เจียวอ้วน
เจียวอ้วน (เจี๋ยง หว่าน) | |
|---|---|
| 蔣琬 | |
 ภาพวาดเจียวอ้วนในยุคราชวงศ์ชิง | |
| เสนาบดีกลาโหม (大司馬 ต้าซือหม่า) | |
| ดำรงตำแหน่ง เมษายนหรือพฤษาคม ค.ศ. 239 – พฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 246 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ผู้จัดการกิจการของสำนักราชเลขาธิการ (錄尚書事 ลู่ช่างชูชื่อ) | |
| ดำรงตำแหน่ง พฤษภาคม ค.ศ. 235 – พฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 243 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ก่อนหน้า | จูกัดเหลียง |
| ถัดไป | บิฮุย |
| มหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง พฤษภาคม ค.ศ. 235 – พฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 243 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ถัดไป | บิฮุย |
| ข้าหลวงมณฑลเอ๊กจิ๋ว (益州刺史 อี้โจฺวชื่อฉื่อ) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 234 – ค.ศ. 244 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ก่อนหน้า | จูกัดเหลียง (ในฐานะเจ้ามณฑล) |
| ถัดไป | บิฮุย |
| ผู้พิทักษ์นครหลวง (都護 ตูฮู่) (รักษาการ) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 234 – พฤษภาคม ค.ศ. 235 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| หัวหน้าสำนักราชเลขาธิการ (尚書令 ช่างชูลิ่ง) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 234 – ค.ศ. May 235 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ถัดไป | บิฮุย |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ไม่ทราบ นครเซียงเซียง มณฑลหูหนาน |
| เสียชีวิต | พฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 246[a] นครเหมียนหยาง มณฑลเสฉวน |
| ที่ไว้ศพ | นครเหมียนหยาง มณฑลเสฉวน |
| บุตร | |
| ญาติ | |
| อาชีพ | ขุนพล, ขุนนาง, ผู้สำเร็จราชการ |
| ชื่อรอง | กงเหยี่ยน (公琰) |
| สมัญญานาม | กงโหฺว (恭侯) |
| บรรดาศักดิ์ | อานหยางถิงโหฺว (安陽亭侯) |
เจียวอ้วน (เสียชีวิต พฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 246)[a] มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เจี๋ยง หว่าน (จีน: 蔣琬; พินอิน: Jiǎng Wǎn) ชื่อรอง กงเหยี่ยน (จีน: 公琰; พินอิน: Gōngyǎn) เป็นขุนพล ขุนนาง และผู้สำเร็จราชการของรัฐจ๊กก๊กในยุคสามก๊กของจีน[2] เจียวอ้วนเกิดในช่วงปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เริ่มรับราชการในฐานะเสมียนและนายอำเภอภายใต้ขุนศึกเล่าปี่ผู้ซึ่งภายหลังเป็นจักรพรรดิผู้ก่อตั้งจ๊กก๊ก หลังเล่าเสี้ยนโอรสของเล่าปี่ขึ้นสืบราชบัลลังก์ถัดจากพระบิดาในปี ค.ศ. 223 เจียวอ้วนค่อย ๆ ขึ้นมามีบทบาทสำคัญภายใต้การปกครองของจูกัดเหลียงผู้เป็นอัครมหาเสนาบดีและผู้สำเร็จราชการแห่งจ๊กก๊ก ระหว่างปี ค.