พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านพวงศ์ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
ประสูติ	6 มีนาคม พ.ศ. 2365
สิ้นพระชนม์	19 กรกฎาคม พ.ศ. 2410 (45 ปี)
หม่อม	หม่อมช้อย นพวงศ์ ณ อยุธยา หม่อมราชวงศ์เสาวรส นพวงศ์ หม่อมสวน นพวงศ์ ณ อยุธยา หม่อมกลัด นพวงศ์ ณ อยุธยา หม่อมหุ่น นพวงศ์ ณ อยุธยา หม่อมเนือง นพวงศ์ ณ อยุธยา
พระนามเต็ม พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านพวงศ์ วรองค์อรรคมหามกุฎ ปรมุตมราโชรส กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส
พระบุตร	26 พระองค์
ราชวงศ์	ราชวงศ์จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาน้อย

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส หรือ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้านพวงศ์ วรองค์อรรคมหามกุฎ ปรมุตมราโชรส เป็นพระราชโอรสพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย (ธิดาพระอินทรอำไพ (สมเด็จเจ้าฟ้าทัศไภย) พระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี) ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 4 แรม 10 ค่ำ ปีมะเมียจัตวาศก จ.ศ. 1184 ตรงกับวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2365 พระองค์เจ้านพวงศ์ เป็นพระโอรสหนึ่งในสองพระองค์ที่ประสูติก่อนที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จะทรงพระราชพิธีบรมราชาภิเษก (อีกพระองค์หนึ่งคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ์ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร)

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาพระองค์ขึ้นเป็น กรมหมื่นมเหศวรศิวลาส กำกับดูแลกรมล้อมพระราชวัง ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้กำกับราชการกรมพระคลังมหาสมบัติเพิ่มอีกตำแหน่ง

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านพวงศ์ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส สิ้นพระชนม์เมื่อวันศุกร์ เดือน 8 แรม 3 ค่ำปีเถาะนพศก จ.ศ. 1229 ตรงกับวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2410 พระชันษาได้ 45 ปี ทรงเป็นต้น

พระโอรสและพระธิดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านพวงศ์ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส มีหม่อมที่ปรากฏนาม 6 ท่าน ได้แก่

1. หม่อมช้อย
2. หม่อมราชวงศ์เสาวรส (ราชสกุลเดิม: ปาลกะวงศ์)
3. หม่อมสวน (สกุลเดิม: ศรีเพ็ญ)
4. หม่อมกลัด (สกุลเดิม: จาตุรงคกุล)
5. หม่อมหุ่น
6. หม่อมเนือง (สกุลเดิม: ณ นคร)

โดยมีพระโอรสธิดารวมทั้งหมด 26 พระองค์ เป็นชาย 16 พระองค์ และหญิง 10 พระองค์

พระรูป	พระนาม	หม่อมมารดา	ประสูติ	สิ้นพระชนม์/สิ้นชีพิตักษัย	คู่สมรส
	1. หม่อมราชวงศ์จิตราภรณ์ (พ.ศ. 2394: หม่อมเจ้าจิตราภรณ์ พ.ศ. 2396: พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิตราภรณ์)		พ.ศ. 2382	2 พฤศจิกายน 2403	หม่อมนกแก้ว
ไฟล์:พระองค์เจ้าบงกช.jpg	2. หม่อมราชวงศ์บงกช (พ.ศ. 2394: หม่อมเจ้าบงกช พ.ศ. 2398: พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบงกช)		พ.ศ. 2384	15 กุมภาพันธ์ 2456	หม่อมเจ้าจันทร (สุประดิษฐ์)
	3. หม่อมราชวงศ์เดช (พ.ศ. 2394: หม่อมเจ้าเดช)		พ.ศ. 2386	ไม่ทราบปี	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี
	4. หม่อมเจ้าถนอม		ไม่ทราบปี	พ.ศ. 2463	หม่อมเอม (คชเสนี) หม่อมสาย (คชเสนี) หม่อมแย้ม
	5. หม่อมเจ้าสำเนียง		ไม่ทราบปี	พ.ศ. 2441	หม่อมเปลี่ยน
	6. หม่อมเจ้าจันทรประไพ		18 ธันวาคม 2395	6 เมษายน 2474
	7. หม่อมเจ้าศรีสังข์ หรือ หม่อมเจ้าเจ๊ก		26 ธันวาคม 2397	4 กรกฎาคม 2456	หม่อมเจ้าพวงผกา นพวงศ์
	8. หม่อมเจ้าปุก (หญิง)		19 ธันวาคม 2400	ไม่ทราบปี
	9. หม่อมเจ้าขุนช้าง		พ.ศ. 2400	1 สิงหาคม 2428	นักองค์เจ้าศรีสวัสดิ์ผิว แห่งกัมพูชา
	10. หม่อมเจ้าเกสร หรือ หม่อมเจ้าเผือก		19 เมษายน 2401	7 ธันวาคม 2468
	11. หม่อมเจ้าสุหร่าย	หม่อมกลัด	19 เมษายน 2401	9 สิงหาคม 2468
	12. หม่อมเจ้าอร่าม		พ.ศ. 2403	16 กันยายน 2421
	13. หม่อมเจ้าอุบลศิริ		พ.ศ. 2404	ไม่ทราบปี
	14. หม่อมเจ้าใหม่ (หญิง)		พ.ศ.2404	8 มีนาคม 2421
	15. หม่อมเจ้ากรรเจียก		พ.ศ. 2405	6 มีนาคม 2445	หม่อมสาย
	16. หม่อมเจ้าดำ (ชาย)		พ.ศ. 2405	19 กุมภาพันธ์ 2438
	17. หม่อมเจ้าอบเชย		พ.ศ. 2405	สิงหาคม 2437	หม่อมราชวงศ์สวัสดิทรวง (ดวงจักร)
	18. หม่อมเจ้าพวงผกา		12 มีนาคม 2405	ไม่ทราบปี	หม่อมเจ้าศรีสังข์ นพวงศ์
	19. หม่อมเจ้าเล็ก		ไม่ทราบปี	22 มิถุนายน 2447
	20. หม่อมเจ้าขาว (ชาย)		พ.ศ. 2406	ไม่ทราบปี
	21. หม่อมเจ้ามณฑา		22 มิถุนายน 2410	ไม่ทราบปี
	22. หม่อมเจ้าเล็ก (หญิง)		พ.ศ. 2410	ไม่ทราบปี
	23. หม่อมเจ้าโสภา		ไม่ทราบปี	พ.ศ. 2426
	24. หม่อมเจ้าจำรัส		ไม่ทราบปี	พ.ศ. 2447
	25. หม่อมเจ้าถมยา		ไม่ทราบปี	ไม่ทราบปี
	26. หม่อมเจ้าเณรเล็ก		ไม่ทราบปี	ไม่ทราบปี

อ้างอิง

• Jeffary Finestone. สมุดพระรูปพระราชโอรส พระราชธิดาและพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพ : บริษัทกู๊ดวิว เพรส จำกัด, พ.ศ. 2543. 394 หน้า. ISBN 974-87148-8-8

• สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา. มหามกุฎราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรสธิดา พระราชนัดดา. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พ.ศ. 2547. 657 หน้า. ISBN 9742729115