คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 9

นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)
นายกรัฐมนตรีคนที่ 3
หัวหน้าคณะรัฐมนตรีคณะที่ 9

คณะรัฐมนตรีคณะที่ 9 (จากซ้ายแถวแรก) หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์, หลวงประดิษฐมนูธรรม, ที่ 3 เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ, ที่ 4 หลวงพิบูลสงคราม (นายกรัฐมนตรี), ที่ 5 หลวงอดุลเดชจรัส, ที่ 6 ตั้ว ลพานุกรม, (จากซ้ายแถวสอง) หลวงโกวิทอภัยวงศ์, (หลังหลวงพิบูลสงคราม) พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร, (ขวาสุดแถวสอง) ดิเรก ชัยนาม, (จากซ้ายที่ 3 แถวสาม) ประยูร ภมรมนตรี, (จากซ้ายที่ 3 แถวสี่) หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต, ที่ 4 หลวงพรหมโยธี

คณะรัฐมนตรี คณะที่ 9 ของไทย (16 ธันวาคม พ.ศ. 2481 - 7 มีนาคม พ.ศ. 2485)

นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ) เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศพระบรมราชโองการลงวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2481

คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ประกอบด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) และนายพลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่น อินทรโยธิน) ลงนามในประกาศ

พระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา) ประธานสภาผู้แทนราษฎร เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ

รายชื่อคณะรัฐมนตรี

ในวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2481 มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีดังนี้

คณะรัฐมนตรีคณะที่ 9 ของไทย
ตำแหน่ง				รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
นายกรัฐมนตรี				นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)	16 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงกลาโหม				นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	—
				นายพันเอก หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี)	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. กลาโหม
				จอมพล ป. พิบูลสงคราม	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพันเอก หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี)	13 เมษายน พ.ศ. 2482	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมว. กลาโหม
				นายพลตรี หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล)	26 กันยายน พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพันเอก หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี)	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงการคลัง				หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	17 ธันวาคม พ.ศ. 2484	ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
				นายพลตรี เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ	17 ธันวาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูทะเตมีย์)	13 เมษายน พ.ศ. 2482	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงการต่างประเทศ				เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร์ ณ สงขลา)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	14 กรกฎาคม พ.ศ. 2482	กราบถวายบังคมลาออก เนื่องจากสุขภาพไม่สมบูรณ์
				นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)	14 กรกฎาคม พ.ศ. 2482	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	—
				นายดิเรก ชัยนาม	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. ต่างประเทศ
				นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายดิเรก ชัยนาม	14 กรกฎาคม พ.ศ. 2482	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมว. ต่างประเทศ
				หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ)	31 ตุลาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายดิเรก ชัยนาม	15 ธันวาคม พ.ศ. 2484	5 มกราคม พ.ศ. 2485	ได้รับแต่งตั้งเป็นเอกอัครราชทูตประจำประเทศญี่ปุ่น
กระทรวงเกษตราธิการ				นายนาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฎ์ (มุนี มหาสันทนะ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	20 สิงหาคม พ.ศ. 2484	—
				หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์)	20 สิงหาคม พ.ศ. 2484	1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	ย้ายไปเป็นรมช. เศรษฐกิจ
				นายอุทัย แสงมณี	1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงศึกษาธิการ (กระทรวงธรรมการ)				นายนาวาเอก หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	ย้ายไปเป็นรมว. เศรษฐกิจ
				จอมพล ป. พิบูลสงคราม	16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				หลวงโกวิทอภัยวงศ์ (ควง อภัยวงศ์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมว. คมนาคม
				นายพันโท ประยูร ภมรมนตรี	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงมหาดไทย				นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	—
				นายพันตรี หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด)	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพันตำรวจเอก หลวงอดุลเดชจรัส (มิ่ง พึ่งพระคุณ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพันตรี หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด)	4 สิงหาคม พ.ศ. 2482	22 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมว. มหาดไทย
				ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์)	26 กันยายน พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพลตรี พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต	13 มกราคม พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงยุติธรรม				นาวาเอก หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธารีสวัสดิ์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)	20 มีนาคม พ.ศ. 2484	26 กันยายน พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. เศรษฐกิจ
กระทรวงเศรษฐกิจ (กระทรวงเศรษฐการ)				นายพันเอก พระบริภัณฑ์ยุทธกิจ (เภา เพียรเลิศ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	—
				พลเรือโท สินธุ์ กมลนาวิน	16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายพันเอก หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล)	6 กันยายน พ.ศ. 2482	26 กันยายน พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. กลาโหม
				หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)	26 กันยายน พ.ศ. 2484	1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	ย้ายไปเป็นรมช. เกษตราธิการ
				หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์)	1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
กระทรวงคมนาคม				นายพันตรี หลวงโกวิทอภัยวงศ์ (ควง อภัยวงศ์)	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
				นายวิลาศ โอสถานนท์	20 สิงหาคม พ.ศ. 2484	17 ธันวาคม พ.ศ. 2484	—
รัฐมนตรี				นายนาวาอากาศเอก หลวงกาจสงคราม (เทียน เก่งระดมยิง)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	20 มีนาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. ยุติธรรม
รัฐมนตรี				นายพันตรี หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	4 สิงหาคม พ.ศ. 2482	ย้ายไปเป็นรมช. มหาดไทย
รัฐมนตรี				นายดิเรก ชัยนาม	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	14 กรกฎาคม พ.ศ. 2482	ย้ายไปเป็นรมช. ต่างประเทศ
รัฐมนตรี				หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	20 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมว. เกษตราธิการ
รัฐมนตรี				นายตั้ว ลพานุกรม	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	27 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ถึงแก่อนิจกรรม
รัฐมนตรี				หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูทะเตมีย์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	13 เมษายน พ.ศ. 2482	ย้ายไปเป็นรมช. คลัง
รัฐมนตรี				นายนาวาโท หลวงนาวาวิจิต (ผัน อำไภวัลย์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				นายพันโท ประยูร ภมรมนตรี	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	19 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. ศึกษาธิการ
รัฐมนตรี				นายพันเอก หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	13 เมษายน พ.ศ. 2482	ย้ายไปเป็นรมช. กลาโหม
รัฐมนตรี				หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	31 ตุลาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. ต่างประเทศ
รัฐมนตรี				ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	26 กันยายน พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. มหาดไทย
รัฐมนตรี				นายพันเอก หลวงสฤษฏิ์ยุทธศิลป์ (เพียร พิริยะโยธิน)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				นายนาวาโท หลวงสังวรยุทธกิจ (สังวรณ์ สุวรรณชีพ)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				นายพันเอก หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล)	21 ธันวาคม พ.ศ. 2481	6 กันยายน พ.ศ. 2482	ย้ายไปเป็นรมช. เศรษฐการ
รัฐมนตรี				นายวิลาศ โอสถานนท์	4 สิงหาคม พ.ศ. 2482	20 สิงหาคม พ.ศ. 2484	ย้ายไปเป็นรมช. คมนาคม
รัฐมนตรี				นายพันเอก หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (ค้วน จินตะคุณ)	21 มีนาคม พ.ศ. 2484	13 มกราคม พ.ศ. 2485	ย้ายไปเป็นรมช. มหาดไทย
รัฐมนตรี				นายวนิช ปานะนนท์	17 ธันวาคม พ.ศ. 2484	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				นายทวี บุณยเกตุ	26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				พลอากาศตรี บุญเจียม โกมลมิตร์	26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485
รัฐมนตรี				พลตรี สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์	26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485	7 มีนาคม พ.ศ. 2485

การแถลงนโยบายของรัฐบาล

คณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2481 และได้รับความไว้วางใจในวันเดียวกัน

การสิ้นสุดของคณะรัฐมนตรี

คณะรัฐมนตรีคณะนี้สิ้นสุดเพราะเหตุที่นายกรัฐมนตรีและคณะได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่งเพื่อที่จะให้โอกาสได้มีการเปลี่ยนแปลงคณะรัฐมนตรีเสียใหม่ให้เป็นการเหมาะสมแก่สถานการณ์ปัจจุบันเมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2485

อ้างอิง

• คณะรัฐมนตรีคณะที่ 9 จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
• ลำดับความเป็นมาของคณะรัฐมนตรีไทย จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี