รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม

รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม
ข้อมูลทั่วไป
รูปแบบ	รถไฟฟ้ายกระดับ และรถไฟฟ้าใต้ดิน
ระบบ	รถไฟฟ้ามหานคร
สถานะ	เปิดให้บริการ
ที่ตั้ง	นนทบุรี, กรุงเทพมหานคร และสมุทรปราการ
ปลายทาง	สถานีคลองบางไผ่ สถานีครุใน
จำนวนสถานี	16 (เปิดให้บริการ) 33 (โครงการ)
เส้นทาง	1
เว็บไซต์	รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม
การดำเนินงาน
เปิดเมื่อ	6 สิงหาคม พ.ศ. 2559 (ระยะที่ 1 คลองบางไผ่-เตาปูน) ยังไม่มีกำหนดการประมูลก่อสร้าง (ระยะที่ 2 เตาปูน-ราษฎร์บูรณะ-ครุใน)
เจ้าของ	การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
ผู้ดำเนินงาน	บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (สัญญาร่วมลงทุนโครงการ หมด พ.ศ. 2585)
ศูนย์ซ่อมบำรุง	ศูนย์ซ่อมบำรุงคลองบางไผ่ ศูนย์ซ่อมบำรุงย่อยครุใน (ในอนาคต)
ขบวนรถ	J-TREC
ข้อมูลทางเทคนิค
ระยะทาง	23.6 กิโลเมตร 47.2 กิโลเมตร (ทั้งโครงการ)
จำนวนทางวิ่ง	2
รางกว้าง	1,435 มม. (4 ฟุต 8 1⁄2 นิ้ว) สแตนดาร์ดเกจ
ระบบจ่ายไฟ	รางที่สาม
ความเร็ว	80 กิโลเมตร/ชั่วโมง
แผนที่เส้นทาง คลองบางไผ่ ศูนย์ซ่อมบำรุงคลองบางไผ่ ตลาดบางใหญ่ สามแยกบางใหญ่ บางพลู บางรักใหญ่ บางรักน้อย-ท่าอิฐ ไทรม้า แม่น้ำเจ้าพระยา สะพานพระนั่งเกล้า แยกนนทบุรี 1 บางกระสอ สีน้ำตาล จุฬาเกษม ศูนย์ราชการนนทบุรี สีชมพู แคราย กระทรวงสาธารณสุข แยกติวานนท์ วงศ์สว่าง สายสีแดงอ่อน สะพานพระราม 6 – บางซื่อ บางซ่อน เตาปูน สายสีน้ำเงิน บางโพ – บางซื่อ รัฐสภา ศรีย่าน สามเสน หอสมุดแห่งชาติ บางขุนพรหม ผ่านฟ้า สายสีส้ม ตลิ่งชัน – มีนบุรี สามยอด สายสีน้ำเงิน สนามไชย – วัดมังกร แม่น้ำเจ้าพระยา สะพานพุทธ สายสีแดงเข้ม มหาชัย–หัวลำโพง วงเวียนใหญ่ สำเหร่ ดาวคะนอง บางปะแก้ว บางปะกอก สะพานพระรามเก้า ราษฎร์บูรณะ พระประแดง ครุใน

รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม (อังกฤษ: Metropolitan Rapid Transit Chalong Ratchadham Line) หรือ รถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วง (MRT Purple Line) ซึ่งเรียกตามสีที่กำหนดในแผนแม่บทโครงการระบบขนส่งมวลชนทางรางในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เป็นหนึ่งในโครงการก่อสร้างเส้นทางรถไฟฟ้าในระบบรถไฟฟ้ามหานคร โดย การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม. หรือ MRTA)

เส้นทางรถไฟฟ้าสายนี้เกิดขึ้นจากการปรับแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนทางราง พ.ศ. 2538 ที่นำเอาเส้นทางรถไฟฟ้าสายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน) ส่วนต่อขยายเดิมช่วงเตาปูน-บางใหญ่, สายสีม่วงเดิม ช่วงหอสมุดแห่งชาติ-เตาปูน และสายสีส้มเดิม ช่วงสามเสน (หอสมุดแห่งชาติ)-ราษฎร์บูรณะ มาเชื่อมต่อเข้าด้วยกัน กลายเป็นรถไฟฟ้าเส้นทางใหม่ที่กำหนดให้เป็นสายสีม่วง บรรจุในแผนแม่บทฯ ของสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) เป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2547

นาม ฉลองรัชธรรม เป็นชื่อที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพื่อเป็นชื่ออย่างเป็นทางการของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วง ระยะแรก สายคลองบางไผ่-นนทบุรี-เตาปูน มีความหมายว่า “เฉลิมฉลองพระราชาที่ปกครองโดยธรรม” โดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยได้ยื่นเรื่องขอพระราชทานชื่อเส้นทาง เนื่องในโอกาสฉลองสิริราชสมบัติครบ 70 ปี และเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในโอกาสพระราชพืธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2559 เพื่อเป็นเกียรติและสิริมงคลแก่โครงการฯ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย และแก่ประชาชนผู้เข้ามาใช้บริการ

ปัจจุบันโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม (สายสีม่วง) ได้แบ่งการดำเนินงานออกเป็น 2 ส่วน คือเส้นทางช่วงเตาปูน-บางใหญ่ (สถานีคลองบางไผ่) ที่เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2559 เวลา 14.30 น. โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ แทนพระองค์ ทรงเป็นประธานในพิธีเปิดการเดินรถ และกดปุ่มเปิดระบบรถไฟฟ้าอย่างเป็นทางการ และเส้นทางช่วงเตาปูน-ครุใน ยังไม่มีกำหนดการประมูลก่อสร้าง

ภาพรวม

เป็นระบบรถไฟฟ้าที่มีทั้งโครงสร้างใต้ดินและยกระดับ ดำเนินการโดย บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ในลักษณะของการจ้างเดินรถจากการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย มีแนวเส้นทางที่เชื่อมโยงการเดินทางในแนวเหนือ-ใต้ เริ่มต้นจาก อ.บางบัวทอง จ.นนทบุรี ชานเมืองด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของกรุงเทพมหานคร ผ่าน อ.บางใหญ่ และเมืองนนทบุรี เข้าสู่ใจกลางกรุงเทพฯ ย่านบางซื่อ ผ่านย่านที่สำคัญในพื้นที่เมืองเก่าเขตดุสิต และเขตพระนคร เช่น โครงการก่อสร้างรัฐสภาแห่งใหม่ที่เกียกกาย ย่านถนนสามเสน, บางลำพู, ผ่านฟ้า, วังบูรพา จากนั้นลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยา มายังใจกลางพื้นที่ฝั่งธนบุรี ที่วงเวียนใหญ่, ผ่านย่านสำเหร่, จอมทอง, ดาวคะนอง, บางปะกอก, แยกประชาอุทิศ, ผ่านเขตราษฎร์บูรณะ ชานเมืองด้านทิศใต้ของกรุงเทพฯ ก่อนเข้าสู่ อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ สิ้นสุดที่บริเวณถนนกาญจนาภิเษก (ใกล้สะพานกาญจนาภิเษก) รวมระยะทาง 46.6 กิโลเมตร นับเป็นเส้นทางที่ผ่านสถานที่สำคัญมากมายทั้งในพื้นที่ จ.นนทบุรี และกรุงเทพฯ ทั้งยังช่วยเชื่อมต่อการเดินทางจากชานเมืองทั้งด้าน จ.นนทบุรี และ อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ ให้สามารถเข้าสู่ใจกลางกรุงเทพมหานคร ได้อย่างสะดวกสบาย และรวดเร็ว