ศ. 228 ถึง ค.ศ. 234 ระหว่างที่จูกัดเหลียงนำทัพจ๊กก๊กบุกขึ้นเหนือรบกับรัฐวุยก๊กที่เป็นรัฐอริของจ๊กก๊ก เจียวอ้วนรับผิดชอบกิจการภายในและสนับสนุนการส่งกำลังบำรุงไปทัพจ๊กก๊กที่แนวหน้า หลังการเสียชีวิตของจูกัดเหลียงในปี ค.ศ. 234 เจียวอ้วนสืบทอดอำนาจของจูกัดเหลียงในฐานะผู้สำเร็จราชการและเพิ่มพูนความเชื่อมั่นของราษฎรจ๊กก๊กได้เป็นอย่างดี ในช่วงเวลานั้นเจียวอ้วนพิจารณาว่าเส้นทางภาคพื้นดินผ่านเทือกเขาฉินหลิ่งที่จูกัดเหลียงใช้ระหว่างการบุกขึ้นเหนือนั้นยากแก่การเดินทัพและขนส่งเสบียง จึงเสนอแผนเปลี่ยนเส้นทางการเดินทัพไปเป็นทางน้ำไปตามแม่น้ำฮั่นซุยมุ่งไปยังอาณาเขตของวุยก๊กในบริเวณที่เป็นมณฑลฉ่านซีและทางเหนือของมณฑลหูเป่ย์ในปัจจุบัน แต่ราชสำนักจ๊กก๊กไม่เห็นด้วยกับแผนของเจียวอ้วนเพราะเห็นว่าเสี่ยงเกินไป ในปี ค.ศ. 243 เจียวอ้วนย้ายจากเมืองฮันต๋งใกล้กับชายแดนวุยก๊ก-จ๊กก๊ก ไปอยู่ที่อำเภอโปยเสีย (ปัจจุบันคือนครเหมี่ยนหยาง มณฑลเสฉวน) เนื่องจาปัญหาสุขภาพ ในช่วงบั้นปลายของการเป็นผู้สำเร็จราชการ สุขภาพของเจียวอ้วนแย่ลงจึงค่อย ๆ สละอำนาจของตนให้กับขุนนางผู้ช่วยคือบิฮุยและตั๋งอุ๋น แต่ตัวเจียวอ้วนยังคงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการในนาม เจียวอ้วนเสียชีวิตในปี ค.ศ. 246 และบิฮุยขึ้นสืบทอดตำแหน่ง
ภูมิหลัง
[แก้]เจียวอ้วนเป็นชาวอำเภอเซียงเซียง (湘鄉縣 เซียงเซียงเซี่ยน) เมืองเลงเหลง (零陵郡 หลิงหลิงจฺวิ้น) ซึ่งปัจจุบันคือนครเซียงเซียง มณฑลหูหนาน[3] เจียวอ้วนและเล่าปิ้น (劉敏 หลิว หมิ่น) ลูกพี่ลูกน้องมีชื่อเสียงในเมืองเลงเหลงตั้งแต่ก่อนจะเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ (อายุราว 19 ปี)[4]
รับใช้เล่าปี่
[แก้]ราวปี ค.ศ. 209 หรือ ค.ศ. 210[5] เจียวอ้วนเข้ารับราชการกับขุนศึกเล่าปี่ซึ่งเวลานั้นเป็นเจ้ามณฑลเกงจิ๋ว (ครอบคลุมพื้นที่ของมณฑลหูเป่ย์และมณฑลหูหนานในปัจจุบัน) และดำรงตำแหน่งเป็นผู้ช่วยอาลักษณ์ ในปี ค.ศ. 211[5] เจียวอ้วนติดตามเล่าปี่ไปยังมณฑลเอ๊กจิ๋ว (ครอบคลุมพื้นที่ของมณฑลเสฉวนและนครฉงชิ่งในปัจจุบัน) หลังเล่าปี่ยึดครองมณฑลเอ๊กจิ๋วได้ในปี ค.ศ. 214[6] ได้แต่งตั้งให้เจียวอ้วนเป็นนายอำเภอของอำเภอกว่างตู (廣都縣 กว่างตูเซี่ยน; อยู่ทางตะวันออกเฉียงของเขตซฺวางหลิว นครเฉิงตู มณฑลเสฉวนในปัจจุบัน)[7]
ถูกปลดจากราชการเป็นเวลาสั้น ๆ
[แก้]ครั้งหนึ่งเมื่อเล่าปี่มาเยือนอำเภอกว่างตู ได้เห็นว่าเจียวอ้วนเอาแต่เสพสุราและละเลยหน้าที่ในฐานะนายอำเภอ เล่าปี่โกรธมากถึงขั้นอยากจะสั่งประหารชีวิตเจียวอ้วนในข้อหาละเลยหน้าที่[8] แต่หัวหน้าที่ปรึกษาจูกัดเหลียงทัดทานและพูดว่า "เจียวอ้วนเป็นเสาหลักสำคัญของบ้านเมือง ความสามารถของเขานั้นยิ่งใหญ่เกินกว่าจะใช้ปกครองพื้นที่เพียง 100 ลี้ รูปแบบการปกครองของเขาเน้นที่การนำสันติและความมั่นคงมาสู่ราษฎร เขาไม่ถือเอาเรื่องผิวเผินมาเป็นสาระสำคัญ ข้าพเจ้าเห็นว่านายท่านควรจะตรวจสอบเรื่องนี้อย่างถี่ถ้วนมากขึ้น"[9] เล่าปี่เคารพความคิดเห็นของจูกัดเหลียงจึงไม่ลงโทษเจียวอ้วน แต่ยังคงปลดเจียวอ้วนออกจากตำแหน่ง[10]
กลับเข้ารับราชการ
[แก้]หลังถูกปลดจากตำแหน่ง วันหนึ่งเจียวอ้วนฝันเห็นหัววัวแขวนที่อยู่ที่ประตูและมีเลือดไหลหยดลงมา เจียวอ้วนไม่สบายใจกับความฝันนี้จึงถามนักพยากรณ์ชื่อเตียวติด (趙直 เจ้า จื๋อ) ให้ช่วยตีความความฝัน[11] เตียวติดบอกว่า "การเห็นเลือดหมายถึงมีชะตาที่กระจ่างแจ้ง เขาและจมูกของวัวมีลักษณะคล้ายตัวอักษร กง (公) ท่านจึงจะขึ้นมามีตำแหน่งชั้นก๋ง (公 กง) ในกาลภายหน้า นี่เป็นนิมิตมงคลยิ่ง"[12] ไม่นานหลังจากนั้น เจียวอ้วนก็ถูกเรียกตัวกลับเข้ารับราชการในตำแหน่งนายอำเภอของอำเภอฉือฟาง (什邡)[13]
ในปี ค.ศ. 219 หลังจากเล่าปี่สถาปนาตนขึ้นเป็น "อ๋องแห่งฮันต๋ง" (漢中王 ฮั่นจงหวาง) ภายหลังจากได้รับชัยชนะในยุทธการที่ฮันต๋ง[14] เล่าปี่แต่งตั้งให้เจียวอ้วนเป็นขุนนางในสำนักราชเลขาธิการ[15]
ในสมัยที่จูกัดเหลียงเป็นผู้สำเร็จราชการ
[แก้]ในปี ค.ศ. 223 เล่าเสี้ยนขึ้นเป็นจักรพรรดิแห่งรัฐจ๊กก๊กภายหลังการสวรรคตของเล่าปี่ผู้เป็นพระบิดา เวลานั้นเล่าเสี้ยนยังทรงพระเยาว์ จูกัดเหลียงผู้เป็นอัครมหาเสนาบดีแห่งจ๊กก๊กจึงทำหน้าที่เป็นผู้สำเร็จราชการ[16] หลังจากนั้นจูกัดเหลียงตั้งคณะเจ้าหน้าที่ส่วนตัวให้ช่วยเหลือตนในการบริหารกิจการของรัฐ โดยตั้งให้เจียวอ้วนเป็นเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยในสำนักตะวันออกของตน[17]
ปฏิเสธการเป็นเม่าไฉ
[แก้]ภายหลังเจียวอ้วนได้รับการเสนอชื่อเป็นเม่าไฉ (茂才) แต่เจียวอ้วนปฏิเสธการได้รับเกียรตินี้และเสนอชื่อคนอื่น ๆ แทน เช่น หลิว ยง (劉邕), อิน ฮฺว่า (陰化), ผาง เหยียน (龐延) และเลียวซุน[b] (廖淳 เลี่ยว ฉุน) จูกัดเหลียงห้ามเจียวอ้วนไว้และว่า "ท่านจากบ้านและครอบครัว เดินทางไกลมาเพื่อทำงานรับใช้ราษฎร ข้าพเจ้ารู้สึกนับถือท่าน และอาจยังมีผู้ที่ไม่เข้าใจเจตนาดีของท่าน นั่นคือเหตุผลที่ท่านควรรับเกียรตินี้เพื่อแสดงถึงคุณงามความดีและผลงานของท่าน ทั้งยังเป็นการเน้นย้ำถึงความเที่ยงธรรมและความเข้มงวดของกระบวนการคัดเลือกเม่าไฉ" เจียวอ้วนได้รับการเลื่อนขั้นเป็นที่ปรึกษาทัพ (參軍 ชานจฺวิน) ภายใต้จูกัดเหลียง[18]
ดูแลกิจการภายในและสนับสนุนการส่งกำลังบำรุง
[แก้]ในปี ค.ศ. 227 จูกัดเหลียงระดมกำลังทหารจากทั่วจ๊กก๊กเพื่อเตรียมการสำหรับการทัพครั้งใหญ่ต่อวุยก๊กอันเป็นรัฐอริของจ๊กก๊กในปีถัดไป[16] จากนั้นจึงย้ายไปรวมพลในเมืองฮันต๋ง โดยมอบหมายให้เจียวอ้วนและหัวหน้าเลขานุการเตียวอี้ดูแลสำนักในเซงโต๋นครหลวงของจ๊กก๊ก[19]
