บุญ
|
ส่วนหนึ่งของ | |
| ศาสดา | |
| จุดมุ่งหมาย | |
| นิพพาน | |
| พระรัตนตรัย | |
| หลักปฏิบัติ | |
| ศีล · สมาธิ · ปัญญา สมถะ · วิปัสสนา บทสวดมนต์ | |
| คัมภีร์ | |
| พระไตรปิฎก พระวินัยปิฎก · พระสุตตันตปิฎก · พระอภิธรรมปิฎก | |
| หลักธรรม | |
| ไตรลักษณ์ · อริยสัจ 4 · มรรค 8 · ปฏิจจสมุปบาท · มงคล 38 | |
| นิกาย | |
| เถรวาท · มหายาน · วัชรยาน | |
| สังคม | |
| ปฏิทิน · บุคคล · วันสำคัญ · ศาสนสถาน | |
| การจาริกแสวงบุญ | |
| สังเวชนียสถาน · การแสวงบุญในพุทธภูมิ | |
| ดูเพิ่มเติม | |
| คำศัพท์ หมวดหมู่ศาสนาพุทธ | |
ในพระพุทธศาสนา บุญ (บาลี: ปุญฺญ) หรือ บุณย์ (สันสกฤต: ปุณฺย) หมายถึง ความดี[1] ความประพฤติชอบทางกายวาจาและใจ เรียกอีกอย่างว่ากุศล[2] ในพระไตรปิฎกมักใช้คำว่า ปุญฺญ ตรงกันข้ามกับคำว่า บาป หรือ อปุญฺญ แต่ในคัมภีร์ชั้นหลังมักใช้คำว่า บาป มากกว่ากัน[3]
ในอรรถกถากล่าวถึงเผื่อแผ่บุญไว้ว่าสามารถเผื่อแผ่เพิ่มให้แก่ผู้อื่นได้โดยไม่มีประมาณ เปรียบได้กับการจุดเทียนส่งต่อไปเรื่อย ๆ คือผู้จุดก็มีความสว่างอยู่ตามเดิม และความสว่างยังเพิ่มไปอีกกว้างขวางได้[4]
วิธีทำบุญ[แก้]
ในพระไตรปิฎกภาษาบาลี ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ปุญญกิริยาวัตถุสูตร ระบุวิธีการทำบุญไว้ 3 อย่าง เรียกว่า บุญกิริยาวัตถุ ได้แก่[5]
- ทานมัย ด้วยการให้
- ศีลมัย ด้วยการรักษาศีล หรือประพฤติดีมีระเบียบวินัย
- ภาวนามัย ด้วยการเจริญภาวนา คือฝึกอบรมจิตใจ
คัมภีร์สุมังคลวิลาสินี อรรถกถาสังคีติสูตร ขยายความเพิ่มอีก 7 ประการ จึงรวมเป็น บุญกิริยาวัตถุ 10 ได้แก่[6]
- อปจายนมัย ด้วยการประพฤติอ่อนน้อม
- เวยยาวัจจมัย ด้วยการช่วยขวนขวายรับใช้
- ปัตติทานมัย ด้วยการเฉลี่ยส่วนแห่งความดีให้แก่ผู้อื่น
- ปัตตานุโมทนามัย ด้วยการยินดีในความดีของผู้อื่น
- ธัมมัสสวนมัย ด้วยการฟังธรรม
- ธัมมเทสนามัย ด้วยการสั่งสอนธรรม
- ทิฏฐุชุกัมม์ ด้วยการทำความเห็นให้ตรง
อปจายนมัยและเวยยาวัจจมัยจัดเข้าในสีลมัย ปัตติทานมัยและปัตตานุโมทนามัยจัดเข้าในทานมัย ธัมมัสสวนมัยและธัมมเทสนามัยจัดเข้าในภาวนามัย ทิฏฐุชุกัมม์ได้ทั้งทาน ศีล และภาวนา
อ้างอิง[แก้]
- ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
- ↑ พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
- ↑ Marasinghe, MMJ (2003). "Puñña". In Malalasekera, GP; Weeraratne, WG. Encylopaedia of Buddhism (in ภาษาอังกฤษ). 7. สาธารณรัฐศรีลังกา: รัฐบาลศรีลังกา.
- ↑ อรรถกถาพระไตรปิฎก อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต อรรถกถาสูตรที่ ๕ ประวัติพระอนุรุทธเถระ . อรรถกถาพระไตรปิฎกฉบับสยามรัฐ. [ออนไลน์]. เข้าถึงข้อมูลได้จาก [1]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 1-7-52
- ↑ ปุญญกิริยาวัตถุสูตร, พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ ขุททกนิกาย
- ↑ อรรถกถา ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค สังคีติสูตร
- พระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
