เสียงนาสิก ลิ้นไก่

เสียงนาสิก ลิ้นไก่
ɴ
รูปภาพ
หมายเลขไอพีเอ	120
การเข้ารหัส
เอนทิตี (ฐาน 10)	ɴ
ยูนิโคด (ฐาน 16)	U+0274
เอกซ์-แซมปา	N\
เคอร์เชินบอม	n"
ตัวอย่างเสียง

เสียงนาสิก ลิ้นไก่ (อังกฤษ: uvular nasal) เป็นเสียงพยัญชนะที่มีใช้ในหลายภาษา เช่น ภาษาญี่ปุ่น, ภาษาสเปนสำเนียงสเปนตอนเหนือ, ภาษาเกชัว, ภาษาพม่า ฯลฯ แต่ไม่มีเสียงนี้ในภาษาไทย สัญลักษณ์ในชุดสัทอักษรสากลที่ใช้แทนเสียงนี้คือ ⟨ɴ⟩ และสัญลักษณ์เอกซ์-แซมปาที่ตรงกันคือ N\ เสียงนี้ออกเสียงคล้ายเสียงนาสิก เพดานอ่อน [ŋ] แต่ดันโคนลิ้นแตะที่ลิ้นไก่แทนเพดานอ่อน

ลักษณะ

ลักษณะต่าง ๆ ของเสียงนาสิก ลิ้นไก่ ได้แก่

• ลักษณะการออกเสียง เป็นเสียงเสียด กล่าวคือ เสียงนี้เกิดจากการบีบกลุ่มลม (ที่มาจากปอด) ให้ผ่านช่องแคบ ๆ บริเวณตำแหน่งการเกิดเสียง เพราะว่าเสียงนี้เป็นเสียงนาสิก กลุ่มลมจึงถูกบังคับไปที่จมูก
• ตำแหน่งเกิดเสียง เป็นเสียงจากลิ้นไก่ กล่าวคือ เสียงนี้เกิดจากการยกลิ้นส่วนหลัง (โคนลิ้น) ขึ้นไปแตะที่ลิ้นไก่
• ลักษณะเสียงพูด เป็นเสียงก้องหรือโฆษะ กล่าวคือ เส้นเสียงจะสั่นขณะที่ออกเสียงนี้
• เสียงนี้เป็นเสียงพยัญชนะนาสิก กล่าวคือ ลมจะถูกปล่อยให้ออกมาทางจมูก และอาจออกทางปาก ได้ด้วยด
• เพราะว่าเสียงนี้ออกทางจมูก จึงไม่ได้จัดให้เป็นเสียงพยัญชนะกลางลิ้นหรือเสียงพยัญชนะข้างลิ้น
• กลไกกระแสลม เป็นกระแสลมออกจากปอด กล่าวคือ เสียงนี้เกิดขึ้นจากการดันกระแสลมออกจากปอดและผ่านทางช่องเสียง มากกว่าที่จะเกิดจากช่องเส้นเสียงหรือจากปากโดยตรง

การปรากฏ

ภาษา		คำ	สัทอักษรสากล	ความหมาย	หมายเหตุ
ภาษากลาลัม		sqəyáyŋəxʷ	[sqəˈjajɴəxʷ]	'ต้นไม้ใหญ่'	มีการแยกเสียงนี้กับที่ออกเสียงที่ออกจากกล่องเสียง (glottalized form)
ภาษากะลาลลิซุต		paarngorpoq	[paaɴːoʁpoq]	'คลาน (รูปเอกพจน์)'
ภาษาเกชัว		sonqo	[ˈs̠oɴ.qo]	'หัวใจ'	หน่วยเสียงย่อยของ /n/
ภาษาจอร์เจีย		ზინყი	[ziɴqʼi]	'ข้อสะโพก'	หน่วยเสียงย่อยของ /n/
ภาษาญี่ปุ่น		日本 nihon]]	[n̠ʲihoɴ]	'ญี่ปุ่น'
ภาษาดัตช์	เนเธอร์แลนดิก	aangenaam	[ˈaːɴχəˌnaːm]	'ความสุข'	หน่วยเสียงย่อยของ /n/ และ /ŋ/ ในสำเนียงที่มีเสียง /χ/ อาจพูดด้วย /n/ และ /ŋ/ แทนโดยเฉพาะการพูดอย่างเป็นทางการ
ภาษาพม่า		ရန်ကုန်	[jàɴɡòʊɴ]	'ย่างกุ้ง'
ภาษาสเปน		enjuto	[ẽ̞ɴˈχuto̞]	'แห้ง'	หน่วยเสียงย่อยของ /n/ ดู การออกเสียงภาษาสเปน
ภาษาอาร์มีเนีย		անխելք	[ɑɴˈχɛlkʰ]	'ไร้สมอง'	หน่วยเสียงย่อยของ /n/ ก่อนเสียงลิ้นไก่เมื่อไม่พูดอย่างเป็นทางการ
ภาษาอินยูอิต	อินยูวีอาลุกตุน	namunganmun	[namuŋaɴmuɴ]	'ยังที่ไหน?'

บรรณานุกรม

• Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259, doi:10.1017/S0025100303001373
• Okada, Hideo (1991), "Phonetic Representation:Japanese", Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97, doi:10.1017/S002510030000445X