ทบิลีซี
![]() | ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ทบิลีซี თბილისი | |
---|---|
เมืองหลวง | |
จากซ้ายไปขวา: ทิวทัศน์ของทบิลีซี, อาสนวิหารสามนักบุญศักดิ์สิทธิ์ (ซาเมบา), อนุสาวรีย์คาร์ตลิส เดดา, อะบานอตูบานี, ทิวทัศน์เมื่อมองจากนารีกาลา, ประภาคารนารีกาลา | |
![]() | |
พิกัดภูมิศาสตร์: 41°43′N 44°47′E / 41.717°N 44.783°Eพิกัดภูมิศาสตร์: 41°43′N 44°47′E / 41.717°N 44.783°E | |
ประเทศ | ![]() |
ก่อตั้ง | ค.ศ. 455[2] |
การปกครอง | |
• นายกเทศมนตรี | กาคา กาลัดเซ[3] |
พื้นที่[4] | |
• เมืองหลวง | 504.2 ตร.กม. (194.7 ตร.ไมล์) |
ความสูงจุดสูงสุด | 770 เมตร (2,530 ฟุต) |
ความสูงจุดต่ำสุด | 380 เมตร (1,250 ฟุต) |
ประชากร (ค.ศ. 2019) | |
• เมืองหลวง | 1,171,100[1] คน |
• ความหนาแน่น | 3,194.38 คน/ตร.กม. (8,273.4 คน/ตร.ไมล์) |
• รวมปริมณฑล | 1,485,293 |
เดมะนิม | ทบิลีเซียน ทบิลีไซต์ |
เขตเวลา | UTC+4 (เวลาจอร์เจีย) |
รหัสพื้นที่ | +995 32 |
GRP[5] | 2019 |
– ทั้งหมด | 23.1 พันล้านลารี |
– ต่อหัว | 19,470 ลารี |
ดัชนีการพัฒนามนุษย์ (2018) | 0.864[6] – สูงมาก |
เว็บไซต์ | www.tbilisi.gov.ge |
ทบิลีซี (จอร์เจีย: თბილისი [tʰbilisi] ( ฟังเสียง)) หรือชื่อเดิม ติฟลิส ซึ่งเรียกกันในช่วงก่อน ค.ศ. 1936[7] เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศจอร์เจีย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำคูรา มีประชากรประมาณ 1.5 ล้านคน ทบิลีซีก่อตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 5 โดยพระเจ้าวาคตังที่หนึ่งแห่งไอบีเรีย และนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา นครได้ทำหน้าที่เป็นเมืองหลวงของราชอาณาจักรและสาธารณรัฐจอร์เจีย ระหว่าง ค.ศ. 1801–1917 นครกลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย โดยทำหน้าที่เป็นนครอุปราชหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตอนเหนือและใต้ของดินแดนคอเคซัส
เนื่องจากมีที่ตั้งอยู่ระหว่างทวีปยุโรปกับทวีปเอเชีย และอยู่ใกล้กับทางสายไหม ทำให้ทบิลีซีกลายเป็นดินแดนกันชนของมหาอำนาจของโลก ส่วนในปัจจุบัน นครมีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางการขนส่งและการค้า ประวัติศาสตร์ของทบิลีซีสะท้อนอยู่ภายใต้สถาปัตยกรรมของนคร ซึ่งเกิดจากการผสมผสานของสถาปัตยกรรมยุคกลาง ยุคฟื้นฟูคลาสสิก วิจิตรศิลป์ นวศิลป์ สตาลิน และสมัยใหม่
ประชากรในทบิลีซีมีภูมิหลังทางวัฒนธรรม ชาติพันธุ์ และศาสนาที่หลากหลาย โดยประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ สถานที่สำคัญอันเป็นจุดสนใจของนักท่องเที่ยว อาทิ ซาเมบาและซีโอนี จัตุรัสเสรีภาพ ถนนรุสตาเวลีและอักมาเชเนเบลี ประภาคารนารีกาลาที่สร้างในยุคกลาง โรงละครโอเปรามัวร์เทียม และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จอร์เจีย อุณหภูมิของนครในฤดูร้อนอยู่ที่ 20–32 องศาเซลเซียส ส่วนในฤดูหนาวอยู่ที่ -1 ถึง 7 องศาเซลเซียส
ประวัติ[แก้]
วาคตัง กอร์กาซาลี (Vakhtang Gorgasali) กษัตริย์จอร์เจียแห่งคาร์ตลี (ไอบีเรีย) ได้ก่อตั้งเมืองนี้ขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 4 ทบิลีซีเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรม สังคม และวัฒนธรรมในภูมิภาคคอเคซัส ในประวัติศาสตร์ เมืองนี้อยู่ในสายทางหนึ่งของเส้นทางสายไหม และปัจจุบันยังมีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางการขนส่งและการค้า เนื่องจากความได้เปรียบทางยุทธศาสตร์ในแง่ที่ตั้งที่เป็นจุดตัดระหว่างทวีปเอเชียกับทวีปยุโรป
ทบิลีซีเป็นที่รู้จักในเรื่องการปฏิวัติกุหลาบ (Rose Revolution) ซึ่งเกิดขึ้นบริเวณจัตุรัสอิสรภาพ (Freedom Square) และสถานที่ใกล้เคียงหลังจากการเลือกตั้งรัฐสภาในปี ค.ศ. 2003 ได้นำไปสู่การลาออกของประธานาธิบดีเอดูอาร์ด เชฟเวิร์ดนาซี (Eduard Shevardnadze)
ภูมิประเทศ[แก้]
ทบิลีซี ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำคูรา (Kura) หรือเรียกว่าแม่น้ำมตควารี (Mtkvari) ในภาษาท้องถิ่น บางครั้งถูกอ้างถึงในชื่อว่า ติฟลิส (Tiflis) หรือ ติฟฟลิส (Tifflis) ซึ่งเป็นชื่อเรียกในยุคกลางที่ไม่ใช่ชื่อท้องถิ่นของเมืองนี้ กรุงทบิลีซีมีเนื้อที่ 372 ตารางกิโลเมตร (144 ตารางไมล์)
ภูมิอากาศ[แก้]
ข้อมูลภูมิอากาศของTbilisi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 19.5 (67.1) |
22.4 (72.3) |
28.7 (83.7) |
31.6 (88.9) |
34.9 (94.8) |
38.7 (101.7) |
40.0 (104) |
40.3 (104.5) |
37.9 (100.2) |
33.3 (91.9) |
27.2 (81) |
22.8 (73) |
40.3 (104.5) |
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 5.9 (42.6) |
7.1 (44.8) |
12.2 (54) |
19.3 (66.7) |
23.1 (73.6) |
27.5 (81.5) |
31.0 (87.8) |
30.2 (86.4) |
26.1 (79) |
19.4 (66.9) |
12.7 (54.9) |
7.8 (46) |
18.6 (65.5) |
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) | 1.5 (34.7) |
2.4 (36.3) |
6.8 (44.2) |
13.0 (55.4) |
17.0 (62.6) |
21.1 (70) |
24.5 (76.1) |
23.7 (74.7) |
19.8 (67.6) |
13.6 (56.5) |
7.8 (46) |
3.4 (38.1) |
12.9 (55.2) |
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | -1.5 (29.3) |
-0.8 (30.6) |
3.0 (37.4) |
8.1 (46.6) |
12.1 (53.8) |
16.0 (60.8) |
19.4 (66.9) |
18.6 (65.5) |
15.0 (59) |
9.4 (48.9) |
4.5 (40.1) |
0.5 (32.9) |
8.7 (47.7) |
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | -24.4 (-11.9) |
−14.8 (5.4) |
−12.8 (9) |
-3.8 (25.2) |
1.0 (33.8) |
6.3 (43.3) |
9.3 (48.7) |
8.9 (48) |
0.8 (33.4) |
-6.4 (20.5) |
−7.1 (19.2) |
−20.5 (-4.9) |
−24.4 (−11.9) |
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) | 20 (0.79) |
29 (1.14) |
31 (1.22) |
51 (2.01) |
84 (3.31) |
84 (3.31) |
41 (1.61) |
43 (1.69) |
35 (1.38) |
41 (1.61) |
35 (1.38) |
23 (0.91) |
517 (20.35) |
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย (≥ 1 mm) | 4.0 | 4.6 | 5.9 | 7.6 | 9.7 | 8.7 | 5.7 | 5.7 | 5.0 | 5.6 | 4.4 | 4.0 | 70.9 |
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด | 99.2 | 104.4 | 142.6 | 171.0 | 213.9 | 249.0 | 257.3 | 248.0 | 207.0 | 164.3 | 102.0 | 93.0 | 2,051.7 |
แหล่งที่มา: Pogoda.ru.net,[8] Hong Kong Observatory[9] for data of avg. precipitation days and sunshine hours, Weatherbase (extremes only)[10] |
ประชากร[แก้]
1801-3[11] | 4,300 | 21.5% | 14,860 | 74.3% | 20,000 | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1864/65 winter[12] | 14,878 | 24.8% | 28,404 | 47.3% | 12,462 | 20.7% | 60,085 | ||||||||||
1864/65 summer[12] | 14,787 | 20.8% | 31,180 | 43.9% | 12,142 | 17.1% | 71,051 | ||||||||||
1876[13] | 22,156 | 21.3% | 37,610 | 36.1% | 30,813 | 29.6% | 104,024 | ||||||||||
1897[14] | 47,133 | 29.5% | 41,151 | 36.4% | 44,823 | 28.1% | 159,590 | ||||||||||
1926[15] | 112,014 | 38.1% | 100,148 | 34.1% | 45,937 | 15.6% | 294,044 | ||||||||||
1939[15] | 228,394 | 44% | 137,331 | 26.4% | 93,337 | 18% | 519,220 | ||||||||||
1959[15] | 336,257 | 48.4% | 149,258 | 21.5% | 125,674 | 18.1% | 694,664 | ||||||||||
1970[15] | 511,379 | 57.5% | 150,205 | 16.9% | 124,316 | 14% | 889,020 | ||||||||||
1979[15] | 653,242 | 62.1% | 152,767 | 14.5% | 129,122 | 12.3% | 1,052,734 | ||||||||||
2002 [16] | 910,712 | 84.2% | 82,586 | 7.6% | 32,580 | 3% | 1,081,679 |
ทบิลีซีมีประชากร 1,093,000 คน
ประชากรของเมืองนี้มีความหลากหลาย เนื่องจากทบิลีซีเป็นที่อยู่ของผู้คนต่างวัฒนธรรม ต่างศาสนา และต่างชาติพันธุ์มาช้านาน แม้ว่าชาวทบิลีซีส่วนใหญ่จะนับถือศาสนาคริสต์นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ แต่เมืองนี้ก็เป็นหนึ่งในไม่กี่เมืองในโลกนี้ ที่สุเหร่ายิวและสุเหร่ามุสลิมตั้งอยู่ถัดจากกัน และมีโบสถ์เมเตคี (Metekhi) ตั้งอยู่ห่างออกไปไม่ถึงหนึ่งกิโลเมตร
กีฬา[แก้]
สื่อ[แก้]
หนังสือพิมพ์ที่วางขายในกรุงทบิลีซี ได้แก่ 24 Saati ("24 ชั่วโมง"), Rezonansi ("เสียงสะท้อน"), Alia ส่วนฉบับภาษาอังกฤษ ได้แก่ The Messenger (รายวัน), FINANCIAL, Georgia Today (รายสัปดาห์), The Georgian Times (รายสัปดาห์)
สถาปัตยกรรมและสถานที่สำคัญ[แก้]
จุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงในทบิลีซีได้แก่ มหาวิหารซาเมบา จัตุรัสอิสรภาพ มหาวิหารซิโอนี รัฐสภาจอร์เจีย ถนนรุสตาเวลี มตัตสมินดา (ภูเขาศักดิ์สิทธิ์) มหาวิหารคัชเวตี รวมทั้งพิพิธภัณฑ์และห้องภาพศิลปะอีกจำนวนมาก ทบิลีซียังเป็นที่พำนักของศิลปินที่มีชื่อเสียง เช่น นีโค ปิรอสมานี และลาโด กูเดียชวิลี
การคมนาคม[แก้]
อากาศยาน[แก้]
ดูบทความหลักที่ ท่าอากาศยานทบิลีซี
ท่าอากาศยานทบิลีซี อยู่ห่างจากกรุงทบิลีซี ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ไปประมาณ 17 กิโลเมตร มีขบวนรถไฟเชื่อมต่อระหว่าง สถานีรถไฟทบิลีซี กับสนามบิน ใช้เวลา 35 นาที ที่สนามบินมีผู้มาใช้บริการประมาณ 1.1 ล้านคน[17][18] สายการบินหลักคือ จอร์เจียแอร์เวย์[19]
