เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง

เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง
ɣ
รูปภาพ
หมายเลขไอพีเอ	141
การเข้ารหัส
เอนทิตี (ฐาน 10)	ɣ
ยูนิโคด (ฐาน 16)	U+0263
เอกซ์-แซมปา	G
เคอร์เชินบอม	Q
ตัวอย่างเสียง

เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง (อังกฤษ: voiced velar fricative) เป็นเสียงพยัญชนะที่มีใช้ในหลายภาษา แต่ไม่ปรากฏในภาษาไทยในปัจจุบัน จะมีเสียงภาษาไทยสมัยโบราณคือ ตัว ฅ สัญลักษณ์ในสัทอักษรสากลที่ใช้แทนเสียงนี้คือ ⟨ɣ⟩ เป็นรูปแปรหนึ่งของตัวอักษรกรีก γ (แกมมา) ซึ่งแทนเสียงนี้ในภาษากรีกสมัยใหม่ (เป็นสัญลักษณ์คนละตัวกับ ⟨ɤ⟩ ซึ่งแทนเสียงสระเออะ/เออของภาษาไทย) นอกจากนี้ บางครั้งมีการใช้สัญลักษณ์ ⟨ɣ⟩ แทนเสียงเปิด เพดานอ่อน (velar approximant) แต่ที่จริงหากเขียนโดยมีเครื่องหมายเสริมสัทอักษรกำกับอยู่ด้วยเป็น ⟨ɣ̞⟩ หรือ ⟨ɣ˕⟩ ก็จะถูกต้องกว่า

ลักษณะ

ลักษณะต่าง ๆ ของเสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง ได้แก่

• ลักษณะการออกเสียง เป็นเสียงเสียดแทรก กล่าวคือ เสียงนี้เกิดจากการบีบกลุ่มลม (ที่มาจากปอด) ให้ผ่านช่องแคบ ๆ บริเวณตำแหน่งการเกิดเสียง
• ตำแหน่งเกิดเสียง เป็นเสียงจากเพดานอ่อนหรือกัณฐชะ กล่าวคือ เสียงนี้เกิดจากการยกลิ้นส่วนหลัง (โคนลิ้น) ขึ้นไปใกล้เพดานอ่อน (ส่วนหลังของเพดานปาก) แต่ไม่แตะสนิท เหลือช่องแคบ ๆ ให้ลมพอจะผ่านในลักษณะเสียดแทรกออกไปได้ตลอด
• ลักษณะเสียงพูด เป็นเสียงก้องหรือโฆษะ กล่าวคือ เส้นเสียงจะสั่นขณะที่ออกเสียงนี้
• เสียงนี้เป็นเสียงพยัญชนะช่องปาก กล่าวคือ ลมจะถูกปล่อยให้ออกมาทางปาก (ไม่ใช่ทางจมูก)
• เสียงนี้เป็นเสียงพยัญชนะกลางลิ้น กล่าวคือ เสียงนี้เกิดขึ้นจากการที่กระแสลมถูกปล่อยให้ผ่านออกมาเหนือบริเวณกลางแผ่นลิ้น มากกว่าจะออกไปทางข้างลิ้น
• กลไกกระแสลม เป็นกระแสลมออกจากปอด กล่าวคือ เสียงนี้เกิดขึ้นจากการดันกระแสลมออกจากปอดและผ่านทางช่องเสียง มากกว่าที่จะเกิดจากช่องเส้นเสียงหรือจากปากโดยตรง

