โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
Udon Pittayanukoon School
ตราประจำโรงเรียน
ที่ตั้ง
แผนที่
77 ถนนศรีสุข ตำบลหมากแข้ง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี 41000
ข้อมูล
ชื่ออื่นอ.พ. / UP
ประเภทโรงเรียนสังกัด สพฐ.
โรงเรียนประจำจังหวัด
โรงเรียนประเภทสหศึกษา
โรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ
คำขวัญนตฺถิ ปญฺญา สมาอาภา
แสงสว่างเสมอด้วยปัญญาไม่มี
ก่อตั้ง21 กันยายน พ.ศ. 2444
(พ.ศ. 2445 ถ้านับตามสากล) (122 ปี 180 วัน)
ผู้ก่อตั้งพันเอก มหาอำมาตย์ตรี พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา
ผู้อำนวยการโรงเรียนนายสุวิทูรย์ ภักดีสมัย
ครู/อาจารย์235 คน[1]
ระดับปีที่จัดการศึกษามัธยมศึกษาตอนต้น - มัธยมศึกษาตอนปลาย
จำนวนนักเรียน4,516 คน
ปีการศึกษา 2564[2]
ภาษาที่ใช้เป็นสื่อการสอนภาษาที่มีการเรียนการสอนในโรงเรียน ไทย ภาษาไทย
สหราชอาณาจักร ภาษาอังกฤษ
ญี่ปุ่น ภาษาญี่ปุ่น
จีนภาษาจีน
เวียดนาม ภาษาเวียดนาม
สี   น้ำเงิน-ชมพู
เพลงมาร์ชโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
คติพจน์อุดรพิทย์คือผืนนา ลูกศิษย์ลูกหาคือต้นกล้า มวลประชา ครูอาจารย์ ลูกจ้าง คือน้ำและปุ๋ย
ต้นไม้ประจำโรงเรียนตะแบก
เว็บไซต์www.Udonpit.ac.th

โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล (อังกฤษ : Udon Pittayanukoon School) เป็นโรงเรียนประจำจังหวัดอุดรธานี ประเภทสหศึกษา ระดับมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 20 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ที่ถนนศรีสุข ตรงข้ามสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอุดรธานี บนถนนเส้นเดียวกับโรงเรียนอนุบาลอุดรธานี โรงเรียนสตรีราชินูทิศ และโรงเรียนบ้านหมากแข้ง ด้านหลังติดกับถนนศรีชมชื่น มีชื่อเรียกอย่างย่อว่า อุดรพิทย์ อักษรย่อ อ.พ. หรืออักษรย่อภาษาอังกฤษ UP

แผนการเรียน[แก้]

มัธยมศึกษาตอนต้น[แก้]

  • โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์-วิทยาศาสตร์ (สคว.ม.ต้น)
  • โครงการเรียนโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อ (EP : English Program)
  • ห้องเรียนโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ(ม.ต้น)
  • ห้องเรียนปกติ

มัธยมศึกษาตอนปลาย[แก้]

  • โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สควท.)
  • ห้องเรียนโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ(ม.ปลาย)
  • แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (แผน 1 / แผนวิทย์-คณิต)
  • แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และภาษาอังกฤษ (แผน 2 / แผนอังกฤษ-คณิต)
  • แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาจีน (แผน 3 / แผนจีน)
  • แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาญี่ปุ่น (แผน 4 / แผนญี่ปุ่น)

ประวัติโรงเรียน[3][แก้]

พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา

ชื่อ "อุดรพิทยานุกูล" มีปรากฏครั้งแรกในใบบอกมณฑลอุดรที่ 121/1207 ลงวันที่ 9 ตุลาคม ร.ศ.121 ที่พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลอุดร กราบทูลสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เรื่องขอถวายพระราชกุศลในการจัดสร้างโรงเรียนหนังสือไทยบ้านหมากแข้ง

ช่วงที่ 1 : จากโรงเรียนหนังสือไทย สู่ โรงเรียนประจำมณฑล[แก้]

