ภาษาจีนกลาง

ภาษาจีนกลาง
官話 / 官话 Guānhuà
ประเทศที่มีการพูด	สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐจีน สิงคโปร์ อินโดนีเซีย มาเลเซีย และชุมชนจีนอื่นทั่วโลก
ภูมิภาค	ตอนเหนือ และตะวันตกเฉียงใต้ ของจีน
จำนวนผู้พูด	867.2 ล้าน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	จีน-ทิเบต ภาษาจีน ภาษาจีนกลาง
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐจีน สิงคโปร์ สหประชาชาติ
ผู้วางระเบียบ	ในสาธารณรัฐประชาชนจีน: องค์กรต่าง ๆ ในสาธารณรัฐจีน: Mandarin Promotion Council ในสิงคโปร์: Promote Mandarin Council/Speak Mandarin Campaign [1]
รหัสภาษา
ISO 639-1	zh
ISO 639-2	chi (B) zho (T)
ISO 639-3	cmn

ภาษาจีนกลาง (จีนตัวเต็ม: 官話, จีนตัวย่อ: 官话, พินอิน: Guānhuà, Mandarin) หรือที่เรียกในประเทศจีนว่า "ภาษาฮั่น" เป็นภาษาหลักของภาษาจีนและเป็น 1 ใน 6 ของภาษาราชการของสหประชาชาติ ในปัจจุบันมีผู้ใช้มากกว่า 800 ล้านคนทั่วโลก

ชื่อภาษาจีนกลาง

ภาษาจีนกลาง เป็นคำที่คนไทยใช้เรียกภาษาหลักของจีน ซึ่งในประเทศจีนจะเรียกภาษานี้ว่า ฮั่นอวี่ แปลว่า ภาษาฮั่น อันป็นภาษาของชาวฮั่น ที่เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศจีน ตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า "Mandarin" ซึ่งมีรากจากคำในภาษาโปรตุเกส อันหมายถึง "ภาษาราชการ" ของเจ้าหน้าที่รัฐของจีน

ในวงแคบ คำว่า ภาษาจีนกลาง ใช้เรียก ผู่ทงฮั่ว (普通话/普通話) และ กั่วอวี่ (国语/國語) ซึ่งเป็นภาษาพูดมาตรฐานที่เกือบจะเหมือนกัน ซึ่งมีพื้นฐานมาจากภาษาพูดที่ใช้กว้างขวาง คือ Beifanghua เป่ยฟางฮั่ว ซึ่งความหมายในวงแคบนี้ คือความหมายที่ใช้ในบริบทนอกวิชาการ

ในวงกว้าง คำว่า ภาษาจีน ใช้เรียก เป่ยฟางฮั่ว ("ภาษาพูดทางเหนือ") ซึ่งเป็นประเภทที่ประกอบด้วยภาษาย่อยต่าง ๆ ของภาษาจีนที่ใช้ในทางตอนเหนือและตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ซึ่งความหมายนี้มักจะพบในบริบททางวิชาการ และจะใช้ความหมายนี้ในบทความนี้ โดยที่ผู่ตงฮั่วและกั๋วอวี่ จะใช้ชื่อจีนเรียก รวมถึงใช้ "ภาษาจีนกลางมาตรฐาน" และ "ภาษาจีนมาตรฐาน" เรียก

ภาษาประเภทเป่ยฟางฮั่วมีคนพูดมากกว่าภาษาอื่น ๆ และเป่ยฟางฮั่วก็เป็นพื้นฐานของผู่ตงฮั่วและกั่วอวี่ด้วย อย่างไรก็ดี เป็นที่น่าสังเกตว่า เป่ยฟางฮั่วครอบคลุมภาษาย่อยจำนวนมากที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ นอกจากนี้ แนวคิดเป่ยฟางฮั่วส่วนใหญ่ ไม่ใช้นอกวงการวิชาการเป็นคำที่ใช้อธิบายตัวเอง เมื่อให้อธิบายชนิดของภาษาพูดที่ใช้ คนจีนที่พูดชนิดของเป่ยฟางฮั่วจะอธิบายตามชนิดของภาษาที่ใช้ เช่น ภาษาเสฉวนหรือภาษาจีนตะวันออกเฉียงเหนือ ชาวจีนมักจะถือชนิดของภาษาจีนกลางที่พูด เป็นส่วนหนึ่งของการระบุมณฑลที่อายอยู่ อย่างไรก็ดี แทบจะไม่มีอะไรที่สามารถระบุได้โดยทั่วไป เกี่ยวกับแนวคิดของภาษาพูดทางเหนือ

เหมือนกับภาษาอื่นๆ การจัดภาษาจีนกลางเป็นภาษาเดียวหรือเป็นภาษาย่อย ยังคงเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันอยู่

หมายเหตุ: ภาษาจีนกลางชนิดที่เป็นมาตรฐานเรียกว่า ผู่ตงฮั่ว (Putonghua, 普通话) และ กั๋วอวี่ (Guoyu, 國語) แต่มักจะเรียกรวม ๆ ในภาษาอังกฤษว่า Mandarin, คำว่า "ผู่ตงฮั่ว" ในภาษาอังกฤษเรียกแบบเต็มๆว่า Standard Chinese หรือ Standard Mandarin และ "กั๋วอวี่" เรียกว่า Taiwanese Mandarin

อ้างอิง

• Chao, Yuen Ren (1968). A Grammar of Spoken Chinese. University of California Press. ISBN 0-520-00219-9. 
• Norman, Jerry (1988). Chinese. Cambridge University Press. ISBN 0-521-29653-6. 
• Rahgffmsey, S. Robert (1987). The Languages of China. Princeton University Press. ISBN 0-691-01468-X.