ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตั๋งโต๊ะ"
ล คำผิด ตั๊ง เป็น ตั๋ง, -เปียน เป็น หองจูเปียน |
|||
| บรรทัด 27: | บรรทัด 27: | ||
'''ตั้งโต๊ะ''' หรือต่งจัว ({{zh|t=董卓|s=董卓|p=Dǒng Zhuō}}) เป็นตัวละครอีกตัวหนึ่งซึ่งคาดว่ามีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์จีน ตามบันทึกที่มีนั้น ทำให้ทราบว่า ตั๋งโต๊ะ เป็นผู้มีอำนาจอีกคนหนึ่งซึ่งนำความหายนะมาสู่จีน |
'''ตั้งโต๊ะ''' หรือต่งจัว ({{zh|t=董卓|s=董卓|p=Dǒng Zhuō}}) เป็นตัวละครอีกตัวหนึ่งซึ่งคาดว่ามีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์จีน ตามบันทึกที่มีนั้น ทำให้ทราบว่า ตั๋งโต๊ะ เป็นผู้มีอำนาจอีกคนหนึ่งซึ่งนำความหายนะมาสู่จีน |
||
== ประวัติ == |
== ประวัติ == |
||
ตั๋งโต๊ะ มีชื่อรองว่า จ้งอิ่ง เกิดเมื่อ [[ค.ศ. 139]] เป็นชาวเมืองหลงเสที่อยู่ทางตอนเหนือของจีนซึ่งเป็นถิ่นของนักรบบนหลังม้าที่เหี้ยมหาญ เกิดเมืองเมืองหลินเถา(臨洮) มีบิดาเป็นนายอำเภอเมืองนั้น ในวัยฉกรรจ์เขาเป็นคนที่มีรูปร่างอ้วนใหญ่โต กำลังแขนและบ่าเหนือคนทั่วไป มีความชำนาญในการขี่ม้ายิงธนูและรำทวน จากนั้นได้รับราชการ เนื่องจากชำนาญการรบและคุ้นต่อชัยภูมิแถวชายแดน จึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองเมืองเสเหลียง(หรือเมืองหลงซี (隴西))มีหน้าที่คอยป้องกันการรุกรานศัตรูจากตอนเหนือบนกำแพงจีน เมื่อเกิดเหตุการณ์โจรโพกผ้าเหลืองออกอาละวาด ตั๋งโต๊ะได้ติดสินบนกับขันทีให้ตนเองได้เข้าร่วมปราบ โดยสลับกับ[[โลติด]](ซึ่งเป็นอาจารย์ของ[[เล่าปี่]]) แต่ตั๋งโต๊ะกลับรบพ่ายแพ้และถูกเกาทัณฑ์เข้าที่ไหล่ โชคดีที่กองทหารอาสาของเล่าปี่มาช่วยได้ทัน ตั๋งโต๊ะก็ได้ถามยศของเล่าปี่แต่พอทราบว่า เล่าปี่เป็นสามัญชนจึงทำท่ายโสโอหัง ทำให้[[เตียวหุย]]โกรธจึงจะพุ่งเข้าไปฆ่า |
ตั๋งโต๊ะ มีชื่อรองว่า จ้งอิ่ง เกิดเมื่อ [[ค.ศ. 139]] เป็นชาวเมืองหลงเสที่อยู่ทางตอนเหนือของจีนซึ่งเป็นถิ่นของนักรบบนหลังม้าที่เหี้ยมหาญ เกิดเมืองเมืองหลินเถา(臨洮) มีบิดาเป็นนายอำเภอเมืองนั้น ในวัยฉกรรจ์เขาเป็นคนที่มีรูปร่างอ้วนใหญ่โต กำลังแขนและบ่าเหนือคนทั่วไป มีความชำนาญในการขี่ม้ายิงธนูและรำทวน จากนั้นได้รับราชการ เนื่องจากชำนาญการรบและคุ้นต่อชัยภูมิแถวชายแดน จึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองเมืองเสเหลียง(หรือเมืองหลงซี (隴西))มีหน้าที่คอยป้องกันการรุกรานศัตรูจากตอนเหนือบนกำแพงจีน เมื่อเกิดเหตุการณ์โจรโพกผ้าเหลืองออกอาละวาด ตั๋งโต๊ะได้ติดสินบนกับขันทีให้ตนเองได้เข้าร่วมปราบ โดยสลับกับ[[โลติด]](ซึ่งเป็นอาจารย์ของ[[เล่าปี่]]) แต่ตั๋งโต๊ะกลับรบพ่ายแพ้และถูกเกาทัณฑ์เข้าที่ไหล่ โชคดีที่กองทหารอาสาของเล่าปี่มาช่วยได้ทัน ตั๋งโต๊ะก็ได้ถามยศของเล่าปี่แต่พอทราบว่า เล่าปี่เป็นสามัญชนจึงทำท่ายโสโอหัง ทำให้[[เตียวหุย]]โกรธจึงจะพุ่งเข้าไปฆ่าตั๋งโต๊ะแต่เล่าปี่กลับห้ามไว้ หลังการปรามโจรโพกผ้าเหลืองสิ้นสุดลง ตั๋งโต๊ะได้โดนลงทัณฑ์ที่พ่ายแพ้กลับมา แต่ก็ได้ติดสินบนกับขันทีอีกครั้งทำให้รอดตัวและได้รับความดีความชอบด้วยการแต่งตั้งเป็นผู้ตรวจการราชการมณฑลเสเหลียง แต่ตั๋งโต๊ะเริ่มมีบทบาทและเป็นที่รู้จักของชาวจีนในรัชสมัยของฮ่องเต้หองจูเปียน (弘農王) เพราะหลังจากจักรพรรดิเลนเต้ (漢靈帝) เสด็จสวรรคตลงใน[[ค.ศ. 189]] เจ้าชายหองจูเปียนซึ่งขณะนั้นมีพระชนมายุเพียง 13 พรรษาได้ขึ้นครองราชย์แทน นายพลโฮจิ๋น (何進) ได้ส่งสารไปยังหัวเมืองต่างๆให้มาช่วยตนปราบเหล่าขันทีในวัง เพราะเหล่าขันทีนั้นพยายามจะล้มหองจูเปียน และตั้งหองจูเหียบ พระอนุชาต่างมารดาของฮ่องเต้หองจูเปียนขึ้นเป็นกษัตริย์ จึงต้องการล้มล้างขันทีเสียก่อน เพื่อเป็นการตัดไฟแต่ต้นลม |
||
เมื่อตั๋งโต๊ะมาถึงราชธานีลกเอี๋ยง (洛陽) ก็พบว่าความวุ่นวายนั้นถูกสะสางไปแล้ว และองค์หองจูเปียนและหองจูเหียบปลอดภัย ก็ฉวยโอกาสทำเหมือนเป็นฝีมือของตนที่ทำให้องค์ฮ่องเต้ปลอดภัย [[ไทเฮา]]จึงให้เข้ามาทำงานในเมืองหลวง ในปีนั้น ตั๋งโต๊ะตัดสินใจทำการใหญ่เพื่อเสริมบารมีให้ตนเอง โดยการชักชวน[[ลิโป้]] (呂布) นักรบผู้เก่งกาจมาร่วมงาน และทำการเปลี่ยนตัวฮ่องเต้ โดยใช้วิธีขอความเห็นของเหล่าขุนนางในสภาโดยใช้คำพูดอ่อนหวาน แต่กริยาแกมขู่บังคับ และนำลิโป้มายืนหน้าเขม็งอยู่ใกล้ๆ เพื่อเป็นการขู่ทางอ้อม สภาจึงต้องจำยอม ในปี [[ค.ศ. 189]]ตั๋งโต๊ะจึงอัญเชิญ (ปลด) ฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ มารดาของเปียนลงจากบัลลังก์ และแต่งตั้งหองจูเหียบ ขึ้นเป็น "พระเจ้าเหี้ยนเต้ (漢獻帝)" ขณะมีพระชนมายุเพียง 8 พรรษาพร้อมแต่งตั้งตนเป็นผู้สำเร็จราชการแทน ส่วนฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ พระมารดานั้น ตั๋งโต๊ะได้สั่งให้คุมขังในตำหนักร้าง (และได้ส่งคนไปสังหารทั้งคู่ใน [[ค.ศ. 190]]) |
