พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ
พระอิสริยยศ	พระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น 5
ฐานันดรศักดิ์	พระองค์เจ้าชั้นเอก
ราชวงศ์	จักรี
ข้อมูลส่วนพระองค์
ประสูติ	26 เมษายน พ.ศ. 2424
สิ้นพระชนม์	31 พฤษภาคม พ.ศ. 2477 (53 ปี)
พระราชบิดา	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาจันทร์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ (ประสูติ: 26 เมษายน พ.ศ. 2424 — สิ้นพระชนม์: 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2477) เป็นพระราชธิดาลำดับที่ 31 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจันทร์ ธิดาของพระยาราชสัมภารากร (เทศ) ประสูติวันอังคาร เดือน 5 แรม 13 ค่ำ ปีมะเส็ง ตรีศก จุลศักราช 1243 ตรงกับวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2424 เมื่อทรงพระเยาว์ได้ทรงศึกษาเล่าเรียนที่โรงเรียนราชกุมารีในพระราชวังหลวง ทรงศึกษาภาษาไทยและภาษาอังกฤษกับพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยจางกูร) หลังจากนั้นได้ทรงศึกษาค้นคว้าด้วยพระองค์เองมาตลอด ในรัชกาลที่ 6 ทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศเป็น "พระเจ้าน้องนางเธอฯ" เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ต่อมาในรัชกาลที่ 7 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศเป็น "พระเจ้าพี่นางเธอฯ" เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2468 และต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระยศเป็น "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ"

ในปี พ.ศ. 2472 พระองค์ได้ทรงจัดงานยิ่งใหญ่งานหนึ่งที่วังบางขุนพรหม เรียกว่า "งานสี่มะเส็ง" โดยทรงชักชวนเจ้านายพี่น้องที่ประสูติในปีมะเส็งร่วมสหชาติเดียวกันจำนวนสี่พระองค์ ประกอบด้วยจอมพล สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต นายพลเอก กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน และพระองค์เจ้าพิสมัยพิมลสัตย์ รวมถึงพระองค์เองด้วยเพื่อทรงร่วมบริจาคเงินสมทบทุนสร้างตึกถาวรวัตถุเป็นพระอนุสรณ์ชื่อว่า "ตึกสี่มะเส็ง" ที่สถานเสาวภาภายในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

ภายหลังจากสมเด็จพระบรมราชชนกเสด็จสวรรคต หลังปี พ.ศ. 2462 ได้ทรงย้ายที่ประทับจากตำหนักสวนภาพผู้หญิงในวังสวนดุสิตมาประทับที่สวนสุนันทา พระองค์ทรงใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ทรงใฝ่พระทัยในธรรมะ งานที่โปรดคือการเย็บปักถักร้อยและงานแกะสลัก รวมทั้งโปรดกีฬากอล์ฟและการออกแบบเสื้อผ้า สมเด็จพระพันปีหลวงถึงกับทรงมอบหมายให้ทำหน้าที่ตัดเย็บฉลองพระองค์

พระองค์เคยทรงประทับที่วังศศิพงศ์ประไพ ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา วังของพระองค์อยู่ใกล้วังวาริชเวสม์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวาปีบุษบากร พระองค์สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 วันพฤหัสบดี เดือน 7 แรม 3 ค่ำ ปีจอ ฉศก จุลศักราช 1296 ตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2477 พระชันษา 53 พรรษา ด้วยพระอาการพระอันตะ (ลำไส้ใหญ่) อักเสบ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พระองค์ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดของตระกูลต่าง ๆ ดังนี้

• เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)
• เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2
• เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2
• เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2

ราชสกุล

พระราชสกุลในสามรุ่นของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศศิพงศ์ประไพ	พระชนก: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทร์
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ พระองค์เจ้าศิริวงศ์ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: หม่อมน้อย
	พระชนนี: เจ้าจอมมารดาจันทร์	พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: พระยาราชสัมภารากร (เทศ)	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ท่านผู้หญิงอ่ำ	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล

อ้างอิง

• ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
• บรรเจิด อินทุจันทร์ยง. ราชสกุลพระบรมราชวงศ์จักรี. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2539. หน้า หน้าที่573. ISBN 974-0056-50-8