พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล | |
|---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาลย์ | |
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 | |
| ประสูติ | 19 กันยายน พ.ศ. 2430 |
| สิ้นพระชนม์ | 19 เมษายน พ.ศ. 2433 |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาวง ในรัชกาลที่ 5 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล หรือ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาลย์[1] (19 กันยายน พ.ศ. 2430 — 19 เมษายน พ.ศ. 2433) พระราชธิดาพระองค์ที่ 55 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาวง
พระประวัติ
[แก้]พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล ประสูติเมื่อวันจันทร์ ขึ้น 2 ค่ำ เดือน 11 ปีกุน นพศก จ.ศ. 1249 ตรงกับวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2430[2] เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาวง พระองค์ทรงได้รับพระราชทานพระนามและสมโภชน์เดือนในวันพฤหัสบดีที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2430 โดยในเวลาเช้าได้ทรงเลี้ยงพระ และทรงเครื่องไว้พระเกษา เวลาเย็นทรงตั้งบายศรีทองเงินสมโภชตามธรรมเนียม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชทานพระนามว่า พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงโกมลเสาวมาล[3]
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารทรงบันทึกไว้ในจดหมายเหตุรายวันของพระองค์ว่า[4]
"...วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๓๐... ค่ำเราได้เชิญหีบพระมหาสังข์ตามเสด็จลงไปสมโภชน์เดือนลูกแม่วงประทานพระนามว่าพระองค์เจ้าหญิงโกมลเสาวมาล เสด็จขึ้น เรากลับมาเรือน..."
ต่อมาในวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2433 พระองค์เริ่มประชวร เดิมคณะแพทย์หลวงวินิจฉัยว่าเป็นโรคหัด ภายหลังจึงเปลี่ยนเป็นโรคซาง มีพระอาการซึมและหอบ จนกระทั่งวันที่ 16 เมษายน ประชวรหนักและมีพระอาการอ่อนเพลีย จนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2433 พระชันษา 3 ปี เวลาบ่าย 4 โมง พระบรมวงศานุวงศ์ได้ไปสรงน้ำพระศพ เจ้าพนักงานทรงเครื่อง เชิญลงในพระลอง แห่ออกมาทางประตูพรหมศรีสวัสดิ เชิญไปประดิษฐาน ณ หอธรรมสังเวช พระศพทรงกระโกศมณฑป สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์เสด็จทอดผ้าไตร 30 ไตร ผ้าขาว 60 พับ หม่อมเจ้าพระพิริยสถาพรพรต และพระราชาคณะสดัปกรณ์ตามธรรมเนียม[5] วันที่ 5 มิถุนายน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์เสด็จไปในการพระราชกุศล 50 วัน[6]
พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2433 พระสรีรังคารของพระองค์ถูกบรรจุในอนุสาวรีย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล ในสุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร[7]
พระอิสริยยศ
[แก้]| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล | |
|---|---|
 ธงประจำพระอิสริยยศ | |
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล (20 ตุลาคม พ.ศ. 2430 — 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล (พระนามภายหลังการสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 6 ;23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 — 9 ธันวาคม พ.ศ. 2468)
- พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล (พระนามภายหลังการสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 ;9 ธันวาคม พ.ศ. 2468 — 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล (พระนามภายหลังการสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 8 ;10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 เป็นต้นไป)
พงศาวลี
[แก้]| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกมลเสาวมาล | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "สมโภชเดือนพระเจ้าลูกเธอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 4 (29): 231. 31 ตุลาคม พ.ศ. 2430.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|date=(help) - ↑ กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2017-05-13.
- ↑ "สมโภชเดือนพระเจ้าลูกเธอ [พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงโกมลเสาวมาลย์]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 4: หน้า 231. 31 ตุลาคม 2430. สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2562.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ จดหมายเหตุรายวัน ในสมเด็จพระบรมราชปิตุลาธิบดี เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เก็บถาวร 2017-07-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สืบค้นเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2560
- ↑ "ข่าวสิ้นพระชนม์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 4: หน้า 41. 27 เมษายน 2433. สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2562.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "การพระราชกุศล บรรจบ ๕๐ วัน ตั้งแต่พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าโกมลเสาวมาลสิ้นพระชนม์ ล่วงมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 7: หน้า 115. 15 มิถุนายน 2433. สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2562.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "วัดประจำรัชกาลที่ ๔ : วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2017-05-13.
