หม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์
บทความนี้อาศัยการอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิมากเกินไป |
หม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ | |
---|---|
ประสูติ | 14 เมษายน พ.ศ. 2430 |
สิ้นชีพตักษัย | 8 มิถุนายน พ.ศ. 2463 (33 ปี) |
หม่อม | หม่อมหลวงเชื้อ เกษมสันต์ |
พระบุตร | 7 คน |
ราชสกุล | เกษมสันต์ |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ |
พระมารดา | หม่อมราชวงศ์ละม้าย เกษมสันต์ |
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง | |
รับใช้ | สยาม |
แผนก/ | กองทัพบกสยาม |
ประจำการ | พ.ศ. 2452 – พ.ศ. 2463 |
ชั้นยศ | พลโท |
บังคับบัญชา | กองทัพน้อยทหารบกที่ 1 มณฑลทหารบกกรุงเทพ |
นายพลโท หม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ (14 เมษายน พ.ศ. 2430 – 8 มิถุนายน พ.ศ. 2463) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์ละม้าย เกษมสันต์ (ราชสกุลเดิม สุริยกุล)
ทรงสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบก และเสด็จไปทรงศึกษาวิชาทหารที่ประเทศเยอรมันจนถึง พ.ศ. 2452 จึงเสด็จกลับมารับราชการทหารที่สยาม ทรงดำรงตำแหน่งแม่ทัพน้อยกองทัพที่ 1 ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกกรุงเทพฯ ผู้ช่วยจเรการช่างทหารบก
หม่อมเจ้าพันธุประวัติเสกสมรสกับหม่อมหลวงเชื้อ เกษมสันต์ (ราชสกุลเดิม ดารากร) มีโอรสธิดา 7 คน หม่อมเจ้าพันธุประวัติสิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2463 ด้วยพระโรคไข้หวัดใหญ่ สิริชันษา 34 ปี[1] ในการนี้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานน้ำหลวงสรงศพ โดยโปรดเกล้าฯ ให้ นายพลโท พระยาประสิทธิ์ศุภการ (หม่อมหลวงเฟื้อ พึ่งบุญ) สมุหราชองครักษ์ เป็นผู้แทนพระองค์อัญเชิญน้ำหลวงสรงพระศพไปพระราชทาน[2] พระโกศราชวงศ์ ชั้นแว่นฟ้ารอง 2 ชั้น ตั้งฉัตรเครื่อง 4 คัน กับทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานไตร 10 ไตร ผ้าขาวพับ 20 สดับปกรณ์ และให้มีพระสงฆ์สวดพระอภิธรรม รับพระราชทานฉันเช้า 4 รูป เพล 4 รูป กับเครื่องประโคมประจำศพ กลองชนะ 10 จ่าปี่ 1 จ่ากลอง 1 แตรงอน 2 แตรฝรั่ง 2 สังข์ 1 มีกำหนด 3 วัน
พระเกียรติคุณ
[แก้]นายพลโท หม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ ทรงรับราชการในตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลทหารบกที่ 2 และทรงดำรงตำแหน่งแม่ทัพกองทัพน้อยที่ 1 เป็นผู้มีความรู้หลักแหลม สามารถอำนวยการฝึกหัดสั่งสอนพลทหาร และฝึกฝนนายทหารให้มีความสามารถรุ่งเรืองในแบบแผนวิชาทหาร นับว่าเป็นหลักสำคัญในราชการทหารบกผู้หนึ่ง อนึ่งในการประกาศสงครามกับประเทศเยอรมนี ประเทศออสเตรีย และประเทศฮังการี ทรงเป็นผู้อำนวยการในเรื่องทหารบก ช่วยเจ้าหน้าที่พระนครบาลรักษาความสงบเรียบร้อยในพระนคร เป็นผู้รับผิดชอบในการควบคุมคนในชาติศัตรูตลอดตั้งแต่เวลาเริ่มต้นจนถึงเวลาเนรเทศออกนอกพระราชอาณาจักร ทรงเป็นที่ปรึกษาสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี จึงทำให้หม่อมเจ้าพันธุประวัติได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 2 มหาโยธิน (ม.ร.) เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2461
ตำแหน่ง
[แก้]- 30 มีนาคม พ.ศ. 2454: ราชองครักษ์เวร[3]
- – รักษาราชการแทนในตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลที่ 2 มณฑลนครชัยศรี
- มิถุนายน พ.ศ. 2457: ผู้บัญชาการกองพลที่ 2 มณฑลนครชัยศรี[4]
- 25 กันยายน พ.ศ. 2460: ราชองครักษ์พิเศษ[5]
พระยศทางทหาร
[แก้]- 21 กันยายน พ.ศ. 2450: นายร้อยตรี[6]
- 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2452: นายร้อยโท[7]
- – นายพันโท
- 26 เมษายน พ.ศ. 2457: นายพันเอก[8]
- 1 สิงหาคม พ.ศ. 2457: เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรยศ[9]
- พ.ศ. 2459: นายพลตรี[10]
- 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2459: เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรยศทหาร[11]
- 21 เมษายน พ.ศ. 2462: นายพลโท[12]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
[แก้]- พ.ศ. 2462 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)[13]
- พ.ศ. 2460 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[14]
- พ.ศ. 2460 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)[15]
- พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 2 มหาโยธิน (ม.ร.)[16]
- พ.ศ. 2460 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน (ร.ด.ม.(ผ))[17]
- พ.ศ. 2454 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))[18]
- พ.ศ. 2457 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)[19]
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ข่าวสิ้นชีพิตักษัย
- ↑ ข่าวในพระราชสำนัก
- ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม
- ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม เรื่อง เลื่อนตำแหน่งนายทหารรับราชการ
- ↑ แจ้งความกรมราชองครักษ์ เรื่อง ตั้งราชองครักษ์พิเศษและเวร
- ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
- ↑ ส่งสัญญาบัตรทหารบกไปพระราชทาน (หน้า 731 มณฑลพิษณุโลก
- ↑ ตั้งตำแหน่งยศนายทหารบก
- ↑ รายวันพระราชทานสัญญาบัตรยศนายทหาร
- ↑ พระราชทานยศทหารบก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2462/D/158_1.PDF
- ↑ รายวันพระราชทานสัญญาบัตรยศทหาร
- ↑ พระราชทานยศทหารบก
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๓๑๐, ๒๕ มกราคม ๒๔๖๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๖๓, ๒๐ มกราคม ๒๔๖๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราจุลจอมเกล้า, เล่ม ๓๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๗๓, ๒๗ มกราคม ๒๔๖๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศพระราชทานฐานันดรแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๑๘๕, ๒ ธันวาคม ๒๔๖๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเข็มราชการแผ่นดิน, เล่ม ๓๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๖๘, ๒๐ มกราคม ๒๔๖๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๙๓, ๒๘ มกราคม ๑๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัจจุบัน, เล่ม ๓๑ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๘๖๘, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๕๗