เมื่อตั๋งโต๊ะมาถึงราชธานีลกเอี๋ยง (洛陽) ก็พบว่าความวุ่นวายนั้นถูกสะสางไปแล้ว และองค์หองจูเปียนและหองจูเหียบปลอดภัย ก็ฉวยโอกาสทำเหมือนเป็นฝีมือของตนที่ทำให้องค์ฮ่องเต้ปลอดภัย [[ไทเฮา]]จึงให้เข้ามาทำงานในเมืองหลวง ในปีนั้น ตั๋งโต๊ะตัดสินใจทำการใหญ่เพื่อเสริมบารมีให้ตนเอง โดยการชักชวน[[ลิโป้]] (呂布) นักรบผู้เก่งกาจมาร่วมงาน และทำการเปลี่ยนตัวฮ่องเต้ โดยใช้วิธีขอความเห็นของเหล่าขุนนางในสภาโดยใช้คำพูดอ่อนหวาน แต่กริยาแกมขู่บังคับ และนำลิโป้มายืนหน้าเขม็งอยู่ใกล้ๆ เพื่อเป็นการขู่ทางอ้อม สภาจึงต้องจำยอม ในปี [[ค.ศ. 189]]ตั๋งโต๊ะจึงอัญเชิญ (ปลด) ฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ มารดาของหองจูเปียนลงจากบัลลังก์ และแต่งตั้งหองจูเหียบ ขึ้นเป็น "พระเจ้าเหี้ยนเต้ (漢獻帝)" ขณะมีพระชนมายุเพียง 8 พรรษาพร้อมแต่งตั้งตนเป็นผู้สำเร็จราชการแทน ส่วนฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ พระมารดานั้น ตั๋งโต๊ะได้สั่งให้คุมขังในตำหนักร้าง (และได้ส่งคนไปสังหารทั้งคู่ใน [[ค.ศ. 190]]) |
||
และใน [[ค.ศ. 189]] ตั๋งโต๊ะต้องพบศึกหนักกับทัพของสิบแปดหัวเมืองที่นำทัพโดยโจโฉ และ [[อ้วนเสี้ยว]] ทางด้านลิยู ที่ปรึกษาของตั๋งโต๊ะ บอกว่า ถ้าตอนนี้เรามีเตียงฮัน (長安) เป็นราชธานี เราจะสามารถตั้งรับศึกได้ดีกว่านี้ ตั๋งโต๊ะจึงได้อัญเชิญพระเจ้าเหี้ยนเต้ไปยังเตียงฮันและสั่งให้ทหารของตนไปปล้นฆ่าราษฏร์ในเมืองและริบทรัพย์สินมาทั้งหมด และเผาลกเอี๋ยงให้ราบ พร้อมสร้างเตียงฮันเป็นราชธานีใหม่โดยนำเงินที่ปล้นมาเป็นทุน จากนั้นไม่นานกองทัพของสิบแปดหัวเมืองก็ได้แตกแยกกัน ทำให้ตั๋งโต๊ะดีใจจนกำเริบเสิบสานว่าจะไม่มีผู้ใดมาโค่นตนได้และได้สร้างความวิบัติให้จีนต่อไปเรื่อยๆ จนกระทั่งวันหนึ่ง ตั๋งโต๊ะได้มีเรื่องบาดหมางกับลิโป้ ต่อมาก็คืนดีกัน แต่ไม่นานก็บาดหมางกันในเรื่องเดิมถึงขนาดอาฆาตเคียดแค้นกัน ว่ากันว่าสาเหตุมาจากหญิงงามที่ชื่อว่า [[เตียวเสี้ยน ]](貂蟬) บุตรสาวบุญธรรมของ[[อ้องอุ้น]]ขุนนางอาวุโสของราชวงศ์ฮั่น |
และใน [[ค.ศ. 189]] ตั๋งโต๊ะต้องพบศึกหนักกับทัพของสิบแปดหัวเมืองที่นำทัพโดยโจโฉ และ [[อ้วนเสี้ยว]] ทางด้านลิยู ที่ปรึกษาของตั๋งโต๊ะ บอกว่า ถ้าตอนนี้เรามีเตียงฮัน (長安) เป็นราชธานี เราจะสามารถตั้งรับศึกได้ดีกว่านี้ ตั๋งโต๊ะจึงได้อัญเชิญพระเจ้าเหี้ยนเต้ไปยังเตียงฮันและสั่งให้ทหารของตนไปปล้นฆ่าราษฏร์ในเมืองและริบทรัพย์สินมาทั้งหมด และเผาลกเอี๋ยงให้ราบ พร้อมสร้างเตียงฮันเป็นราชธานีใหม่โดยนำเงินที่ปล้นมาเป็นทุน จากนั้นไม่นานกองทัพของสิบแปดหัวเมืองก็ได้แตกแยกกัน ทำให้ตั๋งโต๊ะดีใจจนกำเริบเสิบสานว่าจะไม่มีผู้ใดมาโค่นตนได้และได้สร้างความวิบัติให้จีนต่อไปเรื่อยๆ จนกระทั่งวันหนึ่ง ตั๋งโต๊ะได้มีเรื่องบาดหมางกับลิโป้ ต่อมาก็คืนดีกัน แต่ไม่นานก็บาดหมางกันในเรื่องเดิมถึงขนาดอาฆาตเคียดแค้นกัน ว่ากันว่าสาเหตุมาจากหญิงงามที่ชื่อว่า [[เตียวเสี้ยน ]](貂蟬) บุตรสาวบุญธรรมของ[[อ้องอุ้น]]ขุนนางอาวุโสของราชวงศ์ฮั่น |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:06, 8 มกราคม 2560
 | บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
| ตั้งโต๊ะ | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เจ้าเมืองแห่งเตียงฮัน | |||||||||||||||
| เกิด | พ.ศ. 682 | ||||||||||||||
| ถึงแก่กรรม | พ.ศ. 735 | ||||||||||||||
| ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 董卓 | ||||||||||||||
| อักษรจีนตัวย่อ | 董卓 | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ชื่อรอง | จ้งหยิ่ง (仲穎) | ||||||||||||||
ตั้งโต๊ะ หรือต่งจัว (จีน: 董卓; พินอิน: Dǒng Zhuō) เป็นตัวละครอีกตัวหนึ่งซึ่งคาดว่ามีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์จีน ตามบันทึกที่มีนั้น ทำให้ทราบว่า ตั๋งโต๊ะ เป็นผู้มีอำนาจอีกคนหนึ่งซึ่งนำความหายนะมาสู่จีน
ประวัติ
ตั๋งโต๊ะ มีชื่อรองว่า จ้งอิ่ง เกิดเมื่อ ค.ศ. 139 เป็นชาวเมืองหลงเสที่อยู่ทางตอนเหนือของจีนซึ่งเป็นถิ่นของนักรบบนหลังม้าที่เหี้ยมหาญ เกิดเมืองเมืองหลินเถา(臨洮) มีบิดาเป็นนายอำเภอเมืองนั้น ในวัยฉกรรจ์เขาเป็นคนที่มีรูปร่างอ้วนใหญ่โต กำลังแขนและบ่าเหนือคนทั่วไป มีความชำนาญในการขี่ม้ายิงธนูและรำทวน จากนั้นได้รับราชการ เนื่องจากชำนาญการรบและคุ้นต่อชัยภูมิแถวชายแดน จึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองเมืองเสเหลียง(หรือเมืองหลงซี (隴西))มีหน้าที่คอยป้องกันการรุกรานศัตรูจากตอนเหนือบนกำแพงจีน เมื่อเกิดเหตุการณ์โจรโพกผ้าเหลืองออกอาละวาด ตั๋งโต๊ะได้ติดสินบนกับขันทีให้ตนเองได้เข้าร่วมปราบ โดยสลับกับโลติด(ซึ่งเป็นอาจารย์ของเล่าปี่) แต่ตั๋งโต๊ะกลับรบพ่ายแพ้และถูกเกาทัณฑ์เข้าที่ไหล่ โชคดีที่กองทหารอาสาของเล่าปี่มาช่วยได้ทัน ตั๋งโต๊ะก็ได้ถามยศของเล่าปี่แต่พอทราบว่า เล่าปี่เป็นสามัญชนจึงทำท่ายโสโอหัง ทำให้เตียวหุยโกรธจึงจะพุ่งเข้าไปฆ่าตั๋งโต๊ะแต่เล่าปี่กลับห้ามไว้ หลังการปรามโจรโพกผ้าเหลืองสิ้นสุดลง ตั๋งโต๊ะได้โดนลงทัณฑ์ที่พ่ายแพ้กลับมา แต่ก็ได้ติดสินบนกับขันทีอีกครั้งทำให้รอดตัวและได้รับความดีความชอบด้วยการแต่งตั้งเป็นผู้ตรวจการราชการมณฑลเสเหลียง แต่ตั๋งโต๊ะเริ่มมีบทบาทและเป็นที่รู้จักของชาวจีนในรัชสมัยของฮ่องเต้หองจูเปียน (弘農王) เพราะหลังจากจักรพรรดิเลนเต้ (漢靈帝) เสด็จสวรรคตลงในค.ศ. 189 เจ้าชายหองจูเปียนซึ่งขณะนั้นมีพระชนมายุเพียง 13 พรรษาได้ขึ้นครองราชย์แทน นายพลโฮจิ๋น (何進) ได้ส่งสารไปยังหัวเมืองต่างๆให้มาช่วยตนปราบเหล่าขันทีในวัง เพราะเหล่าขันทีนั้นพยายามจะล้มหองจูเปียน และตั้งหองจูเหียบ พระอนุชาต่างมารดาของฮ่องเต้หองจูเปียนขึ้นเป็นกษัตริย์ จึงต้องการล้มล้างขันทีเสียก่อน เพื่อเป็นการตัดไฟแต่ต้นลม
เมื่อตั๋งโต๊ะมาถึงราชธานีลกเอี๋ยง (洛陽) ก็พบว่าความวุ่นวายนั้นถูกสะสางไปแล้ว และองค์หองจูเปียนและหองจูเหียบปลอดภัย ก็ฉวยโอกาสทำเหมือนเป็นฝีมือของตนที่ทำให้องค์ฮ่องเต้ปลอดภัย ไทเฮาจึงให้เข้ามาทำงานในเมืองหลวง ในปีนั้น ตั๋งโต๊ะตัดสินใจทำการใหญ่เพื่อเสริมบารมีให้ตนเอง โดยการชักชวนลิโป้ (呂布) นักรบผู้เก่งกาจมาร่วมงาน และทำการเปลี่ยนตัวฮ่องเต้ โดยใช้วิธีขอความเห็นของเหล่าขุนนางในสภาโดยใช้คำพูดอ่อนหวาน แต่กริยาแกมขู่บังคับ และนำลิโป้มายืนหน้าเขม็งอยู่ใกล้ๆ เพื่อเป็นการขู่ทางอ้อม สภาจึงต้องจำยอม ในปี ค.ศ. 189ตั๋งโต๊ะจึงอัญเชิญ (ปลด) ฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ มารดาของหองจูเปียนลงจากบัลลังก์ และแต่งตั้งหองจูเหียบ ขึ้นเป็น "พระเจ้าเหี้ยนเต้ (漢獻帝)" ขณะมีพระชนมายุเพียง 8 พรรษาพร้อมแต่งตั้งตนเป็นผู้สำเร็จราชการแทน ส่วนฮ่องเต้หองจูเปียนและไทเฮาโฮ พระมารดานั้น ตั๋งโต๊ะได้สั่งให้คุมขังในตำหนักร้าง (และได้ส่งคนไปสังหารทั้งคู่ใน ค.ศ. 190)
