อำเภอห้างฉัตร

อำเภอห้างฉัตร
อำเภอ
คำขวัญ:  ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย เกรียงไกรเจ้าพ่อขุนตาน ตำนานวิหารจามเทวี ของดีตลาดทุ่งเกวียน
พิกัดภูมิศาสตร์: 18°19′19″N 99°19′4″E
อักษรไทย	อำเภอห้างฉัตร
อักษรโรมัน	Amphoe Hang Chat
จังหวัด	ลำปาง
พื้นที่
• ทั้งหมด	684.8 ตร.กม. (264.4 ตร.ไมล์)
ประชากร (2562)
• ทั้งหมด	50,236 คน
• ความหนาแน่น	73.35 คน/ตร.กม. (190.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	52190
รหัสภูมิศาสตร์	5212
ที่ตั้ง ที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอห้างฉัตร 91 ถนนลำปาง-เชียงใหม่ หมู่ที่ 10 ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง 52190
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ห้างฉัตร (คำเมือง: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดลำปาง เดิมชื่อว่า "อำเภอหางสัตว์" ต่อมาเปลี่ยนเป็น "ห้างฉัตร" ในปี พ.ศ. 2452 เป็นอำเภอที่มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีความโดดเด่นหลายแห่ง เช่น ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตลาดทุ่งเกวียน เป็นต้น

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอห้างฉัตรตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอแม่ทา (จังหวัดลำพูน) และอำเภอเมืองลำปาง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองลำปาง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเกาะคาและอำเภอเสริมงาม
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่ทา (จังหวัดลำพูน)

ประวัติ

ห้างฉัตร เป็นอำเภอที่มีความเจริญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีตำนานเล่าว่า เมื่อพระนางจามเทวีเสด็จมาสร้างวัดพระธาตุลำปางหลวง ได้ใช้เส้นทางห้างฉัตรเป็นทางติดต่อ เมื่อเดินทางถึงห้วยแม่ตาลได้หยุดพักพลที่นี้ บรรดาชาวเมืองจึงตกแต่งที่ประดับด้วยราชวัตรฉัตรอันงดงาม ภายหลังที่แห่งนั้นได้เป็นเมืองขึ้นมา จึงเรียกว่าเมืองนั้นว่า เมืองห้างฉัตร แต่ต่อมาชาวบ้านออกเสียงเพี้ยนเป็น "หางสัตว์" เมื่อตั้งเป็นอำเภอจึงเรียกว่า อำเภอหางสัตว์ จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2483 ทางราชการจึงประกาศเปลี่ยนนามอำเภอนี้เป็น อำเภอห้างฉัตร เพื่อให้ถูกต้องตามความหมายเดิม

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอห้างฉัตรแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 73 หมู่บ้าน ได้แก่

ที่	ชื่อตำบล	ตัวเมือง	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนครัวเรือน	จำนวนประชากร
1.	ห้างฉัตร		Hang Chat	9	3,896	9,952
2.	หนองหล่ม		Nong Lom	9	1,832	5,127
3.	เมืองยาว		Mueang Yao	15	2,740	8,160
4.	ปงยางคก		Pong Yang Khok	13	3,645	9,443
5.	เวียงตาล		Wiang Tan	11	3,089	8,771
6.	แม่สัน		Mae San	9	1,571	4,596
7.	วอแก้ว		Wo Kaeo	7	1,492	4,319

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอห้างฉัตรประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลห้างฉัตร ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลห้างฉัตร
• เทศบาลตำบลห้างฉัตรแม่ตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้างฉัตร (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลห้างฉัตร)
• เทศบาลตำบลปงยางคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปงยางคกทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเมืองยาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองยาวทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเวียงตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงตาลทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหล่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหล่มทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลแม่สัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่สันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวอแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวอแก้วทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

• ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ย้ายมาจากศูนย์ฝึกลูกช้างบ้านปางหละ อำเภองาว แต่ปัจจุบันได้ย้ายมาอยู่อาณาบริเวณสวนป่าทุ่งเกวียน และเป็นที่ตั้งของสถาบันคชบาลแห่งชาติและโรงพยาบาลช้าง ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยเป็นสถานที่ฝึกฝนช้างให้มีความสามารถเหมือนมนุษย์ เช่น สามารถเล่นดนตรี กีฬา วาดรูปได้ อีกทั้งยังได้มีการแสดงโชว์ความสามารถของช้าง เป็นที่ประทับใจของชาวต่างชาติที่มาเยี่ยมชมเป็นอันมาก
• ตลาดทุ่งเกวียน เป็นตลาดสินค้าพื้นเมือง มีสินค้าพื้นเมืองในท้องถิ่นทั้งอำเภอห้างฉัตรและต่างถิ่นในภาคเหนือมาวางขาย ไม่ว่าจะเป็นของกิน ของใช้ เสื้อผ้า ของฝากของที่ระลึกต่าง ๆ อดีตตลาดทุ่งเกวียนเป็นตลาดค้าขายของป่าหรือสัตว์ป่า แต่ปัจจุบันได้วางขายสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของจังหวัดลำปางไว้ทุกชนิด
• สถานีรถไฟห้างฉัตร เป็นสถานีรถไฟชั้น 3 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ตั้งอยู่ในเขตตำบลห้างฉัตร

สถานีรถไฟห้างฉัตร

• อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล
• อุโมงค์ขุนตาน
• สวนป่าทุ่งเกวียน
• วัดปงยางคก
• มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง

ธนาคาร

• ธนาคารกรุงเทพ สาขาเทสโก้โลตัส ห้างฉัตร
• ธนาคารออมสิน สาขาห้างฉัตร
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาห้างฉัตร

หน่วยกู้ภัย

• เครือข่ายกู้ภัยอำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

แหล่งข้อมูลอื่น

• อำเภอห้างฉัตร