ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์"
ลไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขด้วยอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขด้วยเว็บอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
|||
บรรทัด 66: | บรรทัด 66: | ||
* หม่อมเจ้าตุ้ม อิศรางกูร มีธิดา คือ 1.[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ|หม่อมราชวงศ์หญิงเกษรสุมาลี อิศรางกูร]] 2.[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ|หม่อมราชวงศ์หญิงนารีนพรัตน์ อิศรางกูร]] |
* หม่อมเจ้าตุ้ม อิศรางกูร มีธิดา คือ 1.[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ|หม่อมราชวงศ์หญิงเกษรสุมาลี อิศรางกูร]] 2.[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ|หม่อมราชวงศ์หญิงนารีนพรัตน์ อิศรางกูร]] |
||
* หม่อมเจ้าสนุ่น อิศรางกูร |
* หม่อมเจ้าสนุ่น อิศรางกูร |
||
* หม่อมเจ้าโสภณ อิศรางกูร มีโอรส คือ 1.[[หม่อมราโชทัย|หม่อมราชวงศ์เนตร อิศรางกูร]] 2.[[หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร)|หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร]] |
* หม่อมเจ้าโสภณ อิศรางกูร เสกสมรสกับหม่อมอิ่ม อิศรางกูร ณ อยุธยา มีโอรสและธิดา 9 คน โดยโอรสและธิดาที่เป็นที่รู้จัก คือ 1.[[หม่อมราโชทัย|หม่อมราชวงศ์เนตร อิศรางกูร]] 2.[[หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร)|หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร]] 3.[[เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์ย้อย ในรัชกาลที่ 5|หม่อมราชวงศ์หญิงย้อย อิศรางกูร]] 4.[[หม่อมราชวงศ์หญิงมณี อิศรางกูร]] |
||
* หม่อมเจ้าขจร อิศรางกูร |
* หม่อมเจ้าขจร อิศรางกูร |
||
* หม่อมเจ้าโต อิศรางกูร |
* หม่อมเจ้าโต อิศรางกูร |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:13, 25 สิงหาคม 2562
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ | |
---|---|
เจ้าฟ้าชั้นตรี | |
ประสูติ | 10 มีนาคม พ.ศ. 2316 |
สิ้นพระชนม์ | 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2373 (56 ปี) |
พระชายา | หม่อมปัญจปาปี |
พระบุตร | 82 องค์ |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | เงิน แซ่ตัน |
พระมารดา | สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ |
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์[1] (9 มีนาคม พ.ศ. 2316 – 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2373) หรือพระนามเดิมว่า เกศ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ กับเงิน แซ่ตัน เป็นต้นราชสกุลอิศรางกูร ณ อยุธยา[2][3]
พระประวัติ
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ มีพระนามเดิมว่า “เจ้าฟ้าเกศ” ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน 4 แรม 12 ค่ำ ปีมะเส็งเบญจศก จ.ศ. 1135 ตรงกับวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2316 ในสมัยอาณาจักรธนบุรี เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ กับเงิน แซ่ตัน และเป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
พระองค์เป็นผู้สำเร็จราชการมหาดไทยในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นแม่ทัพยกไปรักษาเมืองพระตะบอง เมื่อ พ.ศ. 2358 มีฝีพระหัตถ์ในทางช่าง เช่น ทรงจำแบบอย่างเรีอรบญวนมาดัดแปลงเป็นเรือสำหรับใช้เดินทางไกล ทรงแต่งเก๋ง แต่งแพ สร้างสวนขวา พระประธานวัดรังษีสุทธาวาสในวัดบวรนิเวศ ได้รับพระราชทานวังที่ท่าเตียน[4] ตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก และประทับเรื่อยมาจนถืงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ ประชวรพระยอดที่พระปฤษฎางค์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันศุกร์ เดือน 4 ขึ้น 7 ค่ำ ปีขาลโทศก จ.ศ. 1192 ตรงกับวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2373 สิริพระชันษา 58 ปี ได้รับพระราชทานพระโกศทองใหญ่ทรงพระศพ และพระราชทานเพลิงพระศพที่พระเมรุท้องสนามหลวง
พระโอรส-ธิดา
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ เสกสมรสกับสมเด็จเจ้าฟ้าปัญจปาปี หรือ คุณปัญจปาปี พระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี กับกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ มีพระโอรส-ธิดา 5 พระองค์ ได้แก่
- หม่อมเจ้าใหญ่ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้ากลาง อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงศรีฟ้า อิศรางกูร บางแห่งเขียนว่าหม่อมเจ้าหญิงสีฟ้า
- หม่อมเจ้าสุนทรา อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงรสสุคนธ์ อิศรางกูร
นอกจากนี้ยังมีหม่อมคนอื่น ๆ อีกจำนวนมาก รวมมีพระโอรส-ธิดาทั้งสิ้น 82 องค์[5] ได้แก่[4]
- พระโอร
- พระวงศ์เธอ กรมหมื่นเทวานุรักษ์ พระนามเดิมหม่อมเจ้าชอุ่ม อิศรางกูร (ประสูติเมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2337 สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2406 สิริชนมายุ 70 ปี) มีโอรส คือ หม่อมราชวงศ์กะต่าย อิศรางกูร (หม่อมราโชทัย)
- หม่อมเจ้าเพชรหึง อิศรางกูร(สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2358)
- หม่อมเจ้าหนูใหญ่ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าวัตถา อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2364 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2401 สิริชนมายุ 38 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ พ.ศ. 2410)
- หม่อมเจ้าสนิท อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2371 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2462 สิริชนมายุ 91 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดกลาง เมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2462)
- หม่อมเจ้านิล อิศรางกูร (พระราชทานเพลิง ณ วัดนาคกลาง พ.ศ. 2407)
- หม่อมเจ้ามณฑป อิศรางกูร (พระราชทานเพลิง ณ วัดสุวรรณาราม พ.ศ. 2410)
- หม่อมเจ้าคันทอง อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าสุดชาติ อิศรางกูร บางครั้งออกพระนามว่าหม่อมเจ้าสุด
- หม่อมเจ้าชุมสาย อิศรางกูร บางครั้งออกพระนามว่าหม่อมเจ้าชุมแสง (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2441)
- หม่อมเจ้าพรหมเมศร อิศรางกูร บางครั้งออกพระนามว่าหม่อมเจ้าถึก
