พระพาย

พระพาย
เทวนาครี: वायु

พระวายุ ทรงกวางเป็นพาหนะ
ตำแหน่ง	เทพแห่งลมและพายุ
จำพวก	เทพโลกบาล เทพคณะปัญจภูตะ และเทพคณะวสุ
วิมาน	ปวันโลก
อาวุธ	ธงสีขาว,ศรวายัพยาสตร์,พระขรรค์,หอก,คทา,ขอช้าง,วัชระ,ดอกบัว,ขวาน,ดาบ ฯลฯ
สัตว์พาหนะ	กวาง,แอนทิโลป,ม้าวลาหก,ราชรถเทียมม้า 1,000 ตัว,ราชรถเทียมกวาง
บิดา	พระกัศยปเทพบิดร
มารดา	พระแม่อทิติ
คู่ครอง	พระนางภารตี,พระนางสวัสตี ฯลฯ
บุตร	หนุมาน,ภีมะ ฯลฯ

พระพาย (เทวนาครี: वायु; "วายุ") เป็นเทพเจ้าแห่งลมและพายุ รวมถึงท้องฟ้า ตามคติของศาสนาฮินดู เป็นเทพแห่งธรรมชาติ เช่นเดียวกับพระพิรุณ (ฝน), พระอัคนี (ไฟ), พระแม่คงคา (น้ำ), พระแม่ธรณี (พื้นดิน)

พระพายเป็นบุตรของพระกัศยปเทพบิดร และพระแม่อทิติ มีหน้าที่ให้ลมแก่สามโลก ในวรรณคดีมหาภารตะ พระพายเป็น บิดาของภีมะ และในวรรณคดีรามเกียรติ์พระพายเป็นบิดาของ หนุมานและยังเป็นปู่ของมัจฉานุกับอสุรผัด

ตามคำภีร์วิษณุปุราณะว่า พระพายเป็นกษัตริย์แห่งคนธรรพ์ สำหรับรูปร่างลักษณะของพระพาย มีแตกต่าง หลากหลายออกไป ในคัมภีร์ไตรเทพระบุว่า พระพาย มีกายสีขาวลักษณะงดงามยิ่งนัก ทรงสัตว์พาหนะจำพวกแอนทิโลปหรือกวาง

นอกจากนี้แล้ว พระพายยังถือเป็นเทพประจำทิศตะวันตกเฉียงเหนือ (พายัพ) โดยคำว่า "พายัพ" เป็นภาษาสันสกฤต อ่านว่า "วายวฺย" เมื่อถอดความแล้วจะหมายถึง "ทิศของวายุ"