พื้นที่เส้นทางผ่าน

แขวง/ตำบล	เขต/อำเภอ	จังหวัด	หมายเหตุ
บางรักพัฒนา	บางบัวทอง	นนทบุรี	ช่วงคลองบางไผ่-เตาปูน (เปิดให้บริการ)
บางรักใหญ่
เสาธงหิน	บางใหญ่
บางรักน้อย	เมืองนนทบุรี
ไทรม้า
บางกระสอ
ตลาดขวัญ
บางเขน
วงศ์สว่าง	บางซื่อ	กรุงเทพมหานคร
บางซื่อ
ถนนนครไชยศรี	ดุสิต		ส่วนต่อขยาย ช่วงเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ-ครุใน (โครงการ)
ดุสิต
วชิรพยาบาล
วัดสามพระยา	พระนคร
บางขุนพรหม
บ้านพานถม
ตลาดยอด
บวรนิเวศ
สำราญราษฎร์
วังบูรพาภิรมย์
สมเด็จเจ้าพระยา	คลองสาน
คลองต้นไทร
วัดกัลยาณ์	ธนบุรี
หิรัญรูจี
บางยี่เรือ
บุคคโล
ดาวคะนอง
จอมทอง	จอมทอง
บางมด
บางปะกอก	ราษฎร์บูรณะ
ราษฎร์บูรณะ
บางพึ่ง	พระประแดง	สมุทรปราการ
บางครุ

แนวเส้นทาง

สถานีคลองบางไผ่ เป็นสถานีปลายทาง

เป็นโครงสร้างยกระดับ เริ่มต้นจากสถานีเตาปูน ซึ่งเป็นสถานีร่วมกับรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินส่วนต่อขยาย ช่วงบางซื่อ-ท่าพระ ที่แยกเตาปูน ตามแนวถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรี มุ่งหน้าไปทางทิศเหนือ ผ่านจุดตัดทางรถไฟบางซ่อนซึ่งเชื่อมต่อกับรถไฟชานเมืองสายสีแดงอ่อนที่สถานีรถไฟบางซ่อน ผ่านแยกวงศ์สว่าง จนสุดเขตกรุงเทพมหานคร เข้าสู่เขต ต.บางเขน อ.เมืองนนทบุรี จ.นนทบุรี เลี้ยวขวาที่แยกติวานนท์ เข้าสู่ถนนติวานนท์ ผ่านทางเข้ากระทรวงสาธารณสุข เลี้ยวซ้ายก่อนถึงแยกแคราย เข้าสู่ถนนรัตนาธิเบศร์ มุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตก เชื่อมต่อกับจุดเริ่มต้นของเส้นทางรถไฟฟ้าโมโนเรล สายสีชมพู (แคราย-ปากเกร็ด-มีนบุรี) ที่สถานีศูนย์ราชการนนทบุรี ผ่านศาลากลางจังหวัดและศูนย์ราชการนนทบุรี จากนั้นข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาที่สะพานคู่ขนานฝั่งทิศใต้ของสะพานพระนั่งเกล้า เข้าสู่พื้นที่ อ.บางใหญ่ ผ่านทางแยกต่างระดับบางรักน้อย (จุดตัดถนนราชพฤกษ์) และแยกบางพลู เลี้ยวขวาที่ทางแยกต่างระดับบางใหญ่มุ่งหน้าไปทางทิศเหนือตามถนนกาญจนาภิเษก ผ่านชุมชนตลาดบางใหญ่ ไปสิ้นสุดเส้นทางบริเวณคลองบางไผ่ พื้นที่ ต.บางรักพัฒนา อ.บางบัวทอง จ.นนทบุรี รวมระยะทางทั้งสิ้น 23 กิโลเมตร

ส่วนเส้นทางช่วงบางซื่อ-เตาปูนในเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินที่ดำเนินการก่อสร้างพร้อมกันนั้น มีเส้นทางเริ่มต้นจากอุโมงค์ใต้ดินของสถานีบางซื่อในปัจจุบัน ขึ้นสู่ระดับดินบริเวณหน้าที่ทำการบริษัท ปูนซีเมนต์ไทย จำกัด (มหาชน) และยกระดับมุ่งหน้าสะพานสูงบางซื่อ และถนนประชาราษฎร์ สาย 2 ก่อนเข้าสู่ชานาชาลาชั้นล่างของสถานีเตาปูนตามแนวทิศตะวันตก-ตะวันออก ระยะทางประมาณ 1.2 กิโลเมตร ดังนั้นรถไฟฟ้าสายสีม่วงจึงไม่ได้เข้าสู่สถานีบางซื่อโดยตรง แต่เชื่อมต่อกับสายสีน้ำเงินช่วงดังกล่าวโดยเข้าสู่ชานชาลาชั้นบนของสถานีเตาปูนตามแนวทิศเหนือ-ใต้ ซึ่งเป็นเส้นทางต่อเนื่องกับโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง ส่วนต่อขยายช่วงเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ ทางทิศใต้

รายชื่อสถานี

สถานี		รหัสสถานี	จุดเปลี่ยนเส้นทาง	วันที่เปิดให้บริการ	ที่ตั้ง
	คลองบางไผ่	PP01		6 สิงหาคม พ.ศ. 2559	นนทบุรี
	ตลาดบางใหญ่	PP02
	สามแยกบางใหญ่	PP03
	บางพลู	PP04
	บางรักใหญ่	PP05
	บางรักน้อย-ท่าอิฐ	PP06
	ไทรม้า	PP07
	สะพานพระนั่งเกล้า	PP08
	แยกนนทบุรี 1	PP09
	บางกระสอ	PP10
	ศูนย์ราชการนนทบุรี	PP11	สายสีชมพู  สถานีศูนย์ราชการนนทบุรี (กำลังก่อสร้าง)  สายสีน้ำตาล  สถานีศูนย์ราชการนนทบุรี (โครงการ)
	กระทรวงสาธารณสุข	PP12
	แยกติวานนท์	PP13
	วงศ์สว่าง	PP14			กรุงเทพมหานคร
	บางซ่อน	PP15	สายสีแดงอ่อน  สถานีบางซ่อน (กำลังติดตั้งระบบ)
	เตาปูน	PP16	สายเฉลิมรัชมงคล  (สถานีร่วม)

การเชื่อมต่อ

รถไฟฟ้ามหานคร

สถานีเตาปูน เป็นสถานีเชื่อมต่อระหว่างสายฉลองรัชธรรม กับสายเฉลิมรัชมงคล

ผู้โดยสารสามารถเปลี่ยนเส้นทางไปยังเส้นทางอื่นๆ ในระบบรถไฟฟ้ามหานครได้ที่สถานีดังต่อไปนี้