ในปี ค.ศ. 230 หลังการเสียชีวิตของเตียวอี้ เจียวอ้วนเข้ารับตำแหน่งแทนเตียวอี้ในฐานะหัวหน้าเลขานุการของจูกัดเหลียงและได้รับการแต่งตั้งเพิ่มเติมเป็นขุนพลสงบทัพ (撫軍將軍 ฝู่จฺวินเจียงจฺวิน)[20]
ระหว่างปี ค.ศ. 228 และ ค.ศ. 234[21] ระหว่างที่จูกัดเหลียงนำทัพจ๊กก๊กบุกขึ้นเหนือรบกับวุยก๊กหลายครั้ง เจียวอ้วนให้การสนันสนุนการส่งกำลังบำรุงเพื่อส่งกำลังเสริมและเสบียงไปถึงทัพจ๊กก๊กในแนวหน้าได้ทันท่วงที[22]
ได้รับการกำหนดให้เป็นผู้สืบทอดอำนาจของจูกัดเหลียง
[แก้]ครั้งหนึ่งจูกัดเหลียงกล่าวว่า "ความทะเยอทะยานของกงเหยี่ยน[c]คือการรับใช้รัฐด้วยความซื่อสัตย์จงรักภักดีอย่างถึงที่สุด เขาจะเป็นผู้ที่สามารถทำงานร่วมกับข้าพเจ้าในการบรรลุการใหญ่ของรัฐ"[23] จูกัดเหลียงยังเคยทูลจักรพรรดิเล่าเสี้ยนเป็นการลับว่า "หากกระหม่อมไม่อยู่แล้ว เจียวอ้วนสามารถสืบทอดถัดจากกระหม่อม"[24]
ในปี ค.ศ. 234 เมื่อจูกัดเหลียงล้มป่วยลงอย่างหนักในยุทธการที่ทุ่งราบอู่จ้าง[25] ได้บอกกับลิฮกว่าเจียวอ้วนเป็นผู้ที่เหมาะสมที่สุดที่สืบทอดตำแหน่งผู้สำเร็จราชการต่อจากตน และบิฮุยก็สามารถสืบทอดถัดจากเจียวอ้วน[26]
ในสมัยที่เจียวอ้วนเป็นผู้สำเร็จราชการ
[แก้]สืบทอดจูกัดเหลียงในฐานะผู้สำเร็จราชการของจ๊กก๊ก
[แก้]ภายหลังจากการเสียชีวิตของจูกัดเหลียงในปี ค.ศ. 234[25] เจียวอ้วนได้สืบทอดอำนาจของจูกัดเหลียงในฐานะผู้สำเร็จราชการและดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าสำนักราชเลขาธิการ (尚書令 ช่างชูลิ่ง) ต่อมาได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งรักษาการผู้พิทักษ์นครหลวง (都護 ตูฮู่) ได้รับพระราชทานอาญาสิทธิ์ และได้รับการแต่งตั้งเป็นข้าหลวงมณฑลเอ๊กจิ๋ว (益州刺史 อี้โจฺวชื่อฉื่อ)[27]
ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 235 เจียวอ้วนสละตำแหน่งหัวหน้าสำนักราชเลขาธิการให้กับบิฮุยที่เป็นผู้ช่วย[28] ตัวเจียวอ้วนได้เลื่อนขึ้นเป็นมหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน) และได้รับการแต่งตั้งเพิ่มเติมเป็นผู้จัดการกิจการของสำนักราชเลขาธิการ (錄尚書事 ลู่ช่างชูชื่อ) และยังได้รับบรรดาศักดิ์เป็นอานหยางถิงโหฺว (安陽亭侯)[29]
เวลานั้นการเสียชีวิตของจูกัดเหลียงยังเป็นเรื่องที่เพิ่งรับรู้กัน ราษฎรของจ๊กก๊กรู้สึกทุกข์ใจอย่างมากต่อการจากของจูกัดเหลียงและเริ่มหวาดกลัวต่ออนาคตของรัฐ[30] หลังจากเจียวอ้วนรับหน้าที่เป็นผู้สำเร็จราชการ ก็ได้แสดงความสามารถและทักษะในการจ๊กก๊กเข้าสู่ยุคหลังสมัยจูกัดเหลียง เจียวอ้วนไม่แสดงอาการเศร้าโศกหรือดีใจ ยังคงสำรวมท่าทาง และทำหน้าที่ของตนเหมือนแต่ก่อน เมื่อเวลาผ่านไป เจียวอ้วนก็ค่อยได้รับความเชื่อมั่นจากราชสำนักและราษฎรของจ๊กก๊กในฐานะผู้นำคนใหม่[31]
ได้รับมอบหมายให้โจมตีวุยก๊ก
[แก้]ในปี ค.ศ. 238 เล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊กมีพระราชโองการถึงเจียวอ้วนว่า "ข้าศึกยังไม่ถูกปราบ โจยอยนั้นหยิ่งผยองและชั่วร้าย ราษฎรสามเมืองในเลียวตั๋ง (遼東 เหลียวตง) ได้รับความเดือดร้อนจากการปกครองแบบทรราชมาช้าน้านจึงตัดสินใจรวมกำลังกันและหลุดพ้นจากการปกครองของวุย โจยอยส่งทัพไปโจมตีเลียวตั๋งและปราบปรามกบฏ ในอดีต การล้มสลายของราชวงศ์จิ๋น (秦 ฉิน) เริ่มต้นด้วย การก่อการกำเริบที่นำโดยตันเสง (陳勝 เฉิน เชิ่ง) และเหงากวาง (吳廣 อู๋ กว่าง) กบฏในเลียวตั๋งเป็นโอกาสที่สวรรค์ประทานให้เรา ท่านควรจัดเตรียมกำลังทหารสำหรับการรบ ระดัมพลและเตรียมให้พร้อมในฮันต๋ง เมื่อง่อเคลื่อนไหว ทั้งตะวันออกและตะวันตกจะเปิดการโจมตีประสานต่อวุยก๊กและคว้าโอกาสที่จะได้รับชัยชนะ"[32]
จากนั้นเล่าเสี้ยนจึงพระราชทานอนุญาตให้เจียวอ้วนตั้งคณะเจ้าหน้าที่ของตนเองเพื่อช่วยเหลือเจียวอ้วนในการบริหารราชการแผ่นดิน ในเดือนเมษายนหรือพฤษภาคมของปีถัดมา[33] เจียวอ้วนได้รับการแต่งตั้งเพิ่มเติมเป็นเสนาบดีกลาโหม (大司馬 ต้าซือหม่า)[34]
เสนอแนวคิดการใช้เส้นทางอื่นโจมตีวุยก๊ก
[แก้]เจียวอ้วนพิจารณาว่าเหตุผลหนึ่งของความล้มเหลวในการบุกขึ้นเหนือของจูกัดเหลียงเพื่อรบกับวุยก๊กนั้นเพราะจูกัดเหลียงเลือกเส้นทางที่ยากลำบากผ่านเทือกเขาฉินหลิ่ง (秦岭) ภูมิประเทศที่เป็นภูเขาทำให้ทัพจ๊กก๊กยากที่จะเคลื่อนทัพและส่งเสบียงไปยังแนวหน้า เจียวอ้วนจึงคิดจะเปลี่ยนทางเส้นทางเดินทัพจากเส้นทางทางบกไปยังเส้นทางทางน้ำ ในแผนของเจียวอ้วนทัพจ๊กก๊กจะสร้างเรือรบเพิ่มและล้องไปตามแม่น้ำฮั่นซุย (漢水 ฮั่นฉุ่ย) เพื่อเข้าโจมตีเมืองเว่ย์ซิง (魏興) และเซียงหยง (上庸 ซ่างยง) ในอาณาเขตของวุยก๊ก ซึ่งอยู่ทางใต้ของมณฑลฉ่านซีและทางตะวันตกเฉียงเหนือของมณฑลหูเป่ย์ในปัจจุบัน[35]
อย่างไรก็ตาม เนื่องด้วยปัญหาสุขภาพของเจียวอ้วน จึงไม่สามารถทำให้แผนถูกนำไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมได้ เมื่อแผนการของเจียวอ้วนถูกยกขึ้นมาอภิปรายในราชสำนักจ๊กก๊ก ขุนนางหลายคนคัดค้านแผนนี้เพราะมีความเห็นว่าเส้นทางทางน้ำมีความเสี่ยงเกินไปและไม่สามารถปฏิบัติได้ในระยะยาว เหตุผลหลักคือหากทัพจ๊กก๊กยึดเมืองเว่ย์ซิงและเซียงหยงไม่สำเร็จ จะยากลำบากในการถอนทัพไปตามแม่น้ำฮั่นซุยมากกว่าการถอยผ่านเส้นทางทางบก[36] จักรพรรดิจ๊กก๊กเล่าเสี้ยนจึงส่งบิฮุยและเกียงอุยไปยังเมืองฮันต๋งเพื่อพบเจียวอ้วนและแจ้งเหตุผลที่ปฏิเสธแผนของเจียวอ้วน[37]
ย้ายไปอำเภอโปยเสีย
[แก้]เจียวอ้วนเขียนฎีกาถวายเล่าเสี้ยนว่า:
"เป็นความรับผิดชอบกระหม่อมที่ต้องทำลายความชั่วร้ายและช่วยเหลือราษฎร เป็นเวลาหกปีแล้วที่กระหม่อมได้รับมอบหมายให้ไปประจำการอยู่ที่ฮันต๋ง กระหม่อมไร้ตวามสามารถ ไร้สติปัญญา และสุขภาพไม่ดี จึงไม่สามารถดำเนินแผนการใหญ่ได้ กระหม่อมรู้สึกห่วงพะวงทั้งกลางวันและความคืน ทุกวันนี้วุยครอบครองเก้ามณฑลและมีรากฐานมั่นคงอย่างมาก การกำจัดวุยจึงไม่ใช่เรื่องง่าย หากตะวันออก (ง่อก๊ก) และตะวันตก (จ๊กก๊ก) สามารถร่วมมือกันและเปิดการโจมตีที่ประสานกันได้ อย่างน้อยเราก็จะสามารถแบ่งแยกยึดครองอาณาเขตบางส่วนของวุยและค่อย ๆ บั่นทอนฐานที่มั่นของวุย แม้ว่าเราจะไม่สามารถบรรลุการใหญ่ได้ในเวลาอันสั้น แต่ง่อชะลอปฏิบัติการทางทหารจึงไม่อาจบรรลุเป้าหมายได้ นี่เป็นเรื่องที่น่าวิตกโดยแท้ กระหม่อมไม่อาจกินและนอนได้อย่างสงบใจ เมื่อใดที่กระหม่อมสนทนากับบิฮุยและคนอื่น ๆ กระหม่อมเชื่ออยู่เสมอว่ามณฑลเลียงจิ๋วเป็นตำแหน่งยุทธศาสตร์สำคัญสำหรับทั้งข้าศึกและชนเผ่าท้องถิ่น นอกจากนี้ชาวเกี๋ยงและชาวหูยังระลึกถึงยุคแห่งราชวงศ์ฮั่น ในอดีต เมื่อเราส่งทัพน้อยไปเป็นพันธมิตรกับชาวเกี๋ยง เราสามารถเอาชนะกุยห้วยได้ หลังจากชั่งน้ำหนักพิจารณาอย่างถี่ถ้วนแล้ว กระหม่อมเห็นว่ามณฑลเลียงจิ๋วมีความสำคัญสูงสุดสำหรับเรา เราควรตั้งให้เกียงอุยเป็นข้าหลวงมณฑลเลียงจิ๋ว เกียงอุยสำหรับนำทัพของเราเข้ารบและดึงความสนใจของข้าศึกทางตะวันตกของแม่น้ำอุยโห (渭河 เว่ย์เหอ) ส่วนกระหม่อมจะนำทัพอีกทัพไปช่วยสนับสนุน อำเภอโปยเสียเชื่อมต่อกับพื้นที่โดยรอบและเข้าถึงง่าย หากเกิดศึกขึ้นทางตะวันออกเฉียงเหนือ กระหม่อมสามารถนำทัพไปป้องกันชายแดนของเราได้ในเวลาอันสั้นที่สุดเท่าที่จะทำได้"[38]
ปลายเดือนตุลาคมหรือพฤศจิกายน ค.ศ. 243 เล่าเสี้ยนทรงอนุมัติคำทูลขอของเจียวอ้วนที่ขอย้ายจากเมืองฮันต๋งไปยังอำเภอโปยเสีย (涪縣 ฝูเซี่ยน; ปัจจุบันคือนครเหมี่ยนหยาง มณฑลเสฉวน)[39][33]
เสียชีวิต
[แก้]ปลายเดือนพฤศจิกายนหรือธันวาคม ค.ศ. 243 ขณะที่สุขภาพของเจียวอ้วนแย่ลง เจียวอ้วนจึงสละตำแหน่งมหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน) และผู้จัดการกิจการของสำนักราชเลขาธิการ (錄尚書事 ลู่ช่างชูชื่อ) ให้กับบิฮุย[40] ทำให้บิฮุยกลายเป็นผู้นำขุนนางของราชสำนักจ๊กก๊กโดยพฤตินัย ในปีถัดมา ตั๋งอุ๋นสืบทอดตำแหน่งหัวหน้าสำนักราชเลขาธิการ (尚書令 ช่างชูลิ่ง) ของบิฮุย[33]
สุขภาพของเจียวอ้วนยังคงแย่ลงเรื่อย ๆ จนกระทั่งเสียชีวิตในช่วงเวลาระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายนและ 25 ธันวาคม ค.ศ. 246[a] เล่าเสี้ยนพระราชทานสมัญญานามว่า "กงโหฺว" (恭侯; มีความหมายว่า "เจ้าพระยาผู้เป็นที่เคารพ") เพื่อเป็นเกียรติแก่เจียวอ้วน[41]
ครอบครัว
[แก้]บุตรชายคนโตของเจียวอ้วนคือเจียวปิน (蔣斌 เจี่ยง ปิน) สืบทอดบรรดาศักดิ์ของบิดากลายเป็นอานหยางถิงโหว (安陽亭侯) คนถัดไป เจียวปินรับราชการเป็นขุนพลในจ๊กก๊กเช่นเดียวกับบิดา และมียศเป็นขุนพลสงบยุทธ (綏武將軍 ซุยอู่เจียงจฺวิน) และดำรงตำแหน่งเป็นผู้พิทักษ์ทัพ (護軍 ฮู่จฺวิน) ในอำเภอฮั่นเสีย (漢城縣 ฮั่นเฉิงเซี่ยน; ปัจจุบันคืออำเภอเหมี่ยน มณฑลฉ่านซี)[42]
