โรงเรียนวัดราชบพิธ

โรงเรียนวัดราชบพิธ Wat Rajabopit School
ที่ตั้ง
3 ถนนสนามไชย แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร รหัสไปรษณีย์ 10200
พิกัด	13.743939°N 100.495216°E / 13.743939; 100.495216
ข้อมูล
คำขวัญ	วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ (คนล่วงทุกข์เสียได้ด้วยความเพียร)
ก่อตั้ง	2 มีนาคม พ.ศ. 2428 (138ปี)
ผู้ก่อตั้ง	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร ที่สมเด็จพระพุฒาจารย์
หน่วยงานกำกับ	สพฐ.
ผู้อำนวยการ	นายปราโมทย์ ทวีตั๊งตระกูล
ภาษา	ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาจีนกลาง ภาษารัสเซีย
สี	ขาว-เหลือง
เพลง	เพลงมาร์ชราชบพิธ, ร.บ.ขาวเหลือง
ต้นไม้ประจำโรงเรียน	ต้นประดู่
เว็บไซต์	http://www.rb.ac.th/

วัดราชบพิธ

วัดราชบพิธ (กรุงเทพมหานคร)

โรงเรียนวัดราชบพิธ ตั้งอยู่ในเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ประวัติโรงเรียนในยุคเริ่มแรก

โรงเรียนวัดราชบพิธ

โรงเรียนวัดราชบพิธได้ถือกำเนิดขึ้นมาจากโรงเรียนสอนภาษาไทยในยุคต้นของการจัดการศึกษาในระบบโรงเรียนของไทย ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในครั้งนั้น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร ที่สมเด็จพระพุฒาจารย์ เจ้าอาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ได้ทรงทำความตกลงกับกรมศึกษาธิการ แต่ครั้งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดี จัดตั้งโรงเรียนวัดราชบพิธขึ้นเมื่อ ปีระกา สัปตศก จุลศักราช 1247 ตรงกับ รัตนโกสิทร์ศก 104 หรือปี พุทธศักราช 2428 ดังปรากฏหลักฐานรายชื่อโรงเรียนวัดราชบพิธ อยู่ในหนังสือราชกิจจานุเบกษา เล่ม 1 หน้า 319

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร ที่สมเด็จพระพุฒาจารย์

เมื่อครั้งแรกตั้งโรงเรียนนั้น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร ได้ทรงอนุญาตใช้ชั้นบนของตึกศาลาการเปรียญ ข้างสระน้ำด้านถนนเฟื่องนครซึ่งใช้เป็น "ภัณฑาคาร" สำหรับเก็บรักษาถาวรวัตถุของสงฆ์ เป็นสถานที่เล่าเรียนโดยมิต้องเสียค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด ในครั้งนั้นโรงเรียนวัดราชบพิธมีนักเรียนทั้งสิ้น 53 คน มีครู 2 คน (ความปรากฏในหนังสือราชกิจจานุเบกษา เล่ม 1 หน้า 323) มีนายกวีซึ่งต่อมาได้ลาออกไปรับราชการในกรมพระอาลักษณ์ และได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นขุนสุทรลิขิต เป็นครูใหญ่คนแรก มีชั้นเรียนเพียงชั้นเดียว คือ ชั้นประโยคหนึ่ง โดยนักเรียนที่สอบได้ประโยคหนึ่งคนแรกของโรงเรียนคือ พระสวัสดิ์นคเรศ (มงคล อมาตยกุล) สอบไล่ได้เมื่อ พ.ศ. 2430

ต่อมาอีกประมาณ 3 ปี คือราว พ.ศ. 2431 ในสมัยที่ นายพยอม เป็นครูใหญ่ ผู้คนในละแวกใกล้ไกลนิยมส่งบุตรมาเข้าเรียนมาขึ้น ทำให้สถานที่เล่าเรียนคับแคบ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า พระอรุณนิภาคุณากร พระผู้ก่อกำเนิดโรงเรียนวัดราชบพิธ จึงได้ทรงให้ย้ายไปทำการสอนที่ชั้นล่างของตำหนักที่ประทับของพระองค์ (ปัจจุบันสถานที่แห่งนี้คือที่ตั้งขออาคารภุชงค์ประทานวิทยาสิทธิ์ 1 ซึ่งเป็นอาคาร 3 ชั้นที่อยู่ติดกับสุสานหลวง) แต่กระนั้นก็ตาม ผู้คนก็นิยมส่งบุตรมาเข้าเรียนจนสถานที่ชั้นล่างของตำหนักนั้นไม่เพียงพออีก พระองค์จึงทรงประทานศาลารายรอบบริเวณให้ใช้เป็นห้องเรียนอีก 3 หลัง ในยุคนี้โรงเรียนวัดราชบพิธมีเพียงชั้นประถม 1 - 4 เท่านั้น มีนักเรียนประมาณ 100 คน และ หลวงชำนาญอนุสาสน์ (รอด รักตะประจิตร) เป็นครูใหญ่

ในสมัยพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ทรงเป็นเจ้าอาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามสืบต่อมา พระองค์ได้ทรงประทาน ศาลารายหลังที่อยู่ด้านถนนเฟื่องนคร ให้ใช้เป็นสถานที่เรียนอีก 1 หลัง ด้วยทรงเล็งเห็นความอัตคัตของสถานที่เรียน โรงเรียนจึงได้ใช้ศาลารายทั้ง 4 หลัง กับชั้นล่างของตำหนักเป็นที่เรียน อย่างไรก็ดีโรงเรียนวัดราชบพิธก็ได้เจริญโดยลำดับ จนกระทั่ง พ.ศ. 2457 สถานที่เรียนก็ไม่เพียงพอ ราชบุรุษกวย ป.ป. ครูใหญ่ในขณะนั้น ได้ทูลขอชั้นบนของตำหนัก ซึ่งมีพระสงฆ์อาศัยอยู่เป็นที่เรียน พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ก็ได้มีพระเมตตาโปรดประทานให้ตามประสงค์ ในพ.ศ. 2478 สมเด็จพระสังฆราชเจ้าก็ได้ทรงประทานทุนส่วนพระองค์สร้างตึกสัมฤทธิ์วิทยาการให้เป็นที่เล่าเรียนอีก 1 หลัง ด้วยเหตุนี้จึงได้มีการยกฐานะโรงเรียนเดิมให้เป็นมัธยมตอนต้น โรงเรียนวัดราชบพิธจึงเปลี่ยนชื่อเป็น "โรงเรียนมัธยมวัดราชบพิธ" ดังปรากฏหลักฐานดวงตราที่ประทับอยู่บนหนังสือของห้องสมุดโรงเรียนหลายสิบเล่ม โรงเรียนมัธยมวัดราชบพิธในเวลานั้นมีเพียงชั้นมัธยม 1 - 3 ส่วนประถม 1 - 3 ที่มีอยู่เดิมก็ย้ายไปอยู่โรงเรียนประถมวัดสุทัศน์แทน โรงเรียนมัธยมวัดราชบพิธได้เจริญโดยลำดับ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2467 จึงได้เริ่มเปิดชั้นมัธยมศึกษา ตอนปลาย ในสมัยที่ขุนกิตติเวทย์เป็นครูใหญ่ ปีพ.ศ. 2469 อันเป็นปีที่โรงเรียนแห่งนี้มีนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียนถึง 401 คน และในปี พ.ศ. 2474 นักเรียนโรงเรียนมัธยมวัดราชบพิธก็สามารถสอบไล่ได้เป็นที่ 1 ของประเทศคือ นายสุดใจ เอี่ยมอุดม

พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า

ปีพ.ศ. 2478 ขุนชำนิอนุสาสน์ (เส่ง เลาหะจินดา) ครูใหญ่ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการได้ไปเฝ้าพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ผู้ทรงอุปการะโรงเรียนทูลขอสถานที่เล่าเรียนเพื่อจะขยายชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 7 - 8 แผนกวิทยาศาสตร์ พระองค์ก็ได้ทรงพระเมตตาประทานทุนสร้างตึกสัมฤทธิ์วิทยาการให้ พร้อมทั้งจัดตั้งอุปกรณ์การศึกษาให้เสร็จ ทั้งยังทรงฉลองตึกให้เสร็จในปี พ.ศ. 2479 อันเป็นปีรุ่งขึ้น แต่กระทรวงธรรมการในเวลานั้นกลับอนุญาตให้เปิดแผนกภาษาแทน และสั่งยุบโรงเรียนมัธยมศึกษาวัดมหรรณพารามรวมกับโรงเรียนนี้เมื่อปี พ.ศ. 2480

หลังจากที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า สิ้นพระชนม์เมื่อ 25 สิงหาคม 2480 แล้ว พระศาสนโศภน (ภา ภาณโก) เจ้าอาวาสยุคที่ 3 ได้เป็นผู้อุปการะสืบต่อมา ท่านได้เห็นความเจริญของการศึกษาจึงร่วมจัดหาทุนกับคณะศิษยานุศิษย์ สร้างอาคารเรียนเพิ่มขึ้นอีก 3 หลัง เพื่อเป็นพระอนุสรณ์แด่สมเด็จพระสังฆราชเจ้าพระองค์นั้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2481 กระทรวงธรรมการได้สั่งให้ยุบโรงเรียนมัธยมวัดมหาธาตุกับโรงเรียนมัธยมกล่อมพิทยากร มารวมกับโรงเรียนวัดราชบพิธในสมัยขุนวิทยาวุฒิ (นวม ชัยรัตน์) เป็นครูใหญ่ ทำให้มีนักเรียนเพิ่มขึ้นถึง 560 คน จนสถานที่เรียนไม่เพียงพอ ต้องขอยืมใช้สถานที่ในสุสานหลวงจากพระธรรมปาโมกข์ (วาสน์ วาสโน) ผู้รักษาการในตำแหน่งเจ้าอาวาส ใช้เป็นสถานที่เรียนชั่วคราว และได้ร่วมมือกันหารือกับพระธรรมปาโมกข์ พระจุลคณิศร และพ.อ.พระยาศรีสุรสงคราม เพื่อหาทุนสร้างโรงเรียนถวายเป็นอนุสรณ์แต่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า

อาคารเรียนยุคเริ่มแรกตั้งอยู่รายรอบในเขตพุทธาวาส

ในปลายปี เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2481 ขุนชำนิอนุสาสน์ได้กลับจากการเป็นผู้แทนราษฎรมารับตำแหน่งครูใหญ่อีกทั้งยัง ได้รับอนุมัติจากพระศาสนโศภน เจ้าอาวาสให้จัดสร้างอาคารเรียนเพิ่มอีก 4 หลังคือ พ.ศ. 2484 สร้างตึกชินวรศรีธรรมวิทยาคาร และพ.ศ. 2485 สร้างตึกภุชงค์ประทานวิทยาสิทธิ์1,2 และ 3 ภายหลังจากพระศาสนโศภนได้มรณภาพ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) สกลมหาสังฆปริณายก (ขณะดำรงสมณศักดิ์ที่สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์) เจ้าอาวาสพระองค์ที่สี่ทรงเป็นองค์อุปถัมภ์โรงเรียนต่อมา

ครั้นต่อมาปี พ.ศ. 2487 - 2488 นายพิศาล มั่นเสมอ ครูใหญ่ เวลานั้นได้ติดต่อขอทุนกรมสามัญศึกษาจัดการซื้อหนังสือไทยและต่างประเทศ เพื่อจัดตั้งห้องสมุด แต่ท่านได้ถึงแก่กรรมเสียก่อนเมื่อ 27 ธันวาคม 2488 จนกระทั่งปี พ.ศ. 2492 กระทรวงศึกษาธิการได้ดำริให้มีห้องสมุดโรงเรียนขึ้น โดยเลือกเอาโรงเรียนแห่งนี้เป็นที่ตั้งห้องสมุดกลาง สำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษาโดยใช้ตึกภุชงค์ประทานวิยาสิทธิ์ 3 เป็นที่ตั้งเปิดทำการครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2492 มีอาจารย์ รสา วงศ์ยังอยู่ เป็นบรรณารักษ์คนแรก ในสมัยที่นายโกวิท ประทัตสุนทรสาร เป็นครูใหญ่ และโรงเรียนมัธยมวัดราชบพิธได้เจริญมาโดยลำดับจวบจนกระทั่งสถานที่ที่มีอยู่มีความคับแคบ ต้องมีการจัดเรียนเป็น 2 ผลัด (เช้า - บ่าย) แยกบางส่วนไปเรียนในบริเวณวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร พร้อม ๆ กับการขาดหายไปของคำว่า "มัธยม" ในนามโรงเรียนจนกลายเป็น "โรงเรียนวัดราชบพิธ" ในปัจจุบัน

