พระทุรคา

พระแม่ทุรคา (Durgā : দুর্গা ) มีความหมายว่า "ผู้เข้าถึงได้ยาก" ซึ่งเกิดมาจากคำชี้แนะของท้าวมหาพรหมธาดา เพื่อปราบอหิษาสูร หรือ อสูรมหิงสา โดยเฉพาะ โดยให้สร้างหญิงที่ไม่เคยมีมาก่อนในสามโลกขึ้นมา หญิงผู้นั้นต้องเกิดแบบผิดวิสัยธรรมดาและจะต้องมีฤทธิ์และมีศัตราวุธที่ทรงพลังอำนาจเทียบเท่ามหาเทพมหาเทวีมหาฤษีทุกพระองค์รวมกัน จึงจะสามารถสังหารจอมอสูรและลบล้างพรของพระองค์ได้สำเร็จ พระศิวะมหาเทพจึงทรงแสดงฤทธิ์ใช้ดวงตาที่สามสร้างดวงไฟใหญ่ขึ้นบนฟากฟ้ามีแสงดั่งดวงอาทิตย์ที่ร้อนแรงและทรงพลังมหาศาลขึ้น เหล่ามหาเทพมหาเทวีมหาฤษีทุกพระองค์ทรงร่วมกันทำพิธีสร้างหญิงงามผู้หนึ่งให้เกิดขึ้นจากดวงไฟนั้นเพื่อเป็นการลบล้างพรของท่านท้าวมหาพรหมธาดาและมอบศัตราวุธร่วมกับถ่ายพลังทิพยอำนาจทุกอย่างที่มีอยู่ให้แก่หญิงงามที่พวกตนสร้างขึ้น พระอิศวรทรงประทานนามหญิงงามผู้นั้นว่า " พระแม่ทุรคามหาเทวี ( Durgā Devī : দুর্গা देवी) "แล้วทรงมอบหมายหน้าที่ให้ไปปราบจอมอสูรมหิงสาจอมอสูรพ่ายฤทธิ์พระแม่ทุรคามหาเทวี ก่อนตายได้กลับกลายร่างเป็นควายเผือกตามชาติกำเนิดเดิมเข้าต่อสู้พระแม่ทุรคาแปลงร่างเป็นเสือโคร่งตัวใหญ่กระโจนเข้าตะปบกัดฟัดจนควายเผือกตาย กล่าวกันว่าในยุคนั้นไม่เคยมีเสือโคร่งมาก่อน สามโลกจึงถือว่าเสือโคร่งนั้นเป็นสัตว์ที่เกิดจากพลังฤทธิ์ของพระแม่ทุรคามหาเทวี หรือจะกล่าวอีกนัยหนึ่งคือพระแม่ทุรคามหาเทวีทรงเป็นผู้ให้กำเนิดเสือโคร่งนั่นเอง คนฮินดูบางพวกจึงนับถือเสือเป็นเสมือนตัวแทนของพระแม่ทุรคามหาเทวี

ส่วนพระแม่ที่ทรงขี่สิงห์โต(ราชสีห์)คือพระแม่ศรีมหาอุมาเทวี พระแม่ทุรคาอยู่ในลักษณะของกัลยาผู้ที่สุนทรที่สุดในสามโลก มี ๑๐-๑๘ กร ถืออาวุธครบมือ ที่มีอำนาจไม่สิ้นสุด มีกายที่สว่างมาก มีพระเนตร ๓ ดวงที่มีลักษณะเหมือนปัทมา มีพระเกศที่นุ่มสละสลวย มีสีผิวสีทองแดง และมีดวงจันทร์ที่มีขนาดเป็นหนึ่งในสี่ส่วน ๑ ดวงอยู่บนพระนลาฏของพระนาง ประทับอยู่บนหลังเสือโคร่ง ทรงทำยุทธกับมหิษาสูรซึ่งเป็นลูกของอสูรรัมภะกับนางกระบือ ผู้ที่ได้รับพรจากพระพรหมให้เป็นอมตะ และรบชนะทั้ง ๓ โลก

พระแม่ทุรคาทรงมีเครื่องแต่งกายสีฟ้ามหาสมุทรที่แวววาวและสีแดง และส่องแสงรัศมีที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความปรานี ครั้งแรกผู้ที่มาร่วมกันสร้างพระแม่ทุรคามหาเทวีคิดแต่จะสังหารจอมอสูรมหิงสางสามโลกเพื่อสันติสุขของสามโลกเท่านั้น ลืมคิดไปว่า เมื่อสร้างพระแม่ทุรคามหาเทวีให้มีฤทธิ์เท่ามหาเทพมหาเทวีมหาฤษีรวมกันขึ้นมาแล้ว สักวันหนึ่งถ้าพระแม่ทุรคามหาเทวีเกิดแผลงฤทธิ์ขึ้นมาเหมือนพวกจอมอสูรก็จะไม่มีผู้ใดที่จะสามารถปราบพระแม่ทุรคาลงได้แน่

เมื่อพระแม่ทุรคาทรงทราบถึงความวิตกของเหล่ามหาเทพมหาเทวีมหาฤษีทั้งหลายด้วยทิพย์ญาณ

จึงทรงประกาศว่า พระนางเกิดจากมหาเทพมหาเทวีมหาฤษีทั้งหลาย ดังนั้นเหล่ามหาเทพมหาเทวีมหาฤษีทั้งหลายจึงเป็นเสมือนผู้ให้กำเนิดพระองค์ พระองค์เปรียบเสมือนธิดาของทุกพระองค์ จะไม่ทำการสิ่งใดที่ไม่สมควรเป็นอันขาด เพื่อความสบายใจของทุกฝ่าย พระองค์จะไปบำเพ็ญศีลภาวนา ณ แดนบาดาลจะไม่มายุ่งเกี่ยวกับโลกทั้งสามอีก แต่ยามใดที่เกิดภัยแก่สามโลกต้องการให้พระองค์ช่วยพระองค์จะเสด็จมาช่วยทันที เมื่อเสร็จสิ้นภารกิจแล้วพระองค์ก็จะเสด็จกลับไปอยู่ ณ แดนบาดาลต่อไป

ความแตกต่างระหว่าง พระแม่อุมา กับ พระแม่ทุรคา

พระแม่อุมาเทวี กับ พระแม่ทุรคาเทวี มีลักษณะหน้าตาคล้ายคลึงกัน ทำให้มีผู้สับสน เข้าใจผิด หรือมองสลับกันเสมอๆ โดยเฉพาะในงานภาพเขียน รูปบูชาของอินเดีย มักจะมีการวาดให้คล้ายๆกัน จึงขอแนะนำข้อสังเกตเบื้องต้นง่ายๆ ดังนี้

- พระแม่ทุรคา รูปภาพส่วนใหญ่จะวาดให้ทรงพาหนะ เสือ (ส่วนน้อยจะเป็นสิงโต)

- พระแม่อุมา รูปภาพส่วนใหญ่จะวาดให้ทรงพาหนะ สิงโต (ส่วนน้อยจะทรงพาหนะเสือ)

แต่ถ้าหากในรูปภาพนั้นไม่ได้ทรงพาหนะใดๆ

ให้สังเกตที่ พระกร-พระหัตถ์ (แขนและมือ) ที่ทรง ศาสตราวุธ (อาวุธ) ดังนี้

- พระแม่อุมา มักมี ๔ - ๘ พระกร หากปรากฎคู่กับพระศิวะไม่ค่อยมีศาสตราวุธใดๆ

จะเป็นลักษณะประทานพรหรืออุ้มพระพิฆเนศและพระขันทกุมาร

- พระแม่ทุรคา มักมีมากกว่า ๘,๑๐,๑๒,๑๖ กรขึ้นไป และทรงศาสตราวุธครบถ้วน

และมักจะมีอสูรที่ชื่อ มหิษาสูร ที่กำลังถูกพระแม่ทุรคาใช้ตรีศูล (สามง่าม) หรือ ดาบ แทงอยู่ด้วย

พระแม่กาลี (काली, Kālī, แปลว่า หญิงดำ) นั้น คือ อวตารภาคหนึ่งของ พระแม่อุมาเทวี มีอำนาจฤทธิ์ในการปราบปรามสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง มีเทวานุภาพอันแรงกล้า สร้างความวิบัติแก่เหล่าอสูรอย่างรุนแรง เด็ดขาด แฝงเร้นไว้ซึ่งความน่ากลัว อวตารมาเพื่อปราบ มาธูอสูร ผู้ได้รับพรจากพระศิวะให้มีชีวิตเป็นอมตะ เมื่อเลือดหยดลงพื้นก็จะเกิดอสูรขึ้นมาไม่สิ้นสุด