• ศูนย์ราชการนนทบุรี : สายสีชมพู
• เตาปูน : สายเฉลิมรัชมงคล
• ผ่านฟ้า : สายสีส้ม
• สามยอด : สายเฉลิมรัชมงคล

รถไฟฟ้าชานเมือง

ผู้โดยสารสามารถเปลี่ยนเส้นทางไปยังรถไฟฟ้าชานเมืองได้ที่สถานีดังต่อไปนี้

• บางซ่อน เชื่อมต่อกับสถานีบางซ่อนของสายสีแดงอ่อน ช่วงตลิ่งชัน-บางซื่อ
• สามเสน เชื่อมต่อกับสถานีสามเสนของสายสีแดงอ่อน ช่วงบางบำหรุ-มักกะสัน
• วงเวียนใหญ่ เชื่อมต่อกับสถานีวงเวียนใหญ่ของสายสีแดงเข้ม ช่วงบางซื่อ-มหาชัย

เส้นทางการคมนาคมทางน้ำ

ผู้โดยสารสามารถเปลี่ยนเส้นทางไปยังเส้นทางเรือโดยสารต่างๆ ได้ที่สถานีดังต่อไปนี้

• สถานีสะพานพระนั่งเกล้า เชื่อมต่อกับท่าพระนั่งเกล้า ของเรือด่วนเจ้าพระยา
• สถานีผ่านฟ้า เชื่อมต่อกับท่าผ่านฟ้าลีลาศ ของเรือโดยสารคลองแสนแสบ

ทางเดินเข้าอาคารข้างเคียง

ในบางสถานี ผู้โดยสารสามารถเดินเข้าสู่อาคารข้างเคียงผ่านทางเชื่อมได้ดังนี้

• ตลาดบางใหญ่ : เซ็นทรัลพลาซา เวสต์เกต, บิ๊กซี เอ็กซ์ตร้า สาขาบางใหญ่
• ศูนย์ราชการนนทบุรี : เอสพลานาด แคราย และเทสโก้ โลตัส สาขารัตนาธิเบศร์ (ในอนาคต)
• บางกระสอ : บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ สาขารัตนาธิเบศร์ สาขา 2, โรงแรมริชมอนด์ (ในอนาคต)
• แยกนนทบุรี 1 : เซ็นทรัลพลาซา รัตนาธิเบศร์ (ในอนาคต)

รายละเอียดปลีกย่อย

ที่นั่งภายในขบวนรถไฟฟ้า

• ระบบรถไฟฟ้า เป็นระบบรถไฟฟ้าขนาดหนัก (heavy rail transit) ใช้ระบบรถไฟฟ้าที่ผลิตจากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพได้เซ็นต์สัญญาว่าจ้าง มารุเบนิ และ โตชิบา เป็นผู้รับผิดชอบในการจัดหาขบวนรถไฟฟ้า โดยได้ทำการผลิตจากโรงงาน J-TREC โดยสัญญาดังกล่าวเป็นการสั่งซื้อรถไฟฟ้า 63 ตู้ 21 ขบวน (ต่อพ่วง 3 ตู้ - 1 ขบวนและสามารถเพิ่มได้สูงสุด 6 ตู้ - 1 ขบวนในอนาคต) โดยมีความจุประมาณ 320 คนต่อตู้ สามารถรองรับผู้โดยสารได้ไม่น้อยกว่า 50,000 คนต่อชั่วโมงต่อทิศทาง
• ขนาดราง 1.435 เมตร (European standard guage) โดยมีรางที่ 3 ขนานไปกับรางวิ่งสำหรับจ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับตัวรถ
• โครงสร้างทางวิ่ง เป็นแบบยกระดับ สูงประมาณ 17-19 เมตรจากผิวถนน เพื่อให้สามารถข้ามผ่านสะพานลอยคนข้ามถนน, สะพานลอยรถยนต์ และสะพานลอยกลับรถได้ มีตอม่ออยู่กลางถนน ระยะห่างตอม่อสูงสุด 40 เมตร เพื่อลดผลกระทบต่อการจราจรทั้งในระหว่างก่อสร้างและเมื่อก่อสร้างแล้วเสร็จ ตอม่อมีลักษณะโปร่งบาง, สวยงาม, ไม่เทอะทะ และไม่ปิดบังอาคารบริเวณริมถนน
• ศูนย์ซ่อมบำรุงและศูนย์ควบคุมการเดินรถ บริเวณต้นทางสถานีคลองบางไผ่

รูปแบบสถานี

ชั้นชานชาลาของสถานีคลองบางไผ่

สถานีรถไฟฟ้าในโครงการฯ ได้รับการออกแบบตามมาตรฐาน NFPA 101 และ NFPA 130 ที่เน้นในเรื่องความปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สิน ความสะดวกสบายของผู้โดยสาร ผู้สัญจรไปมา ผู้อยู่อาศัยบริเวณสถานี รวมถึงการคำนึงถึงสภาพแวดล้อมของพื้นที่นั้นๆ พร้อมสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ไว้คอยให้บริการ อาทิ ลิฟต์, บันไดเลื่อน และสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการ โดยเป็นสถานียกระดับ ยาวประมาณ 250 เมตร กว้าง 18 เมตร รูปแบบชานชาลากลาง การจัดพื้นที่ของสถานีประกอบด้วย

• ระดับถนน เป็นทางขึ้น-ลงสถานีจากทางเท้าทั้ง 2 ฝั่งถนน ที่ไม่กีดขวางการสัญจรของคนเดินเท้า และมีพื้นที่เพียงพอสำหรับพักคอย สามารถกันแดดกันฝนได้ และมีระบบป้องกันน้ำท่วม ผู้โดยสารสามารถเชื่อมต่อกับระบบขนส่งมวลชนอื่นระดับผิวถนนได้อย่างคล่องตัว
• ชั้นออกตั๋วโดยสาร (concourse) เป็นชั้นบริการผู้โดยสาร มีลักษณะแบบเปิดโล่ง ประกอบด้วยตู้ขายตั๋วและเครื่องตรวจตั๋วอัตโนมัติ ผู้โดยสารสามารถใช้เป็นสะพานลอยข้ามถนนได้ และบางสถานียังสามารถเชื่อมต่อไปยังอาคารข้างเคียงหรืออาคารจอดรถของโครงการได้อีกด้วย
• ชั้นชานชาลา เป็นชั้นสำหรับรถไฟฟ้าจอดรับ-ส่งผู้โดยสาร มีพื้นที่กว้างขวาง แบ่งตอนกลางเป็นช่องระบายอากาศเปิดโล่ง 2 ช่อง มีประตูกั้นชานชาลา (platform screen door) ที่สูงขึ้นมาจากพื้นระดับหนึ่ง (half height) มีบันไดสำหรับผู้โดยสารขึ้น-ลงที่ปลายชานชาลาทั้งสองด้าน และมีบันไดสำหรับหนีภัยในกรณีฉุกเฉิน

ส่วนต่อขยาย

โครงการส่วนใต้ (เตาปูน-ราษฎร์บูรณะ-ครุใน) (อยู่ระหว่างเวนคืนที่ดิน)

โครงการช่วงเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ-ครุใน เป็นเส้นทางรถไฟฟ้าที่เกิดขึ้นจากการปรับแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนทางราง พ.ศ. 2538 มาสู่แผนแม่บทฯ พ.ศ. 2547 โดยแก้ไขแนวเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีส้มเดิม (บางกะปิ-สามเสน-ราษฎร์บูรณะ) ช่วงสามเสน (หอสมุดแห่งชาติ)-ราษฎร์บูรณะ และแนวเส้นทางสายสีม่วงเดิม (หอสมุดแห่งชาติ-เตาปูน-บางพูด) ช่วงเตาปูน-หอสมุดแห่งชาติ นำมารวมกันเป็นเส้นทางสายสีม่วงที่เกิดขึ้นใหม่ และไปเชื่อมต่อกับเส้นทางสายสีม่วงส่วนแรกในช่วงบางใหญ่-เตาปูน

แนวเส้นทาง

เส้นทางส่วนใหญ่เป็นโครงสร้างอุโมงค์ใต้ดินผสมผสานกับโครงสร้างยกระดับ เริ่มต้นจากโครงสร้างยกระดับของสถานีเตาปูนที่แยกเตาปูนตามแนวถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรี ซึ่งเป็นจุดสิ้นสุดเส้นทางช่วงเตาปูน-บางใหญ่ และเป็นจุดเชื่อมต่อรถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน ส่วนต่อขยายบางซื่อ-ท่าพระ จากนั้นมุ่งหน้าลงมาทางทิศใต้โดยลดระดับลงมาใต้ดิน แล้วเบี่ยงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้เข้าใกล้แนวถนนประชาราษฎร์ สาย 1 เข้าสู่แนวถนนสามเสนที่แยกเกียกกาย ลงมาทางทิศใต้ ผ่านแยกบางกระบือ, แยกศรีย่าน เชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อน โครงข่ายในเมือง ช่วงบางบำหรุ-มักกะสันที่สถานีสามเสน, (แยกซังฮี้) ผ่านหอสมุดแห่งชาติ, แยกเทเวศร์, แยกบางขุนพรหม เลี้ยวซ้ายที่แยกบางลำพูเข้าสู่ถนนพระสุเมรุ เลียบคลองรอบกรุงไปเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้มที่สถานีผ่านฟ้าลีลาศ เชิงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ ก่อนเข้าสู่ถนนมหาไชย ผ่านแยกสำราญราษฎร์ (ประตูผี), แยกเรือนจำ เชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน ส่วนต่อขยายช่วงหัวลำโพง-ท่าพระ ที่สถานีสามยอด ก่อนเข้าสู่ถนนจักรเพชร ผ่านย่านการค้าสะพานหัน และพาหุรัด

จากนั้นเส้นทางจะลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยาด้วยแนวขนานกับสะพานพระปกเกล้าเข้าสู่ ถนนประชาธิปก ผ่านวงเวียนใหญ่ เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้มช่วงหัวลำโพง-มหาชัยที่สถานีรถไฟวงเวียนใหญ่ และรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสีลม ที่สถานีวงเวียนใหญ่ แล้วมุ่งหน้าไปตามถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน ผ่านสำเหร่ แยกมไหสวรรย์

จากนั้น เส้นทางจะยกระดับขึ้นเหนือผิวดินเข้าสู่แยกดาวคะนอง, ถนนสุขสวัสดิ์ ผ่านแยกบางปะแก้ว ซึ่งเป็นจุดตัดถนนพระรามที่ 2, ผ่านย่านบางปะกอก, แยกประชาอุทิศ (กม.9) ไปสิ้นสุดเส้นทางบนถนนสุขสวัสดิ์ ก่อนเข้าเขต อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ ผ่านหน้าห้างสรรพสินค้าบิ๊กซีสาขาสุขสวัสดิ์ สิ้นสุดที่ครุใน (บริเวณใต้สะพานกาญจนาภิเษก)

รวมระยะทางทั้งสิ้น 23.6 กิโลเมตร เป็นเส้นทางใต้ดินประมาณ 12.6 กิโลเมตร และเส้นทางยกระดับประมาณ 11 กิโลเมตร

รายละเอียด

• สถานี มี 17 สถานี (ไม่รวมสถานีเตาปูน)
  • สถานีใต้ดิน 10 สถานี (ตั้งแต่สถานีรัฐสภาถึงสถานีสำเหร่) ยาวประมาณ 250 เมตร กว้าง 20 เมตร มีประตูกั้นชานชาลา (platform screen door)
  • สถานียกระดับ 7 สถานี (ตั้งแต่สถานีจอมทองถึงสถานีครุใน) ยาวประมาณ 250 เมตร กว้าง 18 เมตร มีประตูกั้นชานชาลา (platform screen door) ที่สูงขึ้นมาจากพื้นระดับหนึ่ง (half height)
• ระบบรถไฟฟ้า เป็นระบบรถไฟฟ้าขนาดหนัก (heavy rail transit) มีความจุประมาณ 320 คนต่อตู้ สามารถรองรับผู้โดยสารได้ไม่น้อยกว่า 50,000 คนต่อชั่วโมงต่อทิศทาง
• ขนาดราง 1.435 เมตร (standard guage) โดยมีรางที่ 3 ขนานไปกับรางวิ่งสำหรับจ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับตัวรถ

รายชื่อสถานี

ตัวเอียง คือโครงการในอนาคต

รหัส	ชื่อสถานี	โครงสร้าง	เชื่อมต่อกับ	ที่ตั้ง
PP16	เตาปูน	ยกระดับ	รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (สถานีร่วม)	กรุงเทพมหานคร
PP17	รัฐสภา	ใต้ดิน
PP18	ศรีย่าน
PP19	สามเสน
PP20	หอสมุดแห่งชาติ
PP21	บางขุนพรหม
PP22	ผ่านฟ้า		รถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม (สถานีร่วม) เรือโดยสารคลองแสนแสบ : ท่าผ่านฟ้าลีลาศ
PP23	สามยอด		รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (สถานีร่วม)
PP24	สะพานพุทธ		สายสีทอง : ประชาธิปก
PP25	วงเวียนใหญ่		รถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้ม : วงเวียนใหญ่
PP26	สำเหร่
PP27	ดาวคะนอง	ยกระดับ
PP28	บางปะแก้ว
PP29	บางปะกอก
PP30	สะพานพระราม 9
PP31	ราษฎร์บูรณะ
PP32	พระประแดง			สมุทรปราการ
PP33	ครุใน

ความคืบหน้า

• วันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2548 นายพงษ์ศักดิ์ รักตพงศ์ไพศาล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ในฐานะประธานคณะกรรมการอำนวยการโครงการระบบขนส่งมวลชนได้ยืนยันว่าจะนำเส้นทางช่วงบางซื่อ-วังบูรพาออกจากแผนงาน ส่วนช่วงวังบูรพา-ราษฎร์บูรณะยังไม่มีความชัดเจน ต้องใช้เวลาศึกษารายละเอียดเพิ่มเติม ส่วนแนวทางเลือกโครงการทดแทนรถไฟฟ้าสายสีม่วงด้วยระบบบีอาร์ทีที่รัฐมนตรีฯ ได้เสนอไว้ก่อนหน้านี้ ในเส้นทางสะพานพระราม 7–ถนนสามเสน-สนามหลวง และเส้นทางวงเวียนใหญ่-ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน-ถนนสุขสวัสดิ์-ราษฎร์บูรณะ ที่ได้เสนอพร้อมกับเส้นทางบางใหญ่-รัตนาธิเบศร์-งามวงศ์วาน-บางเขน ไม่มีปรากฏในแผนงานอื่นอีก
• พ.ศ. 2551 นายกรัฐมนตรีนายสมัคร สุนทรเวชพยายามปรับเปลี่ยนแผนแม่บท โดยต่อขยายเส้นทางรถไฟฟ้าสายสีม่วง ช่วงบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ ออกไปเป็นบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ-ป้อมพระจุลฯ แต่ส่วนต่อขยายดังกล่าวยังไม่เคยมีการศึกษาความเหมาะสมมาก่อน และทาง สนข. ยังไม่เห็นความเหมาะสมจึงไม่บรรจุไว้ในแผนการศึกษาโครงการก่อสร้างรถไฟฟ้า
• 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 ที่ประชุมคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก (คจร.) ครั้งที่ 1/2553 ได้เห็นชอบแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนทางรางในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ตามที่ สนข. เสนอ โดยให้เส้นทางสายสีม่วง ช่วงบางซื่อ-ราษฎร์บูรณะ อยู่ในแผนโครงข่ายเพิ่มเติมระยะ 15 ปี
• พ.ศ. 2556 มีการปรับเปลี่ยนแนวเส้นทางช่วงต้น จากเดิมที่ผ่านหมู่บ้านเสริมสิน ไปใช้แนวโครงการถนน ง.8 ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร (ฉบับ พ.ศ. 2556) ตัดผ่านเขตทหาร เพื่อมุ่งหน้าสู่ สถานีรัฐสภา และทำการขยายปลายทางและย้ายศูนย์ซ่อมบำรุง จากเดิมบริเวณตำบลบางพึ่ง ไปเป็นบริเวณครุใน (บริเวณถนนวงแหวนด้านใต้ข้างด่านเก็บค่าผ่านทางบางพลี-สุขสวัสดิ์ด้านขาเข้าเมือง) และทำการเพิ่มสถานีอีก 2 สถานีคือ สถานีพระประแดง และสถานีครุใน
• ตุลาคม 2561 บอร์ด รฟม.เปิดให้เอกชนร่วมลงทุน (PPP) ในสายสีม่วงใต้ รูปแบบเดียวกับสายสีม่วง เตาปูน-คลองบางไผ่
• พ.ศ. 2562 เริ่มเวนคืนที่ดินสายสีม่วงใต้ อยู่ระหว่างรอกฤษฎีกาตรวจร่าง พ.ร.ฎ.เวนคืน

โครงการส่วนเหนือ (บางใหญ่ - บางกรวย)

โครงการช่วงบางใหญ่ - บางกรวย เป็นแนวเส้นทางรถไฟฟ้าที่ได้รับการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อบรรจุลงในแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานครและพื้นที่ต่อเนื่อง ระยะที่ 2 หรือ M-Map Phase 2 ซึ่งโครงการส่วนนี้จะมีระยะทาง 3.7 กิโลเมตร ต่อขยายจากปลายสายบริเวณสถานีคลองบางไผ่ ให้ไปบรรจบกับรถไฟฟ้าสายสีทอง ช่วงปากเกร็ด - กาญจนาภิเษก บนถนนกาญจนาภิเษก ทั้งนี้เส้นทางดังกล่าวเคยได้รับการพิจารณาในช่วงสมัยที่ นายสมัคร สุนทรเวช เป็นนายกรัฐมนตรี เพื่อเป็นการรองรับการขยายตัวของเมืองในพื้นที่อำเภอบางบัวทอง

ส่วนต่อขยายอื่นๆ

• เส้นทางช่วงราษฎร์บูรณะ-พระประแดง-พระสมุทรเจดีย์-ป้อมพระจุลจอมเกล้า จากข้อเสนอแนะของนายสมัคร สุนทรเวช อดีตนายกรัฐมนตรี
• เส้นทางช่วงคลองบางไผ่-แยกบางบัวทอง ได้รับการพิจารณาเพิ่มเติมเพื่อรองรับการขยายตัวของเมืองบางบัวทอง ในช่วงของนายสมัคร สุนทรเวช

แต่หลังจากที่นายสมัคร สุนทรเวช พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ส่วนต่อขยายเพิ่มเติมทั้ง 2 ช่วงก็ไม่มีความคืบหน้า มีความเคลื่อนไหวเฉพาะช่วงคลองบางไผ่-บางซื่อ เท่านั้น

• เส้นทางช่วง เตาปูน-วังบูรพา ระยะทาง 8 กิโลเมตร รองรับการเดินทางไปยังอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ย่านเกียกกาย และไปเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน ซึ่งล่าสุดคาดว่าเส้นทางนี้มีแนวโน้มสูงสุดที่จะได้รับเลือกเป็นส่วนต่อขยาย โดยคาดว่าจะใช้วงเงินประมาณ 20,000-24,000 ล้านบาท และจะเสนอ ครม.เพื่ออนุมัติภายในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2553

บริการ

ผู้ให้บริการรถไฟฟ้า

ผู้ให้บริการรถไฟฟ้ามหานครสายสีม่วง คือ บริษัท รถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BMCL (ปัจจุบันคือ บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BEM) ซึ่งเป็นบริษัทที่ชนะการประมูลโครงการสายสีม่วงตามสัญญาที่ 4 หลังจากที่เสนอราคางานเดินรถต่ำกว่า บริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BTSC ถึง 16,000 ล้านบาท โดยหลังจากนี้ BEM จะต้องรับผิดชอบในการจัดหาขบวนรถไฟฟ้า และระบบงานที่เกี่ยวข้องมามอบให้ทาง รฟม. เพื่อใช้ประกอบการเดินรถไฟฟ้าอย่างเป็นทางการ โดย รฟม. จะจ่ายค่ารถไฟฟ้าส่วนนี้คืนในรูปแบบของค่าจ้างเดินรถแทน

ด้านอัตราค่าโดยสาร รฟม. จะเป็นผู้กำหนดอัตราค่าโดยสารเอง และอัตราค่าโดยสารดังกล่าวจะมีอายุ 2 ปี หรือจนกว่าจะมีประกาศเปลี่ยนแปลงจากการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย โดยเบื้องต้นรถไฟฟ้าสายสีม่วงจะใช้ค่าโดยสารขั้นต่ำ 16 บาท สูงสุดที่ 42 บาท และเมื่อเดินทางต่อเข้าสายเฉลิมรัชมงคล ก็จะเก็บเพิ่มตามระยะทางที่กิโลเมตรละ 2 บาท สูงสุดที่ 72 บาทโดยไม่มีค่าแรกเข้าระบบ 16 บาท

