อำเภอห้างฉัตร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
อำเภอห้างฉัตร
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Hang Chat
แผนที่จังหวัดลำปาง เน้นอำเภอห้างฉัตร
คำขวัญ: 
ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย เกรียงไกรเจ้าพ่อขุนตาน
ตำนานวิหารจามเทวี ของดีตลาดทุ่งเกวียน
พิกัดภูมิศาสตร์: 18°19′19″N 99°19′4″E / 18.32194°N 99.31778°E / 18.32194; 99.31778
ประเทศ ไทย
จังหวัดลำปาง
พื้นที่
 • ทั้งหมด684.8 ตร.กม. (264.4 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2563)
 • ทั้งหมด50,426 คน
 • ความหนาแน่น73.64 คน/ตร.กม. (190.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 52190
รหัสภูมิศาสตร์5212
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอห้างฉัตร 91 ถนนลำปาง-เชียงใหม่ หมู่ที่ 10 ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง 52190
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ห้างฉัตร (คำเมือง: Lanna-Hang Chat.png) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดลำปาง ตั้งเป็นอำเภอในปี พ.ศ. 2445 ชื่อว่า "แขวงหางสัตว์" แยกออกจากแขวงเวียงเหนือ (อำเภอเมืองลำปาง)[1] ต่อมาเปลี่ยนเป็น "ห้างฉัตร" ในปี พ.ศ. 2483 เป็นอำเภอที่มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีความโดดเด่นหลายแห่ง เช่น ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตลาดทุ่งเกวียน เป็นต้น

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอห้างฉัตรตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ประวัติ[แก้]

ห้างฉัตร เป็นอำเภอที่มีความเจริญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีตำนานเล่าว่า เมื่อพระนางจามเทวีเสด็จมาสร้างวัดพระธาตุลำปางหลวง ได้ใช้เส้นทางห้างฉัตรเป็นทางติดต่อ เมื่อเดินทางถึงห้วยแม่ตาลได้หยุดพักพลที่นี้ บรรดาชาวเมืองจึงตกแต่งที่ประดับด้วยราชวัตรฉัตรอันงดงาม ภายหลังที่แห่งนั้นได้เป็นเมืองขึ้นมา จึงเรียกว่าเมืองนั้นว่า เมืองห้างฉัตร แต่ต่อมาชาวบ้านออกเสียงเพี้ยนเป็น "หางสัตว์" เมื่อตั้งเป็นอำเภอจึงเรียกว่า อำเภอหางสัตว์[2] จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2483 ทางราชการจึงประกาศเปลี่ยนนามอำเภอนี้เป็น อำเภอห้างฉัตร เพื่อให้ถูกต้องตามความหมายเดิม

  • วันที่ 27 กรกฎาคม 2445 แยกพื้นที่แคว้นหางสัตว์ แคว้นบันเง้า แคว้นยางคก แคว้นแม่ปุ้ม แคว้นแม่สัน แคว้นเมืองยาว แคว้นป่าไค้ และแคว้นหนองโหล่ม ของแขวงเวียงเหนือ เมืองนครลำปาง มาจัดตั้งเป็น แขวงหางสัตว์[1] ตั้งที่ว่าการแขวงที่บ้านหางสัตว์
  • วันที่ 1 สิงหาคม 2452 ทำถนนแต่ฝั่งตะวันออกห้วยแม่ตาล อำเภอหางสัตว์ ถึงบ้านเง้าตึงต่อเขตอำเภอเมือง เมืองนครลำปาง[3]
  • วันที่ 10 ตุลาคม 2452 สร้างที่ว่าการอำเภอหางสัตว์[2] ขึ้นในท้องที่อำเภอหางสัตว์ เมืองนครลำปาง
  • วันที่ 9 มกราคม 2481 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดลำปาง (1,2,3)[4][5]
    • (1) ยุบตำบลปันง้าว และโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3,4,5,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลปันง้าว ไปขึ้นกับตำบลหางสัตว์ และโอนพื้นที่หมู่ 6,7,8 (ในขณะนั้น) ของตำบลปันง้าว ไปขึ้นกับตำบลปงยางคก
    • (2) ยุบตำบลแม่สัน และโอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลแม่สัน ไปขึ้นกับตำบลหางสัตว์ และโอนพื้นที่หมู่ 2,3,4,5 (ในขณะนั้น) ของตำบลแม่สัน ไปขึ้นกับตำบลเมืองยาว
    • (3) ยุบตำบลบ้านอ้อ รวมกับตำบลหนองหลุ่ม (ตำบลหนองหล่ม) ขนานนามว่า ตำบลหนองหลุ่ม
  • วันที่ 30 เมษายน 2483 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลหางสัตว์ เป็น ตำบลห้างฉัตร และอำเภอหางสัตว์ จังหวัดลำปาง เป็น อำเภอห้างฉัตร[6]
  • วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลห้างฉัตร ในท้องที่บางส่วนของตำบลห้างฉัตร[7]
  • วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลปงยางคก อำเภอห้างฉัตร[8]
  • วันที่ 15 สิงหาคม 2504 ตั้งตำบลเวียงตาล แยกออกจากตำบลห้างฉัตร[9]
  • วันที่ 5 ธันวาคม 2504 โอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลเวียงตาล ไปตั้งเป็นหมู่ 1 ของตำบลห้างฉัตร[10]
  • วันที่ 17 เมษายน 2505 ตั้งตำบลวอแก้ว แยกออกจากตำบลหนองหล่ม และตั้งตำบลแม่สัน แยกออกจกาตำบลเมืองยาว[11]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลห้างฉัตร เป็นเทศบาลตำบลห้างฉัตร[12] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 8 กันยายน 2563 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงตาล ขึ้นเป็นเทศบาลตำบลเวียงตาล[13]

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอห้างฉัตรแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 63 หมู่บ้าน ได้แก่

ที่ ชื่อตำบล ตัวเมือง อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนครัวเรือน จำนวนประชากร[14]
1. ห้างฉัตร LN-Tambon-Hang Chat.png Hang Chat 9 3,896 9,952
2. หนองหล่ม LN-Tambon-Nong Lom.png Nong Lom 9 1,832 5,127
3. เมืองยาว LN-Tambon-Mueang Yao.png Mueang Yao 15 2,740 8,160
4. ปงยางคก LN-Tambon-Pong Yang Khok.png Pong Yang Khok 13 3,645 9,443
5. เวียงตาล LN-Tambon-Wiang Tan.png Wiang Tan 11 3,089 8,771
6. แม่สัน LN-Tambon-Mae San.png Mae San 9 1,571 4,596
7. วอแก้ว LN-Tambon-Wo Kaeo.png Wo Kaeo 7 1,492 4,319

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอห้างฉัตรประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลห้างฉัตร ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลห้างฉัตร
  • เทศบาลตำบลห้างฉัตรแม่ตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้างฉัตร (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลห้างฉัตร)
  • เทศบาลตำบลปงยางคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปงยางคกทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลเมืองยาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองยาวทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลเวียงตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงตาลทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหล่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหล่มทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลแม่สัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่สันทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลวอแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวอแก้วทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ[แก้]

  • ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ย้ายมาจากศูนย์ฝึกลูกช้างบ้านปางหละ อำเภองาว แต่ปัจจุบันได้ย้ายมาอยู่อาณาบริเวณสวนป่าทุ่งเกวียน และเป็นที่ตั้งของสถาบันคชบาลแห่งชาติและโรงพยาบาลช้าง ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยเป็นสถานที่ฝึกฝนช้างให้มีความสามารถเหมือนมนุษย์ เช่น สามารถเล่นดนตรี กีฬา วาดรูปได้ อีกทั้งยังได้มีการแสดงโชว์ความสามารถของช้าง เป็นที่ประทับใจของชาวต่างชาติที่มาเยี่ยมชมเป็นอันมาก
  • ตลาดทุ่งเกวียน เป็นตลาดสินค้าพื้นเมือง มีสินค้าพื้นเมืองในท้องถิ่นทั้งอำเภอห้างฉัตรและต่างถิ่นในภาคเหนือมาวางขาย ไม่ว่าจะเป็นของกิน ของใช้ เสื้อผ้า ของฝากของที่ระลึกต่าง ๆ อดีตตลาดทุ่งเกวียนเป็นตลาดค้าขายของป่าหรือสัตว์ป่า แต่ปัจจุบันได้วางขายสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของจังหวัดลำปางไว้ทุกชนิด
  • สถานีรถไฟห้างฉัตร เป็นสถานีรถไฟชั้น 3 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ตั้งอยู่ในเขตตำบลห้างฉัตร
สถานีรถไฟห้างฉัตร

ธนาคาร[แก้]

หน่วยกู้ภัย[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย [การจัดแบ่งแขวงเวียงเหนือออกเป็นอีกแขวงหนึ่ง (แบ่งแคว้นหางสัตว์ บันเงา ยางคก แม่ปุ้ม แม่สัน เมืองยาว ป่าไค้ และหนองโหล่ม รวม ๘ แค้น ขึ้นเป็น แขวงหางสัตว์ พร้อมทั้งตั้งนายแขวง]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 19 (17): 320. July 27, 1902.
  2. ↑ 2.0 2.1 "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง สร้างที่ว่าการอำเภอหางสัตว์ ขึ้นในท้องที่อำเภอหางสัตว์ เมืองนครลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 26 (0 ง): 1518–1519. October 10, 1909.
  3. ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การทำถนนแต่ฝั่งตะวันออกห้วยแม่ตาล ถึงบ้านเง้าตึงต่อเขตอำเภอเมือง เมืองนครลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 26 (0 ง): 950. October 10, 1909.
  4. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 3344–3348. January 9, 1938.
  5. ↑ "แก้คำผิด ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๕ ตอนที่ ๖๓ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดลำปาง หน้า ๓๓๔๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 4138. March 6, 1938.
  6. ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 57 (0 ก): 53–55. April 30, 1940.
  7. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลห้างฉัตร อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 71-72. October 15, 1956.
  8. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. March 1, 1958.
  9. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเกาะคา และอำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (63 ง): 1817–1821. August 15, 1961.
  10. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเกาะคา และอำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (101 ง): 2421–2424. December 5, 1961.
  11. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอห้างฉัตร และอำเภอสบปราบ จังหวัดลำปาง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (35 ง): 993–999. April 17, 1962.
  12. ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
  13. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง เป็นเทศบาลตำบลเวียงตาล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 137 (ตอนพิเศษ 204 ง): 12–13. September 8, 2020.
  14. ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดลำปาง ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อำเภอห้างฉัตร&oldid=9675039"