ลีเยพานาชาดอมอวีนอ

ลีเยพานาชาดอมอวีนอ

คำแปล: มาตุภูมิของข้างดงาม
Lijepa naša domovino
เนื้อร้องเพลงชาติที่ตีพิมพ์ครั้งแรกใน Danicza ฉบับวันที่ 14 มีนาคม ค.ศ. 1835
เพลงชาติของโครเอเชีย
เนื้อร้อง	อันทุน มีฮานอวิช, ค.ศ. 1835
ทำนอง	ยอซิป รุนยานิน, ค.ศ. 1846
รับไปใช้	ค.ศ. 1919 (บางส่วน) ค.ศ. 1941 (เต็มรูปแบบ)
รับไปใช้ใหม่	29 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1972 (1972-02-29)
เลิกใช้	ค.ศ. 1945
ตัวอย่างเสียง
ลีเยปานาชาดอมอวีนอ (บรรเลง บทเดียว) ไฟล์ ช่วยเหลือ

ลีเยพานาชาดอมอวีนอ (โครเอเชีย: Lijepa naša domovino, แปลว่า มาตุภูมิของข้างดงาม) เป็นเพลงชาติแห่งสาธารณรัฐโครเอเชีย ส่วนใหญ่มักเรียกเป็น Lijepa naša (หมายถึง ความงดงามของข้า) ซึ่งเป็นวลีที่ใช้เป็นนามนัยของประเทศที่ใช้กันอย่างกันแพร่หลาย

ประวัติ

อนุสรณ์สถานแด่เพลงชาติโครเอเชียที่ Zelenjak

คำร้องต้นฉบับประพันธ์โดยอันทุน มีฮานอวิช (Antun Mihanović) ได้รับการตีพิมพ์ภายใต้ชื่อ "Horvatska domovina" ("Croatian homeland") ใน ค.ศ. 1835 ใน ค.ศ. 1846 ยอซิป รุนยานิน (Josip Runjanin) ประพันธ์ดนตรีของเพลงนี้ ไม่มีใครทราบเสียงดนตรีฉบับดั้งเดิม เนื่องจากนังไม่มีใครค้นพบต้นฉบับ

วาโตรสลาฟ ลิชเติร์นเนกเกอร์ (Vatroslav Lichtenegger) ครูและผู้เล่นออร์แกนในอาสนวิหารซาเกร็บ ได้ประพันธ์เสียงดนตรีให้แก่นักร้องประสานเสียงชายใน ค.ศ. 1861 และหลังจากนั้นจึงเริ่มใช้เป็นเพลงของชาติพันธุ์โครแอต เพลงชาติฉบับดั้งเดิมมี 14 บท นับตั้งแต่นั้นมาก็มีการแก้ไขเนื้อร้องเพียงเล็กน้อย

รัฐสภาโครเอเชียยังมิได้รับรองการประกาศใช้เพลงชาติอย่างเป็นทางการ ใน ค.ศ. 1907 สมาคมเพลงโครเอเชีย (Association of Croatian Singing Clubs) ได้ยื่นหนังสือให้ทางรัฐสภาในการประกาศใช้เพลงชาติ แต่ไม่ได้รับการตอบสนอง ถึงกระนั้นก็มีการใช้เพลงนี้ในการขับร้องเพลงชาติในพิธีที่ไม่เป็นทางการ ซึ่งรวมถึงสมัยประชุมสภาเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม ค.ศ. 1918 ที่โครเอเชียยุติความสัมพันธ์กับออสเตรีย-ฮังการีอย่างเป็นทางการ

ในช่วง ค.ศ. 1918 ถึง 1941 มีการนำส่วนหนึ่งของเพลงชาติโครเอเชียเข้าในเพลงชาติราชอาณาจักรยูโกสลาเวียและกลายเป้นเพลงของชาวโครแอตอย่างไม่เป็นทางการ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง มีการใช้เพลงนี้เป็นเพลงชาติรัฐเอกราชโครเอเชีย แม้ว่าจะมีการดัดแปลงเนื้อร้องบางส่วน ขณะเดียวกันขบวนการพลพรรคโครเอเชีย ได้ใช่เพลงนี้ในระหว่างการประชุมของสภาต่อต้านลัทธิฟาสซิสต์เพื่อการปลดปล่อยโครเอเชีย

ในวันที่ 29 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1972 รัฐสภาสาธารณรัฐสังคมนิยมโครเอเชียประกาศใช้เพลงนี้เป็นเพลงชาติโครเอเชียอย่างเป็นทางการ ผ่านการแปรญัตติในรัฐธรรมนูญโครเอเชีย จากนั้นมีการรับรองในรัฐธรรมนูญฉบับ ค.ศ. 1974 และ 1990 โดยมีกาแก้ไขเนื้อร้องเพียงเล็กน้อย และประกาศใช้พร้อมกับธงชาติ ตราแผ่นดิน และพระราชบัญญัติเพลงชาติสาธารณรัฐโครเอเชีย

บทร้อง

เนื้อร้องฉบับราชการ

ในโอกาสส่วนใหญ่ จะร้องเฉพาะบทแรก

ภาษาโครเอเชีย	สัทอักษรสากล (IPA)	คำแปล
I Lijepa naša domovino, Oj, junačka zemljo mila, Stare slave djedovino, Da bi vazda sretna bila! Mila kano si nam slavna, Mila si nam ti jedina, Mila kuda si nam ravna, Mila kuda si planina! II Teci, Dravo, Savo, teci, Nit' ti, Dunav, silu gubi, Sinje more, svijetu reci Da svoj narod Hrvat ljubi Dok mu njive sunce grije, Dok mu hrašće bura vije, Dok mu mrtve grobak krije, Dok mu živo srce bije!	1 [ljěː.pa nâ.ʃa do.mǒ.ʋi.no] [oj jǔ.naːt͡ʃ.kaː zêm.ʎoː mǐ.la] [stâː.re slâ.ʋeː djê.do.ʋi.no] [dâ bi ʋâz.da srět.na bǐː.la] [mǐ.la kâː.no si nâm slâːʋ.na] [mǐ.la si nâm tî jě.diː.naː] [mǐ.la kǔ.daː si nâm rǎːʋ.na] [mǐ.la kǔ.daː si pla.nǐ.na] 2 [tě.t͡si drâː.ʋo sâː.ʋo tě.t͡si] [nit tî dǔ.naʋ sî.lu gǔ.biː] [sîː.ɲeː môː.re sʋjěː.tu rê.t͡si] [da sʋôːj nǎː.rod xř̩.ʋaːt ʎûː.biː] [dôk mu ɲî.ʋe sûːn.t͡se grî.jeː] [dôk mu xr̩âʃ.t͡ɕe bû.ra ʋî.jeː] [dôk mu mř̩t.ʋe grô.bak krî.jeː] [dôk mu ʒǐː.ʋo sr̩̂.t͡se bǐ.je]	๑ มาตุภูมิของข้างดงาม โอ้เมืองผู้กล้าที่ข้ารัก บรรพบุรุษแห่งโบราณกาลของข้า เจ้าอาจได้รับพรตลอดไป เจ้ามีสง่าราศี มีเพียงหนึ่งเดียว ที่ข้ารัก เจ้ามีเพียงหนึ่งเดียว ที่ข้ารัก เจ้าจะอยู่ที่ใด บนที่ราบสูงที่ข้ารัก เจ้าจะอยู่ที่ใด บนภูผาที่ข้ารัก ๒ แม่น้ำดราวา ซาวา เข้ามาหลั่งไหล และพวกดานูบ ผู้ที่เสียอำนาจแก่เจ้า น้ำทะเลสีคราม ดังก้องโลก นั่น ชาวโครแอท รักประชาแด่เจ้า ตราบที่ดวงอาทิตย์อบอุ่นทั่วเขตของข้า ตราบที่ลมพัดต้นโอ๊คของข้า ตราบที่ข้าหลบไปสุสานเป็นที่ปกป้อง ตราบที่หัวใจของข้าเต้นอยู่ชั่วชีวา

เนื้อร้องฉบับดั้งเดิม

อันทุน มีฮานอวิช ผู้เขียนเนื้อร้อง

ยอซิป รุนยานิน นักประพันธ์

มีการตีพิมพ์กวีนี้ครั้งแรกในนิตยสารวัฒนธรรม Danica ilirska หมายเลข 10 ตัดต่อโดย Ljudevit Gaj ใน ค.ศ. 1835 เดิมมีถึง 14 บท แต่ปัจจุบัน เฉพาะบทที่ 1, 2, 13 และ 14 เป็นส่วนหนึ่งของเพลงชาติ

ภาษาโครเอเชีย

แปลอังกฤษ

Lěpa naša domovino, Oj junačka zemljo mila, Stare slave dědovino, Da bi vazda čestna bila! Mila, kano si nam slavna, Mila si nam ti jedina, Mila, kuda si nam ravna, Mila, kuda si planina! Vedro nebo, vedro čelo, Blaga persa, blage noći, Toplo lěto, toplo dělo, Bistre vode, bistre oči: Vele gore, veli ljudi, Rujna lica, rujna vina, Silni gromi, silni udi; To je naša domovina! Ženju serpi, mašu kose, Děd se žuri, snope broji, Škriplju vozi, brašno nose, Snaša preduć málo doji: Pase marha, rog se čuje, Oj, oj zvenči, oj, u tmine, K ognju star i mlad šetuje; Evo t’ naške domovine! Luč iz mraka dalko sija, Po veseloj livadici, Pěsme glasno brěg odbija, Ljubni poje k tamburici: Kolo vode, živo kolo, I na berdu, i v dolini, Plešu mladji sve okolo; — Mi smo, pobre, v domovini! Magla, što li, Unu skriva? Ni l’ to našiu jauk turobni? Tko li moleć smert naziva? Il’ slobodni, il’ su robni? »Rat je, bratjo, rat junaci, Pušku hvataj, sablju paši, Sedlaj konjče, hajd pešjaci, Slava budi, gdi su naši!« Buči bura, magla projde, Puca zora, tmina běži, Tuga mine, radost dojde, Zdravo slobost, dušman leži! Veseli se, tužna mati, Padoše ti verli sini, Ko junaci, ko Horvati, Ljaše kervcu domovini! Teci, Sava hitra, teci Nit’ ti Dunaj silu gubi, Kud li šumiš, světu reci: Da svog’ doma Horvat ljubi, Dok mu njive sunce grije, Dok mu hrastje bura vije, Dok mu mertve grob sakrije, Dok mu živo serdce bije!

Our beautiful homeland, Oh so fearless and gracious, Our father's ancient glory, May you be happy forever. Beloved, how glorious you are, You are beloved, our only one, Beloved, wherever you are plain, Beloved, wherever you are mountain! Clear sky, clear forehead, Gentle people, mild nights, Hot summer, hard work, Clear waters, clear eyes: Great mountains, great people, Red faces, red wines, Mighty thunders, mighty limbs; This is our homeland! Sickles are reaping, scythes sweeping, Old man is busy, counting sheaves, Carriages are creaking, carrying flour, Bride knits and breastfeeds a child; Cattle are grazing, horn is heard, Oh, oh it rings, oh into darkness, To the fire, youth and elders are going; Here's our homeland! Light in the dark shines far, All over cheerful meadow, Songs are loudly echoed by hills, Lovers are singing to tamburica: They dance the kolo, lively kolo, On the hill, and in the valley, Youth is dancing all around; We are, my friend, in homeland! What is the fog hiding there? Isn't that our peoples awful screams? Who prays for death? The freeborn, or the slaves? "It is war, brothers, war, heroes, Grab your rifle, take a saber, Saddle your horses, let's go infantrymen, There be glory, where ours are!" Gales roar, fog is lifting, Dawn breaks, darkness runs, Sorrow fades, joy arrives, Hello freedom, foe laid low! Be joyful, sad mother, Your brave sons have fallen, Like heroes, like Croats, Shedding blood for homeland! Flow, fast Sava, flow, Nor you Danube, lose your power, Wherever you're murmuring, tell the world: That a Croat loves his home, Whilst the sun warms his fields, Whilst winds lash his oak trees, Whilst graves cover his fallen, Whilst his living heart is beating.

