ชั้นจำหน่ายบัตรโดยสาร | |
ข้อมูลทั่วไป | |
เจ้าของ | การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย |
ผู้ให้บริการ | บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) |
สาย | สายเฉลิมรัชมงคล |
การเชื่อมต่อ | รถโดยสารประจำทาง, เรือด่วนเจ้าพระยา (ไม่มีธง) |
ถนน | สนามไชย |
เขต/อำเภอ | เขตพระนคร |
โครงสร้าง | |
ประเภทโครงสร้าง | ใต้ดิน |
รูปแบบชานชาลา | เกาะกลาง |
จำนวนชานชาลา | 2 |
ข้อมูลอื่น | |
รหัสสถานี | ![]() |
ทางออก | 5 |
บันไดเลื่อน | 21 |
ลิฟต์ | 3 |
เวลาให้บริการ | 6.00 น. - 24.00 น. |
ประวัติ | |
เปิดให้บริการ | 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 |
ที่ตั้ง | |
![]() | |
หมายเหตุ | |
สถานีสนามไชย (อังกฤษ: Sanam Chai Station, รหัส BL31) เป็นสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ในเส้นทางรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล โดยเป็นสถานีเดียวในระบบรถไฟฟ้าใต้ดินที่ตั้งอยู่บริเวณใจกลางพื้นที่อนุรักษ์เกาะรัตนโกสินทร์ ในแนวถนนสนามไชย กรุงเทพมหานคร บริเวณวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เป็นเส้นทางต่อเนื่องจากสถานีหัวลำโพง ผ่านพื้นที่เมืองเก่าก่อนลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณปากคลองตลาด ไปยังฝั่งธนบุรี และยกระดับขึ้นสู่สถานีท่าพระต่อไป
สถานีตั้งอยู่ด้านล่างถนนสนามไชย ด้านทิศเหนือของแยกสะพานเจริญรัช 31 หรือปากคลองตลาด (จุดบรรจบถนนสนามไชย, ถนนมหาราช, ถนนราชินี, ถนนอัษฎางค์ และถนนจักรเพชร) บริเวณด้านหน้าโรงเรียนวัดราชบพิธ, มิวเซียมสยาม และด้านหลังวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในพื้นที่แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
การออกแบบ[แก้]
ที่ตั้งของสถานีสนามไชยเป็นสถานีแห่งเดียวในโครงการระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานคร ที่มีตัวสถานีอยู่ใจกลางพื้นที่ชั้นในของเกาะรัตนโกสินทร์ ภายในขอบเขตระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยา และคลองคูเมืองเดิม (นอกเหนือจากสถานีสนามหลวง ของรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม ซึ่งมีทางเข้าออกสถานีที่เชื่อมต่อกับท้องสนามหลวงอยู่ในขอบเขตพื้นที่ดังกล่าว) จึงทำให้การวางแผนก่อสร้างเส้นทางและตัวสถานีสนามไชยเป็นที่จับตามองจากคณะกรรมการกรุงรัตนโกสินทร์ เนื่องจากหลายฝ่ายกังวลว่าโครงสร้างระบบรถไฟฟ้าจะส่งผลกระทบต่อชั้นน้ำใต้ดินและความมั่นคงของโครงสร้างโบราณสถานที่สำคัญใกล้เคียง โดยเฉพาะวัดพระเชตุพนฯ และพระบรมมหาราชวัง นอกจากนี้เพื่อรักษาทัศนียภาพของเมืองและเพื่อลดผลกระทบในระหว่างการก่อสร้าง จึงจำเป็นต้องเลือกวิธีการก่อสร้างเส้นทางแบบไม่เปิดหน้าดิน
เพื่อป้องกันมิให้โครงสร้างสถานีบดบังทัศนียภาพของมิวเซียมสยาม การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย และผู้รับเหมาก่อสร้างคือ บริษัท ช.การช่าง จำกัด (มหาชน) จึงตกลงร่วมกันที่จะก่อสร้างทางขึ้นลงที่ 1 ในรูปแบบการตัดหลังคาออกไป โดยระหว่างการก่อสร้างได้มีการเพิ่มบ่อพักน้ำฝนและเพิ่มท่อระบายน้ำบริเวณที่เป็นโซนพื้นที่กลางแจ้งของสถานี รวมถึงได้มีการติดตั้งบันไดเลื่อนแบบใช้งานกลางแจ้งเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาไฟฟ้ารั่วหรือลัดวงจรแก่ผู้มาใช้บริการ แนวทางการออกแบบอนุรักษ์ คือ ออกแบบทางขึ้นลงของสถานีให้สอดคล้องกับรูปแบบรั้วจองมิวเซียมสยาม[1]
การออกแบบภายใน ใช้รูปแบบสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ออกแบบโดย รศ.ดร. ภิญโญ สุวรรณคีรี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ให้ความรู้สึกเหมือนเป็นท้องพระโรงในสมัยรัตนโกสินทร์ มีการประดับด้วยเสาสดุมภ์ ที่ตั้งตระหง่านอยู่ระหว่างทางเดิน ลงลายกระเบื้องเป็นดอกพิกุล ปลายเสาประดับด้วยบัวจงกลปิดทองคำเปลว พื้นและผนังจำลองมาจากกำแพงเมือง ประดับด้วยเสาเสมาของพระบรมมหาราชวัง เพดานเป็นลายฉลุแบบดาวล้อมเดือน ปิดทองคำเปลว[2] นอกจากนี้ยังมีการจัดนิทรรศการ แสดงวัตถุโบราณที่ขุดพบ เช่น ฐานรากของพระราชวังของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุขสวัสดี
ระบบปรับอากาศ ไว้ด้านข้างแทนการวางด้านบน ทำให้สถานีนี้มีเพดานสูงกว่าสถานีอื่น[3]
การขุดพบโบราณวัตถุ[แก้]
ในช่วงการก่อสร้างสถานี ผู้รับเหมาก่อสร้างตามสัญญาที่ 2 (โครงสร้างใต้ดินช่วงสนามไชย - ท่าพระ) คือ บริษัท ช.การช่าง จำกัด (มหาชน) ได้มีการขุดเจอวัตถุโบราณระหว่างการก่อสร้างกำแพงกันดิน (Retaining Wall) ในชั้นดินเป็นจำนวนมาก อาทิ ตุ๊กตาดินเผา ถ้วย ชาม กระเบื้องดินเผา สมัยพุทธศตวรรษที่ 24–25 ทั้งภาษาไทยและภาษาจีน ปืนโลหะ ความยาว 14.5 ซม. สลักวลีว่า MEMENTO MORI ซึ่งมีความหมายว่า Remember you will die นอกจากนั้นยังพบเหรียญโลหะสมัยรัชกาลที่ 4-5 เช่น เหรียญโลหะวงกลม มีตราจักร มูลค่า 1 สตางค์ เหรียญโลหะวงกลม พิมพ์อักษรสยามรัฐ มูลค่า 1 สตางค์ เหรียญโลหะ มีตรามหามงกุฎ อีกด้านพิมพ์ลายจักรภายในมีช้าง เป็นต้น ยังขุดพบ คลองราก หรือฐานรากโครงสร้างพระราชวังโบราณ ทำให้ทราบวิธีการก่อสร้างพระราชวังโบราณ[4] การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยและผู้รับเหมาจึงได้ดำเนินการส่งมอบวัตถุโบราณให้กรมศิลปากร และมิวเซียมสยาม นำไปเก็บรักษาและสืบหาที่มาของวัตถุ พร้อมทั้งปรับแบบของสถานีสนามไชยให้มีพื้นที่จัดแสดงวัตถุโบราณหรือไซต์มิวเซี่ยมก่อนลงไปยังพื้นที่ของสถานี[5] โดยปัจจุบันอยู่ในระหว่างการปรับปรุงและตกแต่งพื้นที่บริเวณทางออกที่ 1 เพื่อจัดแสดงเป็นนิทรรศการถาวรภายใต้ชื่อ ไซต์มิวเซี่ยม โดย รฟม. ได้มอบพื้นที่ให้มิวเซียมสยามเข้ามาตกแต่งและดูแลรักษาพื้นที่แห่งนี้
