ภาษามาดูรา

ภาษามาดูรา
Bhâsa Madhurâ ꦧꦱꦴꦩꦝꦸꦫꦴ بَهاسَ مَدورا
ประเทศที่มีการพูด	อินโดนีเซีย
ภูมิภาค	เกาะมาดูรา, เกาะซาปูดี, ทางเหนือของชวาตะวันออก, สิงคโปร์ และประเทศมาเลเซีย
ชาติพันธุ์	มาดูรา กาเงอัน
จำนวนผู้พูด	6.7 ล้าน  (2554)
ตระกูลภาษา	ออสโตรนีเซียน มาลาโย-โพลีเนเซีย มาลาโย-ซุมบาวัน (?) ภาษามาดูรา
ภาษาถิ่น	กาเงอัน บาเวอัน บังกาลัน ซัมปัง ปาเมอกาซัน ซูเมอเนิป
ระบบการเขียน	อักษรละติน อักษรจารากัน อักษรเปโกน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	จังหวัดชวาตะวันออก (ร่วมกับภาษาชวาและภาษาอินโดนีเซีย)
รหัสภาษา
ISO 639-2	mad
ISO 639-3	อย่างใดอย่างหนึ่ง: mad — ภาษามาดูราแท้ kkv — ภาษากาเงอัน

ภาษามาดูราที่เขียนด้วยอักษรชวา

ภาษามาดูรา (มาดูรา: Bhâsa Madhurâ, จารากัน: ꦧꦱꦴꦩꦝꦸꦫꦴ, เปโกน: بَهاسَ مَدورا) เป็นภาษาที่ใช้พูดบนเกาะมาดูราและเกาะอื่น ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย เช่นเกาะกาเงอัน เกาะซาปูดี และทางตะวันออกของชวาตะวันออก พบในสิงคโปร์ด้วย อยู่ในกลุ่มย่อยซุนดาของภาษากลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซียตะวันตก ตระกูลออสโตรนีเซียน เคยเขียนด้วยอักษรชวา ปัจจุบันเขียนด้วยอักษรละติน มีผู้พูด 13,600,000 คนในอินโดนีเซีย (พ.ศ. 2543) ภาษานี้มีรากศัพท์เหมือนกับภาษากาเงอันร้อยละ 75 และเข้าใจกันได้ยาก ภาษานี้มีหลายสำเนียง สำเนียงซูเมอเนิปจัดเป็นสำเนียงมาตรฐาน สำเนียงบังกาลันที่พูดในซูราบายาเป็นสำเนียงที่ใช้ทางการค้ามากที่สุด เป็นสำเนียงที่ใช้ในเมืองและได้รับอิทธิพลจากภาษาอินโดนีเซียมาก และผู้พูดภาษานี้ใช้ภาษาอินโดนีเซียด้วย

สัทวิทยา

อักษรโรมันที่ปรากฏในตารางเป็นไปตามอักขรวิธี พ.ศ. 2551

สระ

หน่วยเสียงสระภาษามาดูรา

	หน้า	กลาง	หลัง
			ปากไม่ห่อ	ปากห่อ
ปิด	/i/ ꦆ ⟨i⟩	/ɨ/ ꦆ ⟨e⟩		/u/ ꦈ ⟨u⟩
กลาง	/ɛ/ ꦌ ⟨è⟩	/ə/ ꦄꦼ ⟨e⟩	/ɤ/ ꦄꦼꦴ ⟨â⟩	/ɔ/ ꦎ ⟨o⟩
เปิด		/a/ ꦄ ⟨a⟩

พยัญชนะ

หน่วยเสียงพยัญชนะภาษามาดูรา

		ริมฝีปาก	ฟัน/ ปุ่มเหงือก	ลิ้นม้วน	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก		/m/ ꦩ ⟨m⟩	/n̪/ ꦤ ⟨n⟩	/ɳ/ ꦟ ⟨ṇ⟩	/ɲ/ ꦚ ⟨ny⟩	/ŋ/ ꦔ ⟨ng⟩
เสียงหยุด	ไม่ก้อง	/p/ ꦥ ⟨p⟩	/t̪/ ꦠ ⟨t⟩	/ʈ/ ꦛ ⟨ṭ⟩	/c/ ꦕ ⟨c⟩	/k/ ꦏ ⟨k⟩	/ʔ/ ꦃ ⟨'⟩
	ก้อง	/b/ ꦧ ⟨b⟩	/d̪/ ꦢ ⟨d⟩	/ɖ/ ꦣ ⟨ḍ⟩	/ɟ/ ꦗ ⟨j⟩	/g/ ꦒ ⟨g⟩
	พ่นลม	/pʰ/ ꦧ ⟨bh⟩	/t̪ʰ/ ꦢ ⟨dh⟩	/ʈʰ/ ꦣ ⟨ḍh⟩	/cʰ/ ꦗ ⟨jh⟩	/kʰ/ ꦒ ⟨gh⟩
เสียงเสียดแทรก			/s/ ꦱ ⟨s⟩				/h/ ꦲ ⟨h⟩
เสียงรัว			/r/ ꦫ ⟨r⟩
เสียงเปิด	กลาง				/j/ ꦪ ⟨y⟩	/w/ ꦮ ⟨w⟩
	ข้างลิ้น		/l/ ꦭ ⟨l⟩

คำทั่วไป

ภาษามาดูรา	ภาษาอินโดนีเซีย	ภาษาไทย
lalake	laki-laki	ชาย
babine	perempuan	หญิง
iya	iya	ใช่
enja	tidak	ไม่
aeng	air	น้ำ
are	matahari	พระอาทิตย์
matah	mata	ตา
engko	aku/saya	ฉัน
be'na	kamu/engkau	คุณ

ตัวเลข

ภาษามาดูรา	ภาษาอินโดนีเซีย	ภาษาไทย
settong	satu	หนึ่ง
dhue'	dua	สอง
tello	tiga	สาม
empa'	empat	สี่
lema'	lima	ห้า
enem	enam	หก
petto'	tujuh	เจ็ด
bellu'	delapan	แปด
sanga'	sembilan	เก้า
sapolo	sepuluh	สิบ

ตัวอย่างประโยค

จากข้อที่ 1 ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน

มาดูรา: Sâdhâjâna orèng lahèr mardhika è sarenge dhrâjhât klabân ha'-ha' sè padâ. Sâdhâjâna èparèngè akal sareng nurani bân kodhu areng-sareng akanca kadhi tarètan.

ไทย: "มนุษย์ทั้งปวงเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในศักดิ์ศรี และสิทธิ ต่างในตนมีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยจิตวิญญาณแห่งภราดรภาพ"

บรรณานุกรม

• Davies, W. D. (2010). A Grammar of Madurese. Berlin: De Gruyter Mouton.
• Kiliaan, H. N. (1897). Madoereesche Spraakkunst (ภาษาดัตช์). Batavia: Landsdrukkerij.

• Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/.