อาคารรูปตัวอี อาคารแรกในที่ตั้งปัจจุบัน

โรงเรียนหนังสือไทยที่แต่เดิมพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม (ในขณะนั้น) ทรงสร้างไว้นั้นเกิดเพลิงไหม้ การฝึกสอนนักเรียนต้องอาศัยสอนอยู่ที่เรือนพักข้าราชการ พระองค์เจ้าวัฒนาจึงได้โปรดให้พนักงานจัดสร้างโรงเรียนขึ้นที่ด้านเหนือที่ว่าการมณฑลข้างวัดมัชฌิมาวาส เป็นอาคารหนึ่งหลัง ยาว 10 วา 2 ศอก กว้าง 4 วา พื้นกระดาน ฝากระดานมุงแฝก

ครั้นวันที่ 20 กันยายน ร.ศ.121 พระองค์ได้อาราธนาพระสงฆ์ 7 รูป เจริญพระพุทธมนต์ แล้วในวันรุ่งขึ้น ได้เสด็จไปทรงบาตรเป็นการฉลองโรงเรียน โดยพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ได้ประทานนามโรงเรียนนี้ว่า "โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล" และได้เปิดสอนนักเรียน ตั้งแต่วันที่ 21 กันยายน ร.ศ.121 (พุทธศักราช 2445) เป็นต้นมา

ในโอกาสเดียวกัน ข้าราชการ พ่อค้า ราษฎร ได้พร้อมใจกันออกเงินบำรุงอุดหนุนซื้อเครื่องเล่าเรียน วัสดุใช้สอยในโรงเรียน และเป็นค่าจ้างครูสำหรับสอนนักเรียน รวมเงิน 1,146 บาท 24 อัฐ ผู้ที่ออกทรัพย์ได้พร้อมใจกันขอพระราชทานถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และพระองค์ทรงอนุโมทนาในการกุศลนี้ และได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 19 หน้า 739 ฉบับวันที่ 14 ธันวาคม ร.ศ. 121 นอกจากนี้ ยังปรากฏหลักฐานที่มีการออกทรัพย์และบริจาคทรัพย์เพื่อบำรุงโรงเรียนเรื่อยมา ทั้งใน ร.ศ. 126 ร.ศ. 129 และใน พ.ศ. 2469 เป็นต้น

ช่วงที่ 2 (พ.ศ. 2477 - 2510) : ศรีสุขสุขีแล้ว เพริศแพร้วพิทยา[แก้]

ภาพถ่ายทางอากาศ ช่วงก่อนฉลองแปดสิบปีอุดรพิทย์

เวลาล่วงเลยมาจนถึงต้นปีพุทธศักราช 2477 โรงเรียนอุดรพิทยานุกูลได้รับอนุญาตให้เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 7 และ 8 ถือเป็นโรงเรียนแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เปิดสอนระดับดังกล่าว ทั้งนี้ ก็โดยการผลักดันของ ม.ล.มานิจ ชุมสาย ศึกษาธิการภาคและครูใหญ่ในขณะนั้น

เมื่อเวลาผ่านไปสถานที่เรียนเริ่มคับแคบจึงได้ย้ายมาอยู่ที่ตั้งปัจจุบันนี้

เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2478 มีการสร้างอาคารเรียนหลังแรก เป็นอาคารไม้ใต้ถุนโล่ง ลักษณะเป็นรูปตัวอี สร้างอาคารไม้ 2 ชั้นจำนวน 8 ห้องเรียน โรงฝึกพลศึกษา อาคารห้องสมุด อาคารสังคม และดนตรี หอประชุม และโรงอาหาร (ทั้งหมดนี้รื้อถอนไปหมดแล้วในช่วงต่อมา)

ช่วงที่ 3 (พ.ศ. 2511 - 2520) : สู่ความทันสมัย ก้าวไกลการศึกษา พัฒนาวิชาชีพ[แก้]

ช่วงนี้โรงเรียนเริ่มใช้หลักสูตรโครงการโรงเรียนมัธยมแบบประสม - Comprehensive School(คมส.) แบบ 1 รุ่นที่ 2 (ปีการศึกษา 2511) ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามโครงการพัฒนาการของกระทรวงศึกษาธิการ ทำให้ได้รับงบประมาณเพื่อก่อสร้างและปรับปรุงอาคารสถานที่ ให้เอื้อต่อการเรียนการสอนทางด้านวิชาชีพ มีการสร้างอาคารเพิ่ม เช่น อาคารวิทยาศาสตร์และห้องสมุด (อาคาร 5 เดิม) อาคารธุรกิจศึกษา (อาคาร 2) โรงฝึกพลศึกษา โรงฝึกงานช่างทั่วไป ช่างเขียนแบบ ช่างไฟฟ้าวิทยุ ช่างยนต์และช่างกล (กลุ่มอาคารโรงฝึกงานในปัจจุบัน) รวมทั้งบ้านพักครูและเจ้าหน้าที่ นอกจากนี้ มีการสร้างห้องสุขาเพิ่มเติม และปรับปรุงรั้วและประตูโรงเรียนอีกด้วย มีการสร้างอาคารเรียน 4 ชั้น 24 ห้องเรียน (อาคาร 4 ในปัจจุบัน) โดยได้ดำเนินการก่อสร้างเป็น 2 ตอน ครึ่งแรกสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2518 ครึ่งหลังสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2520

โดยเฉพาะในปี พ.ศ. 2518 นี้เองโรงเรียนได้รับความกรุณาจากกระทรวงมหาดไทยยกที่ดินบริเวณบ้านพักอัยการพิเศษประจำ เขต 4 เนื้อที่ 6 ไร่ 1 งาน 50 ตารางวา ด้านทิศตะวันตกของโรงเรียน เพื่อขยายบริเวณที่จะปรับปรุงเป็นสนามกีฬาระดับมาตรฐาน จากนั้น ได้ปรับปรุงและสร้างสนามบาสเก็ตบอล อัฒจันทร์เชียร์ และสร้างหลังคาสำหรับทางเดินเชื่อม ระหว่างอาคารเรียนตามลำดับ

ช่วงที่ 4 (พ.ศ. 2521 - 2542) : ยุคแห่งพระกรุณา คุณธรรมนำหน้า วิชาตามหลัง[แก้]

ได้ดำเนินการสร้างอาคารสหกรณ์โดยได้รับการอนุเคราะห์เงินบริจาคสมทบส่วนหนึ่งจากคณะครู-อาจารย์ และ ผู้ปกครองนักเรีย รวมทั้งอาคารธรรมสถาน หลวงปู่ขาว อนาลโย ซึ่งเป็นอาคารธรรมสถานหลังแรกของประเทศไทยที่สร้างในสถานศึกษาตามนโยบายนำวัดและศาสนาเข้ามาสู่โรงเรียน โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานแบบแปลนให้แก่ทางโรงเรียน และพระราชทานนามพระพุทธรูปองค์ประธานแห่งธรรมสถานนี้ว่า "พระพุทธศรีอุดรมงคล ทศพลธรรมะประภัสสร"

ในช่วงนี้มีการสร้างอาคาร "รัตนโกสินทร์สมโภช 2525" ขึ้น และได้มีการจัดสร้างสนามหญ้าและสวนหย่อมขนาดใหญ่หน้าอาคารรัตนโกสินทร์สมโภชฯ ในบริเวณอาคารไม้รูปตัว อี ที่ถูกรื้อถอนย้ายไปปลูกสร้างใหม่ (อาคาร 3 ในปัจจุบัน) และได้จัดสร้างอาคารอเนกประสงค์เพื่อใช้ เป็นอาคารห้องสมุดและหอประชุม แล้วเสร็จใน พ.ศ. 2531

ช่วงนี้มีการสร้างอัฒจรรย์ขนาดใหญ่ด้านทิศตะวันตก และติดตั้งหลอดไฟสปอตไลท์รอบสนามฟุตบอล สร้างทางเดินระหว่างอาคารเพิ่มเติม พ.ศ. 2533 ได้งบประมาณก่อสร้างอาคารอาคาร 6 ในปัจจุบัน ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกตามแนวรั้วโรงเรียน ด้านถนนอุดรพิทย์ ท้ายที่สุดของช่วงนี้ ได้ก่อสร้างอาคารศูนย์กีฬาแบบมาตรฐาน ในบริเวณอาคารเกษตรและอาคาร คหกรรมเดิม

