พระทุรคา
(เปลี่ยนทางจาก ทุรคา)
| พระทุรคา | |
|---|---|
| เทวมารดา เทวีแห่งพลังอำนาจและการปกป้อง | |
 จิตรกรรมยุคศตวรรษที่ 18 แสดงภาพพระทุรคาปราบมหิษาสูร | |
| ชื่ออื่น | อาทิศักติ, มหิษาสูรมรรทินี, ภควตี, ภวนี, ชคทัมพา, กาตยายนี |
| ชื่อในอักษรเทวนาครี | दुर्गा |
| ส่วนเกี่ยวข้อง | เทวี, พระกาลี, มหาเทวี, ลัทธิศักติ, นวทุรคา, พระปารวตี,กัณเฑศวรี, พระแม่ชคัทธาตรี, เกาศิกี หรือ อัมพิกา ไวษโณเทวี |
| ที่ประทับ | มณีทวีป, เขาไกรลาศ |
| มนตร์ | โอม ศรี ทุรคายะ นะมะห์[1] |
| อาวุธ | สุทรรศนจักร, หอยสังข์, ตรีศูล, คฑา, ธนู, ดาบ ขัณฑา, ปัทมะ |
| วัน | วันศุกร์ |
| พาหนะ | สิงโต, เสือ[2][3] |
| คัมภีร์ | เทวีภควตปุราณะ, เทวีมหัตมยะ, กลิกปุราณะ, ศักติอุปนิษัท, ตันตระ |
| เทศกาล | ทุรคาบูชา, ทุรคาษฏมี, นวราตรี, วิชัยทัศมี, บาตูกัมมา, ตีจ, กาลีบูชา |
| เทพที่เทียบเท่าในความเชื่ออื่น | |
| เทียบเท่าในมณีปุระ | ปันโตอีบี[4] |
พระทุรคา (สันสกฤต: दुर्गा, IAST: Durgā) เป็นเทวีองค์สำคัญในศาสนาฮินดู บูชาในฐานะปางหลักหนึ่งของมหาเทวี ถือว่าพระทุรคาเป็นเทวีแห่งการปกปักรักษา, พลังอำนาจ, ความเป็นมารดา, การทำลายล้าง และการสงคราม[5][6][7]
ตำนานพระทุรคามีจุดศูนย์กลางอยู่ที่การรบของพระนางกับอสูรและพลังอำนาจชั่วร้ายที่เป็นภัยแก่ความสงบสันติ ความเจริญ และธรรม พระนางจึงเป็นภาพแทนของความดีชนะความชั่วร้าย[6][8] เชื่อกันว่าพระทุรคาจะปลดปล่อยความเกรี้ยวกราดของพระนาง (divine wrath) ต่อผู้ที่มีจิตใจชั่วร้าย หรือเพื่อการปลดปล่อยผู้ที่ถูกกดขี่ และนำมาสู่การทำลายล้างเพื่อสนับสนุนการสร้างสรรค์[9] พระทุรคาถูกมองว่าเป็นเทวมารดาและมักแสดงในรูปสตรีรูปงามขี่เสือหรือสิงโต มีมือจำนวนมากถืออาวุธครบมือ และมักแสดงพระนางมีชัยเหนืออสูร[3][10][11][12] มีการบูชาพระนางอย่างกว้างขวางในลัทธิศักติ ซึ่งเป็นนิกายในศาสนาฮินดูที่บูชาเทวสตรีเป็นหลัก และยังคงความสำคัญในนิกายอื่นเช่นลัทธิไศวะและลัทธิไวษณพ[8][13]
คัมภีร์เล่มที่สำคัญที่สุดของนิกายศักติ เทวมหัตมยะ และเทวีภควตปุราณะ สรรเสริญเทวีในฐานะผู้สร้างสรรค์จักรวาลแรกเริ่ม และในฐานะพรหมัน หรือความสัตย์จริงสูงสุด[14][15][16] พระทุรคาถือเป็นหนึ่งในห้าเทพเจ้าที่มีศักดิ์เทียมกันในคติปัญจยาตนบูชาของธรรมเนียมสมารตะ[17][18] มีการบูชาพระทุรคาเป็นพิเศษหลังการเก็บเกี่ยวในฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเทศกาลเช่นทุรคาบูชา, ทุรคาษฏมี, วิชัยทัศมี, ทีปาวลี และ นวราตรี[19][20]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Dharm News Article by Punjab Kesari". Punjab Kesari (ภาษาฮินดี). 9 April 2015. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 October 2022. สืบค้นเมื่อ 28 April 2022.
- ↑ Robert S Ellwood & Gregory D Alles 2007, p. 126.
- ↑ 3.0 3.1 Wendy Doniger 1999, p. 306.
- ↑ Singh, Moirangthem Kirti (1998). "Recent Researches in Oriental Indological Studies: Including Meiteilogy". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 August 2021. สืบค้นเมื่อ 3 May 2021.
- ↑ Encyclopedia Britannica 2015.
- ↑ 6.0 6.1 David R Kinsley 1989, pp. 3–4.
- ↑ Charles Phillips, Michael Kerrigan & David Gould 2011, pp. 93–94.
- ↑ 8.0 8.1 Paul Reid-Bowen 2012, pp. 212–213.
- ↑ Laura Amazzone 2012, pp. 3–5.
- ↑ David R Kinsley 1989, pp. 3–5.
- ↑ Laura Amazzone 2011, pp. 71–73.
- ↑ Donald J LaRocca 1996, pp. 5–6.
- ↑ Lynn Foulston & Stuart Abbott 2009, pp. 9–17.
- ↑ June McDaniel 2004, pp. 215–216.
- ↑ David Kinsley 1998, pp. 101–102.
- ↑ Laura Amazzone 2012, p. xi.
- ↑ Flood 1996, pp. 17, 153.
- ↑ "Panch Dev Puja Worship". ABP (ภาษาฮินดี). 17 November 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 October 2022. สืบค้นเมื่อ 17 July 2022.
- ↑ James G Lochtefeld 2002, p. 208.
- ↑ Constance Jones & James D Ryan 2006, pp. 139–140, 308–309.
บรรณานุกรม
[แก้]- Laura Amazzone (2012). Goddess Durga and Sacred Female Power. University Press of America. ISBN 978-0-7618-5314-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 March 2020. สืบค้นเมื่อ 26 November 2015.
- Laura Amazzone (2011). Patricia Monaghan (บ.ก.). Goddesses in World Culture. ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-35465-6. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Chitrita Banerji (2006). The Hour of the Goddess: Memories of Women, Food, and Ritual in Bengal. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-400142-2. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Douglas Renfrew Brooks (1992). Auspicious Wisdom. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-1145-2. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 June 2014. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- C Mackenzie Brown (1990). The Triumph of the Goddess: The Canonical Models and Theological Visions of the Devi-Bhagavata Purana. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-0364-8. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 December 2019. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Cheever Mackenzie Brown (1998). The Devi Gita: The Song of the Goddess: A Translation, Annotation, and Commentary. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-3939-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 2019. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Thomas B. Coburn (1991). Encountering the Goddess: A translation of the Devi-Mahatmya and a Study of Its Interpretation. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-0446-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Thomas B. Coburn (2002). Devī Māhātmya, The Crystallization of the Goddess Tradition. South Asia Books. ISBN 81-208-0557-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 December 2021. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Parthasarathy, V. R. (2009). Devi: Goddesses in Indian Art and Literature. Bharatiya Kala Prakashan. ISBN 978-8-1809-0203-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 October 2022. สืบค้นเมื่อ 18 November 2020.
- Charles Russell Coulter; Patricia Turner (2013). Encyclopedia of Ancient Deities. Routledge. ISBN 978-1-135-96397-2. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 October 2021. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Paul Reid-Bowen (2012). Denise Cush; Catherine Robinson; Michael York (บ.ก.). Encyclopedia of Hinduism. Routledge. ISBN 978-1-135-18979-2. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 2016. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Alain Daniélou (1991). The Myths and Gods of India: The Classic Work on Hindu Polytheism from the Princeton Bollingen Series. Inner Traditions / Bear & Co. ISBN 978-0-89281-354-4.
- Wendy Doniger (1999). Merriam-Webster's Encyclopedia of World Religions. Merriam-Webster. ISBN 978-0-87779-044-0.
- Robert S Ellwood; Gregory D Alles (2007). The Encyclopedia of World Religions. Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-1038-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Lynn Foulston; Stuart Abbott (2009). Hindu Goddesses: Beliefs and Practices. Sussex Academic Press. ISBN 978-1-902210-43-8.
- Constance Jones; James D Ryan (2006). Encyclopedia of Hinduism. Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-7564-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 March 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- David R Kinsley (1989). The Goddesses' Mirror: Visions of the Divine from East and West. State University of New York Press. ISBN 978-0-88706-835-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- David Kinsley (1998) [First published 1986]. Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition. Motilal Banarsidass Publications. ISBN 978-81-208-0394-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 October 2020. สืบค้นเมื่อ 26 November 2015.
- David Kinsley (1997). Tantric Visions of the Divine Feminine: The Ten Mahavidyas. University of California Press. ISBN 978-0-520-91772-9.
- Donald J LaRocca (1996). The Gods of War: Sacred Imagery and the Decoration of Arms and Armor. Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-0-87099-779-2.
- James G Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. ISBN 978-0-8239-3179-8.
- June McDaniel (2004). Offering Flowers, Feeding Skulls: Popular Goddess Worship in West Bengal. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-534713-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 January 2017. สืบค้นเมื่อ 26 November 2015.
- Rachel Fell McDermott (2001). Mother of My Heart, Daughter of My Dreams: Kali and Uma in the Devotional Poetry of Bengal. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-803071-3. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Flood, Gavin (1996). An Introduction to Hinduism. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-43878-0.
- Malcolm McLean (1998). Devoted to the Goddess: The Life and Work of Ramprasad. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-3689-9. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Patricia Monaghan (2011). Goddesses in World Culture. ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-35465-6. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Sree Padma (2014). Inventing and Reinventing the Goddess: Contemporary Iterations of Hindu Deities on the Move. Lexington Books. ISBN 978-0-7391-9002-9. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 August 2021. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Charles Phillips; Michael Kerrigan; David Gould (2011). Ancient India's Myths and Beliefs. The Rosen Publishing Group. ISBN 978-1-4488-5990-0. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Ludo Rocher (1986). The Puranas. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 978-3447025225.
- Sen Ramprasad (1720–1781). Grace and Mercy in Her Wild Hair: Selected Poems to the Mother Goddess. Hohm Press. ISBN 0-934252-94-7.
- Hillary Rodrigues (2003). Ritual Worship of the Great Goddess: The Liturgy of the Durga Puja with Interpretations. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-8844-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 November 2020. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Brown, C. Mackenzie (1990). The Triumph of the Goddess: The Canonical Models and Theological Visions of the Devi-Bhagavata Purana. SUNY Press. ISBN 9780791403648. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 December 2019. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- "Durga - Hindu mythology". Encyclopedia Britannica. 19 February 2015. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 May 2017. สืบค้นเมื่อ 15 February 2017.
- Isaeva, N. V. (1993), Shankara and Indian Philosophy, SUNY Press, ISBN 978-0791412817, เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 January 2020, สืบค้นเมื่อ 18 October 2020
- Pintchman, Tracy (2014), Seeking Mahadevi: Constructing the Identities of the Hindu Great Goddess, SUNY Press, ISBN 978-0791490495, เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 August 2020, สืบค้นเมื่อ 18 October 2020
- Chiulli, M. C. Kalavati (2007), Hairakhandi Mantra & Bhajans, J. Amba Edizioni publishing house, ISBN 978-8886340465, เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 January 2021, สืบค้นเมื่อ 18 October 2020
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พระธุรคา
เทพและคัมภีร์ในศาสนาฮินดู | ||
|---|---|---|
| มหาเทพ |  | |
| เทพเจ้าชั้นรอง | ||
| นพเคราะห์ | ||
| เทวี | ||
| คัมภีร์ | ||
บทความเกี่ยวกับศาสนาฮินดู | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| แนวคิดและ ปรัชญา |
|  | |||||||||||||||
| คัมภีร์ |
| ||||||||||||||||
| เทพเจ้า | |||||||||||||||||
| ธรรมเนียม ปฏิบัติ |
| ||||||||||||||||
| เรื่องที่ เกี่ยวข้อง | |||||||||||||||||
 | บทความศาสนาฮินดูนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |