ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สัทอักษรสากล"
หน้าตา
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ย้อนการแก้ไขที่ 9738556 สร้างโดย 171.4.218.156 (พูดคุย) ป้ายระบุ: ทำกลับ |
ห้ามมุสาวาธา ถือศิล8ตามหลักศาสนาพุทธ ป้ายระบุ: ถูกแทน ถูกย้อนกลับแล้ว การแก้ไขแบบเห็นภาพ |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{เว็บย่อ|IPA}} |
{{เว็บย่อ|IPA}} |
||
{{ความหมายอื่น |
{{ความหมายอื่น}} |
||
{{Infobox writing system |
{{Infobox writing system |
||
|name = สัทอักษรสากล |
|name = สัทอักษรสากล |
||
บรรทัด 18: | บรรทัด 18: | ||
[[ไฟล์:The International Phonetic Alphabet (revised to 2015).pdf|thumb|right|200px|ตารางสัทอักษรสากลรุ่น ค.ศ. 2015]] |
[[ไฟล์:The International Phonetic Alphabet (revised to 2015).pdf|thumb|right|200px|ตารางสัทอักษรสากลรุ่น ค.ศ. 2015]] |
||
'''สัทอักษรสากล''' ({{lang-en}} |
|||
'''สัทอักษรสากล''' ({{lang-en|International Phonetic Alphabet: IPA}}) คือ[[สัทอักษร]]ชุดหนึ่งที่พัฒนาโดย[[สมาคมสัทศาสตร์สากล]] โดยมุ่งหมายให้เป็นสัญกรณ์มาตรฐานสำหรับการแทนเสียงพูดในทุกภาษา [[นักภาษาศาสตร์]]ใช้สัทอักษรสากลเพื่อแทน[[หน่วยเสียง]]ต่าง ๆ ที่อวัยวะออกเสียงของมนุษย์สามารถเปล่งเสียงได้ โดยแทนหน่วยเสียงแต่ละหน่วยเสียงด้วยสัญลักษณ์เฉพาะที่ไม่ซ้ำกัน สัญลักษณ์ในสัทอักษรสากลนั้นส่วนใหญ่นำมาจากหรือดัดแปลงจาก[[อักษรละติน|อักษรโรมัน]] สัญลักษณ์บางตัวนำมาจาก[[อักษรกรีก]] และบางตัวประดิษฐ์ขึ้นใหม่โดยไม่สัมพันธ์กับอักษรภาษาใดเลย สำหรับ ตารางสัทอักษรในภาษาไทย ดูได้ที่ [[ภาษาไทย]] |
|||
== ประวัติ == |
|||
สัทอักษรสากลเมื่อเริ่มแรกพัฒนาขึ้นโดยคณะของครูสอน[[ภาษาอังกฤษ]]และ[[ภาษาฝรั่งเศส]] ซึ่งนำโดย [[พอล แพสซี]] พร้อม ๆ กับการก่อตั้งสมาคมสัทศาสตร์สากลขึ้นในกรุงปารีสเมื่อ ค.ศ. 1886 (ทั้งสมาคมและสัทอักษรสากลใช้คำย่อในภาษาอังกฤษว่า IPA เหมือนกัน) สัทอักษรสากลรุ่นแรกอย่างเป็นทางการได้รับการตีพิมพ์ใน Passy (1888) โดยคณะผู้พัฒนาใช้อักษรโรมิก (Romic alphabet) ของ [[เฮนรี สวีต]] (Sweet 1880-1881, 1971) เป็นพื้นฐาน ซึ่งอักษรโรมิกนั้นก็นำรูปแบบมาจากอักษรฟอนอไทปิก (Phonotypic Alphabet) ของ [[ไอแซก พิตแมน]] และ [[แอลิกแซนเดอร์ จอห์น เอลลิส]] อีกทีหนึ่ง (Kelly 1981) |
|||
ยวกันในภาษายุโรปส่วนใหญ่ รวมทั้งภาษาอังกฤษด้วย สัญลักษณ์ใประเภทนี้] |
|||
หลังจากนั้น สัทอักษรสากลได้ผ่านการชำระปรับปรุงอีกหลายครั้ง โดยครั้งที่สำคัญที่สุดครั้งหนึ่งมีขึ้นในการประชุมของสมาคมฯ ที่[[คีล]]เมื่อ ค.ศ. 1989 การชำระครั้งล่าสุดมีขึ้นใน ค.ศ. 1993 และมีการปรับปรุงอีกครั้งใน ค.ศ. 1996 |
|||
== รายละเอียด == |
|||
ในชุดสัทอักษรสากล ส่วนใหญ่ของสัญลักษณ์แทนหน่วยเสียง[[พยัญชนะ]]ที่มีรูปร่างเหมือนกับพยัญชนะใน[[อักษรละติน]]นั้น จะมีค่าของเสียง (sound-value) สัมพันธ์กับเสียงของพยัญชนะเดียวกันในภาษายุโรปส่วนใหญ่ รวมทั้งภาษาอังกฤษด้วย สัญลักษณ์ในประเภทนี้ประกอบด้วย [p], [b], [t], [d], [k], [g], [m], [n], [f], [v], [s], [h], [z], [l], [w] |
|||
สัญลักษณ์แทนหน่วยเสียง[[สระ]]ที่มีรูปร่างเหมือนกับสระในอักษรละติน ซึ่งได้แก่ [a], [e], [i], [o], [u] จะมีค่าของเสียงสัมพันธ์กับสระเดียวกันใน[[ภาษาเยอรมัน]] [[ภาษาสเปน|สเปน]] หรือ[[ภาษาอิตาลี|อิตาลี]] โดยประมาณ หรืออาจเทียบกับเสียงสระในภาษาไทยได้เป็น ''อะ'', ''เอะ'', ''อิ'', ''โอะ'' และ ''อุ'' ตามลำดับ |
|||
สัญลักษณ์อื่น ๆ ที่เหลือในส่วนที่นำมาจากอักษรละตินนั้น เช่น [j], [r], [c] และ [y] จะสัมพันธ์กับเสียงของตัวอักษรเดียวกันในภาษาอื่นที่ไม่ใช่ภาษาอังกฤษ เช่น [j] มีค่าของเสียงเหมือนกับ ''j'' ใน[[ภาษาเยอรมัน]] [[สแกนดิเนเวีย]] หรือ[[ภาษาดัตช์|ดัตช์]] หรืออาจเทียบได้กับเสียง ''ย'' ใน[[ภาษาไทย]] เป็นต้น ข้อสำคัญของหลักเกณฑ์การกำหนดใช้สัทอักษรสากลคือ ใช้สัญลักษณ์เพียงตัวเดียวสำหรับหน่วยเสียงแต่ละหน่วย โดยหลีกเลี่ยงการประสมอักษรอย่างเช่น sh และ th ในการเขียน[[ภาษาอังกฤษ]] |
