พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ | |
---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 2 | |
ประสูติ | พ.ศ. 2341 |
สิ้นพระชนม์ | พ.ศ. 2386 |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาทรัพย์ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ (พ.ศ. 2341 - พ.ศ. 2386) พระราชธิดาพระองค์ที่ 23 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาทรัพย์
พระประวัติ
[แก้]พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ ประสูติเมื่อพ.ศ. 2341[1] เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาทรัพย์ มีพระขนิษฐาร่วมเจ้าจอมมารดา 1 พระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารสคนธ์ พระองค์ประสูติในขณะที่พระราชบิดายังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร เมื่อแรกประสูติจึงดำรงพระยศเป็น หม่อมเจ้าสังวาลย์ หลังจากพระราชบิดาได้รับพระราชทานอุปราชาภิเษกเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลแล้วจึงเลื่อนเป็น พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ เมื่อพระราชบิดาครองราชย์จึงได้เลื่อนเป็น พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์
ในสมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนขวา โดยมีพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เป็นแม่กองจัดการสร้าง โปรดฯ ให้ขยายสระที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ออกไป และโปรดให้สร้างเก๋งแพขึ้นในสระ พระราชทานให้เจ้านายฝ่ายในตกแต่งประกวดประขันกันถึง 27 หลัง ในครั้งนั้นพระองค์เจ้าสังวาลย์ทรงได้รับพระราชทานด้วย ปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2 เรื่องสร้างสวนขวา ว่า[2]
"...การสร้างสวนขวาครั้งนั้น สร้างพระมหามณเฑียรที่ประทับในสวน... แลให้ขุดสระใหญ่ในสวนนั้นยาว ๓ เส้น ๔ วา กว้าง ๒ เส้น ๘ วา... ทำเก๋งแลก่อภูเขาไว้ริมเกาะ ๆ ละ ๒ เก๋งบ้าง ๓ เก๋งบ้าง ขอบสระใหญ่นั้นให้ก่อภูเขาทำเก๋งลงที่ลาด ๆ ท่วงทีเหมือนอย่างแพจอดไว้รอบสระ เรียกว่าแพ หลังเก๋งแพให้ปลูกต้นไม้ใหญ่ ๆ มีผลต่าง ๆ... แล้วมอบให้พระราชวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลท้าวนางผู้ใหญ่ในพระราชวังที่สมควรจะแต่งเก๋งแต่งแพได้ ให้เปนเจ้าของแต่งแพพระองค์ละแพ... พระองค์เจ้าสังวาล ๑... รวมพระองค์เจ้ายี่สิบเจ็ดหลัง..."
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อพ.ศ. 2386 พระชันษา 45 ปี[1]
พระอิสริยยศ
[แก้]ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ | |
---|---|
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- หม่อมเจ้าสังวาลย์ (พ.ศ. 2341 - พ.ศ. 2349)
- พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ (พ.ศ. 2349 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 - พ.ศ. 2386)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังวาลย์ (พระนามหลังการสิ้นพระชนม์)
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 25. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-12-21.
- ↑ พระราชพงษาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร-รัชกาลที่-๒/๕๖-เรื่องสร้างสวนขวา