พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 2 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ประสูติ	26 กรกฎาคม พ.ศ. 2338
สิ้นพระชนม์	22 พฤษภาคม พ.ศ. 2406 (67 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาอิน ในรัชกาลที่ 2

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย หรือ พระองค์เจ้าไย (26 กรกฎาคม พ.ศ. 2338 - 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2406) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอิน

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2338 เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอิน พระองค์ประสูติในขณะที่พระบิดายังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร เมื่อแรกประสูติจึงดำรงพระยศเป็น หม่อมเจ้าใย หลังจากพระบิดาได้รับพระราชทานอุปราชาภิเษกเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลแล้วจึงเลื่อนเป็น พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าใย เมื่อพระบิดาครองราชย์จึงได้เลื่อนเป็น พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าใย

ในสมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนขวา โดยมีพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เป็นแม่กองจัดการสร้าง โปรดฯ ให้ขยายสระที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ออกไป และโปรดให้สร้างเก๋งแพขึ้นในสระ พระราชทานให้เจ้านายฝ่ายในตกแต่งประกวดประชันกันถึง 27 หลัง ในครั้งนั้นพระองค์เจ้าใยได้รับพระราชทานด้วย ปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2 เรื่องสร้างสวนขวา ว่า

"...การสร้างสวนขวาครั้งนั้น สร้างพระมหามณเฑียรที่ประทับในสวน... แลให้ขุดสระใหญ่ในสวนนั้นยาว ๓ เส้น ๔ วา กว้าง ๒ เส้น ๘ วา... ทำเก๋งแลก่อภูเขาไว้ริมเกาะ ๆ ละ ๒ เก๋งบ้าง ๓ เก๋งบ้าง ขอบสระใหญ่นั้นให้ก่อภูเขาทำเก๋งลงที่ลาด ๆ ท่วงทีเหมือนอย่างแพจอดไว้รอบสระ เรียกว่าแพ หลังเก๋งแพให้ปลูกต้นไม้ใหญ่ ๆ มีผลต่าง ๆ... แล้วมอบให้พระราชวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลท้าวนางผู้ใหญ่ในพระราชวังที่สมควรจะแต่งเก๋งแต่งแพได้ ให้เปนเจ้าของแต่งแพพระองค์ละแพ... พระองค์เจ้าไย ๑... รวมพระองค์เจ้ายี่สิบเจ็ดหลัง..."

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันศุกร์ที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2406 สิริพระชันษา 68 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุท้องสนามหลวงเมื่อวันพุธที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2406 โดยพระราชทานเพลิงในวันเดียวกันกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิทักษเทเวศร์ ปรากฎใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4 ว่า

"ครั้นถึงณเดือน ๘ ขึ้น ๗ ค่ำ เชิญพระศพพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระพิทักษเทเวศร พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าใย ขึ้นบนพระยานุมาศ ๓ ลำคาน ตั้งกระบวนแห่แต่หอกลองไปเข้าพระเมรุท้องสนามหลวง พร้อมกันทั้ง ๒ พระศพ มีการสมโภช ๓ วัน ๓ คืน ครั้นณวันเดือน ๘ ขึ้น ๙ ค่ำ ได้พระราชทานเพลิง"

พระอิสริยยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

• 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2338 - พ.ศ. 2349 : หม่อมเจ้าใย
• พ.ศ. 2349 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352 : พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าใย
• 7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าใย
• 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 - 2 เมษายน พ.ศ. 2394 : พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าใย
• 2 เมษายน พ.ศ. 2394 - 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2406 : พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าใย
• สมัยรัชกาลที่ 6 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย