ข้ามไปเนื้อหา

ทะไลลามะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ทะไลลามะ
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
ทะไลลามะที่ 14
ตั้งแต่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2483
การเรียกขานฝ่าพระบาท
วาระตลอดพระชนม์ชีพ
ผู้ประเดิมตำแหน่งทะไลลามะ องค์ที่หนึ่ง
สถาปนาพ.ศ. 1934

ทะไลลามะ[1] หรือ ตาแลลามา (ทิเบต: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, ไวลี: Taa-la'i Bla-ma, พินอินทิเบต: Dalä Lama) หรือ ต๋าไล่หล่ามะ (ภาษาจีน: 达赖喇嘛, 達賴喇嘛, dálài lǎma) หรือ ดาไลลามะ[2] (อักษรโรมัน: Dalai Lama) เป็นตำแหน่งประมุขหัวหน้าคณะสงฆ์ในพุทธศาสนานิกายมหายานแบบทิเบตเกลุก (นิกายหมวกเหลือง) เป็นผู้นำทางด้านจิตวิญญาณสูงสุดของชาวทิเบต ทะไลลามะ มาจากภาษามองโกเลีย далай (dalai) แปลว่า มหาสมุทร และภาษาทิเบต བླ་མ ་bla-ma แปลว่า พระชั้นสูง

ตามประวัติศาสตร์ของทิเบต เชื่อว่าองค์ทะไลลามะเป็นอวตารในร่างมนุษย์ของพระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ และเมื่อองค์ทะไลลามะองค์หนึ่งสิ้นพระชนม์ไป จะกลับชาติมาประสูติใหม่เป็นองค์ทะไลลามะองค์ต่อไป โดยราเจ็งรินโปเช ซึ่งเป็นพระสงฆ์ระดับรองลงมาจะเป็นผู้ใช้นิมิตสรรหาเด็กคนที่เชื่อว่าเป็นทะไลลามะกลับชาติมาเกิด

ปัจจุบัน ทะไลลามะ เป็นองค์ที่ 14 ชื่อ แต็นจิน กยาโช (พ.ศ. 2478 – ปัจจุบัน)

องค์ทะไลลามะ

[แก้]

ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีองค์ทะไลลามะทั้งหมด 14 องค์แล้วดังนี้

ภาพ พระนาม ช่วงอายุ ช่วงดำรงฐานะ อักษรทิเบต ระบบไวลี พินอินทิเบต สะกดแบบอื่น
1. ทะไลลามะ องค์ที่หนึ่ง
เกตวิน ชุบ
พ.ศ. 19342017 ? [3] དྒེ་འདུན་འགྲུབ་
dge ‘dun ‘grub
Gêdün Chub Gedun Drub

Gedün Drup Gendun Drup

2. ทะไลลามะ องค์ที่สอง
เกตวิน กยาโช
พ.ศ. 20182084 ? [3] དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ dge ‘dun rgya mtsho Gêdün Gyaco Gedün Gyatso Gendün Gyatso

Gendun Gyatso

3. ทะไลลามะ องค์ที่สาม
เซอนัม กยาโช
พ.ศ. 20862131 พ.ศ. 21212131 བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ bsod nams rgya mtsho Sönam Gyaco Sönam Gyatso
4. ทะไลลามะ องค์ที่สี่
เยินแต็น กยาโช
พ.ศ. 21322159 ? ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ yon tan rgya mtsho Yöndän Gyaco Yontan Gyatso

Yonten Gyatso

5. ทะไลลามะ องค์ที่ห้า
โลซัง กยาโช
พ.ศ. 21602225 พ.ศ. 21852225 བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ blo bzang rgya mtsho Losang Gyaco Lobzang Gyatso Lopsang Gyatso
6. ทะไลลามะ องค์ที่หก
ชังยัง กยาโช
พ.ศ. 22262249 ? – พ.ศ. 2249 ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ tshang dbyangs rgya mtsho Cangyang Gyaco Tsangyang Gyatso
7. ทะไลลามะ องค์ที่เจ็ด
แกซัง กยาโช
พ.ศ. 22512300 22942300 བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ bskal bzang rgya mtsho Gäsang Gyaco Kelsang Gyatso Kalsang Gyatso
8. ทะไลลามะ องค์ที่แปด
ชัมเป กยาโช
พ.ศ. 23012347 พ.ศ. 23292347 བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་ byams spel rgya mtsho Qambê Gyaco Jampel Gyatso Jampal Gyatso
9. ทะไลลามะ องค์ที่เก้า
ลุงตก กยาโช
พ.ศ. 23492358 พ.ศ. 23512358 [3] ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་ lung rtogs rgya mtsho Lungdog Gyaco Lungtog Gyatso
10. ทะไลลามะ องค์ที่สิบ
ชวีชิม กยาโช
พ.ศ. 23592380 ? ཚུལ་ཁྲིམ་རྒྱ་མཚོ་ tshul khrim rgya mtsho Cüchim Gyaco Tshültrim Gyatso
11. ทะไลลามะ องค์ที่สิบเอ็ด
แคชุบ กยาโช
พ.ศ. 23812399 พ.ศ. 23872399 མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ mkhas grub rgya mtsho Kächub Gyaco Kedrub Gyatso
12. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสอง
ชินแล กยาโช
24002418 ? འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ ‘phrin las rgya mtsho Chinlä Gyaco Trinle Gyatso

Trinley Gyatso

13. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสาม
ทุบแต็น กยาโช
พ.ศ. 24192476 พ.ศ. 24222476 ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ thub bstan rgya mtsho Tubdän Gyaco Thubtan Gyatso Thupten Gyatso
14. ทะไลลามะ องค์ที่สิบสี่
แต็นจิน กยาโช
พ.ศ. 2478 – ปัจจุบัน พ.ศ. 2493 – ปัจจุบัน
(อยู่นอกทิเบต)
བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ bstan ‘dzin rgya mtsho Dänzin Gyaco Tenzin Gyatso

อ้างอิง

[แก้]
  1. ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ (2016-09-06). "ไม่มีองค์ทะไลลามะองค์ที่ 15". มติชนสุดสัปดาห์. กรุงเทพฯ: มติชน. สืบค้นเมื่อ 2020-03-24.
  2. "ภาพดาไลลามะในอิริยาบถส่วนพระองค์ที่หาชมได้ยาก". BBC. BBC. 2018-10-11. สืบค้นเมื่อ 2020-03-24.
  3. 3.0 3.1 3.2 The title "Dalai Lama" was conferred posthumously to the first and second Dalai Lamas. The 9th Dalai Lama was officially enthroned but never reigned.

แหล่งข้อมูลอื่น[1]

[แก้]
  1. https://sites.google.com/site/thaireincarnation/foreign-cases/sri-langka/xngkh-da-lila-ma