ภาษาแสก

แสก
แถร̄ก
ประเทศที่มีการพูด	ลาว, ไทย
จำนวนผู้พูด	10,000 คน  (2007–2015)
ตระกูลภาษา	ขร้า-ไท ไท ไทเหนือ แสก
ระบบการเขียน	อักษรไทย
รหัสภาษา
ISO 639-3	skb

ภาษาแสก เป็นภาษาตระกูลขร้า-ไทที่ชาวแสกใช้พูดบริเวณสองฝั่งแม่น้ำโขงในแขวงคำม่วน ประเทศลาวและจังหวัดนครพนม ประเทศไทย ผู้พูดภาษานี้เหลือน้อยเพราะคนรุ่นใหม่หันไปพูดภาษาลาวและภาษาอีสานมากขึ้น

สัทวิทยา

พยัญชนะ

พยัญชนะต้น

ภาษาแสกมีเสียงพยัญนะต้น 22 เสียงดังนี้

		ริมฝีปากทั้งสอง, ริมฝีปาก-ฟัน	ปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก		[m] ม	[n] น	[ɲ] ญ	[ŋ] ง
เสียงกัก	ก้อง	[b] บ	[d] ด
	ไม่ก้อง ไม่มีลม	[p] ป	[t] ต	[tɕ] จ	[k] ก	[ʔ] อ
	ไม่ก้อง มีลม	[pʰ] ผ, พ	[tʰ] ถ, ท		[kʰ] ข, ค
เสียงเสียดแทรก	ก้อง	[v] ว			[ɣ] กฺ
	ไม่ก้อง	[f] ฝ, ฟ	[s] ซ, ส			[h] ห, ฮ
เสียงเปิด			[l] ล	[j] ย
เสียงรัวลิ้น			[r] ร

พยัญชนะสะกด

พยัญนะสะกดของภาษาแสกมี 10 เสียงดังนี้

	ริมฝีปาก ทั้งสอง	ปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก	[m] ม	[n] น		[ŋ] ง
เสียงกัก	[p̚] บ	[t̚] ด		[k̚] ก	[ʔ]* -
เสียงเสียดแทรก	[v] ว
เสียงเปิด		[l]* ล	[j] ย

* เสียงพยัญชนะกัก เส้นเสียง [ʔ] จะปรากฏเฉพาะหลังสระเสียงสั้นเมื่อไม่มีพยัญชนะสะกด

* เสียงพยัญชนะเสียงเปิดข้างลิ้น ปุ่มเหงือก [l] เป็นรูปแบบอื่นของเสียงนาสิก ปุ่มเหงือก [n]

ตัวอย่าง

แม้ภาษาแสกจะอยู่ในตระกูลภาษาขร้า-ไท แต่ก็ได้มีการปะปนกับภาษาเวียดนามบางคำจึงมีลักษณะแตกต่างไปจากภาษาอีสานทั่วไป และจะมีการใช้สระอือซึ่งตรงกับสระใอ ในภาษาไทยเช่น

แสก	ไทย	เทียบภาษาอื่น
เกดทุ่ง	ปวดท้อง
เกดเทรา	ปวดหัว
เค้า	สะพาน	เวียดนาม: cầu (เกิ่ว) กวางตุ้ง: 橋 (ขิ่ว)
โคกพลา	ภูเขา
จื๋อ	ใจ	ลาว: ໃຈ (ใจ)
จู้	น้ำนม
ดังกึ๊น	กลางคืน
ดังแง้น	กลางวัน
พา	ภรรยา
ลุ้ย	ลาก	จีนกลาง: 拉 (ล้า) กวางตุ้ง: 拉 (ล้าย)
ลู้	วิง
หง่อน	อร่อย	เวียดนาม: ngon (งอน)
หอก	สามี
ห่อยผลั่ม	หวีผม
เหล่าก๊าว	เหม็นสาบ
ฮุนดี	คนดี

แหล่งข้อมูลอื่น

• แนวทางการจัดทำพจนานุกรมภาษาแสกฉบับชาวบ้านเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูภาษาและภูมิปัญญาแสกบ้านบะหว้า ต.ท่าเรือ อ.นาหว้า จ.นครพนม เก็บถาวร 2017-08-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (2013)