ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จังหวัดลำพูน"

พิกัด: 18°30′N 99°05′E / 18.5°N 99.08°E / 18.5; 99.08
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{กล่องข้อมูล จังหวัด
| จังหวัด = ลำพูน
| ธง = Flag Lam Phun Province.png
| ตรา = Seal Lamphun.png
| คำขวัญ = พระธาตุเด่น พระรอดขลัง ลำไยดัง กระเทียมดี <br />ประเพณีงาม จามเทวีศรีหริภุญไชย
| ชื่ออังกฤษ = Lamphun
| แผนที่ = Thailand Lamphun locator map.svg
| ชื่อไทยอื่น ๆ = นครหริภุญชัย
| ชื่อผู้ว่า = นายวรยุทธ เนาวรัตน์
| ปีที่ว่าราชการ = 2563
| รหัสiso = TH-51
| ต้นไม้ประจำจังหวัด = [[ก้ามปู]] (จามจุรีแดง)
| ดอกไม้ประจำจังหวัด = [[ทองกวาว]]
| สัตว์น้ำประจำจังหวัด = [[อึ่งปากขวด]]
| พื้นที่ = 4,505.882
| อ้างอิงพื้นที่ = <ref>{{cite web|publisher=ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย|title=ข้อมูลการปกครอง|url=http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm|date=ม.ป.ป.|access-date= 18 เมษายน 2553}}</ref>
| อันดับพื้นที่ = 48
| ประชากร = 405,075
| อ้างอิงประชากร = <ref name=population>{{cite web|publisher=[[กรมการปกครอง]]. [[กระทรวงมหาดไทย]]|title=รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้าน พ.ศ. 2562 จังหวัดลำพูน|url=http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showDistrictData.php?rcode=51&statType=1&year=60|date=2562|access-date=27 มกราคม 2563}}</ref>
| ปีสำรวจประชากร = 2562
| อันดับประชากร = 63
| ความหนาแน่น = 89.89
| อันดับหนาแน่น = 52
| ศาลากลาง = ถนนอินทยงยศ ตำบลในเมือง [[อำเภอเมืองลำพูน]] จังหวัดลำพูน 51000
| โทรศัพท์ = 0 5351 1000
| โทรสาร =
| เว็บไซต์ = http://www.lamphun.go.th/
}}
{{ข้อความแก้กำกวม|ลำพูน|ลำพูน (แก้ความกำกวม) }}
{{ข้อความแก้กำกวม|ลำพูน|ลำพูน (แก้ความกำกวม) }}
'''ลำพูน''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Lamphun.png|30px]]}} ''หละปูน'') เป็น[[จังหวัด]]ที่มีขนาดเล็กที่สุดใน[[ภาคเหนือ]] นับเป็นอีกจังหวัดหนึ่งที่มี[[ประวัติศาสตร์]]เก่าแก่ เคยเป็นที่ตั้งของ[[อาณาจักรหริภุญชัย|นครหริภุญชัย]] ในสมัย[[พระนางจามเทวี]]เดิมชื่อ'''เมืองหริภุญไชย''' เป็นเมืองโบราณ มีอายุประมาณ 1,343 ปี ตามพงศาวดารโยนกเล่าสืบต่อกันถึงการสร้างเมืองหริภุญไชย โดยฤๅษีวาสุเทพ เป็นผู้เกณฑ์พวกเม็งคบุตรหรือชนเชื้อชาติมอญมาสร้างเมืองนี้ขึ้น ในพื้นที่ระหว่างแม่น้ำสองสาย คือ แม่น้ำกวงและแม่น้ำปิง เมื่อมาสร้างเสร็จได้ส่งทูตไปเชิญราชธิดากษัตริย์[[อาณาจักรละโว้|เมืองละโว้]]พระนาม "จามเทวี" มาเป็นปฐมกษัตริย์ปกครองเมืองหริภุญไชยสืบราชวงศ์กษัตริย์ต่อมาหลายพระองค์ จนกระทั่งถึงสมัยพญายีบาจึงได้เสียการปกครองให้แก่พญามังราย ผู้รวบรวมแว่นแคว้นทางเหนือเข้าเป็นอาณาจักรล้านนา
'''ลำพูน''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Lamphun.png|30px]]}} ''หละปูน'') เป็น[[จังหวัด]]ที่มีขนาดเล็กที่สุดใน[[ภาคเหนือ]] นับเป็นอีกจังหวัดหนึ่งที่มี[[ประวัติศาสตร์]]เก่าแก่ เคยเป็นที่ตั้งของ[[อาณาจักรหริภุญชัย|นครหริภุญชัย]] ในสมัย[[พระนางจามเทวี]]เดิมชื่อ'''เมืองหริภุญไชย''' เป็นเมืองโบราณ มีอายุประมาณ 1,343 ปี ตามพงศาวดารโยนกเล่าสืบต่อกันถึงการสร้างเมืองหริภุญไชย โดยฤๅษีวาสุเทพ เป็นผู้เกณฑ์พวกเม็งคบุตรหรือชนเชื้อชาติมอญมาสร้างเมืองนี้ขึ้น ในพื้นที่ระหว่างแม่น้ำสองสาย คือ แม่น้ำกวงและแม่น้ำปิง เมื่อมาสร้างเสร็จได้ส่งทูตไปเชิญราชธิดากษัตริย์[[อาณาจักรละโว้|เมืองละโว้]]พระนาม "จามเทวี" มาเป็นปฐมกษัตริย์ปกครองเมืองหริภุญไชยสืบราชวงศ์กษัตริย์ต่อมาหลายพระองค์ จนกระทั่งถึงสมัยพญายีบาจึงได้เสียการปกครองให้แก่พญามังราย ผู้รวบรวมแว่นแคว้นทางเหนือเข้าเป็นอาณาจักรล้านนา

รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:44, 14 กันยายน 2563

สำหรับความหมายอื่นของ "ลำพูน" ดูที่ ลำพูน (แก้ความกำกวม)

ลำพูน (ไทยถิ่นเหนือ: หละปูน) เป็นจังหวัดที่มีขนาดเล็กที่สุดในภาคเหนือ นับเป็นอีกจังหวัดหนึ่งที่มีประวัติศาสตร์เก่าแก่ เคยเป็นที่ตั้งของนครหริภุญชัย ในสมัยพระนางจามเทวีเดิมชื่อเมืองหริภุญไชย เป็นเมืองโบราณ มีอายุประมาณ 1,343 ปี ตามพงศาวดารโยนกเล่าสืบต่อกันถึงการสร้างเมืองหริภุญไชย โดยฤๅษีวาสุเทพ เป็นผู้เกณฑ์พวกเม็งคบุตรหรือชนเชื้อชาติมอญมาสร้างเมืองนี้ขึ้น ในพื้นที่ระหว่างแม่น้ำสองสาย คือ แม่น้ำกวงและแม่น้ำปิง เมื่อมาสร้างเสร็จได้ส่งทูตไปเชิญราชธิดากษัตริย์เมืองละโว้พระนาม "จามเทวี" มาเป็นปฐมกษัตริย์ปกครองเมืองหริภุญไชยสืบราชวงศ์กษัตริย์ต่อมาหลายพระองค์ จนกระทั่งถึงสมัยพญายีบาจึงได้เสียการปกครองให้แก่พญามังราย ผู้รวบรวมแว่นแคว้นทางเหนือเข้าเป็นอาณาจักรล้านนา

ถึงแม้ว่าเมืองลำพูนจะตกอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรล้านนา แต่ก็ได้เป็นผู้ถ่ายทอดมรดกทางศิลปะและวัฒนธรรมให้แก่ผู้ที่เข้ามาปกครอง ดังปรากฏหลักฐานทั่วไปในเวียงกุมกาม เชียงใหม่ และเชียงราย เมืองลำพูนจึงยังคงความสำคัญในทางศิลปะและวัฒนธรรมของอาณาจักรล้านนา จนกระทั่งสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมืองลำพูนจึงได้เข้ามาอยู่ในราชอาณาจักรไทย มีผู้ครองนครสืบต่อกันมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ต่อมาภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เมื่อเจ้าผู้ครองนครองค์สุดท้าย คือ พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ถึงแก่พิราลัย เมืองลำพูนจึงเปลี่ยนเป็นจังหวัด มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้ปกครอง สืบมาจนกระทั่งถึงปัจจุบัน นอกจากจังหวัดลำพูนจะมีชื่อเสียงในฐานะเป็นเมืองประวัติศาสตร์แล้ว ยังเป็นแหล่งเพาะปลูกลำไย พระเครื่อง โบราณสถานที่สำคัญ และผ้าทอฝีมือดี ปัจจุบันมีประตูเมืองหลักทั้งสี่ทิศคือ ทิศเหนือประตูช้างสี ทิศตะวันออกประตูท่าขาม ทิศใต้ประตูลี้ ทิศตะวันตกประตูมหาวัน มีกำแพงเมืองเก่าทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือคือ ประตูท่านาง