รถไฟฟ้าใต้ดิน[แก้]
ดูบทความหลักที่ รถไฟฟ้าใต้ดินทบิลีซี
มีรถไฟฟ้าใต้ดินบริการในกรุงทบิลีซี เริ่มก่อตั้งเมื่อ ค.ศ. 1952 เสร็จเมื่อ ค.ศ. 1966 มีบริการทั้งหมด 2 เส้นทาง คือ สายอาคเมเทลิ-วาร์เคทิลิ และสายซาเบอร์ทาโล มีสถานีรถไฟ 22 สถานี ตัวรถไฟ 186 คัน ให้บริการตั้งแต่เวลา 6 นาฬิกา จนถึงเที่ยงคืน
รถราง[แก้]
ทบิลีซีมีระบบรถราง เปิดบริการตั้งแต่วันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ. 1904 อย่างไรก็ตาม รถรางก็ปิดบริการในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 2006[20][21] และมีการวางแผนสร้างรถรางแบบทันสมัยในเร็วๆนี้[22][23]
การศึกษา[แก้]
- มหาวิทยาลัยทบิลีซี
- มหาวิทยาลัยจอร์เจีย
- มหาวิทยาลัยเทคนิคจอร์เจีย
- มหาวิทยาลัยอิลเลีย แชฟชาแวร์ซ
- โรงเรียนสอนดนตรีทบิลีซี
- มหาวิทยาลัยแพทย์ทบิลีซี
- มหาวิทยาลัยเคาคาซุส
- มหาวิทยาลัยฟรีทบิลีซี
- มหาวิทยาลัยกริเกล โรบาคิดเซ
- มหาวิทยาลัยจอร์เจีย อเมริกา
- มหาวิทยาลัยนานาชาติทะเลดำ
- สถาบันราชการจอร์เจีย
- มหาวิทยาลัยเกษตรจอร์เจีย
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ[แก้]
เมืองพี่น้อง[แก้]
ทบิลีซีได้สถาปนาความสัมพันธ์กับเมืองพี่น้องดังต่อไปนี้[24]
ซาร์บรึคเคิน, เยอรมนี (1975)[24]
น็องต์, ฝรั่งเศส (1979)[24]
ลูบลิยานา, สโลวีเนีย (1979)[24]
อินส์บรุค, ออสเตรีย (1982)[24]
แอตแลนตา, สหรัฐอเมริกา (1987)[24]
ปาแลร์โม, อิตาลี (1987)[24]
บริสตอล, สหราชอาณาจักร (1988)[24][25]
บิลบาโอ, สเปน (1989)[24]
เยเรวาน, อาร์มีเนีย (1996)[24]
อังการา, ตุรกี (1998)[24][26]
เคียฟ, ยูเครน (1999)[24]
นูร์-ซุลตัน, คาซัคสถาน (2005)[24]
วิลนีอุส, ลิทัวเนีย (2009)[24]
บูคาเรสต์, โรมาเนีย (2009)[24]
วอร์ซอ, โปแลนด์ (2010)[24]
อัมสเตอร์ดัม, เนเธอร์แลนด์ (2012)[24]
เมืองที่ให้ความร่วมมือ[แก้]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "Population by regions". NATIONAL STATISTICS OFFICE OF GEORGIA. สืบค้นเมื่อ 15 January 2019.
- ↑ კონსპექტი საქართველოს ისტორიიდან შედგენილი ა. ქუთათელაძისგან. რვეული I. თბილისი, სტამბა წიგნების გამომცემელ ქართველთა ამხანაგობისა, 1900. გვერდი 38.
- ↑ "Mayor of Tbilisi". Tbilisi City Hall. สืบค้นเมื่อ 20 November 2017.
- ↑ "Statistics of Tbilisi Region". National Statistics Office of Georgia. สืบค้นเมื่อ 22 July 2018.
- ↑ https://www.geostat.ge/regions/
- ↑ https://globaldatalab.org/shdi/shdi/GEO/?interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0&years=2018
- ↑ ทบิลีซี มีชื่อเดิมคือ ติฟลิส ซึ่งเป็นชื่อในภาษาเปอร์เซีย เยอรมัน ตุรกี และอื่น ๆ ในช่วงก่อน ค.ศ. 1936 ภาษารัสเซียก็ใช้ชื่อว่า "ทิฟลิส" เช่นกัน
- ↑ "Погода и Климат". Pogoda.ru.net. สืบค้นเมื่อ 2012-12-19.