เนื้อร้องฉบับอื่นๆ

เนื้อร้องของบทที่ 13 ได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมภายใต้บริบททางประวัติศาสตร์ และ ผันผวนทางการเมืองในช่วงเวลาดังกล่าว.

บทร้องต้นฉบับมีที่มาจากเพลงพื้นบ้านของโครเอเชีย-สโลวีเนีย คำว่า Heimat (dom) มิได้มีความเกี่ยวโยงกับคำว่าชาติ (narod) อาจรวมถึงการอ้างสิทธิ์เขตแดนทางทะเล ประกอบกับแดลเมเชียไม่ได้รวมเข้ากับเมืองแม่ โดยเชื่อมต่อกับดินแดนที่ติดแม่น้ำดานูบ:

ภาษาโครเอเชีย	คำแปลเป็นภาษาไทย
Teci Savo, hitra teci, Nit’ ti Dunav silu gubi, Kud li šumiš, svijetu reci: Da svog doma Hrvat ljubi.	แม่น้ำฮีตรา ซาวา เข้ามาหลั่งไหล และพวกดานูบ ผู้ที่เสียอำนาจแก่เจ้า Wohin du auch rauscht, ดังก้องโลก นั่น ชาวโครแอท รักประชาแด่เจ้า

ต่อมาได้ผนวกเขตแดนทางทะเล (เพิ่มเติม) และการรวมดินแดนของ ราชอาณาจักรโครเอเชีย, แดลเมเชีย และ สลาโวเนีย ที่มีความแน่นแฟ้นของชนชาวสลาฟกลุ่มต่างๆ ที่สื่อถึง ชาติ (narod), ต่อมาได้มีการขับร้องเพลงนี้และใช้เป็นเพลงชาติในเวลาต่อมา:

ภาษาโครเอเชีย	คำแปลเป็นภาษาไทย
Teci Savo, Dravo teci, Nit’ ti Dunav silu gubi, Sinje more svijetu reci: Da svoj narod Hrvat ljubi!	แม่น้ำดราวา ซาวา เข้ามาหลั่งไหล และพวกดานูบ ผู้ที่เสียอำนาจแก่เจ้า น้ำทะเลสีคราม ดังก้องโลก นั่น ชาวโครแอท รักประชาแด่เจ้า

ในสมัยของอานเต ปาเวลิช ประมุขแห่งรัฐเอกราชโครเอเชีย ได้มีการแก้ไขเนื้อร้องบทที่3 ภายใต้ขบวนการปฏิวัติโครเอเชียอูสตาเช ได้มีการผนวกเมืองดรินา เป็นส่วนหนึ่งของโครเอเชีย โดยกล่าวถึงการเรียกร้องดินแดนทั้งหมดของบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ("โครเอเชียถึงดรินา"):

ภาษาโครเอเชีย	คำแปลเป็นภาษาไทย
Savo, Dravo, Drino teci, Nit' ti Dunav silu gubi, Sinje more svijetu reci: Da svoj narod Hrvat ljubi!	แม่น้ำดราวา ดรินา ซาวา เข้ามาหลั่งไหล และพวกดานูบ ผู้ที่เสียอำนาจแก่เจ้า น้ำทะเลสีคราม ดังก้องโลก นั่น ชาวโครแอท รักประชาแด่เจ้า

อ่านเพิ่ม

• Mratinić, Berislav (November 2011). "Sto dvadeset godina od prvog izvođenja "Lijepe naše domovine" kao himne" (PDF). Arhivski Vjesnik (ภาษาโครเอเชีย). Zagreb: Croatian State Archives. 54 (1): 277–281. สืบค้นเมื่อ 28 October 2017.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Croatia: Lijepa naša domovino – Audio of the national anthem of Croatia, with information and lyrics (archive link)
• ""Lijepa naša domovino" – put od stotinu godina do statusa hrvatske himne". sabor.hr (ภาษาโครเอเชีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-03-07. สืบค้นเมื่อ 2022-11-01.