ภูมิศาสตร์

อาณาเขต

ลำพูนมีพื้นที่ติดกับจังหวัดอื่น ๆ 3 จังหวัด ดังนี้

ที่ตั้ง

  • จังหวัดลำพูน ตั้งอยู่ทางภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 11 (สายเอเซีย) เป็นระยะทาง 689 กิโลเมตร ตามทางหลวงแผ่นดินสายพหลโยธิน เป็นระยะทาง 724 กิโลเมตร และตามทางรถไฟ 729 กิโลเมตร ตั้งอยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 18 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 99 องศาตะวันออก อยู่ในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน อยู่ห่างจากจังหวัดเชียงใหม่เพียง 22 ก.ม. เป็นพื้นที่ ที่มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นศูนย์กลางความเจริญของภาคเหนือตอนบน และอนุภูมิภาค ลุ่มน้ำโขง หรือพื้นที่สี่เหลี่ยมเศรษฐกิจร่วมกับ จังหวัดเชียงใหม่
  • จังหวัดลำพูนเป็นจังหวัดที่มีขนาดเล็กที่สุดของภาคเหนือมีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 4,505.882 ตร.กม. หรือประมาณ 2,815,675 ไร่ หรือคิดเป็นร้อยละ 4.85 ของพื้นที่ ภาคเหนือตอนบน บริเวณที่กว้างที่สุดประมาณ 43 กม. และยาวจากเหนือจดใต้ 136 กม.[1]
  • ลักษณะภูมิอากาศ จังหวัดลำพูนตั้งอยู่ในภาคเหนือ ซึ่งตามตำแหน่งที่ตั้งอยู่ในเขตร้อนที่ค่อนไปทาง เขตอากาศอบอุ่น ในฤดูหนาวจึงมีอากาศเย็นค่อนข้างหนาว แต่เนื่องจากอยู่ลึกเข้าไปใน แผ่นดินห่างไกลจากทะเล จึงมีฤดูแล้งที่ยาวนานและอากาศจะร้อนถึงร้อนจัดในฤดูร้อน จังหวัดลำพูนมีสภาพภูมิอากาศแตกต่างกันอย่างเด่นชัด 3 ช่วงฤดู คือช่วงเดือนมีนาคม กับเมษายนมีอากาศร้อน ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม จะมีฝนตกชุกเป็นฤดูฝน และช่วงเดือนพฤศจิกายนถึง เดือนกุมภาพันธ์มีอากาศหนาวเย็นเป็นฤดูหนาว ซึ่งฤดูหนาวและฤดูร้อนนั้น เป็นช่วงฤดูแล้ง ที่มีระยะเวลาติดต่อกันประมาณ 6 เดือน ในช่วงฤดูฝนอีก 6 เดือน นั้น อากาศจะไม่ร้อนเท่ากับ ในฤดูร้อน และไม่หนาวเย็นเท่า ฤดูหนาว คือมีอุณหภูมิปานกลางอยู่ระหว่างสองฤดูดังกล่าว

อุทยานแห่งชาติ

สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

การเมืองการปกครอง

หน่วยการปกครอง

แผนที่อำเภอในจังหวัดลำพูน

จังหวัดลำพูนแบ่งการปกครองแบ่งออกเป็น 8 อำเภอ 51 ตำบล 574 หมู่บ้าน ดังนี้

ที่ ชื่ออำเภอ ตัวเมือง อักษรโรมัน ตำบล หมู่บ้าน ประชากร
(พ.ศ. 2560)[2] 		พื้นที่
(ตร.กม.) 		ความหนาแน่น
(คน/ตร.กม.)
1 เมืองลำพูน Mueang Lamphun 15 159 146,098 479.83 304.48
2 แม่ทา Mae Tha 6 68 39,107 762.63 51.27
3 บ้านโฮ่ง Ban Hong 5 62 40,199 596.90 67.34
4 ลี้ Li 8 99 69,806 1,701.99 41.01
5 ทุ่งหัวช้าง Thung Hua Chang 3 35 20,173 486.13 41.49
6 ป่าซาง Pa Sang 9 90 55,321 299.95 184.43
7 บ้านธิ Ban Thi 2 36 17,698 129.02 137.16
8 เวียงหนองล่อง Wiang Nong Long 3 25 17,516 49.43 354.33
รวม 51 574 405,918 4,505.88 90.08

การเลือกตั้ง

ในการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา จังหวัดลำพูน แบ่งเขตการเลือกตั้งเป็น 2 เขต โดยมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จำนวน 2 คน และสมาชิกวุฒิสภา จำนวน 1 คน ในส่วนของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ระดับจังหวัด และเทศบาลเมือง ได้แก่

รายพระนามเจ้าผู้ครองนคร

ดูเพิ่ม: รายพระนามเจ้าผู้ครองนครลำพูน

เจ้านายฝ่ายเหนือ

เจ้านายฝ่ายเหนือที่ยังมีชีวิตอยู่

รายนามผู้ว่าราชการจังหวัด

ลำดับ รายนาม ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง
1 พระยาประศาสน์วิริยะกิจ พ.ศ. 2450 – 2460
2 พระยาวิชิตรักษาตกศิลาบุรินทร์ พ.ศ. 2461 – 2472
3 พระยากำธรพยัพทิศ พ.ศ. 2472 – 2475
4 พระประชากรบริรักษ์ พ.ศ. 2475 – 2475
5 พระสำเริงนฤประการ พ.ศ. 2476 – 2477
6 พระยาบรรหารวรพจน์ พ.ศ. 2478 – 2482
7 พระภูมิพิชัย พ.ศ. 2483 – 2484
8 พระพิชิตบัญชาการ พ.ศ. 2484 – 2487
9 หลวงอนุมัติราชกิจ พ.ศ. 2487 – 2490
10 ขุนบุรีภิรมย์กิจ พ.ศ. 2490 – 2491
11 ขุนสนิทประชาราษฏร์ พ.ศ. 2491 – 2498
12 นายสุจิตต์ สมบัติศิริ 29 มิถุนายน 2498 – 9 มิถุนายน 2501
13 นายมานิต ปุรณะพรรค์ 9 มิถุนายน 2501 – 30 กันยายน 2509
14 นายจำนง เทพหัสดิน ณ อยุธยา 1 ตุลาคม 2509 – 14 ตุลาคม 2510
15 นายรง ทัศนาญชลี 28 ตุลาคม 2510 – 7 ธันวาคม 2516
16 นายบรรโลม ภุชงคกุล 1 เมษายน 2517 – 1 ตุลาคม 2518
17 นายธวัช มกรพงศ์ 1 ตุลาคม 2518 – 6 กุมภาพันธ์ 2519
18 หม่อมหลวงภัคศุก กำภู 6 กุมภาพันธ์ 2519 – 30 กันยายน 2521
19 นายพิสนย์ สุนทรธรรม 1 ตุลาคม 2521 – 8 กุมภาพันธ์ 2522
20 นายศักดิ์ โกไศยกานนท์ 9 กุมภาพันธ์ 2522 – 3 ตุลาคม 2523
21 นายจริญญา พึ่งแสง 1 ตุลาคม 2523 – 30 กันยายน 2527
22 ร้อยโทสุชาติ รัฐคำไทย 1 ตุลาคม 2527 – 30 กันยายน 2529
23 นายประถม ศิริมาลา 1 ตุลาคม 2529 – 30 กันยายน 2532
24 นายสว่าง อินทรนาค 1 ตุลาคม 2532 – 30 กันยายน 2534
25 นายสนิทวงศ์ อุเทศนันทน์ 1 ตุลาคม 2534 – 21 กรกฎาคม 2535
26 ร้อยตรีพยนต์ พิเรนทร 22 กรกฎาคม 2535 – 30 กันยายน 2536
27 นายเถกิงศักดิ์ พัฒโน 18 ตุลาคม 2536 – 30 กันยายน 2539
28 นายสุจริต นันทมนตรี 1 ตุลาคม 2539 – 19 ตุลาคม 2540
29 นายชัยพร รัตนนาคะ 20 ตุลาคม 2540 – 15 เมษายน 2541
30 นายประพัฒน์พงษ์ บำเพ็ญสิทธิ์ 16 เมษายน 2541 - 30 กันยายน 2542
31 นายเรียบ นราดิศร 1 ตุลาคม 2542 – 30 กันยายน 2545
32 นายธวัช เสถียรนาม 1 ตุลาคม 2545 – 30 กันยายน 2547
33 นายอุดม พัวสกุล 1 ตุลาคม 2547 – 2 มิถุนายน 2549
34 นายชิดพงษ์ ฤทธิประศาสน์ 5 มิถุนายน 2549 – 5 พฤษภาคม 2551
35 นายอมรพันธุ์ นิมานันท์ 6 พฤษภาคม 2551 – 19 ตุลาคม 2551
36 นายดิเรก ก้อนกลีบ 20 ตุลาคม 2551 – 11 มีนาคม 2554
37 นายสุรชัย ขันอาสา 24 พฤศจิกายน 2554 – 7 ตุลาคม 2555
38 นายพินิจ หาญพาณิชย์ 26 พฤศจิกายน 2555 – 30 กันยายน 2556
39 นายสุวรรณ กล่าวสุนทร 1 ตุลาคม 2556 – 30 กันยายน 2557
40 นายณรงค์ อ่อนสอาด 3 พฤศจิกายน 2557 – 30 กันยายน 2559
41 นายวีระชัย ภู่เพียงใจ 1 ตุลาคม 2559 – 30 กันยายน 2560
42 นายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ 1 ตุลาคม 2560 – 30 กันยายน 2562
43 นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ 1 ตุลาคม 2562 – ปัจจุบัน

