ภาษามลายูเกอดะฮ์
| ภาษามลายูเกอดะฮ์ | |
|---|---|
| ประเทศที่มีการพูด | มาเลเซีย, ไทย, พม่า, อินโดนีเซีย |
| ภูมิภาค | เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ |
| จำนวนผู้พูด | 2.6 ล้านคน (ใช้เป็นภาษาที่สอง) (2004)[1] |
| ตระกูลภาษา | ออสโตรนีเซียน
|
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | meo |
ภาษามลายูเกอดะฮ์, ภาษามลายูไทรบุรี หรือ ภาษามลายูสตูล (มลายู: Bahasa Melayu Kedah) เป็นสำเนียงหนึ่งของภาษามลายู ใช้พูดในทางภาคตะวันตกของมาเลเซีย ได้แก่ รัฐเกอดะฮ์ (ไทรบุรี) รัฐปีนัง รัฐปะลิส และทางตอนเหนือของรัฐเปรัก ในประเทศไทยมีผู้พูดในจังหวัดสตูล[2] บางส่วนของจังหวัดตรังและระนอง ข้ามไปยังเขตเขตเกาะสองของประเทศพม่า และยังพบว่ามีการพูดบางพื้นที่ทางตอนบนของเกาะสุมาตรา ของประเทศอินโดนีเซียด้วย
ภาษามลายูเกอดะฮ์ในไทย[แก้]
ผู้ใช้ภาษามลายูเกอดะฮ์ในไทยสามารถใช้พูดภาษาไทยได้ มีความแตกต่างจากภาษามลายู และภาษามลายูปัตตานีไม่มากนัก แต่ในช่วงระยะเวลาไม่ถึงหนึ่งร้อยปีชาวสตูลก็ลืมภาษามลายูถิ่นของตน เยาวชนที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปีไม่มีใครพูดภาษามลายูถิ่นได้[2] ด้วยเหตุผลทางภูมิศาสตร์ที่ทำให้สตูลต้องติดต่อกับสงขลามากกว่าไทรบุรี[2] ปัจจุบันในสตูลมีผู้ใช้ภาษานี้ไม่มาก (ประมาณ 6,800 คน) เพราะนิยมใช้ภาษาไทยในชีวิตประจำวันมากกว่าในอดีต
ชาวสตูลที่ใช้ภาษามลายูถิ่นนี้เป็นชาวไทยมุสลิมเชื้อสายมลายูที่อยู่ในบางหมู่บ้าน บางตำบลของสตูลเท่านั้น เช่น ตำบลเจ๊ะบิลัง, ตำบลตำมะลัง, ตำบลปูยู และตำบลฉลุง แต่ปัจจุบันเหลือเพียง 3 ตำบล คือ ตำบลเจ๊ะบิลัง, ตำบลตำมะลัง และตำบลบ้านควนเท่านั้นที่ยังใช้ในการอ่านคุตบะห์บรรยายธรรมในมัสยิด[2] แม้ผู้ใช้ภาษาจะมีน้อยลง แต่อิทธิพลของภาษามลายูถิ่นนี้ยังมีปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน เช่น บ้านกุบังปะโหลด (แปลว่า บ้านหนองปลาไหล), บ้านภูเก็ตยามู (แปลว่า บ้านเขาที่มีต้นฝรั่ง), คลองบันนังปุเลา (แปลว่า เกาะที่มีการทำนา), หนองน้ำทุ่งปาดังกลิงค์ (แปลว่า บริเวณที่แขกกลิงคราษฎร์ตั้งถิ่นฐานอยู่) และเขาปูยู (แปลว่า เขาที่กั้นลมพายุ) เป็นต้น[3]
ยังมีจำนวนหนึ่งใช้พูดในจังหวัดตรัง แต่ได้รับอิทธิพลจากภาษาไทยค่อนข้างมาก ในปี พ.ศ. 2544 มีเพียงผู้สูงอายุตั้งแต่ 55 ปีขึ้นไป ที่สามารถใช้ภาษามลายูถิ่นได้ พบได้ในตำบลเกาะลิบง (แปลว่า ต้นหลาวชะโอน) และในตำบลบ่อน้ำร้อน เช่น บ้านสิเหร่ (แปลว่า พลู) และท่าปาบในอำเภอกันตัง[4] ซึ่งบรรพบุรุษของพวกเขาอพยพมาจากเกาะหมาก (ปีนัง) ในมาเลเซีย[5] นอกจากสำเนียงเกอดะฮ์แล้ว ก็ยังพบผู้ใช้ภาษามลายูสำเนียงชวา ซึ่งมีผู้ใช้บนเกาะมุก อำเภอกันตัง[4]
เลยขึ้นไปพบผู้ใช้สำเนียงถิ่นนี้บนเกาะสินไห จังหวัดระนอง[6][7] และพบผู้ใช้จำนวนหนึ่งในบ้านคลองดิน อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ที่ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ และกำลังลดจำนวนผู้พูดอย่างรวดเร็วเนื่องจากวัยรุ่นหันมาใช้ภาษาไทยถิ่นใต้[8] นอกจากนี้ยังเคยมีการใช้ภาษามลายูถิ่นนี้ในแถบจังหวัดภูเก็ต แต่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อคราวเสด็จประพาสก็พบว่าชาวภูเก็ตพูดภาษามลายูไม่ได้แล้ว[9]
ตัวอย่างภาษามลายูไทรบุรี[แก้]
| ภาษามลายูไทรบุรี | ภาษามลายูกลาง (ทางราชการ) | คำแปล | |
|---|---|---|---|
| 1 | Hang | Kamu, Engkau | คุณ (เอกพจน์) |
| 2 | Cek | Saya, Kamu | ฉัน, คุณ (เอกพจน์) |
| 3 | Depa | Mereka | พวกเขา |
| 4 | Hangpa | Kalian | คุณ (พหูพจน์) |
| 5 | Sepa (ใช้ในบางพื้นที่) | Kami | พวกเรา |
| 6 | Pi | Pergi | ไป |
| 7 | Mai | Datang, Mari | มา |
| 8 | Awat, Pasepa | Mengapa | ทำไม? |
| 9 | La | Sekarang | ตอนนี้ |
| 10 | Sat | Sebentar, Sekejap | ซักครู่ |
| 11 | Mengkala | Bila, Apabila | เมื่อ |
| 12 | KetegaR | Degil, Keras Kepala | ดื้อรั้น |
| 13 | Jom (ใช้ทั่วไปในภาษามลายูในมาเลเซีย) | Ayuh, Mari | ไปกันเถอะ |
| 14 | Kot (ใช้ทั่วไปในภาษามลายูในมาเลเซีย) | Mungkin, Barangkali | อาจจะเป็นไปได้ |
| 15 | GeRek | Basikal (ภาษามลายูเกอดะฮ์มีใช้ในกลุ่มคนในเมือง) | จักรยาน |
อ้างอิง[แก้]
- ↑ ภาษามลายูเกอดะฮ์ at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Arifin bin Chik. "ปัญหา สตูล ปัตตานี กับวัฒนธรรมที่กำลังถูกทำลาย". มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 มิถุนายน 2015. สืบค้นเมื่อ 4 สิงหาคม 2012.
- ↑ ประพนธ์ เรืองณรงค์. "บทผนวกเกียรติยศ". ใน รัฐปัตตานีใน "ศรีวิชัย" เก่าแก่กว่ารัฐสุโขทัยในประวัติศาสตร์: ประวัติศาสตร์"ปกปิด" ของ ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้. สุจิตต์ วงษ์เทศ (บรรณาธิการ). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : มติชน. 2547, หน้า 357. ISBN 9789743231834.
- ↑ 4.0 4.1 Andadugong (มิถุนายน 2555). ประวัติศาสตร์เกาะลิบง. Trangview.
- ↑ "Thai Tambon.com - ตำบลเกาะลิบง". คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2012-12-16. สืบค้นเมื่อ 2012-08-06.
- ↑ "บ้านเกาะสินไห". ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรมจังหวัดระนอง. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 29 มิถุนายน 2013.
- ↑ เกาะสินไห...ความเป็นไทยที่ถูกละเลย. 8 กันยายน 2550.
- ↑ อับดุลเลาะ วันอะฮ์หมัด (23 กุมภาพันธ์ 2016). "เมื่อภาษามลายูที่นครศรีฯ กำลังจะถูกหลงลืม!". ฟาตอนีออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2016.
- ↑ นิธิ เอียวศรีวงศ์ (พฤษภาคม 2561) [2538]. กรุงแตก พระเจ้าตากฯ และประวัติศาสตร์ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ : มติชน. หน้า 178. ISBN 978-974-02-1364-2.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- Eberhard, David M., Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). 2021. Ethnologue: Languages of the World. Twenty-fourth edition. Dallas, Texas: SIL International. Online version.
- Kamus dialek Melayu-Kedah dalam talian [Malay-Kedah dialect dictionary online]. Dunia Melayu Kedah. November 2007.
| ภาษาราชการ | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ภาษาพื้นเมือง |
| ||||||||||
| ภาษามือ | |||||||||||
