ข้ามไปเนื้อหา

โซะกะเต้

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โซะกะเต้
စုက္ကတေး
กษัตริย์แห่งพุกาม
ครองราชย์ป. 1 เมษายน ค.ศ. 1038 – 11 สิงหาคม ค.ศ. 1044
ก่อนหน้าจีนโซ่
ต่อไปพระเจ้าอโนรธามังช่อ
ประสูติ29 มีนาคม ค.ศ. 1001
วันเสาร์, ขึ้น 3 ค่ำ เดือนกะโซน 363 ME[note 1]
พุกาม
สวรรคต11 สิงหาคม ค.ศ. 1044(1044-08-11) (43 ปี)
วันเสาร์, ขึ้น 15 ค่ำ เดือนวากอง 406 ME[note 2]
Myinkaba
ชายาMyauk Pyinthe
ราชวงศ์พุกาม
พระราชบิดาญองอู้ ซอยะฮ่าน
พระราชมารดาAle Pyinthe
ศาสนาศาสนาพุทธแบบอะยี

พระเจ้าโซะกะเต้ (พม่า: စုက္ကတေး, ออกเสียง: [soʊʔ kə té]; 29 มีนาคม ค.ศ. 1001 – 11 สิงหาคม ค.ศ. 1044) เป็นกษัตริย์แห่งราชวงศ์พุกาม ครองสิริราชสมบัติระหว่าง ค.ศ. 1038–1044 พระองค์สวรรคตในการต่อสู้ครั้งเดียวกับพระเจ้าอโนรธามังช่อ ผู้ครองราชย์ต่อจากพระองค์และสถาปนาจักรวรรดิพุกาม[1]

พระเจ้าโซะกะเต้ประสูติเมื่อ ค.ศ. 1001 ภายหลังจากที่พระเจ้าญองอู้ ซอยะฮ่าน (พระราชบิดา) ถูกโค่นราชบัลลังก์โดยพระเจ้ากู้นซอจ้องพยู ต่อมาพระองค์ได้ร่วมมือกับเจ้าชายจีนโซ่ พระราชโอรสอีกพระองค์หนึ่งของพระเจ้าญองอู้ โค่นราชบัลลังก์พระเจ้ากู้นซอจ้องพยูเมื่อ ค.ศ. 1021 พร้อมกับบีบบังคับให้พระเจ้ากู้นซอจ้องพยูออกผนวช เจ้าชายจีนโซ่จึงได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมาเป็นพระเจ้าจีนโซ่

ใน ค.ศ. 1038 พระเจ้าจีนโซ่ถูกปลงพระชนม์ด้วยธนูระหว่างล่าสัตว์โดยมิได้สถาปนารัชทายาท ทำให้เจ้าชายโซะกะเต้ได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์ หลังจากนั้นเมื่อเจ้าชายอโนรธา (พระราชโอรสของพระเจ้ากู้นซอที่ประสูติแต่พระมเหสีซึ่งเคยเป็นพระมเหสีของพระเจ้าญองอู้) เจริญพระชนม์ขึ้น ได้ท้าสู้รบกับพระเจ้าโซะกะเต้แบบตัวต่อตัว และเป็นเจ้าชายอโนรธาที่ได้ชัยชนะพร้อมกับสังหารพระเจ้าโซะกะเต้[2] ต่อมาได้พยายามถวายราชสมบัติคืนแด่พระราชบิดาคือพระเจ้ากู้นซอที่กำลังผนวชอยู่ แต่พระราชบิดาปฏิเสธ ทำให้เจ้าชายอโนรธาได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์แทนเป็นพระเจ้าอโนรธามังช่อ

วันที่

[แก้]

พงศาวดารหลายฉบับบันทึกในเรื่องวันเวลาเกี่ยวกับพระชนม์ชีพและรัชสมัยของพระองค์ไม่ตรงกัน[3] Zatadawbon Yazawin พงศาวดารที่เก่าแก่ที่สุด ถือได้ว่ามีความแม่นยำเกี่ยวกับสมัยพุกามมากที่สุด[note 3] อย่างไรก็ตาม ตัว Zata มีความขัดแย้งกันเองในส่วนวันพระราชสมภพ นั่นคือ ส่วนรายการรัชกาลและดวงชะตารายงานวันพระราชสมภพต่างกัน[4] ตารางข้างล่างระบุวันที่ตามพงศาวดารหลัง 4 ฉบับและวันที่ของ มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว ที่ยึดตามวันที่ได้รับการรับรองจากจารึกของพระเจ้าอโนรธามังช่อใน ค.ศ. 1044 ความยาวรัชสมัยตาม Zata ระบุที่ 6 ปี แต่จากพงศาวดารอื่นระบุว่าผู้ที่ครองราชย์เป็นเวลา 6 ปีคือจีนโซ่[3] นอกจากนี้ มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว ระบุว่าโซะกะเต้ทรงหนุ่มกว่าจีนโซ่ 3 เดือน[5]