ช่วงที่ 5 (พ.ศ. 2543 - ปัจจุบัน) : ศตวรรษแห่งปัญญา อนุสรณ์แห่งประชา อุดรพิทยานุกูล[แก้]

พ.ศ. 2544 โรงเรียนจัดงานฉลอง "100 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่ มีการสร้างอาคารโรงอาหารแห่งที่สอง บริเวณหลังโรงฝึกพลศึกษา

พ.ศ. 2547 ก่อสร้างอาคารเรียนสามชั้น บริเวณสนามเทนนิสด้านทิศเหนือ ให้ชื่อว่า "อาคาร 100 ปี อุดรพิทยานุกูล" โดยศิษย์เก่า ศิษย์ปัจจุบัน ร่วมกันสมทบทุนก่อสร้าง หลังจากนี้ ได้มีการรื้อถอนอาคาร 5 และสร้างอาคารเรียนสามชั้น เป็นอาคารวิทยาศาสตร์ เริ่มใช้ปีการศึกษา 2549 นอกจากนี้ ยังมีการปรับปรุงทางเดินระหว่างอาคาร ถนนทางเข้า-ออกโรงเรียน และสร้างที่จอดรถเพิ่มเติม รวมทั้งปรับปรุงภูมิทัศน์ศาลพระภูมิประจำโรงเรียน

พ.ศ. 2550-2551 ได้ปรับปรุงโรงอาหารใหม่ให้เป็นโรงอาหารสองชั้น ปรับปรุงอัฒจรรย์เชียร์และปะรำพิธีบริเวณสนามฟุตบอลแล้ว และล่าสุด ในปี 2552 ก็ได้จัดสร้างอาคารเรียนหลังใหม่ คืออาคาร 8 (อาคารเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา) ตั้งอยู่หลังอาคาร 5 ทางประตูด้านทิศตะวันออก บนสระมรกตเดิม เพื่อรองรับจำนวนนักเรียนที่มากขึ้นในปัจจุบัน และสร้างอาคารเพิ่มเติมข้างอาคารอเนกประสงค์ แทนที่ร้านค้าสหกรณ์โรงเรียน เพื่อใช้เป็นสำนักงานของสหกรณ์ออมทรัพย์เสมาธรรมจักร

พ.ศ. 2556 โรงเรียนจัดงานฉลอง "111 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่และได้จัดตั้งมูลนิธิ "111ปีอุดรพิทย์เพื่อการศึกษา"ภายใต้การนำของ ฯพณฯ อำนาจ ผการัตน์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี นายประยูร ธีระพงษ์ อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล และนายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์ ผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูลในขณะนั้น

ทำเนียบผู้บริหารโรงเรียน[แก้]

ทำเนียบผู้บริหารโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
ลำดับ รายนาม วุฒิการศึกษา ระยะเวลาการดำรงตำแหน่ง ตำแหน่ง
1 นายสุข นิจมานพ - พ.ศ. 2445 - 2446 ครูใหญ่
2 ขุนบำรุงนิการกิจ - พ.ศ. 2447 - 2448 ครูใหญ่
3 นายทอง อนงค์ไทย - พ.ศ. 2449 - 2450 ครูใหญ่
4 พระสิมมา - พ.ศ. 2451 - 2451 ครูใหญ่
5 นายเจิม - พ.ศ. 2452 - 2454 ครูใหญ่
6 ขุนดรุณการวรสาสน์ - พ.ศ. 2455 - 2457 ครูใหญ่
7 นายทัด วีระกุล - พ.ศ. 2458 - 2459 ครูใหญ่
8 ขุนอักษรสรรค์ (เฮง สีตะธนี) - พ.ศ. 2460 - 2463 ครูใหญ่
9 ขุนชำนาญขบวนสอน - พ.ศ. 2464 - 2465 ครูใหญ่
10 ขุนประสมคุรุการ - พ.ศ. 2466 - 2470 ครูใหญ่
11 นายวงศ์ พิรานนท์ - พ.ศ. 2471 - 2472 ครูใหญ่
12 นายเอื้อ จันทรวงศ์ - พ.ศ. 2473 - 2473 ครูใหญ่
13 ขุนวิจักษ์จรรยา - พ.ศ. 2474 - 2476 ครูใหญ่
14 หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย - พ.ศ. 2477 - 2479 ครูใหญ่
15 นายเทือก กุสุมา ณ อยุธยา ป.ม., อ.บ. พ.ศ. 2480 - 2482 ครูใหญ่
16 นายกนก มาณวิท ป.ม., อ.บ. พ.ศ. 2483 - 2483 ครูใหญ่
17 นายแบน ตุงคะสมิต ป.ม. พ.ศ. 2484 - 2486 ครูใหญ่
18 นายเดช เดชกุญชร ป.ม. พ.ศ. 2487 - 2489 ครูใหญ่
19 นายวิศาล ศิวารัตน์ ป.ม. พ.ศ. 2490 - 2491 ครูใหญ่
20 นายผ่อน ชีวะประเสริฐ ป.ม. พ.ศ. 2492 - 2495 ครูใหญ่
21 นายสิทธิ์ บัณฑิตวงศ์ ป.ม. พ.ศ. 2496 - 2502 อาจารย์ใหญ่
22 นายแก้ว อุปพงศ์ ป.ม. พ.ศ. 2503 - 2510 อาจารย์ใหญ่
23 นายประยูร ธีระพงษ์ พ.ม., น.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta) พ.ศ. 2511 - 2516 อาจารย์ใหญ่
23 นายประยูร ธีระพงษ์ พ.ม., น.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta) พ.ศ. 2517 - 2521 ผู้อำนวยการ
24 นายสนิทพงษ์ นวลมณี กศ.บ., น.บ. พ.ศ. 2522 - 2526 ผู้อำนวยการ
25 นายดิลก วัจนสุนทร M.Ed. พ.ศ. 2527 - 2527 ผู้อำนวยการ
26 นายอนันต์ มาศยคง พ.ม., ศศ.บ. พ.ศ. 2527 - 2529 ผู้อำนวยการ
27 นายมงคล สุวรรณพงศ์ นบ.ท., Grad., Dip., Ed. (Admin) พ.ศ. 2529 - 2532 ผู้อำนวยการ
28 นายคำพันธุ์ คงนิล กศ.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta) พ.ศ. 2532 - 2536 ผู้อำนวยการ
29 นายประดิษฐ์ ศรีวรมาศ พ.ม., กศ.บ., พบ.ม. พ.ศ. 2536 - 2537 ผู้อำนวยการ
30 นายวิเชียร ชูประยูร วท.บ., พ.ม., ค.บ. (เกียรตินิยม (จุฬา) พ.ศ. 2537 - 2540 ผู้อำนวยการ
31 นายมณเฑียร ศรีภูธร พ.ม., วท.บ., น.บ., นศ.บ., ศษ.บ., รป.บ., ค.ม. (บริหารการศึกษา) พ.ศ. 2540 - 2543 ผู้อำนวยการ
32 นายณรงค์ ชาติภรต กศ.บ., น.บ. พ.ศ. 2543 - 2552 ผู้อำนวยการ
33 นางสาวนิวรณ์ สุทธิบุญ - พ.ศ. 2553 - 2553 ผู้อำนวยการ
34 นายวันชัย วิเศษโพธิศรี - พ.ศ. 2554 - 2555 ผู้อำนวยการ
35 นายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์ - พ.ศ. 2555 - 2556 ผู้อำนวยการ
36 นายประมวล โสภาพร - พ.ศ. 2556 - 2557 ผู้อำนวยการ
37 นายสุจินต์ ขาวแก้ว - พ.ศ. 2557 - 2560 ผู้อำนวยการ
38 ว่าที่ร้อยตรี บรรจง มูลตรีแก้ว - พ.ศ. 2561 - 2563 ผู้อำนวยการ
39 นายธวัช ทุมมนตรี - พ.ศ. 2563 - ปัจจุบัน ผู้อำนวยการ


อ้างอิง[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]