|||
อักษรหลายตัวมาจาก[[ชุดตัวอักษรกรีก|อักษรกรีก]] แต่ส่วนมากจะถูกดัดแปลง ได้แก่ ⟨ɑ⟩, ⟨ꞵ⟩, ⟨ɣ⟩, ⟨ɛ⟩, ⟨ɸ⟩, ⟨ꭓ⟩, และ ⟨ʋ⟩ ซึ่งอยู่ใน[[ยูนิโคด]]แยกต่างหาก ยกเว้น ⟨θ⟩ |
|||
อักษรที่มีตะขอด้านขวา ⟨ʈ ɖ ɳ ɽ ʂ ʐ ɻ ɭ⟩ บอกถึงปลายลิ้นม้วน มาจากตัว ''r'' |
|||
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:Lightyellow; color:black; width:{{{size|23em}}}; max-width: 25%;" cellspacing="5" |
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:Lightyellow; color:black; width:{{{size|23em}}}; max-width: 25%;" cellspacing="5" |
||
บรรทัด 42: | บรรทัด 30: | ||
|} |
|} |
||
* {{IPA|[ɦ]}}[[เสียงพูดลมแทรก|รก]]) อย่างไรก็ตาม เสียง {{IPA|[ʔ]}}องได้ และการออกเสียĺง {{IPA|[ʡ]}} |
|||
== แผนภูมิสัทอักษรสากล == |
|||
* |
|||
* รถกระทำได้ |
|||
* {{IPA}} |
|||
* {{IPA|[ɦ]}} |
|||
=== ส === |
|||
=== พยัญชนะ (ใช้ลมปอด) === |
|||
[[ไฟล์:Cardinal vowel tongue position-front.svg|thumb|270x270px]] |
|||
{| class="IPA wikitable" style="text-align: center" |
|||
อ |
|||
|- style="vertical-align: center; font-size: x-small; height: 2em" |
|||
| style = "font-size: 90%;" | [[ตำแหน่งเกิดเสียง]] → |
|||
! colspan=2 | [[พยัญชนะริมฝีปาก|ริมฝีปาก]] |
|||
! colspan=4 | [[พยัญชนะลิ้นส่วนหน้า|ลิ้นส่วนหน้า]] |
|||
! colspan=4 | [[พยัญชนะลิ้นส่วนหลัง|ลิ้นส่วนหลัง]] |
|||
! colspan=4 | [[พยัญชนะโคนลิ้น|โคนลิ้น]] |
|||
! colspan=2 | [[พยัญชนะเส้นเสียง|(ไม่มี)]] |
|||
|- style="vertical-align: center; font-size: x-small; height: 3em" |
|||
| style = "font-size: 90%;" | [[ลักษณะการออกเสียง]] ↓ |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะริมฝีปาก|ริมฝีปาก]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะริมฝีปากกับฟัน|ริมฝีปากกับฟัน]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะฟัน|ฟัน]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะปุ่มเหงือก|ปุ่มเหงือก]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะหลังปุ่มเหงือก|หลังปุ่มเหงือก]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะปลายลิ้นม้วน|ปลายลิ้นม้วน]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะเพดานแข็ง|เพดานแข็ง]] |
|||
! style="width: 4em;" | [[พยัญชนะเพดานอ่อน|เพดานอ่อน]] |
|||
! colspan="2" style="width: 4em;" | [[พยัญชนะลิ้นไก่|ลิ้นไก่]] |
|||
! colspan="2" style="width: 4em;" | [[พยัญชนะจากช่องคอ|ช่องคอ]] |
|||
! colspan="2" style="width: 4em;" | [[พยัญชนะจากลิ้นปิดกล่องเสียง|ลิ้นปิดกล่องเสียง]] |
|||
! colspan="2" style="width: 4em;" | [[พยัญชนะเส้นเสียง|เส้นเสียง]] |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะนาสิก|นาสิก]] |
|||
| [[เสียงนาสิก ริมฝีปาก|m]] |
|||
| [[เสียงนาสิก ริมฝีปากกับฟัน|ɱ]] |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงนาสิก ปุ่มเหงือก|n]] |
|||
| [[เสียงนาสิก ปลายลิ้นม้วน|ɳ]] |
|||
| | [[เสียงนาสิก เพดานแข็ง|ɲ]] |
|||
| [[เสียงนาสิก เพดานอ่อน|ŋ]]</span> |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงนาสิก ลิ้นไก่|ɴ]] |
|||
| colspan = "6" style="background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[เสียงระเบิด|ระเบิด]] |
|||
| [[เสียงกัก ริมฝีปาก ไม่ก้อง|p]] [[เสียงกัก ริมฝีปาก ก้อง|b]] |
|||
| [[เสียงกัก ริมฝีปากกับฟัน ไม่ก้อง|p̪]] [[เสียงกัก ริมฝีปากกับฟัน ก้อง|b̪]] |
|||
| colspan = "3" |[[เสียงกัก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|t]] [[เสียงกัก ปุ่มเหงือก ก้อง|d]] |
|||
| [[เสียงกัก ปลายลิ้นม้วน ไม่ก้อง|ʈ]] [[เสียงกัก ปลายลิ้นม้วน ก้อง|ɖ]] |
|||
| [[เสียงกัก เพดานแข็ง ไม่ก้อง|c]] [[เสียงกัก เพดานแข็ง ก้อง|ɟ]] |
|||
| [[เสียงกัก เพดานอ่อน ไม่ก้อง|k]] [[เสียงกัก เพดานอ่อน ก้อง|ɡ]] |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงกัก ลิ้นไก่ ไม่ก้อง|q]] [[เสียงกัก ลิ้นไก่ ก้อง|ɢ]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงกัก ช่องคอ|ʡ]] |
|||
| style = "width: 1em;" | [[เสียงกัก เส้นเสียง|ʔ]] |
|||
| style = "width: 1em; background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะเสียดแทรก|เสียดแทรก]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปาก ไม่ก้อง|ɸ]] [[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปาก ก้อง|β]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปากกับฟัน ไม่ก้อง|f]] [[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปากกับฟัน ก้อง|v]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก ฟัน ไม่ก้อง|θ]] [[เสียงเสียดแทรก ฟัน ก้อง|ð]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|s]] [[เสียงเสียดแทรก ปุ่มเหงือก ก้อง|z]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก หลังปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|ʃ]] [[เสียงเสียดแทรก หลังปุ่มเหงือก ก้อง|ʒ]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก ปลายลิ้นม้วน ไม่ก้อง|ʂ]] [[เสียงเสียดแทรก ปลายลิ้นม้วน ก้อง|ʐ]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก เพดานแข็ง ไม่ก้อง|ç]] [[เสียงเสียดแทรก เพดานแข็ง ก้อง|ʝ]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ไม่ก้อง|x]] [[เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง|ɣ]] |
|||
| style = "width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ลิ้นไก่ ไม่ก้อง|χ]] |
|||
| rowspan = "2" style="width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ลิ้นไก่ ก้อง|ʁ]] |
|||
| style = "width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ช่องคอ ไม่ก้อง|ħ]] |
|||
| rowspan = "2" style="width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ช่องคอ ก้อง|ʕ]] |
|||
| style = "width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ลิ้นปิดกล่องเสียง ไม่ก้อง|ʜ]] |
|||
| rowspan = "2" style="width: 1em;" | [[เสียงเสียดแทรก ลิ้นปิดกล่องเสียง ก้อง|ʢ]] |
|||
| rowspan = "2" colspan="2" | [[เสียงเสียดแทรก เส้นเสียง ไม่ก้อง|h]] [[เสียงเสียดแทรก เส้นเสียง ก้อง|ɦ]] |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะเปิด|เปิด]] |
|||
| [[เสียงเปิด ริมฝีปาก|β̞]] |
|||
| [[เสียงเปิด ริมฝีปากกับฟัน|ʋ]] |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงเปิด ปุ่มเหงือก|ɹ]] |
|||
| [[เสียงเปิด ปลายลิ้นม้วน|ɻ]] |
|||
| [[เสียงเปิด เพดานแข็ง|j]] |
|||
| [[เสียงเปิด เพดานอ่อน|ɰ]] |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะรัว|รัว]] |
|||
| [[เสียงรัว ริมฝีปาก|ʙ]] |
|||
| |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงรัว ปุ่มเหงือก|r]] |
|||
| [[เสียงรัว ปลายลิ้นม้วน|*]] |
|||
| |
|||
| style = "background:#ccc" | |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงรัว ลิ้นไก่|ʀ]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงรัว ลิ้นปิดกล่องเสียง|*]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะลิ้นสะบัด|ลิ้นกระทบหรือลิ้นสะบัด]] |
|||
| | [[เสียงลิ้นสะบัด ริมฝีปาก|̟ (ѵ̟)]] |
|||
| [[เสียงลิ้นสะบัด ริมฝีปากกับฟัน| (ѵ)]] |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงลิ้นกระทบ ปุ่มเหงือก|ɾ]] |
|||
| [[เสียงลิ้นสะบัด ปลายลิ้นม้วน|ɽ]] |
|||
| |
|||
| style = "background:#ccc" | |
|||
| colspan = "2" | |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = "2" | [[เสียงลิ้นสะบัด ลิ้นปิดกล่องเสียง|*]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะข้างลิ้น|เสียดแทรกข้างลิ้น]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงเสียดแทรกข้างลิ้น ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|ɬ]] [[เสียงเสียดแทรกข้างลิ้น ปุ่มเหงือก ก้อง|ɮ]] |
|||
| [[เสียดเสียดแทรกข้างลิ้น ปลายลิ้นม้วน ไม่ก้อง|*]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรกข้างลิ้น เพดานแข็ง ไม่ก้อง|*]] |
|||
| [[เสียงเสียดแทรกข้างลิ้น เพดานอ่อน ไม่ก้อง|*]] |
|||
| colspan = "2" | |
|||
| colspan = "7" style="background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะข้างลิ้น|เปิดข้างลิ้น]] |
|||
| colspan = "2" style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = "3" | [[เสียงเปิดข้างลิ้น ปุ่มเหงือก|l]] |
|||
| [[เสียงเปิดข้างลิ้น ปลายลิ้นม้วน|ɭ]] |
|||
| [[เสียงเปิดข้างลิ้น เพดานแข็ง|ʎ]] |
|||
| [[เสียงเปิดข้างลิ้น เพดานอ่อน|ʟ]] |
|||
| colspan = "2" | |
|||
| colspan = "7" style="background:#ccc" | |
|||
|- style="font-size: 120%;" |
|||
! style="font-size: x-small; text-align:left" | [[พยัญชนะข้างลิ้น|สะบัดข้างลิ้น]] |
|||
| colspan = 2 style="background:#ccc" | |
|||
| colspan = 3 | [[alveolar lateral flap|ɺ]] |
|||
| [[retroflex lateral flap|*]] |
|||
| [[palatal lateral flap|*]] |
|||
| [[velar lateral flap|*]] |
|||
| colspan = "2" | |
|||
| colspan = "7" style="background:#ccc" | |
|||
|} |
|||
ยสียดแทรกและเสียงร่วมฐานกรณ์ได้โดยการเขียนเส้นโยงระหว่างอักษรทั้งสองตัว <big>t͜s k͡p</big> |
|||
* ในแถวที่มีสัญลักษณ์ปรากฏคู่กัน ([[อ็อบสตรูอันต์]]) ตัวซ้ายมือจะแทน[[เสียงอโฆษะ|เสียงอโฆษะหรือเสียงไม่ก้อง]] และตัวขวามือจะแทน[[เสียงโฆษะ|เสียงโฆษะหรือเสียงก้อง]] (ยกเว้น {{IPA|[ɦ]}} ซึ่งเป็น[[เสียงพูดลมแทรก]]) อย่างไรก็ตาม เสียง {{IPA|[ʔ]}} ไม่สามารถก้องได้ และการออกเสียง {{IPA|[ʡ]}} ยังกำกวม ส่วนในแถวอื่น ๆ ([[ซอนอรันต์]]) สัญลักษณ์ที่อยู่เดี่ยว ๆ ก็จะแทน[[เสียงโฆษะ]]เช่นกัน |
|||
* ช่องที่มีเครื่องหมายดอกจันหมายถึงเสียงนั้น (ยัง) ไม่มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากลอย่างเป็นทางการ |
|||
* ช่องสีเทาแสดงว่าการออกเสียงเช่นนั้นไม่สามารถกระทำได้ |
|||
* สัญลักษณ์ {{IPA|[ʁ, ʕ, ʢ]}} แทนทั้งเสียงเสียดแทรกโฆษะและเสียงเปิดโฆษะ |
|||
* {{IPA|[h]}} และ {{IPA|[ɦ]}} ไม่ใช่เสียงเส้นเสียง เสียงเสียดแทรก หรือเสียงเปิดอย่างแท้จริง แต่เป็น[[การเปล่งเสียงพูด]] (phonation) มากกว่า |
|||
== ยเสริม == |
|||
=== พยัญชนะ (ไม่ใช้ลมปอด) === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
! colspan="2" |เสียงเดาะ |
|||
! colspan="2" |กักเส้นเสียงลมเข้า |
|||
! colspan="2" |กักเส้นเสียงลมออก |
|||
|- |
|||
|<big>ʘ</big> |
|||
|ริมฝีปาก |
|||
|<big>ɓ</big> |
|||
|ริมฝีปาก |
|||
|<big>ʼ</big> |
|||
|ตัวอย่าง: |
|||
|- |
|||
|<big>ǀ</big> |
|||
|ฟัน |
|||
|<big>ɗ</big> |
|||
|ฟัน/ปุ่มเหงือก |
|||
|<big>pʼ</big> |
|||
|ริมฝีปาก |
|||
|- |
|||
|<big>ǃ</big> |
|||
|(หลัง)ปุ่มเหงือก |
|||
|<big>ʄ</big> |
|||
|เพดานแข็ง |
|||
|<big>tʼ</big> |
|||
|ฟัน/ปุ่มเหงือก |
|||
|- |
|||
|<big>ǂ</big> |
|||
|เพดานแข็ง |
|||
|<big>ɠ</big> |
|||
|เพดานอ่อน |
|||
|<big>kʼ</big> |
|||
|เพดานอ่อน |
|||
|- |
|||
|<big>ǁ</big> |
|||
|ปุ่มเหงือก |
|||
เปิดข้างลิ้น |
|||
|<big>ʛ</big> |
|||
|ลิ้นไก่ |
|||
|<big>sʼ</big> |
|||
|เสียงแทรก |
|||
ที่ปุ่มเหงือก |
|||
|} |
|||
== วงเล็บเหลี่ยมและทับ == |
|||
=== สระ === |
|||
[[ไฟล์:Cardinal vowel tongue position-front.svg|thumb|270x270px|ตำแหน่งลิ้นในการออกเสียงสระ]] |
|||
{|class="wikitable" style="text-align: center; |
|||
|+ |
|||
! |
|||
!หน้า |
|||
! |
|||
!กลาง |
|||
! |
|||
!หลัง |
|||
|- |
|||
|ปิด |
|||
|<big>i y</big> |
|||
| |
|||
|<big>ɨ ʉ</big> |
|||
| |
|||
| <big>ɯ u</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
| |
|||
|<big>ɪ ʏ</big> |
|||
| |
|||
|<big>- ʊ</big> |
|||
| |
|||
|- |
|||
|กึ่งปิด |
|||
|<big>e ø</big> |
|||
| rowspan="5" | |
|||
|<big>ɘ ɵ</big> |
|||
| rowspan="5" | |
|||
|<big>ɤ o</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>e̞ ø̞</big> |
|||
|<big>ə</big> |
|||
|<big>ɤ̞ o̞</big> |
|||
|- |
|||
|กึ่งเปิด |
|||
|<big>ɛ œ</big> |
|||
|<big>ɜ ɞ</big> |
|||
|<big>ʌ ɔ</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>æ</big> |
|||
|<big>ɐ</big> |
|||
| |
|||
|- |
|||
|เปิด |
|||
|<big>a ɶ</big> |
|||
|<big>ä -</big> |
|||
|<big>ɑ ɒ</big> |
|||
|} |
|||
ในตำแหน่งที่มีสัทธอักษรสองตัว อักษรทางขวาเป็นสระปากห่อ |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+สัญลักษณ์อื่นๆ |
|||
! rowspan="2" | |
|||
! colspan="2" |<small>ริมฝีปาก</small> |
|||
!<small>ปุ่มเหงือก</small> |
|||
! rowspan="2" |<small>ลิ้นปิด</small><small>กล่องเสียง</small> |
|||
|- |
|||
!<small>เพดานอ่อน</small> |
|||
! colspan="2" | <small>เพดานแข็ง</small> |
|||
|- |
|||
|เสียดแทรก |
|||
|<big>{{large|ʍ}}</big> |
|||
| |
|||
|<big>{{large|ɕ ʑ}}</big> |
|||
|<big>{{large|ʜ ʢ}}</big> |
|||
|- |
|||
|เปิด |
|||
|align=right| <big>{{large| w}}</big> |
|||
| align=right|ก้อง<big>:{{large| ɥ}}</big> |
|||
| |
|||
|กัก<big>: {{large|ʡ}}</big> |
|||
|- |
|||
|colspan="3" |ʃ กับ x พร้อมกัน: {{large|ɧ}} |
|||
| colspan="2" |กระดกลิ้นแบบก้องเปิดข้างลิ้น: <big>ɺ</big> |
|||
|} |
|||
หากจำเป็น สามารถบรรยายเสียงกักเสียดแทรกและเสียงร่วมฐานกรณ์ได้โดยการเขียนเส้นโยงระหว่างอักษรทั้งสองตัว <big>t͜s k͡p</big> |
|||
* |
|||
== เครื่องหมายเสริม == |
|||
* ายละเอียดที่ไม่เกี่ยวข้องใด ๆ |
|||
{| class="wikitable" |
|||
{{IPA}} {{IPA}} {{IPA}}{{IPA}}{{IPA}} {{IPA}} {{IPA}} |
|||
|+ |
|||
! colspan="6" |ความเป็นพยางค์ในตัว |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|◌̩ |
|||
|ɹ̩ n̩ |
|||
| rowspan="2" |เป็นพยางค์ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̯</big> |
|||
|ɪ̯ ʊ̯ |
|||
| rowspan="2" |ไม่เป็นพยางค์ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̍</big> |
|||
|ɻ̍ ŋ̍ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̑</big> |
|||
|y̑ |
|||
|- |
|||
! colspan="6" |การปล่อยเสียง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ʰ</big> |
|||
|tʰ |
|||
|เสียงพ่นลม |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̚</big> |
|||
|p̚ |
|||
|ปล่อยโดยไร้เสียง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ⁿ</big> |
|||
|dⁿ |
|||
|ปล่อยทางจมูก |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ˡ</big> |
|||
|dˡ |
|||
|ปล่อยทางข้างลิ้น |
|||
|- |
|||
! colspan="6" |การออกเสียงก้อง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̥</big> |
|||
|n̥ d̥ |
|||
| rowspan="2" |เสียงไม่ก้อง |
|||
| rowspan="2" style="font-size:xx-large;"|<big>◌̬</big> |
|||
| rowspan="2" |s̬ t̬ |
|||
| rowspan="2" |เสียงก้อง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̊</big> |
|||
|ɻ̊ ŋ̊ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̤</big> |
|||
|b̤ a̤ |
|||
|เสียงก้องต่ำทุ้ม |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̰</big> |
|||
|b̰ a̰ |
|||
|เสียงก้องเครียด |
|||
|- |
|||
! colspan="6" |ตำแหน่งลิ้น |
|||
|- |
|||
|<big>◌̪</big> |
|||
|t̪ d̪ |
|||
| rowspan="2" |สัมผัสฟัน |
|||
| rowspan="2" style="font-size:xx-large;"|<big>◌̼</big> |
|||
| rowspan="2" |t̼ d̼ |
|||
| rowspan="2" |เสียงลิ้นกับริมฝีปากบน |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌͆</big> |
|||
|ɮ͆ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̺</big> |
|||
|t̺ d̺ |
|||
|สัมผัสด้วยสุดปลายลิ้น |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̻</big> |
|||
|t̻ d̻ |
|||
|สัมผัสด้วยปลายลิ้น |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̟</big> |
|||
|u̟ t̟ |
|||
| rowspan="2" |ค่อนไปข้างหน้า |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̠</big> |
|||
|i̠ t̠ |
|||
| rowspan="2" |ค่อนไปข้างหลัง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌˖</big> |
|||
|ɡ˖ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌˗</big> |
|||
|y˗ ŋ˗ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̈</big> |
|||
|ë ä |
|||
|ค่อนไปตรงกลาง |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̽</big> |
|||
|e̽ ɯ̽ |
|||
|ค่อนไปที่ศูนย์กลาง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̝</big> |
|||
|e̝ r̝ |
|||
| rowspan="2" |สูงกว่าปกติ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̞</big> |
|||
|e̞ β̞ |
|||
| rowspan="2" |ต่ำกว่าปกติ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌˔</big> |
|||
|ɭ˔ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌˕</big> |
|||
|y˕ ɣ˕ |
|||
|- |
|||
! colspan="6" |การออกเสียงร่วม |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̹</big> |
|||
|ɔ̹ x̹ |
|||
| rowspan="2" |ห่อปากมากกว่า |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̜</big> |
|||
|ɔ̜ xʷ̜ |
|||
| rowspan="2" |ห่อปากน้อยกว่า |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌͗</big> |
|||
|y͗ χ͗ |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌͑</big> |
|||
|y͑ χ͑ʷ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ʷ</big> |
|||
|tʷ dʷ |
|||
|ฐานกรณ์ร่วมที่ริมฝีปาก |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ʲ</big> |
|||
|tʲ dʲ |
|||
|ฐานกรณ์ร่วมที่เพดานแข็ง |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ˠ</big> |
|||
|tˠ dˠ |
|||
|ฐานกรณ์ร่วมที่เพดานอ่อน |
|||
| rowspan="2" style="font-size:xx-large;"|<big>◌̴</big> |
|||
| rowspan="2" |ɫ ᵶ |
|||
| rowspan="2" |ฐานกรณ์ร่วมที่ |
|||
เพดานอ่อนหรือช่องคอ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌ˤ</big> |
|||
|tˤ aˤ |
|||
|ฐานกรณ์ร่วมที่ช่องคอ |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̘</big> |
|||
|e̘ o̘ |
|||
|ยื่นโคนลิ้น |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̙</big> |
|||
|e̙ o̙ |
|||
|หดโคนลิ้น |
|||
|- |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌̃</big> |
|||
|ẽ z̃ |
|||
|นาสิก |
|||
|style="font-size:xx-large;"|<big>◌˞</big> |
|||
|ɚ ɝ |
|||
|ปลายลิ้นม้วนกลับ |
|||
|} |
|||
=== เสียงวรรณยุกต์ === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
! colspan="3" |ระดับคงที่ |
|||
! colspan="3" |เปลี่ยนระดับ |
|||
|- |
|||
|e̋ |
|||
|˥ |
|||
|สูง |
|||
|ě |
|||
|˩˥ |
|||
|ขึ้น |
|||
|- |
|||
|é |
|||
|˦ |
|||
|ค่อนข้างสูง |
|||
|ê |
|||
|˥˩ |
|||
|ลง |
|||
|- |
|||
|ē |
|||
|˧ |
|||
|กลาง |
|||
|᷄e |
|||
|˧˥ |
|||
|ขึ้นจากระดับสูง |
|||
|- |
|||
|è |
|||
|˨ |
|||
|ค่อนข้างต่ำ |
|||
|᷅e |
|||
|˩˧ |
|||
|ขึ้นจากระดับต่ำ |
|||
|- |
|||
|ȅ |
|||
|˩ |
|||
|ต่ำ |
|||
|᷈e |
|||
|˧˦˨ |
|||
|ขึ้นแล้วลง |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |ꜜ |
|||
|ลดระดับ |
|||
| colspan="2" |↗ |
|||
|ทำนองเสียงขึ้น |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |ꜛ |
|||
|ยกระดับ |
|||
| colspan="2" |↘ |
|||
|ทำนองเสียงลง |
|||
|} |
|||
== สัญลักษณ์ระบุลักษณะการออกเสียง == |
|||
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=2 style="text-align:center; border-collapse:collapse;" |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|ˈ}} |
|||
| [[เสียงเน้น]]หลัก |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|ˌ}} |
|||
| [[เสียงเน้น]]รอง |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|ː}} |
|||
| เสียงยาว |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|ˑ}} |
|||
| เสียงกึ่งยาว |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|˘}} |
|||
| เสียงสั้นพิเศษ |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|.}} |
|||
| แยกพยางค์ของเสียง |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text||}} |
|||
| กลุ่มย่อย (foot) |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|‖}} |
|||
| กลุ่มหลัก (intonation) |
|||
|- |
|||
| style = "font-size:larger;" | {{IPA-Text|‿}} |
|||
| เสียงต่อเนื่อง |
|||
|} |
|||
== วงเล็บเหลี่ยมและทับ == |
|||
การอธิบายถึงสัทอักษรสากล ใช้เครื่องหมายปิดหน้าหลังสองรูปแบบได้แก่ |
|||
* [วงเล็บเหลี่ยม] ใช้สำหรับแสดงรายละเอียดการออกเสียงเชิงสัทศาสตร์ และอาจรวมถึงรายละเอียดที่อาจไม่สามารถใช้จำแนกคำในภาษาที่กำลังทับศัพท์ ซึ่งผู้เขียนก็ยังคงต้องการแสดงรายละเอียดเช่นนั้น |
|||
* /ทับ/ ใช้สำหรับกำกับ[[หน่วยเสียง]] ซึ่งแตกต่างกันเป็นเอกเทศในภาษานั้น โดยไม่มีรายละเอียดที่ไม่เกี่ยวข้องใด ๆ |
|||
ตัวอย่างเช่น หน่วยเสียง {{IPA|/p/}} ในคำว่า pin และ spin ของ[[ภาษาอังกฤษ]] โดยแท้จริงออกเสียงแตกต่างกันเล็กน้อย ความแตกต่างนี้ไม่มีนัยสำคัญใน[[ภาษาอังกฤษ]] (แต่ก็อาจมีนัยสำคัญในภาษาอื่น) ดังนั้นการอธิบายการออกเสียงเชิงหน่วยเสียงจึงเป็น {{IPA|/pɪn/}} และ {{IPA|/spɪn/}} ซึ่งแสดงด้วยหน่วยเสียง {{IPA|/p/}} เหมือนกัน อย่างไรก็ดี เพื่อให้เห็นความแตกต่างดังกล่าว ([[เสียงแปร]]ต่าง ๆ ของ {{IPA|/p/}}) สามารถอธิบายเชิงสัทศาสตร์ได้เป็น {{IPA|[pʰɪn]}} และ {{IPA|[spɪn]}} |
|||
== อ้างอิง == |
|||
{{เริ่มอ้างอิง}} |
|||
* Albright, Robert W. (1958). ''The International Phonetic Alphabet: Its background and development''. International journal of American linguistics (Vol. 24, No. 1, Part 3) ; Indiana University research center in anthropology, folklore, and linguistics, publ. 7. Baltimore. (Doctoral dissertation, Standford University, 1953). |
|||
* Ball, Martin J.; Esling, John H.; & Dickson, B. Craig. (1995). The VoQS system for the transcription of voice quality. ''Journal of the International Phonetic Alphabet'', ''25'' (2) , 71-80. |
|||
* Duckworth, M.; Allen, G.; Hardcastle, W.; & Ball, M. J. (1990). Extensions to the International Phonetic Alphabet for the transcription of atypical speech. ''Clinical Linguistics and Phonetics'', ''4'', 273-280. |
|||
* Ellis, Alexander J. (1869-1889). ''On early English pronunciation'' (Parts 1 & 5). London: Philological Society by Asher & Co.; London: Trübner & Co. |
|||
* Hill, Kenneth C. (1988). [Review of ''Phonetic symbol guide'' by G. K. Pullum & W. Ladusaw]. ''Language'', ''64'' (1) , 143-144. |
|||
* Hultzen, Lee S. (1958). [Review of ''The International Phonetic Alphabet: Its backgrounds and development'' by R. W. Albright]. ''Language'', ''34'' (3) , 438-442. |
|||
* International Phonetic Association. (1989). Report on the 1989 Kiel convention. ''Journal of the International Phonetic Association'', ''19'' (2) , 67-80. |
|||
* International Phonetic Association. (1999). ''Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet''. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-65236-7 (hb) ; ISBN 0-521-63751-1 (pb). |