อย่างไรก็ตามในช่วงแรกของการเปิดให้บริการ กลับเกิดข้อกังขาขึ้นในส่วนของการเดินรถระหว่างสถานีบางซื่อ-เตาปูน เนื่องจากผู้รับสัมปทานเดิมของสายเฉลิมรัชมงคลคือ บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BEM ไม่ยอมรับข้อเสนอในการรวมสถานีเตาปูนเข้าเป็นสถานีตามสัญญาสัมปทานและให้หมดอายุสัมปทานพร้อมกันที่ พ.ศ. 2572 เนื่องจาก BEM มองว่าระยะเวลาดังกล่าวไม่คุ้มค่าต่อการลงทุนเปลี่ยนระบบ ทำให้เกิดช่องโหว่ของการเชื่อมต่อระบบขึ้น เพื่อเป็นการแก้ปัญหา คณะรัฐมนตรีจึงเสนอให้เปิดประมูลงานระบบรถไฟฟ้าของส่วนต่อขยายขึ้น โดยให้รวมสถานีเตาปูนเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสัญญานี้ และกำหนดว่าเมื่อได้ผู้ชนะการประมูลแล้ว ผู้ชนะจะต้องวางระบบเพื่อเดินรถ และเปิดระบบให้ BEM สามารถเดินรถในช่วง บางซื่อ-เตาปูน ภายในปีแรกตามสัญญาก่อน แล้วถึงเดินรถทั้งสายเมื่อเสร็จสิ้นโครงการในปี 2562 ต่อไป

แต่อย่างไรก็ตามกลับมีการใช้มาตราที่ 44 แห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 ในการออกคำสั่งให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยดำเนินการเจรจาตรงกับ บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BEM ว่าด้วยเรื่องของการมอบสัมปทานโครงการรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินส่วนต่อขยายทั้งสองส่วน และเร่งดำเนินการในส่วนบางซื่อ-เตาปูน ให้เร็วที่สุด โดยผลการเจรจาเป็นอันว่า BEM ตกลงรับสัมปทานโครงการในรูปแบบ PPP-Net Cost ทั้งสองส่วน และคณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติผลการเจรจาเมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2560 และได้มีการลงนามในสัญญาสัมปทานฉบับใหม่เมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2560 ก่อนเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในส่วนบางซื่อ-เตาปูน เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2560

อัตราค่าโดยสาร

1. อัตราค่าโดยสารสำหรับเหรียญโดยสาร
   • บุคคลทั่วไป เริ่มต้น 17 บาท สูงสุด 42 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 70 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • เด็ก/ผู้สูงอายุ เริ่มต้น 9 บาท สูงสุด 21 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 35 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
2. อัตราค่าโดยสารสำหรับบัตรเติมเงิน M และ MRT Plus+
   • บุคคลทั่วไป เริ่มต้น 17 บาทสูงสุด 42 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 70 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • นักเรียน นักศึกษา เริ่มต้น 15 บาท สูงสุด 38 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 63 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • เด็ก/ผู้สูงอายุ เริ่มต้น 9 บาท สูงสุด 21 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 35 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • อัตราค่าโดยสารพิเศษ ใช้จนกว่าจะมีประกาศเปลี่ยนแปลงจากการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
3. อัตราค่าโดยสารสำหรับบัตรแมงมุม
   • บุคคลทั่วไป เริ่มต้น 17 บาทสูงสุด 42 บาท กรณีเดินทางในสาย และ 70 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • นักเรียน นักศึกษา เริ่มต้น 15 บาท สูงสุด 38 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 63 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • ผู้สูงอายุ เริ่มต้น 9 บาท สูงสุด 21 บาทกรณีเดินทางในสาย และ 35 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย
   • บัตรสวัสดิการแห่งรัฐฯ เริ่มต้น 17 บาทสูงสุด 42 บาท กรณีเดินทางในสาย และ 70 บาท กรณีเดินทางข้ามสาย โดยมีงบค่าโดยสารในบัตรให้เดือนละ 500 บาท
4. เงื่อนไขการใช้บัตรนักเรียน นักศึกษา
   • ผู้ที่มีสิทธิ์ใช้บัตรนักเรียน นักศึกษา จะต้องมีอายุไม่เกิน 23 ปี และ/หรือไม่เกินวันเกิดอายุครบ 23 ปี ในสังกัดสถาบันการศึกษา ขอสงวนสิทธิ์ให้ใช้ร่วมกับบัตรนักเรียน/นักศึกษาและบัตรประชาชน หรือบัตรอื่นที่แสดงอายุได้ กรณีที่ไม่สามารถแสดงหลักฐานดังกล่าวเมื่อได้รับการร้องขอจากเจ้าหน้าที่ หรือใช้บัตรโดยสารผิดประเภทบริษัทขอสงวนสิทธิ์ในการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากผู้โดยสารในอัตราไม่เกิน 20 เท่าของอัตราค่าโดยสารสูงสุดที่การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยเรียกเก็บ ณ เวลานั้นๆ

หมายเหตุ: การเดินทางข้ามสาย หมายถึง การเดินทางระหว่างรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม (สายสีม่วง) และรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน) ทั้งนี้ ผู้โดยสารที่ต้องการเดินทางข้ามสาย สามารถใช้เหรียญหรือบัตรโดยสารในการเดินทางได้โดยไม่ต้องออกจากระบบระหว่างการเปลี่ยนสายรถไฟฟ้าที่สถานีเตาปูน

สิทธิประโยชน์เพิ่มเติม

1. สำหรับเด็กที่มีอายุไม่เกิน 14 ปี และ/หรือ ไม่เกินวันเกิดอายุครบ 14 ปี และมีช่วงความสูงไม่เกิน 90 ซม. ได้รับการยกเว้นค่าโดยสาร
2. ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป และ/หรือตั้งแต่วันเกิดอายุครบ 60 ปี จะได้รับสิทธิลดหย่อนค่าโดยสารเช่นเดียวกับผู้สูงอายุทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 ถึง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2555
3. สำหรับประชาชนทุกคนในโอกาสวันสำคัญทางราชการเช่นการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทย พ.ศ. 2554 ฯลฯ โดยสารรถไฟฟ้าโดย ได้รับการยกเว้นค่าโดยสาร ตามเวลา ที่ประกาศกำหนด
4. สำหรับประชาชนทุกคนในพิธีการสำคัญระดับประเทศ เช่น พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ฯลฯ โดยสารรถไฟฟ้าโดย ได้รับการยกเว้นค่าโดยสาร ตามเวลา ที่ประกาศกำหนด
5. สำหรับประชาชนที่เป็นบิดาหรือมารดาในวันพ่อแห่งชาติ และวันแม่แห่งชาติ
6. ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปๆด้รับการยกเว้นค่าโดยสารช่วงวันสงกรานต์ 13-15 เมษายน