การปรากฏ

ภาษา		ตัวอย่างคำ	สัทอักษรสากล	ความหมาย	หมายเหตุ
อาเลกาโน		gamó	[ɣɑmɤʔ]	'แตงกวา'
อังกอร์		ranihı	[ɾɑniɣə]	'พี่ชาย'
อังกัส		γür	[ɣyr]	'เลือก'
อาหรับ		غرفة	[ˈɣurfɐ]	'ห้อง'	อาจเป็นเสียงหลังเพดานอ่อนหรือลิ้นไก่แล้วแต่สำเนียง
อาซู		[fiɣo]		'ไต'
อาเซอร์ไบจาน		ağac	[aɣad​ʒ]	'ต้นไม้'
กาตาลา		bolígraf boníssim	[buˈliɣɾəv buˈnisim]	'ปากกาลูกลื่นที่ดีเยี่ยม'
เชเชน		гӀала/ġala	[ɣa:la]	'เมือง'
ดิงกา		ɣo	[ɣo]	'เรา' (กรรม)
ดัตช์		gaan	[ɣaːn]	'ไป'	พบมากในภาษาถิ่นเหนือ
จอร์เจีย		ღარიბი	[ɣɑribi]	'จน'	อาจเป็นเสียงหลังเพดานอ่อนหรือลิ้นไก่แล้วแต่สำเนียง
คุชราต		વાઘણ	[ʋɑ̤̈ɣəɽ̃]	'เสือตัวเมีย'
ฆารี		cheghe	[tʃeɣe]	'ห้า'
กรีก		γάλα	[ˈɣala]	'นม'
กเวโน		[ndeɣe]		'นก'
กวิชอิน		videeghàn	[viteːɣân]	'หน้าอกของเขา/เธอ'
ฮาน		dëgëghor	[təkəɣor]	'ฉันกำลังเล่น'
ไอริช		dhorn	[ɣoːɾˠn̪ˠ]	'กำปั้น'
อิวาจา		[mulaɣa]		'ปูเสฉวน'
ญี่ปุ่น		はげ	[haɣe]	'ศีรษะล้าน'	โดยเฉพาะในสำเนียงพูดที่เร็วและ/หรือไม่เป็นทางการ
นาวาโฮ		’aghá	[ʔaɣa]	'ดีที่สุด'
อุตซิตา	กาสกง	digocรหัส: oci เลื่อนระดับเป็นรหัส: oc	[diˈɣuk]	'พูด (บุรุษที่ 3 เอกพจน์ อดีต)'
เปอร์เซีย		کاغذ	[kɒɣæz]	'กระดาษ'
โปแลนด์		niechże	[ɲeɣʐɛ]	'ปล่อยให้,' 'สมมุติ'
โปรตุเกส	สำเนียงโปรตุเกส	agora	[əˈɣorə]	'ขณะนี้'	เป็นหน่วยเสียงย่อยของหน่วยเสียง /g/ ในภาษาถิ่นเหนือและกลาง
	สำเนียงบราซิลบางสำเนียง	carro	[ˈkaɣu]	'รถยนต์'	พยัญชนะมีเสียง [r]
เกวียงเหนือ		?	[ɣnəʂ]	'เดือนกุมภาพันธ์'
โรมานี	ลิทัวเนีย	γoines	[ɣoines]	'ดี'
ซาร์ดิเนีย	ภาษาถิ่นนูโอโร	súghereรหัส: srd เลื่อนระดับเป็นรหัส: sc	[ˡsuɣɛrɛ]	'ดูด'
สินธุ		غم	[ɣəmʊ]	'ความโศกเศร้า'
สวาฮิลี		ghali	[ɣali]	'แพง'
ตาดักซาฮัก		?	[zoɣ]	'สงคราม'
ทาจิก		ғафс	[ɣafs]	'หนา'
ตุรกี		ağaç	[aɣatʃ]	'ต้นไม้'	บางภาษาถิ่น
ทุตโชเน	ทุตโชเนเหนือ	ihghú	[ihɣǔ]	'ฟัน'
	ทุตโชเนใต้	ghra	[ɣra]	'ทารก'
เวียดนาม		ghê	[ɣe]	'ความน่าสะพรึงกลัว'

บรรณานุกรม

• Barbosa, Plínio A. (2004), "Brazilian Portuguese", Journal of the International Phonetic Association 34 (2): 227-232.
• Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association 25 (2): 90-94.
• Mateus, Maria Helena & Ernesto d'Andrade (2000), The Phonology of Portuguese, Oxford University Press, ISBN 0-19-823581-X
• Okada, Hideo (1991), "Japanese", Journal of the International Phonetic Association 21 (2): 94-97.
• Shosted, Ryan K. & Chikovani Vakhtang (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association 36 (2): 255-264.
• Wheeler, Max W (2005), written at Oxford, The Phonology Of Catalan, Oxford University Press, ISBN 0-19-925814-7