ในปี ค.ศ. 263 ระหว่างที่วุยก๊กยกทัพบุกจ๊กก๊ก[43] เมื่อจงโฮยขุนพลวุยก๊กยกกำลังเข้าใกล้อำเภอฮั่นเสีย ได้เขียนจดหมายถึงเจียวปินว่า "มีผู้มีความสามารถและคุณธรรมมากมายในจ๊กก๊ก คนเช่นท่านและจูเก่อ ซือยฺเหวี่ยน (จูกัดเจี๋ยม) ก็เฉกเช่นข้าพเจ้า และยังมีคนอื่นอีกมากที่เฉกเช่นท่านเช่นกัน เป็นธรรมเนียมปฏิบัติของบรรพชนที่ต้องสักการมหาปราชญ์ในอดีต บัดนี้เมื่อข้าพเจ้ามาถึงจ๊ก ข้าพเจ้าต้องการไปเยือนหลุมศพของบิดาท่าน ข้าพเจ้าหวังว่าท่านจะบอกข้าพเจ้าว่าหลุมศพนั้นอยู่ที่ใด"[44]
เจียวปินตอบว่า "ข้าพเจ้ารู้ว่าท่านเป็นผู้ที่เข้าใจข้าพเจ้าและข้าพเจ้าอยากจะเป็นมิตรกับท่าน บัดนี้เมื่อท่านร้องขออย่างสุภาพ ก็คงจะเป็นการเสียมารยาทหากปฏิเสธท่าน บิดาผู้ล่วงลับของข้าพเจ้าล้มป่วยเสียชีวิตที่อำเภอโปยเสีย หลังจากที่อาจารย์ด้านฮวงจุ้ยบอกว่าอำเภอโปยเสียเป็นสถานที่ดี เราจึงฝังศพของบิดาที่นั่น ท่านมาตามทางไปจ๊กเพื่อเยี่ยมและคำนับหลุมศพของบิดา งันเอี๋ยน (顏回 เหยียน หุย) ก็แสดงความเป็นผู้มีคุณธรรมเมื่อปฏิบัติต่อขงจื๊อเหมือนเป็นบิดาของตน บัดนี้หลังได้รับจดหมายของท่าน ข้าพเจ้ารู้สึกเสียใจอย่างมากและคิดถึงบิดาของข้าพเจ้ามากยิ่งขึ้น"[45]
จงโฮยรู้สึกประทับใจกับลักษณะนิสัยอันน่านับถือของเจียวปินหลังได้รับการตอบกลับของเจียวปิน จงโฮยจึงมุ่งหน้าไปยังอำเภอโปยเสีย หาสุสานของเจียวอ้วนจนพบและคำนับหลุมศพ[46] หลังการล่มสลายของจ๊กก๊กเมื่อปลายปี ค.ศ. 263 เจียวปินเดินทางไปยังอำเภอโปยเสียเพื่อพบกับจงโฮยแล้วกลายเป็นมิตรกับจงโฮย เจียวปินถูกสังหารโดยทหารที่ก่อการกำเริบในเดือนมีนาคม ค.ศ. 264 [43] เมื่อจงโฮยเริ่มก่อกบฏในเซงโต๋ต่อต้านสุมาเจียวผู้สำเร็จราชการแห่งวุยก๊ก[47]
บุตรชายคนรองของเจียวอ้วนชื่อเจียวเอี๋ยน (蔣顯 เจี๋ยง เสี่ยน) รับราชการเป็นมหาดเล็กของเล่ายอยรัชทายาทแห่งจ๊กก๊ก จงโฮยชื่นชมความสามารถของเจียวเอี๋ยน และผูกมิตรกับเจียวเอี๋ยนเช่นกัน เจียวเอี๋ยนเสียชีวิตพร้อมกับเจียวปินพี่ชายระหว่างความวุ่นวายเพราะกบฏจงโฮยในเดือนมีนาคม ค.ศ. 264[48]
คำวิจารณ์
[แก้]![[icon]](/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ดูเพิ่ม
[แก้]หมายเหตุ
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ ([延熙九年]冬十一月，大司馬蔣琬卒。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 33.
- ↑ de Crespigny (2007), p. 378.
- ↑ (蔣琬字公琰、零陵湘鄉人也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (弱冠與外弟泉陵劉敏俱知名。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ 5.0 5.1 Sima (1084), vol. 66.
- ↑ Sima (1084), vol. 67.
- ↑ (琬以州書佐隨先主入蜀，除廣都長。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (先主甞因游觀奄至廣都，見琬衆事不理，時又沈醉，先主大怒，將加罪戮。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (軍師將軍諸葛亮請曰：「蔣琬，社稷之器，非百里之才也。其為政以安民為本，不以脩飾為先，願主公重加察之。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (先主雅敬亮，乃不加罪，倉卒但免官而已。) สามก๊กจี่ ตอนที่ 44.
- ↑ (琬見推之後，夜夢有一牛頭在門前，流血滂沲，意甚惡之，呼問占夢趙直。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ ([趙]直曰：「夫見血者，事分明也。牛角及鼻，『公』字之象，君位必當至公，大吉之徵也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (頃之，為什邡令。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ Sima (1084), vol. 68.
- ↑ (先主為漢中王，琬入為尚書郎。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ 16.0 16.1 Sima (1084), vol. 70.
- ↑ (建興元年，丞相亮開府，辟琬為東曹掾。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (舉茂才，琬固讓劉邕、陰化、龐延、廖淳，亮教荅曰：「思惟背親捨德，以殄百姓，衆人旣不隱於心，實又使遠近不解其義，是以君宜顯其功舉，以明此選之清重也。」遷為參軍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ ([建興]五年，亮住漢中，琬與長史張裔統留府事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ ([建興]八年，代裔為長史，加撫軍將軍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ Sima (1084), vols. 71-72.
- ↑ (亮數外出，琬常足食足兵以相供給。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (亮每言：「公琰託志忠雅，當與吾共贊王業者也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (密表後主曰：「臣若不幸，後事宜以付琬。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ 25.0 25.1 Sima (1084), vol. 72.
- ↑ (亮語福曰：「孤知君還意。近日言語，雖彌日有所不盡，更來亦決耳。君所問者，公琰其宜也。」福謝：「前實失不諮請公，如公百年後，誰可任大事者？故輒還耳。乞復請，蔣琬之後，誰可任者？」亮曰：「文偉可以繼之。」) อรรถาธิบายจากอี้ปู้ฉีจิ้วจ๋าจี้ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 45.
- ↑ ([諸葛]亮卒，以琬為尚書令，俄而加行都護，假節，領益州刺史， ...) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ Sima (1084), vol. 73.
- ↑ (... 遷大將軍，錄尚書事，封安陽亭侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (時新喪元帥，遠近危悚。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (琬出類拔萃，處羣僚之右，旣無戚容，又無喜色，神守舉止，有如平日，由是衆望漸服， ...) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (... 延熈元年，詔琬曰：「寇難未弭，曹叡驕凶，遼東三郡苦其暴虐，遂相糾結，與之離隔。叡大興衆役，還相攻伐。曩秦之亡，勝、廣首難，今有此變，斯乃天時。君其治嚴，總帥諸軍屯住漢中，須吳舉動，東西掎角，以乘其釁。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ 33.0 33.1 33.2 Sima (1084), vol. 74.
- ↑ (又命琬開府，明年就加為大司馬。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (琬以為昔諸葛亮數闚秦川，道險運艱，竟不能克，不若乘水東下。乃多作舟舩，欲由漢、沔襲魏興、上庸。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (會舊疾連動，未時得行。而衆論咸謂如不克捷，還路甚難，非長策也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (於是遣尚書令費禕、中監軍姜維等喻指。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (琬承命上疏曰：「芟穢弭難，臣職是掌。自臣奉辭漢中，已經六年，臣旣闇弱，加嬰疾疢，規方無成，夙夜憂慘。今魏跨帶九州，根蔕滋蔓，平除未易。若東西并力，首尾掎角，雖未能速得如志，且當分裂蠶食，先摧其支黨。然吳期二三，連不克果，俯仰惟艱，實忘寢食。輙與費禕等議，以涼州胡塞之要，進退有資，賊之所惜；且羌、胡乃心思漢如渴，又昔偏軍入羌，郭淮破走，筭其長短，以為事首，宜以姜維為涼州刺史。若維征行，銜持河右，臣當帥軍為維鎮繼。今涪水陸四通，惟急是應，若東北有虞，赴之不難。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (由是琬遂還住涪。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (琬自漢中還涪，禕遷大將軍，錄尚書事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (疾轉增劇，至九年卒，謚曰恭。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (子斌嗣，為綏武將軍、漢城護軍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ 43.0 43.1 Sima (1084), vol. 78.
- ↑ (魏大將軍鍾會至漢城，與斌書曰：「巴蜀賢智文武之士多矣。至於足下、諸葛思遠，譬諸草木，吾氣類也。桑梓之敬，古今所敦。西到，欲奉瞻尊大君公侯墓，當洒埽墳塋，奉祠致敬。願告其所在！」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (斌荅書曰：「知惟臭味意眷之隆，雅託通流，未拒來謂也。亡考昔遭疾疢，亡於涪縣，卜云其吉，遂安厝之。知君西邁，乃欲屈駕脩敬墳墓。視予猶父，顏子之仁也，聞命感愴，以增情思。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (會得斌書報，嘉歎意義，及至涪，如其書云。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (後主旣降鄧艾，斌詣會於涪，待以交友之禮。隨會至成都，為亂兵所殺。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
- ↑ (斌弟顯，為太子僕，會亦愛其才學，與斌同時死。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
บรรณานุกรม
[แก้]- ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
- เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).
- ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
- de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.