การสนับสนุนภาครัฐ

คนพิการขึ้นรถไฟฟ้าฟรี

รถไฟฟ้ามหานคร เป็นเพียงรถไฟฟ้าโครงการเดียวเท่านั้นที่ สนับสนุนโยบายภาครัฐในการลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางของผู้ถือบัตรผู้พิการ โดยไม่คิดค่าโดยสารกับผู้ถือบัตรผู้พิการและไม่จำกัดการใช้งานและระยะทางรวมถึงระยะเวลาในการใช้สิทธิ หรือตลอดชีวิตจนกว่าผู้พิการจะถึงแก่ความตาย รวมถึงสนับสนุนการใช้ลิฟต์เพื่อผู้พิการ การลัดคิว ในกรณีเร่งด่วน ทั้งนี้ผู้พิการจำเป็นต้องแสดงบัตรทุกครั้งก่อนใช้สิทธิเหล่านี้ เพื่อให้พนักงานจดบันทึกและบอกสถานีปลายทาง อย่างไรก็ตามหากประสงค์จะเปลี่ยนสถานีกะทันหันก็สามารถกระทำได้ ผู้พิการจะมีผู้ดูแลหรือไม่ดูแลมาด้วยหรือไม่ก็ได้เพียงแต่สิทธิจะให้เพียงแต่ผู้ถือบัตรผู้พิการที่ออกโดยกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เท่านั้น ทั้งนี้อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 269/1 ผู้ใดทำบัตรอิเล็กทรอนิกส์ปลอมขึ้นทั้งฉบับหรือแต่ส่วนหนึ่งส่วนใด เติมหรือตัดทอนข้อความ หรือแก้ไขด้วยประการใดๆ ในบัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่แท้จริง โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชน ถ้าได้กระทำเพื่อให้ผู้หนึ่งผู้ใดหลงเชื่อว่าเป็นบัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่แท้จริงหรือเพื่อใช้ประโยชน์อย่างหนึ่งอย่างใด ผู้นั้นกระทำความผิดฐานปลอมบัตรอิเล็กทรอนิกส์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 1-5 ปี และปรับตั้งแต่ 20,000-100,000 บาท มาตรา 269/4 ผู้ใดใช้หรือมีไว้เพื่อใช้ซึ่งสิ่งใดๆ ตาม มาตรา 269/1 อันได้มาโดยรู้ว่าเป็นของที่ทำปลอมหรือแปลงขึ้น ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 1-7 ปี หรือปรับตั้งแต่ 20,000-140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ผู้ใดจำหน่ายหรือมีไว้เพื่อจำหน่ายซึ่งสิ่งใดๆ ที่ทำปลอมหรือแปลงขึ้นตาม มาตรา 269/1 ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงสิบปี หรือปรับตั้งแต่ 20,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ถ้าผู้กระทำความผิดตามวรรคแรกหรือวรรคสองเป็นผู้ปลอมซึ่งบัตรอิเล็กทรอนิกส์ตาม มาตรา 269/1 ให้ลงโทษตามมาตรานี้แต่กระทงเดียว ทั้งนี้ตั้งแต่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2552 เป็นต้นไป

ผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐฯ ขึ้นรถไฟฟ้าฟรี

ตามนโยบายของภาครัฐฯ ที่ต้องการสนับสนุนสวัสดิการในการเดินทางด้วยระบบขนส่งมวลชนทุกประเภทโดยไม่คิดค่าโดยสารกับผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ธนาคารกรุงไทยจึงได้ผนวกบัตรแมงมุมเข้าไปในบัตรสวัสดิการแห่งรัฐของประชาชนในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมมณฑล รวมถึงจังหวัดบริวารโดยรอบ และกำหนดให้มีงบค่าโดยสารในบัตรเดือนละ 500 บาท โดยผู้ถือบัตรสามารถนำบัตรไปใช้งานที่สถานีรถไฟฟ้ามหานคร สถานีรถไฟฟ้าแอร์พอร์ตเรลลิงก์ และสถานีรถไฟฟ้าชานเมืองได้ทันทีเมื่อเปิดใช้บริการ ทั้งนี้ตั้งแต่ 22 มิถุนายน พ.ศ. 2561 เป็นต้นไป บัตรสวัสดิการแห่งรัฐสามารถใช้งานได้เฉพาะการเดินทางในสายเฉลิมรัชมงคล และสายฉลองรัชธรรมเท่านั้น

การช่วยเหลือคนที่มีความต้องการพิเศษ

พนักงานของรถไฟฟ้ามหานคร รวมถึงพนักงานรักษาความปลอดภัยมีความเต็มใจที่จะช่วยเหลือผู้มีความพิการ อาทิ การจูงผู้พิการทางสายตาไปยังสถานี การให้บริการติดตามผู้โดยสารที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษโดยให้พนักงานเดินทางไปด้วย เช่น ผู้โดยสารที่เดินทางครั้งแรก ฯลฯ เพียงท่านแจ้งให้พนักงานสถานีทราบเท่านั้น

การรักษาความปลอดภัยให้ประชาชน

รถไฟฟ้ามหานครในทุกสถานีมีบริการเพื่อการรักษาความปลอดภัยให้ประชาชนดังต่อไปนี้

1. บริการปุ่มหยุดฉุกเฉินบันไดเลื่อน
2. บริการปุ่มแจ้งเหตุไฟไหม้
3. บริการโทรศัพท์แจ้งเหตุด่วนเหตุร้าย
4. บริการทางออกฉุกเฉินในสถานี
5. บริการแจ้งเหตุกับตำรวจผ่านตู้รับเรื่องร้องเรียน
6. บริการคันโยกฉุกเฉินภายในรถไฟฟ้าเพื่อเปิดประตูรถกรณีฉุกเฉิน
7. บริการอุปกรณ์ดับเพลิง
8. บริการกล้องวงจรปิดเพื่อความปลอดภัยของผู้โดยสารทั้งในสถานี และภายในรถไฟฟ้า

หมายเหตุ

• ผู้โดยสารที่ใช้บริการตาม ข้อ 1-5 โดยไม่มีสถานการณ์ฉุกเฉินระวางโทษปรับ 1,000 บาท
• ผู้โดยสารที่ใช้บริการตาม ข้อ 6-7 โดยไม่มีสถานการณ์ฉุกเฉิน หรือใช้ตามสถานการณ์ฉุกเฉินแต่ไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำในการใช้อุปกรณ์ ระวางโทษปรับ 1,000 บาท และ จำคุก 1 เดือน
• ผู้โดยสารที่ใช้บริการตาม 1-7 หากมีผู้ใดฟ้องร้องในความผิดอื่นใดระวางโทษตามประมวลกฎหมายอาญา
• หากมีสถานการณ์ฉุกเฉินเกิดขึ้นห้ามใช้ลิฟต์โดยเด็ดขาด ผู้ใดฝ่าฝืนข้อบังคับนี้จนเป็นเหตุให้ถึงแก่ความเดือดร้อนแก่ผู้อื่น ระวางโทษจำคุก 1 เดือน ปรับ 1,000 บาท
• อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 374 หากมีสถานการณ์ฉุกเฉินเกิดขึ้นผู้ใดเห็นผู้อื่นตกอยู่ในภยันตรายแห่งชีวิต ซึ่งตนอาจช่วยได้โดยไม่ควรกลัวอันตรายแก่ตนเองหรือผู้อื่น ระวางโทษจำคุก 1 เดือน ปรับ 1,000 บาท
• อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 372 ห้ามผู้ใดทะเลาะกันอย่างอื้ออึงเสียในทางสาธารณะ หรือสาธารณสถาน หรือกระทำการอื่นใดให้สูญเสียความสงบเรียบร้อย หากฝ่าฝืน มีโทษปรับ 500 บาท
• อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 หากการกระทำนั้น เป็นการดูหมิ่นผู้อื่นซึ่งหน้า ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน ปรับ 1,000 บาท
• อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 370 ถ้าการกระทำอันเป็นการทะเลาะกัน หรือจงใจก่อให้เกิดเสียงอื่นใดนั้นส่งผลให้ประชาชนตกใจหรือเดือดร้อน ปรับ 100 บาท
• อาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 373 ห้ามผู้ใดที่ควบคุมบุคคลวิกลจริต ปล่อยปละละเลยให้บุคคลวิกลจริตออกเที่ยวตามลำพัง หากฝ่าฝืน มีโทษปรับ 500 บาท
• ผู้โดยสารที่ ถูกประทุษร้าย ถูกโจรโจรกรรม ถูกกระทำอนาจารต่อหน้าธารกำนัล สามารถขอใช้บริการตรวจกล้องวงจรปิดได้