- หม่อมเจ้าตุ้ม อิศรางกูร มีธิดา คือ 1.หม่อมราชวงศ์หญิงเกษรสุมาลี อิศรางกูร 2.หม่อมราชวงศ์หญิงนารีนพรัตน์ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าสนุ่น อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าโสภณ อิศรางกูร เสกสมรสกับหม่อมอิ่ม อิศรางกูร ณ อยุธยา มีโอรสและธิดา 9 คน โดยโอรสและธิดาที่เป็นที่รู้จัก คือ 1.หม่อมราชวงศ์เนตร อิศรางกูร 2.หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร 3.หม่อมราชวงศ์หญิงย้อย อิศรางกูร 4.หม่อมราชวงศ์หญิงมณี อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าขจร อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าโต อิศรางกูร
- หม่อมเจ้ากำพล อิศรางกูร
- หม่อมเจ้ามุ้ย อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าน้อย อิศรางกูร
- หม่อมเจ้ารศสุคนธ์ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าสุราไลย อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าพยอม อิศรางกูร
- พระธิดา
- หม่อมเจ้าหญิงปุก อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงป้อม อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2336)
- หม่อมเจ้าหญิงอำพัน อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2341 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน พ.ศ. 2401 สิริชนมายุ 60 ปี)
- หม่อมเจ้าหญิงประไภย อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2344 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2420)
- หม่อมเจ้าหญิงมณฑา อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2346 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2428 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2428
- หม่อมเจ้าหญิงประภา อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2400
- หม่อมเจ้าหญิงบัญชร อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงตลับ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงจิตร อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2400)
- หม่อมเจ้าหญิงมุกดา อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2354 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2434 สิริชนมายุ 81 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดดุสิตาราม เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2435)
- หม่อมเจ้าหญิงจีด อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงหนูหมี อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2356 สิ้นชีพิตักษัย เมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2430 สิริชนมายุ 75 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดระฆังโฆสิตาราม เมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2430)
- หม่อมเจ้าหญิงอัมภร อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงกระจิบ อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยในสมัยรัชกาลที่ 3)
- หม่อมเจ้าหญิงกลาง อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงประดับ อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2358 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2421 สิริชนมายุ 64 ปี)
- หม่อมเจ้าหญิงกำพร้า อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2441)
- หม่อมเจ้าหญิงไย อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงหนู อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2364 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2438 สิริชนมายุ 75 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดระฆังโฆสิตาราม เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438)
- หม่อมเจ้าหญิงอุไร อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2366 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2421 สิริชนมายุ 56 ปี)
- หม่อมเจ้าหญิงหญิง อิศรางกูร (ประสูติ พ.ศ. 2370 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2461 สิริชนมายุ 91 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดระฆังโฆสิตาราม)
- หม่อมเจ้าหญิงละม่อม อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2444)
- หม่อมเจ้าหญิงปี อิศรางกูร บางแห่งว่าหม่อมเจ้าหญิงปี่ (สิ้นชีพิตักษัย เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2444 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2445)
- หม่อมเจ้าหญิงเขียน อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2445 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2448)
- หม่อมเจ้าหญิงรัศมี อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2441 พระราชทานเพลิง ณ วัดไตรมิตรวิทยาราม เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2443)
- หม่อมเจ้าหญิงถนอม อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2443 พระราชทานเพลิง ณ วัดระฆังโฆสิตาราม)
- หม่อมเจ้าหญิงสวาสดิ์ อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2450 พระราชทานเพลิง ณ วัดระฆังโฆสิตาราม)
- หม่อมเจ้าหญิงเรไร อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2400)
- หม่อมเจ้าหญิงแสง อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงสุวรรณ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงลดาวัณ อิศรางกูร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2421)
- หม่อมเจ้าหญิงสว่าง อิศรางกูร (พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2433)
- หม่อมเจ้าหญิงสุด อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงอำพา อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงอรชร อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงมาลี อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงเล็ก อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงคืบ อิศรางกูร
- หม่อมเจ้าหญิงโมรา อิศรางกูร (พระราชทานเพลิง พ.ศ. 2401)
อ้างอิง
- ↑ "ราชสกุลวงศ์" (PDF). กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. สืบค้นเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2557.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ เล็ก พงษ์สมัครไทย. พระญาติ ราชสกุลกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง, พ.ศ. 2549. 160 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-9687-35-3
- ↑ ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
- ↑ 4.0 4.1 "อิศรางกูร" ที่ระลึกงานพระราชทานเพลองศพ พลเรือตรี เอกไชย อิศรางกูร ณ อยุธยา. อังคารที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2534
- ↑ สมประสงค์ ทรัพย์พาลี. สายใยในราชวงศ์จักรี. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2560, หน้า 15