|||
* Jespersen, Otto. (1889). ''The articulations of speech sounds represented by means of analphabetic symbols''. Marburg: Elwert. |
|||
* Jones, Daniel. (1989). ''English pronouncing dictionary'' (14 ed.). London: Dent. |
|||
* Kelly, John. (1981). The 1847 alphabet: An episode of phonotypy. In R. E. Asher & E. J. A. Henderson (Eds.) , ''Towards a history of phonetics''. Edinburgh: Edinburgh University Press. |
|||
* Kemp, J. Alan. (1994). Phonetic transcription: History. In R. E. Asher & J. M. Y. Simpson (Eds.) , ''The encyclopedia of language and linguistics'' (Vol. 6, pp. 3040-3051). Oxford: Pergamon. |
|||
* Ladefoged, Peter. (1990). The revised International Phonetic Alphabet. ''Language'', ''66'' (3) , 550-552. |
|||
* Ladefoged, Peter; & Halle, Morris. (1988). Some major features of the International Phonetic Alphabet. ''Language'', ''64'' (3) , 577-582. |
|||
* MacMahon, Michael K. C. (1996). Phonetic notation. In P. T. Daniels & W. Bright (Ed.) , ''The world's writing systems'' (pp. 821-846). New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-507993-0. |
|||
* Passy, Paul. (1888). Our revised alphabet. ''The Phonetic Teacher'', 57-60. |
|||
* Pike, Kenneth L. (1943). ''Phonetics: A critical analysis of phonetic theory and a technic for the practical description of sounds''. Ann Arbor: University of Michigan Press. |
|||
* Pullum, Geoffrey K.; & Laduslaw, William A. (1986). ''Phonetic symbol guide''. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-68532-2. |
|||
* Sweet, Henry. (1880-1881). Sound notation. ''Transactions of the Philological Society'', 177-235. |
|||
* Sweet, Henry. (1971). ''The indispensible foundation: A selection from the writings of Henry Sweet''. Henderson, Eugénie J. A. (Ed.). Language and language learning 28. London: Oxford University Press. |
|||
* Wells, John C. (1987). Computer-coded phonetic transcription. ''Journal of the International Phonetic Association'', ''17'', 94-114. |
|||
{{จบอ้างอิง}} |
{{จบอ้างอิง}} |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 05:07, 27 พฤศจิกายน 2564
สัทอักษรสากล | |
---|---|
![]() | |
ชนิด | อักษร
บางส่วนเป็นลักษณะเฉพาะ |
ช่วงยุค | ตั้งแต่ ค.ศ.1888 |
ภาษาพูด | ใช้เป็นสัทศาสตร์และหน่วยเสียงของแต่ละภาษา |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ISO 15924 | |
ISO 15924 | Latn (215), Latin |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Latin |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/The_International_Phonetic_Alphabet_%28revised_to_2015%29.pdf/page1-200px-The_International_Phonetic_Alphabet_%28revised_to_2015%29.pdf.jpg)
สัทอักษรสากล ([ไม่ได้กำหนด] ข้อผิดพลาด: {{Lang-xx}}: ไม่มีข้อความ (ช่วยเหลือ)
ยวกันในภาษายุโรปส่วนใหญ่ รวมทั้งภาษาอังกฤษด้วย สัญลักษณ์ใประเภทนี้]
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากลปรากฏอยู่ คุณอาจต้องการไทป์เฟซที่รองรับยูนิโคดเพื่อการแสดงผลที่สมบูรณ์ |
- [ɦ]รก) อย่างไรก็ตาม เสียง [ʔ]องได้ และการออกเสียĺง [ʡ]
- รถกระทำได้
- {{{1}}}
- [ɦ]
ส
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Cardinal_vowel_tongue_position-front.svg/270px-Cardinal_vowel_tongue_position-front.svg.png)
อ
ยสียดแทรกและเสียงร่วมฐานกรณ์ได้โดยการเขียนเส้นโยงระหว่างอักษรทั้งสองตัว t͜s k͡p
ยเสริม
วงเล็บเหลี่ยมและทับ
- ายละเอียดที่ไม่เกี่ยวข้องใด ๆ
{{{1}}} {{{1}}} {{{1}}}{{{1}}}{{{1}}} {{{1}}} {{{1}}}