แผนผังสถานี[แก้]
G ระดับถนน |
- | ป้ายรถประจำทาง, มิวเซี่ยมสยาม, โรงเรียนวัดราชบพิธ โรงเรียนราชินี, ท่าเรือราชินี, สน.พระราชวัง, ปากคลองตลาด วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม |
B1 ทางเดินระหว่างชั้นระดับถนน กับ ชั้นขายตั๋วโดยสาร |
ชั้น Subway | ชั้นคั่นกลาง ระหว่างระดับถนน กับ ชั้นขายตั๋วโดยสาร |
B2 ชั้นขายบัตรโดยสาร ไซต์มิวเซี่ยม |
ชั้นขายบัตรโดยสาร | ห้องขายบัตรโดยสาร, เครื่องขายบัตรโดยสาร ไซต์มิวเซี่ยม, ทางเดินลอดถนน ,ทางออก 1-5 |
B3 ทางเดินระหว่างชั้นขายบัตรโดยสาร กับ ชั้นชานชาลา |
ชั้น Plant | ชั้นคั่นกลาง ระหว่างชั้นขายบัตรโดยสาร กับ ชั้นชานชาลา |
B4 ชานชาลา |
ชานชาลา 2 | สายเฉลิมรัชมงคล มุ่งหน้า สถานีท่าพระ (ผ่าน สถานีบางซื่อ) |
ชานชาลา 1 | สายเฉลิมรัชมงคล มุ่งหน้า สถานีหลักสอง |
รายละเอียดสถานี[แก้]
รูปแบบของสถานี[แก้]
เป็นชานชาลาแบบเกาะกลาง (Station with Central Platform) โดยชั้นออกบัตรโดยสารตกแต่งโดยใช้สถาปัตยกรรมรัตนโกสินทร์ตอนต้น ออกแบบโดยรองศาสตราจารย์ ดร. ภิญโญ สุวรรณคีรี
ทางเข้า-ออกสถานี[แก้]
- 1 มิวเซียม สยาม, พระบรมมหาราชวัง, วัดพระศรีรัตนศาสดาราม, วัดโพธิ์ (ลิฟต์, บันไดเลื่อนขึ้นและลง)
- 2 โรงเรียนวัดราชบพิธ (ลิฟต์, บันไดเลื่อนขึ้นและลง / ไม่มีบันไดธรรมดา)
- 3 สถานีตำรวจนครบาลพระราชวัง (บันไดเลื่อนขึ้นและลง / ไม่มีบันไดธรรมดา)
- 4 ปากคลองตลาด
- 5 ท่าเรือราชินี, โรงเรียนราชินี (บันไดเลื่อนขึ้น)
การจัดพื้นที่ในตัวสถานี[แก้]
แบ่งเป็น 4 ชั้น ประกอบด้วย
- G ชั้นระดับถนน (Ground level)
- B1 ชั้นระหว่างชั้นระดับถนน กับชั้นออกบัตรโดยสาร
- B2 ชั้นออกบัตรโดยสาร เหรียญโดยสาร และห้องประชาสัมพันธ์ (Concourse level)
- B3 ชั้นระหว่างชั้นออกบัตรโดยสาร กับชั้นชานชาลา
- B4 ชั้นชานชาลา (Platform level) ชานชาลา 1 มุ่งหน้าสถานีหลักสอง และชานชาลา 2 มุ่งหน้าสถานีเตาปูน
เวลาให้บริการ[แก้]
ปลายทาง | วัน | ขบวนแรก | ขบวนสุดท้าย | |||
---|---|---|---|---|---|---|
สายเฉลิมรัชมงคล | ||||||
ชานชาลาที่ 1 | ||||||
BL38 | หลักสอง | จันทร์ - ศุกร์ | 05:50 | 00:13 | ||
เสาร์ - อาทิตย์ นักขัตฤกษ์ |
06:02 | 00:13 | ||||
ชานชาลาที่ 2 | ||||||
BL01 | ท่าพระ (ผ่านบางซื่อ) |
จันทร์ - ศุกร์ | 05:48 | 23:24 | ||
เสาร์ - อาทิตย์ นักขัตฤกษ์ |
05:58 | 23:24 | ||||
ขบวนสุดท้ายเชื่อมต่อสายสีม่วง | - | 22:38 | ||||
รถโดยสารประจำทาง[แก้]
ถนนสนามไชย หน้ามิวเซี่ยมสยาม | |||
---|---|---|---|
สายที่ | ต้นทาง | ปลายทาง | หมายเหตุ |
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) | |||
3 | อู่กำแพงเพชร | คลองสาน | |
รถเอกชน | |||
9 | กัลปพฤกษ์ | สถานีรถไฟสามเสน | |
48 | มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตบางนา | วัดโพธิ์ | |
82 | ท่าน้ำพระประแดง | พาหุรัด |
ถนนสนามไชย หน้าสวนเจ้าเชตุ | |||
---|---|---|---|
สายที่ | ต้นทาง | ปลายทาง | หมายเหตุ |
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) | |||
12 | ห้วยขวาง | ปากคลองตลาด | |
82 | ท่าน้ำพระประแดง | สนามหลวง | |
รถเอกชน | |||
6 | ท่าเรือพระประแดง | บางลำพู | |
9 | กัลปพฤกษ์ | สถานีรถไฟสามเสน | |
48 | มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตบางนา | วัดโพธิ์ |
ถนนมหาราช | |||
---|---|---|---|
สายที่ | ต้นทาง | ปลายทาง | หมายเหตุ |
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) | |||
47 | ท่าเรือคลองเตย | กรมที่ดิน | มุ่งหน้าท่าเรือคลองเตย |
53 | สนามหลวง | เทเวศร์ | วนขวา |
82 | ท่าน้ำพระประแดง | สนามหลวง | มุ่งหน้าบางลำพู |
- ถนนอัษฎางค์ สาย 7ก 8 42(วนซ้าย) 73
- รถรับส่งนักศึกษา คณาจารย์ และบุคลากร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วิทยาเขตท่าพระจันทร์
สถานที่สำคัญใกล้เคียง[แก้]
- วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร
- หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (สวนเจ้าเชตุ)
- สวนสราญรมย์
- อาคารสำนักงานสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (มิวเซียมสยาม)
- ยอดพิมานริเวอร์วอล์ค
- ปากคลองตลาด
- ท่าเตียน
- กรมที่ดิน
- โรงเรียนวัดราชบพิธ
- โรงเรียนราชินี
- ถนนบ้านหม้อ
- โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "เรื่องเล่าสองข้างราง MRT สีน้ำเงิน". p. 38.
- ↑ สถานีสนามไชย สถานีรถไฟฟ้าใต้ดินสวยที่สุดในไทย
- ↑ เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “สถานีสนามไชย” สถานีรถไฟใต้ดินที่สวยที่สุดในประเทศไทย
- ↑ ขุดรถไฟฟ้าพบประวัติศาสตร์ โบราณวัตถุสมัยรัชกาลที่ 4–5 ไทยรัฐออนไลน์
- ↑ MRT สนามไชย “พิพิธภัณฑ์ใต้ดิน” แห่งแรกของไทย! - บ้านและสวน
สถานีใกล้เคียง[แก้]
สถานีก่อนหน้า | ขบวนรถไฟ | สถานีต่อไป | ||
---|---|---|---|---|
สถานีสามยอด มุ่งหน้า สถานีท่าพระ (ผ่านบางซื่อ) |
สายเฉลิมรัชมงคล | สถานีอิสรภาพ มุ่งหน้า สถานีหลักสอง |
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°44′38″N 100°29′38″E / 13.744°N 100.494°E