ประชากร

เชื้อชาติและภาษา

ภาษายองเป็นภาษาที่ใช้กันแพร่หลายในจังหวัดลำพูน คนในจังหวัดลำพูนมักจะพูดสำเนียงเมืองยอง เพราะชาวลำพูนส่วนใหญ่สืบเชื้อสายมาจากไทลื้อในรัฐฉานประเทศพม่าและสิบสองปันนาประเทศจีน จึงมีสำเนียงที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นแตกต่างจากคำเมืองของภาคเหนือ และประชากรส่วนหนึ่งของจังหวัดลำพูนเป็นชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงปกาเกอะญอ โดยเฉพาะหมู่บ้านพระบาทห้วยต้มหมู่บ้านเดียว มีประชากรของกะเหรี่ยงปกาเกอะญออาศัยพันกว่าหลังคาเรือน และเป็นหมู่บ้านต้นแบบ หมู่บ้านรักษาศีล 5

สถานศึกษา

อุดมศึกษา

อาชีวศึกษา

โรงเรียน

ดูเพิ่ม: รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดลำพูน

สถานที่สำคัญของจังหวัด

วัฒนธรรมและประเพณี

  • งานของดีศรีหริภุญชัย
  • งานประเพณีสงกรานต์
  • งานประเพณีสรงน้ำพระธาตุหริภุญชัย (แปดเป็ง)
  • งานสลากย้อมเมืองหละปูน หนึ่งเดียวในโลก
  • งานเทศกาลลำไย
  • งานพระนางจามเทวี
  • งานฤดูหนาวและกาชาด
  • งานแห่แคร่หลวง ลอยกระทง อำเภอบ้านโฮ่ง
  • งานแต่งสีอวดลาย ผ้าฝ้ายดอนหลวง อำเภอป่าซาง
  • งานต้นกำเนิดไม้แกะสลัก และของดีอำเภอแม่ทา
  • งานเทศกาลโคมแสนดวงที่เมืองลำพูน[3]

บุคคลที่มีชื่อเสียง

อ้างอิง

  1. ↑ "เกี่ยวกับจังหวัด : ลักษณะภูมิประเทศ / ภูมิอากาศ". จังหวัดลำพูน กระทรวงมหาดไทย. ม.ป.ป. สืบค้นเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |access-date= และ |date= (help)
  2. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ population
  3. ↑ "งานเทศกาลโคมแสนดวงที่เมืองลำพูน". avengo.net. สืบค้นเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |access-date= (help)

ดูเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จังหวัดลำพูน

18°30′N 99°05′E / 18.5°N 99.08°E / 18.5; 99.08

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=จังหวัดลำพูน&oldid=9060214"