ชุดตัวหนังสือพยางค์เชโรกี
| ชุดตัวหนังสือพยางค์เชโรกี | |
|---|---|
| ชนิด | ตัวหนังสือพยางค์ |
| ภาษาพูด | ภาษาเชโรกี |
| ผู้ประดิษฐ์ | ซีโควยา |
| ช่วงยุค | พ.ศ. 2362 (ค.ศ. 1819)–ปัจจุบัน |
| ระบบแม่ |
ไม่มี
|
| ISO 15924 | Cher |
| บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทศาสตร์สัทอักษรสากล หากไม่มีการสนับสนุนเร็นเดอร์ที่เหมาะสม คุณอาจเห็นเครื่องหมายคำถาม กล่อง หรือสัญลักษณ์อื่นแทนอักขระยูนิโค้ด | |
ชุดตัวหนังสือพยางค์เชโรกี ประดิษฐ์โดยซีโควยาแห่งเผ่าเชโรกี เมื่อ พ.ศ. 2362 เขาอ้างว่าเขาเป็นผู้รอดชีวิตคนสุดท้ายของตระกูลและชุดตัวหนังสือนี้ประดิษฐ์โดยคนในตระกูลมานานแล้ว พ.ศ. 2363 ชาวเชโรกีเริ่มเรียนอักษรนี้ และ พ.ศ. 2373 ร้อยละ 90 นำไปเขียนภาษาของตนได้ หนังสือ คัมภีร์ทางศาสนาและหนังสือพิมพ์ได้ตีพิมพ์ขึ้นด้วยชุดตัวหนังสือนี้ในภาษาของตนอย่างแพร่หลายมาไม่ต่ำกว่า 100 ปี ปัจจุบันชุดตัวหนังสือนี้ยังคงใช้อยู่
ตัวหนังสือพยางค์[แก้]
ตัวหนังสือเชโรกีเป็นตัวหนังสือพยางค์ แต่ละตัวแทนหนึ่งพยางค์คล้ายคานะในภาษาญี่ปุ่น แต่เดิมมี 86 ตัวยกเลิกไป 1 ตัวเหลือ 85 ตัว มีสระหลักหกเสียงได้แก่ a, e, i, o, u, v เมื่อต้องการสร้างคำก็นำหลายพยางค์มารวมกัน เช่นคำว่า "วิกิพีเดีย" เขียนได้ว่า ᏫᎩᏇᏗᏯ ประกอบด้วย Ꮻ (wi) + Ꭹ (gi) + Ꮗ (que) + Ꮧ (di) + Ꮿ (ya) เป็นต้น ตัวหนังสือบางตัวคล้ายอักษรละตินแต่ออกเสียงต่างกันโดยสิ้นเชิง
| a | e | i | o | u | v [ə̃] |
|---|---|---|---|---|---|
| Ꭰ (a) | Ꭱ (e) | Ꭲ (i) | Ꭳ (o) | Ꭴ (u) | Ꭵ (v) |
| Ꭶ (ga) Ꭷ (ka) | Ꭸ (ge) | Ꭹ (gi) | Ꭺ (go) | Ꭻ (gu) | Ꭼ (gv) |
| Ꭽ (ha) | Ꭾ (he) | Ꭿ (hi) | Ꮀ (ho) | Ꮁ (hu) | Ꮂ (hv) |
| Ꮃ (la) | Ꮄ (le) | Ꮅ (li) | Ꮆ (lo) | Ꮇ (lu) | Ꮈ (lv) |
| Ꮉ (ma) | Ꮊ (me) | Ꮋ (mi) | Ꮌ (mo) | Ꮍ (mu) | Ᏽ (mv)** |
| Ꮎ (na) Ꮏ (hna) Ꮐ (nah) | Ꮑ (ne) | Ꮒ (ni) | Ꮓ (no) | Ꮔ (nu) | Ꮕ (nv) |
| Ꮖ (qua) | Ꮗ (que) | Ꮘ (qui) | Ꮙ (quo) | Ꮚ (quu) | Ꮛ (quv) |
| Ꮝ (s) Ꮜ (sa) | Ꮞ (se) | Ꮟ (si) | Ꮠ (so) | Ꮡ (su) | Ꮢ (sv) |
| Ꮣ (da) Ꮤ (ta) | Ꮥ (de) Ꮦ (te) | Ꮧ (di) Ꮨ (ti) | Ꮩ (do) | Ꮪ (du) | Ꮫ (dv) |
| Ꮬ (dla) Ꮭ (tla) | Ꮮ (tle) | Ꮯ (tli) | Ꮰ (tlo) | Ꮱ (tlu) | Ꮲ (tlv) |
| Ꮳ (tsa) | Ꮴ (tse) | Ꮵ (tsi) | Ꮶ (tso) | Ꮷ (tsu) | Ꮸ (tsv) |
| Ꮹ (wa) | Ꮺ (we) | Ꮻ (wi) | Ꮼ (wo) | Ꮽ (wu) | Ꮾ (wv) |
| Ꮿ (ya) | Ᏸ (ye) | Ᏹ (yi) | Ᏺ (yo) | Ᏻ (yu) | Ᏼ (yv) |
- ** ปัจจุบันเลิกใช้ตัว Ᏽ แล้ว [1]
ใช้เขียน[แก้]
- ภาษาเชโรกี มีผู้พูด 22,500 คนในรัฐนอร์ทแคโรไลนาและรัฐโอคลาโฮมา
ยูนิโคด[แก้]
| เชโรกี Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
| U+13Ax | Ꭰ | Ꭱ | Ꭲ | Ꭳ | Ꭴ | Ꭵ | Ꭶ | Ꭷ | Ꭸ | Ꭹ | Ꭺ | Ꭻ | Ꭼ | Ꭽ | Ꭾ | Ꭿ |
| U+13Bx | Ꮀ | Ꮁ | Ꮂ | Ꮃ | Ꮄ | Ꮅ | Ꮆ | Ꮇ | Ꮈ | Ꮉ | Ꮊ | Ꮋ | Ꮌ | Ꮍ | Ꮎ | Ꮏ |
| U+13Cx | Ꮐ | Ꮑ | Ꮒ | Ꮓ | Ꮔ | Ꮕ | Ꮖ | Ꮗ | Ꮘ | Ꮙ | Ꮚ | Ꮛ | Ꮜ | Ꮝ | Ꮞ | Ꮟ |
| U+13Dx | Ꮠ | Ꮡ | Ꮢ | Ꮣ | Ꮤ | Ꮥ | Ꮦ | Ꮧ | Ꮨ | Ꮩ | Ꮪ | Ꮫ | Ꮬ | Ꮭ | Ꮮ | Ꮯ |
| U+13Ex | Ꮰ | Ꮱ | Ꮲ | Ꮳ | Ꮴ | Ꮵ | Ꮶ | Ꮷ | Ꮸ | Ꮹ | Ꮺ | Ꮻ | Ꮼ | Ꮽ | Ꮾ | Ꮿ |
| U+13Fx | Ᏸ | Ᏹ | Ᏺ | Ᏻ | Ᏼ | |||||||||||
อ้างอิง[แก้]
- อักษรเชโรกี (อังกฤษ)