และใน ค.ศ. 189 ตั๋งโต๊ะต้องพบศึกหนักกับทัพของสิบแปดหัวเมืองที่นำทัพโดยโจโฉ และ อ้วนเสี้ยว ทางด้านลิยู ที่ปรึกษาของตั๋งโต๊ะ บอกว่า ถ้าตอนนี้เรามีเตียงฮัน (長安) เป็นราชธานี เราจะสามารถตั้งรับศึกได้ดีกว่านี้ ตั๋งโต๊ะจึงได้อัญเชิญพระเจ้าเหี้ยนเต้ไปยังเตียงฮันและสั่งให้ทหารของตนไปปล้นฆ่าราษฏร์ในเมืองและริบทรัพย์สินมาทั้งหมด และเผาลกเอี๋ยงให้ราบ พร้อมสร้างเตียงฮันเป็นราชธานีใหม่โดยนำเงินที่ปล้นมาเป็นทุน จากนั้นไม่นานกองทัพของสิบแปดหัวเมืองก็ได้แตกแยกกัน ทำให้ตั๋งโต๊ะดีใจจนกำเริบเสิบสานว่าจะไม่มีผู้ใดมาโค่นตนได้และได้สร้างความวิบัติให้จีนต่อไปเรื่อยๆ จนกระทั่งวันหนึ่ง ตั๋งโต๊ะได้มีเรื่องบาดหมางกับลิโป้ ต่อมาก็คืนดีกัน แต่ไม่นานก็บาดหมางกันในเรื่องเดิมถึงขนาดอาฆาตเคียดแค้นกัน ว่ากันว่าสาเหตุมาจากหญิงงามที่ชื่อว่า เตียวเสี้ยน (貂蟬) บุตรสาวบุญธรรมของอ้องอุ้นขุนนางอาวุโสของราชวงศ์ฮั่น
ด้วยเวรกรรมที่ทำไว้ ตั๋งโต๊ะจึงหลงกลวังหลวงจนถูกลิโป้ฆ่าตายในวันที่ 22 พฤษภาคม ค.ศ. 192 หลังจากตายไปแล้ว ศพของตั๋งโต๊ะถูกตั้งทิ้งไว้กลางทางแยกให้แร้งกามาจิกกิน ผู้คนต่างพากันสาปแช่ง เตะต่อยและถ่มน้ำลายใส่ ต่อมาเมื่อสถานการณ์เปลี่ยน ลิฉุยและกุยกี ลูกน้องคนสนิทของตั๋งโต๊ะสามารถยึดอำนาจคืนได้ ได้นำศพของตั๋งโต๊ะไปประกอบพิธีกรรมอย่างถูกต้องทางศาสนา ทว่าเมื่อจะบรรจุกระดูกเข้าหลุม ฟ้าได้ผ่าลงมาทำให้เถ้ากระดูกกระจัดกระจายไปไม่สามารถตามหาครบได้ ในประวัติศาสตร์จีนจึงบันทึกไว้ว่า ฟ้าดินไม่ต้องการให้มีกระดูกของตั๋งโต๊ะฝังอยู่ให้เป็นมลทินเปรอะเปื้อน นับว่าเป็นบุคคลที่ถูกสาปแช่งทั้งยังมีชีวิตและไร้ชีวิตไปแล้วอย่างแท้จริง ซึ่งยาขอบ นักประพันธ์ชาวไทยได้ให้ฉายาตั๋งโต๊ะว่าเป็น "ผู้ถูกสาปแช่งทั้ง 10 ทิศ"
ทางด้านครอบครัว ไม่มีบันทึกกล่าวไว้ชัดเจน แต่ตามวรรณคดีสามก๊ก คาดว่าตั๋งโต๊ะ ได้แต่งงานกับเตียวเสี้ยน (貂蟬) สาวงามผู้มีอายุน้อยกว่าตนถึง 30 ปี แต่ก็ไม่มีข้อพิสูจน์ใดๆ ที่ยืนยันได้ นี่เป็นเพียงข้อสันนิษฐานเท่านั้น ยังมีข้อสันนิษฐานอื่นที่เกี่ยวกับนางเตียวเสี้ยน เช่น เตียวเสี้ยนเป็นหญิงรับใช้ของตั๋งโต๊ะ แต่เป็นภรรยาของลิโป้ และอีกหลากหลายข้อสันนิษฐาน
ครอบครัว
- มารดา ตั๋งฮูหยิน (พ.ศ. 645 - พ.ศ. 735)
- ภรรยา ตั๋งโต๊ะมีภรรยาหลายคน แต่เท่าที่ปรากฏนามได้แก่นางเตียวเสี้ยน
- บุตรบุญธรรม ลิโป้
