ข้ามไปเนื้อหา

ทะไลลามะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ทะไลลามะ
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
ทะไลลามะที่ 14
ตั้งแต่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2483
การเรียกขานฝ่าพระบาท
วาระตลอดพระชนม์ชีพ
ผู้ประเดิมตำแหน่งทะไลลามะ องค์ที่หนึ่ง
สถาปนาพ.ศ. 1934

ทะไลลามะ[1] หรือ ตาแลลามา (ทิเบต: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, ไวลี: Taa-la'i Bla-ma, พินอินทิเบต: Dalä Lama) หรือ ต๋าไล่หล่ามะ (ภาษาจีน: 达赖喇嘛, 達賴喇嘛, dálài lǎma) หรือ ดาไลลามะ[2] (อักษรโรมัน: Dalai Lama) เป็นตำแหน่งประมุขหัวหน้าคณะสงฆ์ในพุทธศาสนานิกายมหายานแบบทิเบตเกลุก (นิกายหมวกเหลือง) เป็นผู้นำทางด้านจิตวิญญาณสูงสุดของชาวทิเบต ทะไลลามะ มาจากภาษามองโกเลีย далай (dalai) แปลว่า มหาสมุทร และภาษาทิเบต བླ་མ ་bla-ma แปลว่า พระชั้นสูง

ตามประวัติศาสตร์ของทิเบต เชื่อว่าองค์ทะไลลามะเป็นอวตารในร่างมนุษย์ของพระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ และเมื่อองค์ทะไลลามะองค์หนึ่งสิ้นพระชนม์ไป จะกลับชาติมาประสูติใหม่เป็นองค์ทะไลลามะองค์ต่อไป โดยราเจ็งรินโปเช ซึ่งเป็นพระสงฆ์ระดับรองลงมาจะเป็นผู้ใช้นิมิตสรรหาเด็กคนที่เชื่อว่าเป็นทะไลลามะกลับชาติมาเกิด

ปัจจุบัน ทะไลลามะ เป็นองค์ที่ 14 ชื่อ แต็นจิน กยาโช (พ.ศ. 2478 – ปัจจุบัน)

องค์ทะไลลามะ

[แก้]

ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีองค์ทะไลลามะทั้งหมด 14 องค์แล้วดังนี้

ภาพ พระนาม ช่วงอายุ ช่วงดำรงฐานะ อักษรทิเบต ระบบไวลี พินอินทิเบต สะกดแบบอื่น
1. ทะไลลามะ องค์ที่หนึ่ง
เกตวิน ชุบ		 พ.ศ. 1934 – 2017 ? [3] དྒེ་འདུན་འགྲུབ་
dge ‘dun ‘grub		 Gêdün Chub Gedun Drub

Gedün Drup Gendun Drup

2. ทะไลลามะ องค์ที่สอง
เกตวิน กยาโช		 พ.ศ. 2018 – 2084 ? [3] དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ dge ‘dun rgya mtsho Gêdün Gyaco Gedün Gyatso Gendün Gyatso

Gendun Gyatso

3. ทะไลลามะ องค์ที่สาม
เซอนัม กยาโช		 พ.ศ. 2086 – 2131 พ.ศ. 2121 – 2131 བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ bsod nams rgya mtsho Sönam Gyaco Sönam Gyatso
4. ทะไลลามะ องค์ที่สี่
เยินแต็น กยาโช		 พ.ศ. 2132 – 2159 ? ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ yon tan rgya mtsho Yöndän Gyaco Yontan Gyatso

Yonten Gyatso

5. ทะไลลามะ องค์ที่ห้า
โลซัง กยาโช		 พ.ศ. 2160 – 2225 พ.ศ. 2185 – 2225 བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ blo bzang rgya mtsho Losang Gyaco Lobzang Gyatso Lopsang Gyatso
6. ทะไลลามะ องค์ที่หก
ชังยัง กยาโช		 พ.ศ. 2226 – 2249 ? – พ.ศ. 2249 ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ tshang dbyangs rgya mtsho Cangyang Gyaco Tsangyang Gyatso
7. ทะไลลามะ องค์ที่เจ็ด
แกซัง กยาโช		 พ.ศ. 2251 – 2300 2294 – 2300 བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ bskal bzang rgya mtsho Gäsang Gyaco Kelsang Gyatso Kalsang Gyatso
8. ทะไลลามะ องค์ที่แปด
ชัมเป กยาโช		 พ.ศ. 2301 – 2347 พ.ศ. 2329 – 2347 བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་ byams spel rgya mtsho Qambê Gyaco Jampel Gyatso Jampal Gyatso
9. ทะไลลามะ องค์ที่เก้า
ลุงตก กยาโช		 พ.ศ. 2349 – 2358 พ.ศ. 2351 – 2358 [3] ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་ lung rtogs rgya mtsho Lungdog Gyaco Lungtog Gyatso
10. ทะไลลามะ องค์ที่สิบ
ชวีชิม กยาโช		 พ.ศ. 2359 – 2380 ? ཚུལ་ཁྲིམ་རྒྱ་མཚོ་ tshul khrim rgya mtsho Cüchim Gyaco Tshültrim Gyatso
11. ทะไลลามะ องค์ที่สิบเอ็ด
แคชุบ กยาโช		 พ.ศ. 2381 – 2399 พ.ศ. 2387 – 2399 མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ mkhas grub rgya mtsho Kächub Gyaco Kedrub Gyatso
12. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสอง
ชินแล กยาโช		 2400 – 2418 ? འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ ‘phrin las rgya mtsho Chinlä Gyaco Trinle Gyatso

Trinley Gyatso

13. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสาม
ทุบแต็น กยาโช		 พ.ศ. 2419 – 2476 พ.ศ. 2422 – 2476 ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ thub bstan rgya mtsho Tubdän Gyaco Thubtan Gyatso Thupten Gyatso
14. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสี่
แต็นจิน กยาโช		 พ.ศ. 2478 – ปัจจุบัน พ.ศ. 2493 – ปัจจุบัน
(อยู่นอกทิเบต)		 བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ bstan ‘dzin rgya mtsho Dänzin Gyaco Tenzin Gyatso

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ (2016-09-06). "ไม่มีองค์ทะไลลามะองค์ที่ 15". มติชนสุดสัปดาห์. กรุงเทพฯ: มติชน. สืบค้นเมื่อ 2020-03-24.
  2. ↑ "ภาพดาไลลามะในอิริยาบถส่วนพระองค์ที่หาชมได้ยาก". BBC. BBC. 2018-10-11. สืบค้นเมื่อ 2020-03-24.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 The title "Dalai Lama" was conferred posthumously to the first and second Dalai Lamas. The 9th Dalai Lama was officially enthroned but never reigned.

แหล่งข้อมูลอื่น[1]

[แก้]
Stub icon

บทความความเชื่อนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

  1. ↑ https://sites.google.com/site/thaireincarnation/foreign-cases/sri-langka/xngkh-da-lila-ma
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ทะไลลามะ&oldid=11566041"