พงศาวดาร พระราชสมภพ–สวรรคต พระชนมายุ รัชสมัย ความยาวรัชสมัย
Zatadawbon Yazawin (ส่วนรายพระนามกษัตริย์พุกาม) 1000–1044 44 1038–1044 6
Zatadawbon Yazawin (ส่วนดวงชะตา) 18 เมษายน 991–11 สิงหาคม 1044 53 1038–11 สิงหาคม 1044 6
มหาราชวงศ์ 951–1002 51 977–1002 25
มหาราชวงศ์ ฉบับใหม่และมหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว 965–11 มกราคม 1018 52 992–11 มกราคม 1018 25

ขึ้นครองราชย์

[แก้]

โซะกะเต้ขึ้นครองราชย์ต่อจากจีนโซ่ตอนพระชนมายุ 36 พรรษา เมื่อราววันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 1038.[note 4]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ รายงานจากส่วนดวงชะตาของ Zatadawbon Yazawin พระองค์เสด็จพระราชสมภพในวันเสาร์ ขึ้น 3 ค่ำ เดือนกะโซน 353 ME (18 เมษายน ค.ศ. 991) ส่วน (Yazawin Thit 2012: 93) ซึ่งอ้างจาก (Tin Naing Toe 2006: 157) แต่ 353 ME ขัดแย้งกับการรายงานในรายการรัชกาลของZataเอง (Zata 1960: 39) ที่ระบุว่าพระเจ้ากู้นซอจ้องพยูขึ้นครองราชย์ในปี 363 ME หลังจากนั้นทั้งจีนโซ่และพระองค์ก็ถือกำเนิด ปีนั้นควรเป็น 363 ME
  2. ↑ (Hmannan Vol. 1 2003: 230) ระบุว่าโซะกะเต้ถูกโค่นล้มในวันจันทร์ แรม 8 ค่ำ เดือนปยาโต 379 ME (13 มกราคม ค.ศ. 1018) แต่จารึกเมียเซดีและ Zatadawbon Yazawin (ส่วนรายการรัชกาล) ระบุว่าพระเจ้าอโนรธามังช่อขึ้นครองราชย์ในปี 406 ME (ค.ศ. 1044/1045) สมมติว่าแรม 8 ค่ำ เดือนปยาโตนั้นถูกต้อง พระเจ้าอโนรธามังช่อจะขึ้นครองราชย์ในวันที่ 16 ธันวาคม ค.ศ. 1044 (แรม 8 ค่ำ เดือนปยาโต 406 ME) แต่ส่วนดวงชะตาจาก Zata (Zata 1960: 83) ระบุวันที่ 11 สิงหาคม ค.ศ. 1044 ตาม Tin Naing Toe (อ้างไว้ใน (Yazawin Thit 2012: 95))
  3. ↑ (Maha Yazawin 2006: 346–349): Among the four major chronicles, only Zatadawbon Yazawin's dates line up with Anawrahta's inscriptionally verified accession date of 1044 CE. (Aung-Thwin 2005: 121–123): In general, Zata is considered "the most accurate of all Burmese chronicles, particularly with regard to the best-known Pagan and Ava kings, many of whose dates have been corroborated by epigraphy."
  4. ↑ อิงจากรายงานของ Zata ตาม (Zata 1960: 63) พระองค์ขึ้นครองอำนาจตอนพระชนมายุ 36 พรรษาในปี 400 ME นั่นหมายความว่าพระองค์ขึ้นครองราชย์ระหว่างวันขึ้นปีใหม่ของปี 400 ME (25 มีนาคม ค.ศ. 1038) ถึงวันเดียวก่อนวันคล้ายวันพระราชสมภพปีที่ 37 ในวันที่ 8 เมษายน ค.ศ. 1038 (ขึ้น 2 ค่ำ เดือนกะโซน 400 ME)

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ Coedès 1968: 133, 149
  2. ↑ Htin Aung 1967: 31
  3. ↑ 3.0 3.1 Maha Yazawin Vol. 1 2006: 347
  4. ↑ Zata 1960: 39, 63
  5. ↑ Hmannan Vol. 1 2003: 227

บรรณานุกรม

[แก้]
  • Aung-Thwin, Michael A. (2005). The Mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 9780824828868.
  • Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
  • Kala, U (1724). Maha Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2006, 4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
  • Maha Sithu (2012) [1798]. Kyaw Win; Thein Hlaing (บ.ก.). Yazawin Thit (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2nd ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
  • Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
  • Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
ก่อนหน้า โซะกะเต้ ถัดไป
จีนโซ่ พระมหากษัตริย์พม่า
(อาณาจักรพม่ายุคที่ 1)
(ประมาณ 1 เมษายน พ.ศ. 1581 – 11 สิงหาคม พ.ศ. 1587) 		พระเจ้าอโนรธามังช่อ
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โซะกะเต้&oldid=12253707"