คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 6

คณะรัฐมนตรีพหลพลพยุหเสนา 3
คณะรัฐมนตรีคณะที่ 6 แห่งราชอาณาจักรสยาม
พ.ศ. 2477 - พ.ศ. 2480
วันแต่งตั้ง	22 กันยายน พ.ศ.​ 2477
วันสิ้นสุด	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480 (2 ปี 322 วัน)
บุคคลและองค์กร
พระมหากษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ถึง 2478) พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (เริ่ม 2478)
นายกรัฐมนตรี	พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)​
จำนวนรัฐมนตรี	21
จำนวนอดีตรัฐมนตรี	10
จำนวนรัฐมนตรีทั้งหมด	31
พรรคร่วมรัฐบาล	คณะราษฎร
ประวัติ
สภานิติบัญญัติ	สภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 1
วาระสภานิติบัญญัติ	15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 – 9 ธันวาคม พ.ศ. 2480
ก่อนหน้า	คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 5
ถัดไป	คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 7

คณะรัฐมนตรีคณะที่ 6 (22 กันยายน พ.ศ. 2477 - 9 สิงหาคม พ.ศ. 2480)

นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2477 กรมพระนริศรานุวัตติวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นผู้ลงนาม และนายพลเรือตรี พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน) ประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ และในวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2477 มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี

รายชื่อคณะรัฐมนตรี

รัฐมนตรีว่าการกระทรวง		ดำรงตำแหน่งเมื่อตั้งคณะรัฐมนตรี		ดำรงตำแหน่งจนสิ้นสุดคณะรัฐมนตรี
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง		แต่งตั้งเพิ่ม		เปลี่ยนแปลง/โยกย้ายไปตำแหน่งอื่น
รัฐมนตรีลอย		ย้ายมาจากตำแหน่งอื่น		ออกจากตำแหน่ง

      คณะราษฎร

คณะรัฐมนตรีคณะที่ 6 ของไทย
ตำแหน่ง		ลำดับ	รายนาม	เริ่มวาระ		สิ้นสุดวาระ		หมายเหตุ	ที่มา
นายกรัฐมนตรี		*	นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)		22 กันยายน​ พ.ศ. 2477	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
กลาโหม		1	นายพันเอก หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
การคลัง			พระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478		ลาออก	สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
			นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		2	พระยาไชยยศสมบัติ (เสริม กฤษณามระ)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
			พระยามไหสวรรค์ (กวย สมบัติศิริ)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479		ลาออก
		3	ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
การต่างประเทศ			นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม 2478			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
			พระยาศรีเสนา (ฮะ สมบัติศิริ)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479		ลาออกจากประจำกระทรวง
		4	หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
เกษตราธิการ			พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์)		1 สิงหาคม พ.ศ.​ 2478	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479		ลาออก
		5	นายพันเอก พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
ธรรมการ			พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478
		6	นายนาวาเอก หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	9 สิงหาคม​ พ.ศ. 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
มหาดไทย			หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		7	นายนาวาตรี หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธารีสวัสดิ์)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
ยุติธรรม			พระยานิติศาสตร์ไพศาลย์ (วัน จามรมาน)		22 กันยายน​ พ.ศ. 2477	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479		ลาออก	สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		8	เจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
วัง			เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478		ลาออก
เศรษฐการ			นายพลเรือตรี พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479		ลาออก	สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		9	นายพันเอก พระบริภัณฑ์ยุทธกิจ (เภา เพียรเลิศ)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
		10	นายพันโท หลวงชำนาญยุทธศิลป์ (เชย รมยะนันทน์)		18 ธันวาคม พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		11	พระดุลยธารณปรีชาไวท์ (ยม สุทนุศาสน์)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
			นายนาวาตรี หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธารีสวัสดิ์)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
			หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478		ลาออก
		12	นายนาวาโท หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
			ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์)		22 กันยายน​ พ.ศ. 2477	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479
			นายพันเอก พระสิทธิเรืองเดชพล (แสง พันธุประภาส)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478		ลาออก
			นายนาวาเอก หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	1 สิงหาคม พ.ศ. 2478			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		13	ขุนสุคนธวิทศึกษากร (สำอาง สุคนธวิท)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	9 สิงหาคม​ พ.ศ. 2480
			พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค)		22 กันยายน พ.ศ.​ 2477	30 กันยายน พ.ศ.​ 2480		ถึงแก่อนิจกรรม
		14	หลวงโกวิทอภัยวงศ์ (ควง อภัยวงศ์)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
			นายพันโท หลวงชำนาญยุทธศิลป์ (เชย รมยะนันทน์)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	18 ธันวาคม พ.ศ. 2479			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		15	หลวงนาถนิติธาดา (เคลือบ บุศยนาค)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
		16	นายนาวาเอก พระยาวิจารณจักรกิจ (บุญชัย หรือ บุญรอด สวาทะสุข)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	9 สิงหาคม​ พ.ศ. 2480
			นายพันตำรวจเอก หลวงอดุลเดชจรัส (บัตร พึ่งพระคุณ)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	3 มิถุนายน พ.ศ. 2480		ลาออก	สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
		17	นายพันเอก พระยาอภัยสงคราม (จอน โชติดิลก)		1 สิงหาคม พ.ศ. 2478	9 สิงหาคม​ พ.ศ. 2480
		18	พระยาศรีเสนา (ฮะ สมบัติศิริ)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
		19	พระยาสมันตรัฐบุรินทร์ (ตุ้ย สมันตรัฐ หรือ บินอับดุลลาห์)		12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480
		20	นายนาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฎ์ (มุนี มหาสันทนะ)		3 มิถุนายน พ.ศ. 2480	9 สิงหาคม พ.ศ.​ 2480			สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2

การแถลงนโยบายของรัฐบาล

คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี คณะที่ 6 คณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2477 และได้รับความไว้วางใจในวันเดียวกันเป็นเอกฉันท์

การสิ้นสุดของคณะรัฐมนตรี

คณะรัฐมนตรีชุดนี้สิ้นสุดลง เพราะเหตุที่นายเลียง ไชยกาล ผู้แทนราษฎรจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งกระทู้ถามเกี่ยวกับการขายที่ดินของพระคลังข้างที่ให้แก่บุคคลบางคน และต่อจากนั้นนายไต๋ ปาณิกบุตร ผู้แทนราษฎรจังหวัดพระนคร ก็ได้เสนอญัตติเปิดอภิปรายทั่วไปในนโยบายว่าด้วยการจัดระเบียบทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ได้อภิปรายกันจนหมดเวลา และได้เลื่อนไปอภิปรายในวันต่อไป แต่นายกรัฐมนตรีได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่งเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2480 เพื่อให้โอกาสแก่ทุกฝ่ายได้สอบสวนตามความชอบธรรมและคณะรัฐมนตรีทั้งคณะก็ขอลาออกด้วย

แหล่งข้อมูลอื่น

• คณะรัฐมนตรีคณะที่ 6 จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เก็บถาวร 2008-01-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ลำดับความเป็นมาของคณะรัฐมนตรีไทย จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เก็บถาวร 2012-02-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน