ทางรถไฟสายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ

ทางรถไฟสายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ
ข้อมูลทั่วไป
สถานะ	กำลังก่อสร้าง
เจ้าของ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
ปลายทาง	เด่นชัย; เชียงของ ; เชียงแสน;
การดำเนินงาน
รูปแบบ	รถไฟระหว่างเมือง
ระบบ	รถไฟทางไกล ; ของการรถไฟแห่งประเทศไทย
ผู้ดำเนินงาน	การรถไฟแห่งประเทศไทย ; และบริษัทเอกชนในส่วน; ของสถานีขนถ่ายสินค้า
ประวัติ
เปิดเมื่อ	เริ่มก่อสร้าง พ.ศ. 2565; เปิดบริการพ.ศ. 2571
ข้อมูลทางเทคนิค
ระยะทาง	323.1 กม. (200.77 ไมล์)
รางกว้าง	ราง 1 เมตร ทางคู่

ทางรถไฟสายชุมทางเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ เป็นหนึ่งในโครงการของการรถไฟแห่งประเทศไทย และเป็น 1 ใน 2 ส่วนต่อขยายของทางรถไฟสายเหนือ มีวัตถุประสงค์รองรับการเดินทางและขนส่งสินค้าภาคเหนือ รวมถึงรองรับศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้าเชียงของที่กำลังก่อสร้างจะเชื่อมการค้าระเบียงเศรษฐกิจแนวเหนือ–ใต้จากไทยไปลาว จีน เวียดนาม และเขตเศรษฐกิจตามนโยบายของรัฐบาล เดิมมีกำหนดการสร้างในปี พ.ศ. 2560 แต่เลื่อนออกไปในปี พ.ศ. 2564 ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2561 ครม. มีมติอนุมัติโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ รวมระยะทาง 323 กม. วงเงินรวม 85,345 ล้านบาท ระยะเวลาดำเนินการ 7 ปี^[5] กระทรวงคมนาคมเร่งให้การรถไฟแห่งประเทศไทย เริ่มเวรคืนที่ดินและเปิดการประมูลภายในปี 2564 และมีกำหนดการก่อสร้าง 5 ปี เปิดบริการในปี 2571^[6]

ประวัติ

โครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายชุมทางเด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ ระยะทาง 326 กิโลเมตร ในอดีตรัฐบาลไทยได้ทำการศึกษาเส้นทางนี้มาตั้งแต่ปี 2503 และสำรวจพื้นที่ปี 2512 โดยกำหนดให้ใช้เส้นทางเด่นชัย – แพร่ – สอง – เชียงม่วน – ดอกคำใต้ – พะเยา – ป่าแดด – เชียงราย ระยะทางรวม 273 กิโลเมตร

ต่อมาปี 2537-2538 การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ได้ว่าจ้างที่ปรึกษาทำการทบทวนผลการศึกษาได้ข้อสรุปว่าเส้นทางชุมทางเด่นชัย – แพร่ – สอง – งาว (ลำปาง) – พะเยา – เชียงราย ย่นระยะทางเหลือประมาณ 246 กิโลเมตร ทำให้ในปี 2539–2541 ใช้งบประมาณราว 2.2 ล้านบาท ทาง รฟท.จึงได้ว่าจ้างเอกชนให้สำรวจออกแบบและศึกษาผลกระทบ จนมีพระราชกฤษฎีกาเวนคืนที่ดินในปี 2544 กระทั่งปี 2547 รัฐบาลในขณะนั้นได้ให้ศึกษาความเหมาะสมอีกโดยให้เหตุผลว่าเพื่อให้เชื่อมกับจีนตอนใต้ กระทั่งปี 2551 ยังให้ศึกษาเพื่อให้เชื่อมชายแดน จ.เชียงราย และระบบรางของจีนได้

จนถึงปี 2553–2554 จึงเริ่มศึกษารถไฟแบบทางคู่ เพื่อให้มีขนาดกว้างขึ้นเป็น 1.435 เมตร และกรณีเส้นทางใน จ.เชียงราย ให้แยกเส้นทางไปยังท่าเรือแม่น้ำโขงเชียงแสนแห่งที่ 2 ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน และสะพานข้ามแม่น้ำโขงไทย-ลาว ที่ อ.เชียงของ อีกด้วย

ทั้งนี้ แนวเส้นทางล่าสุดที่ศึกษาจึงมีระยะทางรวมประมาณ 323.1 กิโลเมตร กำหนดให้มีทั้งหมด 26 สถานีผ่าน จ.แพร่ ลำปาง พะเยา และเชียงราย และมีการเจาะภูเขาเป็นอุโมงค์เพื่อเชื่อมเส้นทาง อ.เชียงของ

พ.ศ. 2561 ครม. มีมติอนุมัติโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ ประกอบด้วย สถานี 26 สถานี ลานขนถ่ายสินค้า 4 แห่ง ลานกองเก็บตู้สินค้า 1 แห่ง ก่อสร้างอุโมงค์รถไฟ 4 อุโมงค์ ก่อสร้างถนนยกข้ามทางรถไฟ 40 แห่ง และถนนลอดใต้ทางรถไฟ 102 แห่ง โครงการเริ่มเริ่มต้นจาก จ.แพร่, จ.ลำปาง, จ.พะเยา, จ.เชียงราย จนถึงเชียงของ

19 มีนาคม 2564 การรถไฟแห่งประเทศไทยเริ่มเปิดซองประมูลด้วยระบบจัดซื้อจัดจ้างอิเล็กทรอนิกส์ (e–bidding) ตั้งแต่วันที่ 19 มีนาคมถึง วันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 และยื่นข้อเสนอวันที่ 18 พ.ค. 2564 แบ่งการก่อสร้างออกเป็น 3 สัญญา คือ สัญญาที่ 1 ช่วงเด่นชัย–งาว ระยะทาง 103 กม. สัญญาที่ 2 ช่วงงาว–เชียงราย ระยะทาง 132 กม. และสัญญาที่ 3 ช่วงเชียงราย–เชียงของ ระยะทาง 87 กม. โดยมีกำหนดการก่อสร้าง 5 ปี กำหนดเปิดให้บริการปี 2571

27 มิถุนายน 2564 เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่กำหนดเขตที่ดินที่จะเวนคืนในท้องที่บางส่วนในท้องที่ อ.เด่นชัย อ.สูงเม่น อ.เมืองแพร่ อ.หนองม่วงไข่ อ.สอง จ.แพร่ อ.งาว จังหวัดลำปาง อ.เมืองพะเยา อ.ดอกคำใต้ อ.ภูกามยาว จ.พะเยา และ อ.ป่าแดด อ.เทิง อ.เมืองเชียงราย อ.เวียงชัย อ.เวียงเชียงรุ้ง อ.ดอยหลวง อ.เชียงของ จ.เชียงราย เพื่อดำเนินโครงการก่อสร้างทางรถไฟสายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ พ.ศ. 2564 ทั้งนี้ พรฎ.ฉบับนี้มีผลบังคับใช้วันถัดไปนับตั้งแต่ประกาศในราชกฤษจานุเบกษา (28พ.ค.64) โดยมีพื้นที่ที่จะเวนคืนกว่า 10,000 ไร่ ที่ดิน 7,000 แปลง ^[7]

16 ธันวาคม 2564 นายนิรุฒ มณีพันธ์ ผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย อนุมัติสั่งจ้างก่อสร้างโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ วงเงินก่อสร้าง 72,920 ล้านบาท จากผู้รับจ้างก่อสร้าง จำนวน 3 สัญญา คือ สัญญาที่ 1 ช่วงเด่นชัย–งาว มี บมจ.อิตาเลียนไทย ดีเวล๊อปเมนต์ (ITD) ร่วมกับ บมจ.เนาวรัตน์พัฒนาการ สัญญาที่ 2 งาว–เชียงราย มีกลุ่มกิจการร่วมค้า CKST ประกอบด้วย บมจ. ช.การช่างร่วมกับ บมจ.ซิโน–ไทย เอ็นจิเนียริ่ง แอนด์ คอนสตรัคชั่นและบริษัท บุรีรัมพนาสิทธิ์ จำกัด และสัญญาที่ 3 เชียงราย–เชียงของ กลุ่มกิจการร่วมค้า CKST ประกอบด้วย บมจ. ช.การช่างร่วมกับ บมจ.ซิโน–ไทย เอ็นจิเนียริ่ง แอนด์ คอนสตรัคชั่น และบริษัท เชียงใหม่คอนสตรัคชั่น จำกัด^[8]

29 ธันวาคม 2564 ที่การรถไฟแห่งประเทศไทย นายนิรุฒ มณีพันธ์ ผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย ได้ร่วมลงนามสัญญาจ้างก่อสร้างโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายเด่นชัย–เชียงราย–เชียงของ ตลอดจนมีการลงนามข้อตกลงคุณธรรม (Integrity Pact) ความร่วมมือป้องกันการทุจริตในการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ระหว่างการรถไฟแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นเจ้าของโครงการ ^[9]

เมื่อโครงการแล้วเสร็จจะรองรับการเดินทาง การค้าชายแดน การท่องเที่ยว และโลจิสติกส์ภาคเหนือตอนบน รวมถึงรองรับศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้าเชียงของ เชื่อมการค้าระเบียงเศรษฐกิจแนวเหนือ–ใต้จากประเทศไทย ไปยังลาว พม่า และจีนตอนใต้ และจะช่วยผลักดันเขตเศรษฐกิจพิเศษจังหวัดเชียงรายที่รัฐบาลกำลังผลักดันให้เกิดได้เร็วขึ้น^[10]

พื้นที่ที่เส้นทางผ่าน

เขต / อำเภอ	จังหวัด


เชียงแสน / ดอยหลวง / เวียงเชียงรุ้ง / เชียงของ / เวียงชัย / เมืองเชียงราย / ป่าแดด / เทิง	เชียงราย
ภูกามยาว / เมืองพะเยา / ดอกคำใต้	พะเยา
งาว	ลำปาง
สอง / หนองม่วงไข่ / เมืองแพร่ / สูงเม่น / เด่นชัย	แพร่

รายชื่อสถานีรถไฟเส้นทางชุมทางเด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ

สัญญาการก่อสร้าง

สัญญาที่	ช่วง	ระยะทาง (กิโลเมตร)	ผู้ชนะการประมูล	ความคืบหน้า 20.661% (อัพเดท ณ เดือนกันยายน 2567)
1	เด่นชัย-งาว	104	กิจการร่วมค้า ไอทีดี-เนาวรัตน์	10.44%
2	งาว-เชียงราย	132	กิจการร่วมค้า ซีเคเอสที-ดีซี 2	24.35%
3	เชียงราย-เชียงของ	87	กิจการร่วมค้า ซีเคเอสที-ดีซี 3	29.55%

อ้างอิง

แหล่งข้อมูลอื่น

[1] ttps://mgronline.com/business/detail/9650000072424

[2] ttp://www.komchadluek.net/news/economic/265671

[3] ttps://www.prachachat.net/property/news-103319

[4] ttp://portal.rotfaithai.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=2631&start=240

[5] ครม.ไฟเขียว รถไฟทางคู่ เด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ สร้างปี 62

[6] ครม.อนุมัติทางคู่เด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ

[7] "คลอดแล้วพรฎ.เวนคืน ทางคู่เด่นชัย-เชียงของหมื่นไร่". thansettakij (ภาษาอังกฤษ). 2021-05-28.

[8] "เคาะแล้ว 2 ทางคู่ "เด่นชัย/บ้านไผ่" 1.28 แสนล้านลงนามสร้าง ม.ค.65". Prachachat. 25 ธันวาคม 2021.

[9] "สิ้นสุดการรอคอย การรถไฟฯ ลงนามสัญญาจ้างก่อสร้างโครงการรถไฟสายใหม่ 2 เส้นทาง สายเด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ และสายบ้านไผ่-มหาสารคาม-ร้อยเอ็ด-มุกดาหาร-นครพนม". ทีมพีอาร์การรถไฟแห่งประเทศไทย. 29 ธันวาคม 2021.

[10] ลงพื้นที่เวนคืน 4 จังหวัดเหนือ สร้างรถไฟทางคู่สายมาราธอน เด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]