- ↑ "Climatological Information for Tbilisi, Georgia" – Hong Kong Observatory
- ↑ "Tbilisi, Georgia Travel Weather Averages". Weatherbase. สืบค้นเมื่อ 2012-12-19.
- ↑ Ronald Grigor Suny (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press. pp. 116–. ISBN 978-0-253-20915-3. สืบค้นเมื่อ 16 November 2011.
- ↑ 12.0 12.1 Тифлис // Географическо-статистический словарь Российской империи.St. Petersburg, 1885, p. 133 (Note: this is a 'one-day census' of unknown scope and methodology). (รัสเซีย)
- ↑ Ronald Grigor Suny (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press. p. 368. ISBN 978-0-253-20915-3. สืบค้นเมื่อ 29 December 2011. (one-day census of Tiflis)
- ↑ Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г.. Изд. Центр. стат. комитета МВД: Тифлисская губерния. — St. Petersburg, 1905, pp. 74—75.(Note: the census did not contain a question on ethnicity, which was deduced from data on mother tongue, social estate and occupation)[1] (รัสเซีย)
- ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 15.4 Ethno-Caucasus, население Кавказа, республика Грузия, население Грузии (รัสเซีย)
- ↑ "Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF). Web.archive.org. 2009-11-14. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2009-11-14. สืบค้นเมื่อ 2012-12-19.
- ↑ http://www.tbilisiairport.com/en-EN/Documents/Georgia%20Airport%20Profile.pdf
- ↑ tbilisiairport.com - Terminal features
- ↑ "Head office." (direct image link) Georgian Airways. Retrieved on 6 October 2010.
- ↑ "Subways and Trams In Georgia: Tbilisi". 2010-12-24. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- ↑ "georgiandaily.com – Nostalgic Tbilisi residents want their tramway back". 2010-12-24. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
-
- ↑ "Railway Gazette: Tbilisi tram design contract signed". 2010-12-24. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- ↑ "Trams to return? : by Salome Kobalava : Georgia Today on the Web". 2010-12-24. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- ↑ 24.00 24.01 24.02 24.03 24.04 24.05 24.06 24.07 24.08 24.09 24.10 24.11 24.12 24.13 24.14 24.15 24.16 "Tbilisi Municipal Portal – Sister Cities". © 2009 – Tbilisi City Hall. สืบค้นเมื่อ 2009-06-16.
- ↑ "Bristol City – Town twinning". © 2009 Bristol City Council. สืบค้นเมื่อ 2009-07-17. External link in
|publisher=
(help) - ↑ "Ankara Metropolitan Municipality: Sister Cities of Ankara". © 2007 Ankara Büyükşehir Belediyesi – Tüm Hakları Saklıdır.Kullanım Koşulları & Gizlilik. สืบค้นเมื่อ 2008-12-08.
- ↑ "Kraków otwarty na świat". www.krakow.pl. สืบค้นเมื่อ 2009-07-19.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
คุณสามารถหาข้อมูลเกี่ยวกับ ทบิลีซี ได้โดยค้นหาจาก โครงการพี่น้องของวิกิพีเดีย : | |
---|---|
![]() |
หาความหมาย จากวิกิพจนานุกรม |
![]() |
หนังสือ จากวิกิตำรา |
![]() |
คำคม จากวิกิคำคม |
![]() |
ข้อมูลต้นฉบับ จากวิกิซอร์ซ |
![]() |
ภาพและสื่อ จากคอมมอนส์ |
![]() |
เนื้อหาข่าว จากวิกิข่าว |
![]() |
แหล่งเรียนรู้ จากวิกิวิทยาลัย |
- แนะนำกรุงทบิลีซีและประเทศจอร์เจีย
- เว็บไซต์ทางการกรุงทบิลีซี
- ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ และภูมิอากาศของทบิลีซี
- รูปภาพต่าง ๆ ของทบิลีซี
- ภาพถ่ายทางอากาศของตัวเมือง (เมษายน 2000)
- แผนที่ทบิลีซี
- พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ทบิลีซี
- รูปภาพต่าง ๆ ของทบิลีซี
- http://tbilisi.info/
- georgien.blogspot.com/Tbilisi
|