- บุตร ในสามก๊กไม่ได้บันทึกว่าตั๋งโต๊ะมีบุตรชายหรือไม่ แต่ทราบว่ามีบุตรสาว 3 คนขึ้นไป
- ลูกเขย
- ลิยู นอกจากจะเป็นลูกเขยแล้วยังเป็นกุนซือด้วย
- เยียวหู หรือ งิวฮู
ความสัมพันธ์
[ลิโป้ 呂布]
ในสมัยที่ลิโป้ยังเป็นองครักษ์ของเต๊งหงวน ตั๋งโต๊ะก็ชื่นชมในฝีมือรบของลิโป้ อยากจะได้มาเป็นขุนพลของตน ถึงขนาดยอมสละม้าเซ็กเธาว์และทรัพย์สมบัติอีกจำนวนหนึ่งเพื่อซื้อใจลิโป้ ลิโป้จึงได้ทรยศต่อเต๊งหงวนและสมัครเข้าป็นพรรคพวกของตั๋งโต๊ะ ตั๋งโต๊ะจึงตั้งให้เป็นองครักษ์ประจำตัวและรับลิโป้เป็นบุตรบุญธรรม ลิโป้อยู่ข้างกายตั๋งโต๊ะแทบจะตลอดเวลาเพื่อคุ้มครองป้องกันให้ตั๋งโต๊ะ เมื่อมีคนคิดปองร้ายตั๋งโต๊ะ ลิโป้ก็จะจับตัวคนที่คิดร้ายไปประหาร แต่ต่อมา ลิโป้กลับผิดใจกับตั๋งโต๊ะเพราะนางเตียวฉาน (貂蟬) ทำให้ลิโป้ลืมบุญคุณที่ตั๋งโต๊ะเคยมีให้ตน และสังหารตั๋งโต๊ะในเวลาต่อมา
ลิยู
ลิยูเป็นบุตรเขยของตั๋งโต๊ะ และเป็นที่ปรึกษาคนสนิทของตั๋งโต๊ะตั้งแต่ยังเป็นเจ้าเมืองซีหลง เป็นผู้แนะนำให้ตั๋งโต๊ะปลดพระเจ้าฮั่นเซ่าตี้ออก แล้วตั้งพระเจ้าฮั่นเหี้ยนเต้ขึ้นเป็นฮ่องเต้ ลิยูติดตามรับใช้ให้คำปรึกษาด้วยความซื่อสัตย์ ตั๋งโต๊ะก็ยอมรับข้อคิดเห็นของลิยูด้วยความที่เป็นที่ปรึกษาคนสนิท แต่ต่อมาตั๋งโต๊ะผิดใจกับลิโป้ด้วยเรื่องของนางเตียวเสี้ยน ลิยูแนะนำให้ตัดปัญหาด้วยการยกนางเตียวเสี้ยนให้กับลิโป้ ตั๋งโต๊ะโกรธมากที่ลิยูแนะนำมาดังนี้ แล้วเตือนว่าถ้าพูดเรื่องนี้อีกจะประหาร ต่อมาหลังจากตั๋งโต๊ะถูกสังหาร ลิยูได้ร้องไห้ด้วยความอาลัยและถูกอองอุ้นประหารเสีย
รายชื่อบุคคลที่ถูกสังหารโดยตั๋งโต๊ะ
- เงาฮู ตั้งใจจะลอบสังหารตั๋งโต๊ะ แต่พลาดไป ตั๋งโตะจึงสั่งให้นำตัวไปประหาร
- อ้วนหนุย ขุนนางใหญ่ผู้เป็นอาของอ้วนเสี้ยว ลิยูได้กล่าวเตือนกับตั๋งโต๊ะว่า ในขณะที่อ้วนเสี้ยวอยู่ภายนอกจากเมืองหลวง อ้วนหนุยจะช่วยเหลือหลานตนเองจากภายใน หากปล่อยไว้เห็นที่จะเป็นการสร้างความลำบากเป็นแน่ ดังนั้นตั๋งโตะจึงสั่งให้ทหารไปล้อมจวนของอ้วนหนุยและฆ่าอ้วนหนุยพร้อมทั้งตระกูล
- เจียวปี คัดค้านตั๋งโต๊ะไม่ให้ย้ายเมืองหลวงจากลกเอี๋ยงไปเตียงฮัน ตั๋งโต๊ะไม่พอใจจึงสั่งประหาร
- เหงาเค่ง คัดค้านตั๋งโต๊ะไม่ให้ย้ายเมืองหลวง ตั๋งโต๊ะไม่พอใจจึงสั่งประหารพร้อมกับเจียวปี
- เตียวอุ๋น ตั๋งโต๊ะประหารเตียวอุ๋นเพื่อสร้างภาพให้ขุนนางทั้งหลายเกรงกลัวตน