การรักษาความสะอาด

รถไฟฟ้ามหานคร อยู่ภายใต้กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ว่าด้วยความปลอดภัยในชีวิตร่างกายและทรัพย์สิน การรักษาความสงบเรียบร้อยความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในเขตระบบรถไฟฟ้า พ.ศ. 2547 หากผู้ใดฝ่าฝืนมีโทษจำคุก 1 เดือน ปรับ 1,000 บาท และพระราชบัญญัติ รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง พ.ศ. 2535 ซึ่งหากมีผู้ใดฝ่าฝืนจะมีโทษปรับ 2,000 บาท ทั้งนี้อาจมีข้อบังคับอื่นๆ เช่นห้ามนำอาหารที่มีกลิ่นแรงเข้าภายในสถานีรถไฟฟ้า ห้ามรับประทานอาหารและเครื่องดื่มภายในพื้นที่ชำระเงินแล้ว ห้ามดื่มสุราภายในสถานี, ห้ามทิ้งสิ่งปฏิกูล, ห้ามถมน้ำลาย, น้ำมูก, เสมหะ, อาเจียน, ปัสสาวะ คายหมากฝรั่งภายในสถานี ที่บริเวณสถานีอย่างเด็ดขาดหากฝ่าฝืน จะมีโทษ ตามกฎกระทรวง และพรบ.ความสะอาด จำคุก 1 เดือน ปรับ 3,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ การสูบบุหรี่ภายในสถานีถือว่ามีความผิด มีโทษปรับ 2,000 บาท และหากทิ้งบุหรี่ภายในสถานีจะมีโทษปรับเพิ่ม 2,000 บาท อาศัยอำนาจตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 19 พ.ศ. 2553 และพระราชบัญญัติ รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง พ.ศ. 2535

การตรวจค้นกระเป๋า

อาศัยอำนาจตาม พ.ร.บ.การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 มาตรา 63 ให้พนักงานเจ้าหน้าที่เป็นเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญามีหน้าที่รักษาความปลอดภัยและความสงบเรียบร้อยในเขตระบบไฟฟ้าตามกฎกระทรวงหรือตามที่ผู้ว่าการมอบหมาย และให้มีอำนาจดังต่อไปนี้ 1.ค้นหรือจับกุมผู้กระทำความผิดซึ่งหน้าตามพระราชบัญญัตินี้ เพื่อส่งให้พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจดำเนินคดีตามกฎหมายพนักงานเจ้าหน้าที่รถไฟฟ้ามหานคร จึงมีอำนาจตามกฎหมายดังกล่าว ทั้งนี้อาศัยอำนาจตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 93 การตรวจค้นสิ่งของในความครอบครองของบุคคลในที่สาธารณะจะกระทำไม่ได้เลย เว้นแต่เจ้าพนักงานปกครองหรือตำรวจเป็นผู้ค้นเมื่อมีเหตุอันควรสงสัยว่าบุคคลนั้นมีสิ่งของในความครอบครองเพื่อจะใช้ในการกระทำความผิด หรือซึ่งได้มาโดยการกระทำความผิดหรือซึ่งมีไว้เป็นความผิด
เจ้าหน้าที่ รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล ซึ่งเป็นเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญาจึงอาศัยอำนาจตามมาตรา 93 ตรวจค้นบุคคลที่เครื่องตรวจจับโลหะชนิดเดินผ่านส่งสัญญาณเนื่องจากเจ้าหน้าที่มีความเห็นว่า มีเหตุอันควรสงสัยว่าบุคคลนั้นมีสิ่งของในความครอบครองเพื่อจะใช้ในการกระทำความผิด หรือซึ่งได้มาโดยการกระทำความผิดหรือซึ่งมีไว้เป็นความผิด

บริการอื่นๆ

• อาคารจอดแล้วจร รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมมีบริการอาคารจอดรถและจุดจอดรถจักรยานยนต์ ได้แก่ อาคารจอดแล้วจร 4 แห่ง คือ
  1. บริเวณสถานีคลองบางไผ่ อยู่ใต้อาคารศูนย์ซ่อมบำรุง (1,800 คัน)
  2. สถานีสามแยกบางใหญ่ (1,772 คัน)
  3. สถานีบางรักน้อย-ท่าอิฐ (1,244 คัน)
  4. สถานีแยกนนทบุรี 1 (470 คัน)

และในอนาคต เมื่อมีการเปิดให้บริการรถไฟฟ้าสายสีม่วงส่วนต่อขยายด้านใต้ จะมีเพิ่มอีก 2 แห่ง คือ บริเวณสถานีบางปะกอก (1,800 คัน) และสถานีราษฎร์บูรณะ 2 อาคาร ได้แก่ อาคาร 1 (800 คัน) และอาคาร 2 (900 คัน) (รวม 2 อาคาร 1,700 คัน) รวมมีอาคารจอดแล้วจรทั้งสิ้น 6 แห่ง

• ตู้ถอนเงิน มีบริการตู้ถอนเงินในทุกสถานีจากหลากหลายธนาคาร ปัจจุบันมีถึง 8 ธนาคาร
• โทรศัพท์ มีบริการโทรศัพท์จาก ทีโอที

ดูเพิ่ม

• รถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล
• รถไฟฟ้ามหานคร
• รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล
• รถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อน
• รถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้ม
• รถไฟฟ้าสายสีชมพู

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ รฟม. รถไฟฟ้าสายสีม่วง
• โครงการศึกษาเพื่อปรับแผนแม่บทระบบขนส่งมวลชนทางรางในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล พ.ศ. 2553-2572 โดย สนข.
• สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.)
• โครงการส่วนต่อขยายและสายใหม่ โดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.)
• 11 คำถาม - คำตอบ เกี่ยวกับโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง โดย รฟม.
• MRTA Extension - Purple Line issues - กระทู้จากสกายสแคร็ปเปอร์ซิตี
• MRT Purple Line part 3 - กระทู้จากสกายสแคร็ปเปอร์ซิตี
• แผนที่รถไฟฟ้าสายสีม่วง-สายสีน้ำเงิน (รถไฟฟ้ามหานคร-รถไฟใต้ดิน)