โรงเรียนแห่งใหม่ (วาสนะประทานวิทยาสิทธิ์)

นับเนื่องจากการที่อาจารย์ผล ใจสว่าง ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดราชบพิธคนที่ 23 ได้มองเห็น ความอัตคัตเรื่องสถานที่เรียน ทั้งสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (วาสนมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก มีพระดำริเรื่องที่นักเรียนของโรงเรียนวัดราชบพิธมีความยากลำบากในเรื่องสถานที่เรียนแออัด มีพระประสงค์ที่จะะขยายสถานที่เรียนให้กว้างขวางออกไป แม้ได้มีผู้ประสงค์จะทูลถวายที่ดินให้โรงเรียนหลายรายด้วยกัน แต่พระองค์ทรงเห็นว่าที่เหล่านั้นไกลจากวัดราชบพิธ และโรงเรียนเดิมมากเกินไป จนกระทั่งปี พ.ศ. 2524 โรงเรียนวัดราชบพิธได้ที่ดินแปลงหนึ่งจำนวน 9 ไร่ 1 งาน 46 ตารางวา ซึ่งเป็นที่ตั้งอาคารคลังยกกระบัตร กรมพลาธิการทหารบก ตั้งอยู่บริเวณสวนเจ้าเชตุ ไม่ไกลจากวัดและโรงเรียนเดิมเหมาะที่จะสร้างขยายโรงเรียน เพราะกองทัพบกเจ้าของที่นั้นมีโครงการจะย้ายคลังพัสดุไปที่ อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) สกลมหาสังฆปริณายก จึงมีพระลิขิตถึงพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2525 เพื่อทรงขอบิณฑบาตที่ดินดังกล่าวสำหรับใช้เป็นสถานที่ก่อสร้างขยายโรงเรียนวัดราชบพิธ ภายหลังที่กองทัพบกได้ย้ายคลังพัสดุออกไปแล้ว แต่เรื่องได้เงียบไป จนกระทั่งเมื่อวันที่ 2 มีนาคม 2531 ในมหามงคลสมัยที่เจริญพระชนมายุ 90 พรรษา กองทัพบก โดยพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ ผู้บัญชาการทหารบก รักษาราชการผู้บัญชาการทหารสูงสุด ด้วยความเห็นชอบของ ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรีได้น้อมเกล้าถวายเอกสารสิทธิ์ที่ดินราชพัสดุ ที่ตั้งอาคารคลังยกกระบัตร แด่สมเด็จพระสังฆราชฯ พร้อมกันนี้ ฯพณฯ นายกรัฐมนตรี ได้มีคำสั่งแต่งตั้งคณะอนุกรรมการสร้างอาคารโรงเรียนวัดราชบพิธเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2531 โดยมีพลเอกชวลิต ยงใจยุทธเป็นประธาน และสมเด็จพระสังฆราชฯ ได้เสด็จทอดพระเนตรสถานที่ก่อสร้างขยายโรงเรียนวัดราชบพิธเป็นครั้งแรกและครั้งสุดท้าย เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2531 ก่อนสิ้นพระชนม์ในวันที่ 27 สิงหาคม 2531

วันที่ 5 เมษายน 2532 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์อาคารโรงเรียนวัดราชบพิธแห่งใหม่ ณ สวนเจ้าเชตุ โดยได้รับงบประมาณการก่อสร้างโรงเรียนจากกรมสามัญศึกษา 39,560,000 บาท เพื่อดำเนินการก่อสร้างโรงเรียนมัธยมศึกษาแบบคอมเพล็กซ์แห่งแรกของประเทศไทย พร้อมทั้งอาคารพลศึกษาและสระว่ายน้ำในวงเงิน 117 ล้านบาท การก่อสร้างได้ดำเนินไปจนกระทั่งสามารถย้ายนักเรียนเข้าไปเรียนยังสถานที่เรียนแห่งใหม่ เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2533 เป็นต้นมา

วันที่ 2 มีนาคม 2534 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ทรงเปิดอาคารเรียน โรงเรียนวัดราชบพิธแห่งใหม่ ซึ่งเป็นวารดิถีวโรกาศวันคล้ายวันประสูติในสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถระ) สกลมหาสังฆปริณายก

สัญลักษณ์ประจำโรงเรียน

ตราประจำโรงเรียนวัดราชบพิธ

ตราประจำโรงเรียน

ฉัตร 5 ชั้น เป็นเครื่องประกอบอิสริยยศสมณศักดิ์ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า อักษร ร.บ.ล้อมด้วยวงกลม เป็นอักษรย่อของโรงเรียนวัดราชบพิธ มีความหมายเพื่อเป็นเครื่องแสดงว่าโรงเรียนวัดราชบพิธเป็นโรงเรียนในพระอุปถัมภ์ของเจ้าอาวาสและของวัดราชบพิธตั้งแต่แรกเริ่มก่อตั้งมาจนถึงปัจจุบัน

สีประจำโรงเรียน

เครื่องหมาย "ชส" ภายใต้ฉัตร 5 ชั้น พระสัญลักษณ์ประจำพระองค์กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์

สีขาวเหลือง ขาวหมายถึงความบริสุทธิ์เป็นเครื่องหมายทางพระพุทธศาสนา การใช้สีขาวเป็นส่วนหนึ่งของธงโรงเรียน เพราะโรงเรียนนี้ถือกำเนิดมาจากวัดและตั้งอยู่ในบริเวณวัด คืออาศัยบารมีของพระศาสนาเป็นที่ตั้ง เมื่อเห็นธงจึงทำให้รำลึกถึงประวัติดังกล่าว ส่วนสีเหลืองเป็นสีที่คนไทยรู้ดีที่สุดว่าเป็นสีของพระสงฆ์โรงเรียนนี้อยู่ในความอุปการะของยอดแห่งสงฆ์กล่าวคือสมเด็จพระสังฆราชเจ้า พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้าทรงเอาใจใส่ดูแล และทรงทำการทุกอย่างเพื่อความเจริญของโรงเรียนนี้ นับว่าทรงมีส่วนเกี่ยวข้องกับโรงเรียนนี้มากมาย สีเหลืองจึงเป็นสีสำหรับพระองค์ท่าน และทำให้ระลึกถึงพระคุณของพระองค์

คติพจน์ของโรงเรียน

สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ได้ทรงประทานคติพจน์ว่า วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ คนล่วงทุกข์เสียได้ด้วยความเพียร เมื่อวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2477

สมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถระ) ทรงสอนนักเรียนชั้นมัธยมปีที่ 6 พ.ศ. 2472

พระประจำโรงเรียน

พระพุทธปฏิมา วาสนัฏฐารสม์ มีความหมายว่า "พระพุทธผู้มีบุญองค์ที่ 18" เป็นปางชนะมาร เป็นพระพุทธรูปประจำโรงเรียน สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน)โปรดให้สร้างขึ้นจำนวน 18 องค์ ประทานให้แก่หน่วยงานและสถานที่ในพระอุปถัมภ์ พระพุทธปฏิมา วาสนัฏฐารสม์ ได้อัญเชิญมา วันที่ 22 มิถุนายน 2533 ปัจจุบันประดิษฐาน ณ ห้องจริยธรรม อาคารวาสนะประทานวิทยาสิทธิ์ 1 ชั้น 4 เมื่อ พ.ศ. 2552 ได้ย้ายมาประดิษฐาน ณ ห้องประชุมชมพูนุท บริเวณชั้น 2 อาคาร 2 ซึ่งเป็นห้องประชุมสร้างใหม่

พระรูปสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ(วาสนมหาเถร)สมเด็จพระสังฆราช

พระรูปเหมือนสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (วาสนมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก อัญเชิญมาประดิษฐาน ภายในพระวิหารน้อย เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2533 เพื่อสักการบูชา น้อมรำลึกถึงพระคุณูปการที่ทรงมีต่อโรงเรียนวัดราชบพิธ

ต้นไม้ประจำโรงเรียน

ต้นประดู่

ทำเนียบผู้บริหาร

ลำดับ	รายนาม	ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง
1	นายไบร์ท	พ.ศ. 2429 - 2431
2	นายพยอม	พ.ศ. 2431 - 2433
3	หลวงชำนาญอนุสาสน์ (รอด รักตประจิต)	พ.ศ. 2433 - 2454
4	นายอั๋น	พ.ศ. 2454 - 2455
5	ขุนธนกิจพิจารณ์ (อิน อุทะเกษตริน ป.ป.)	พ.ศ. 2455 - 2455
6	ราชบุรุษกวย ป.ป.	พ.ศ. 2455 - 2457
7	นายชื่น(รักษาการแทนครูใหญ่)	พ.ศ. 2457
8	รองอำมาตย์ตรี เจิม โลหนันท์ ป.	พ.ศ. 2457 - 2458
9	หลวงชาญดรุณวิทย์ รองอำมาตย์ตรี (พริ้ง บนธาตุผลิต ป.ม.)	พ.ศ. 2458 - 2464
10	รองอำมาตย์ตรี ขุนกิติเวทย์ (พัฒน์ บุญญภุมม ป.ม.)	พ.ศ. 2464 - 2475
11	รองอำมาตย์โท ขุนชำนิขบวนสาสน์ (ถนอม นาควัชระ ป.ม.)	พ.ศ. 2477 - 2480
12	รองอำมาตย์โท ขุนชำนิอนุสาสน์ (เส่ง เลาหจินดา ป.ม.)	พ.ศ. 2477 - 2480
13	ขุนวิทยาวุฒิ (นวม ชัยรัตน์ ป.ม.)	พ.ศ. 2480 - 2481
14	รองอำมาตย์โท ขุนชำนิอนุสาส์น (เส่ง เลาหจินดา ป.ม.)	พ.ศ. 2481 - 2487
15	นายพิศาล มั่นเสมอ ป.ม.	พ.ศ. 2487 - 2488
16	นายสกล สิงหไพศาล ป.ม. , ธ.บ	พ.ศ. 2488 - 2490
17	นายโกวิท ประทัตสุนทรสาร ป.ม.	พ.ศ. 2490 - 2499
18	นายเตื่อม ตุงคนาค ป.ม.	พ.ศ. 2499 - 2511
19	นายเลียบ ขุนทองแก้ว ผอ. (รักษาการแทน)	พ.ศ. 2511 - 2512
20	นายสิน บุญเกตุ ป.ม. , กศ.บ.	พ.ศ. 2512 - 2514
21	นายสุวรรณ วิณวันต์ ป.ม. , กศ.บ.	พ.ศ. 2514 - 2516
22	นายชาญชัย งามประหยัด ป.ม. , ค.บ. (รักษาการแทน)	พ.ศ. 2516 - 2517
23	นายสุวิต โรจนะชีวะ ป.ม. , ธ.บ.	พ.ศ. 2517 - 2519
24	นายผล ใจสว่าง พ.อ. , ค.บ.	พ.ศ. 2519 - 2534
25	นายประวิทย์ พฤทธิกุล กศ.บ.	พ.ศ. 2534 - 2536
26	นางศิริลักษณ์ นันทพิศาล ค.ม.	พ.ศ. 2536 - 2537
27	นายศิริ สุงคาสิทธิ์ กศ.บ., ค.ม.	พ.ศ. 2537 - 2540
28	นายสมพงษ์ รุจิรวรรธน์ กศ.บ., กศ.ม.	พ.ศ. 2540 - 2543
29	นายสมชัย เชาว์พาณิช กศ.บ., กศ.ม.	พ.ศ. 2543 - 2546
30	นายคงวุฒิ ไพบูลย์ศิลป กศ.บ.,กศ.ม.	พ.ศ. 2546 - 2549
31	นายไพรัช กรบงกชมาศ กศ.บ.,ค.ม.	พ.ศ. 2549 - 2552
32	นายสุรพล การบุญ ค.ม.	พ.ศ. 2552 - 2555
33	นายอดิศักดิ์ วิไลลักษณ์	พ.ศ. 2555 - 2558
34	นายมนัส ปิ่นนิกร	พ.ศ. 2558 - 2561
35	นายศรายุทธ รัตนปัญญา ศษ.ม.,ปร.ด.	พ.ศ. 2561 - 2563
36	นายอนันต์ศักดิ์ ภูพลผัน	พ.ศ. 2564
37	นายปราโมทย์ ทวีตั๊งตระกูล	พ.ศ. 2564 - ปัจจุบัน

ศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง

• พลเอกสุจินดา คราประยูรอดีตนายกรัฐมนตรี และ อดีตผู้บัญชาการทหารบก อดีตนายกสมาคมศิษย์เก่าโรงเรียนวัดราชบพิธ
• พลเรือเอกถวิล รายนานนท์ อดีตผู้บัญชาการทหารเรือ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม
• นายนาม พูนวัตถุ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
• พลเอกทวิช เสนีย์วงศ์ ณ อยุธยา อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
• พลเอกสุรกิจ มัยลาภ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม
• พลเอกเสริม ณ นคร อดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุด อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• นายพ่วง สุวรรณรัฐ อดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
• นายสวัสดิ์ คำประกอบ อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
• พลอากาศเอกสิทธิ เศวตศิลา องคมนตรี
• ก้าน พึ่งบุญ ณ อยุธยา นักเขียนนวนิยายยุคบุกเบิกของไทยเจ้าของนามปากกา “ไม้ เมืองเดิม”
• ชิต บุรทัต นักประพันธ์และกวีผู้มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ ๖ ผู้แต่งเรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์
• ฉันท์ ขำวิไล กวีผู้มีชื่อเสียง, ผู้เรียบเรียงแบบเรียนภาษาไทย และคำร้องเพลงชาติไทยสมัยช่วง พ.ศ. ๒๔๗๗-๒๔๘๒
• ศาสตราจารย์ เฟื้อ หริพิทักษ์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) พ.ศ. ๒๕๒๘ เป็นศิลปินและจิตรกรผู้ได้รับการยกย่องเป็น “ครูใหญ่ในวงการศิลปะ” ได้รับรางวัลแมกไซไซ สาขาบริการสาธารณะ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๖ อดีตอาจารย์มหาวิทยาลัยศิลปากร
• หม่อมราชวงศ์มิตรารุณ เกษมศรี ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (ประยุกต์ศิลป์)
• สมยศ ทัศนพันธ์ นักร้องชื่อดังของวงดุริยางค์ทหารเรือ
• อบ ไชยวสุ ศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ (หัสคดี)
• วินัย จุลละบุษปะ อดีตนักร้องนำ และหัวหน้าวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ และวงสังคีตสัมพันธ์
• นายรัตน์ ศรีไกรวิน อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
• พลตำรวจเอกบุญชู วังกานนท์ อดีตผู้บังคับการตำรวจกองปราบ และผู้ช่วยอธิบดีกรมตำรวจ
• ศาสตราจารย์จินดา เทียมเมธ อดีตคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
• ศาสตราจารย์ ดร.ทองสุข พงศ์ทัต อดีตคณบดีคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ศาสตราจารย์ ดร. ม.ร.ว.พุฒิพงษ์ วรวุฒิ อดีตคณบดีคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นักวิทยาศาสตร์ดีเด่น
• ศาสตราจารย์ ดร.กมล เภาพิจิตร อดีตคณบดีคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ศาสตราจารย์ ดร.โกเมน ภัทรภิรมย์ อดีตตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ
• ศาสตราจารย์ ดร.วิทย์ ศิวะศริยานนท์ อดีตอธิบดีกรมประชาสัมพันธ์ อดีตคณบดีคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ศาสตราจารย์ นายแพทย์ สมบัติ สุคนธพันธ์ อดีตคณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
• ศาสตราจารย์ พนัส หันนาคินทร์ อดีตอธิการบดี มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พิษณุโลก (มหาวิทยาลัยนเรศวร ในปัจจุบัน)
• ศาสตราจารย์ เสน่ห์ จามริก ประธานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ อดีตคณบดีคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• ศาสตราจารย์ ทองต่อ กล้วยไม้ ณ อยุธยา อดีตปลัดกรุงเทพมหานคร ผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรม
• ศาสตราจารย์ ดร.อาณัติ อาภาภิรม อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
• รองศาสตราจารย์ ดร.สวนิต ยมาภัย นักวิชาการด้านอักษรศาสตร์
• เดิม แดงอุดม อดีตหัวหน้าภาควิชา ทอ-ย้อม วิทยาลัยเขตเพาะช่าง
• นายวิเชียร เปาอินทร์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี สมาชิกวุฒิสภาจังหวัดสมุทรสาคร
• นายมานิจ สุขสมจิตร บรรณาธิการอาวุโสหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
• พันเอกสุชาติ ศุภประเสริฐ โหราจารย์ผู้มีชื่อเสียง นายกสมาคมโหราศาสตร์นานาชาติกิตติมศักดิ์
• นายสมชาย แสวงการ นายกสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย, สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
• ดร.มานิต เอื้อทวีกุล ประธานกรรมการบริหาร ซิตี้ เซ็นเตอร์ กรุ๊ป และ นายกสมาคมศิษย์เก่าโรงเรียนวัดราชบพิธ
• ศาสตราจารย์คลินิก นายแพทย์เจษฎา โชคดำรงสุข อดีตปลัดกระทรวงสาธารณสุข และ อดีตอธิบดีกรมสุขภาพจิต
• ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ประพจน์ อัศววิรุฬหการ คณบดีคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ศาสตราจารย์ นายแพทย์สุรศักดิ์ ฐานีพาณิชกุล นายกสมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย และ อาจารย์คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• พลเอกธารไชยยันต์ ศรีสุวรรณ อดีตผู้บังคับบัญชาทหารสูงสุด และ สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
• นรินทร์ ภูวนเจริญ นักแสดงและนักร้อง
• นพพล โกมารชุน นักแสดงและผู้กำกับภาพยนตร์
• นายฐากูร การทิพย์ ป็อป นักแสดง ช่อง 3
• นายจิรายุ ตันตระกูล ก็อต นักแสดง ช่อง 3
• โอบนิธิ วิวรรธนวรางค์ โอบ นักแสดง
• จุมพล อดุลกิตติพร ออฟ นักแสดง,พิธีกร

สถานที่สำคัญใกล้เคียง

• วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
• พระบรมมหาราชวัง
• วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร
• วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
• วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม
• สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ
• มิวเซียมสยาม
• พระราชวังสราญรมย์
• สะพานปฐมบรมราชานุสรณ์
• โรงเรียนราชินี
• ปากคลองตลาด
• ทำเนียบองคมนตรี
• วิทยาลัยเทคโนโลยีตั้งตรงจิตรพาณิชยการ

บรรณานุกรม

• คณะกรรมการดำเนินงานฉลองพระชนมายุครบ ๙๐ พรรษา สมเด็จพระสังฆราช,ประวัติวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม,กรุงเทพ ฯ : คณะกรรมการดำเนินงานฉลองพระชนมายุครบ ๙๐ พรรษา,๒๕๓๑.
• คณะกรรมการจัดทำหนังสือที่ระลึก,๑๐๘ ปีโรงเรียนวัดราชบพิธ (ที่ระลึกครบรอบ ๑๐๘ ปี ๒ มีนาคม ๒๕๓๗),กรุงเทพ ฯ : โรงเรียนวัดราชบพิธ,๒๕๓๗.
• โรงเรียนวัดราชบพิธ,พิธีเปิดอาคารเรียน โรงเรียนวัดราชบพิธ ๒ มีนาคม ๒๕๓๔,กรุงเทพ ฯ : โรงเรียนวัดราชบพิธ,๒๕๓๔.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์โรงเรียนวัดราชบพิธ เก็บถาวร 2014-01-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์โรงเรียนวัดราชบพิธ ระบบสารสนเทศสพฐ.
• แฟนเพจโรงเรียนวัดราชบพิธ (Wat Rajabopit School)
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ โรงเรียนวัดราชบพิธ
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์