อำเภอเมืองแพร่
อำเภอเมืองแพร่ | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Mueang Phrae |
 ภาพมุมสูงของวัดพระธาตุช่อแฮและพื้นที่โดยรอบ | |
| คำขวัญ: พระธาตุช่อแฮคู่เมือง นามกระเดื่องแพะเมืองผี ผ้าดีหม้อห้อม ถึงพร้อมวัฒนธรรม สวยล้ำธรรมชาติ | |
 แผนที่จังหวัดแพร่ เน้นอำเภอเมืองแพร่ | |
| พิกัด: 18°8′44″N 100°8′29″E / 18.14556°N 100.14139°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | แพร่ |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 756.1 ตร.กม. (291.9 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2567) | |
| • ทั้งหมด | 187,951 คน |
| • ความหนาแน่น | 218.98 คน/ตร.กม. (567.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 54000 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 5401 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเมืองแพร่ ถนนไชยบูรณ์ ตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ 54000 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
เมืองแพร่ (ไทยถิ่นเหนือ: 
) เป็นศูนย์กลางการบริหารราชการ ศูนย์กลางธุรกิจ และวัฒนธรรมของจังหวัดแพร่
ประวัติ
[แก้]ที่ว่าการอำเภอเดิมตั้งอยู่บริเวณที่ดินข้างถนนไชยบูรณ์ ต่อมาได้ย้ายไปตั้งบริเวณที่ดินข้างสนามบิน ปัจจุบันเป็นอาคารไม้ 2 ชั้น ตั้งอยู่ติดถนนไชยบูรณ์ ตรงกันข้ามกับสำนักงานเทศบาลเมืองแพร่ ตำบลในเวียง
- วันที่ 1 กันยายน 2450 โอนพื้นที่กิ่งอำเภอร้องกวาง อำเภอเมืองสอง ไปขึ้นกับ อำเภอเมืองแพร่[1]
- วันที่ 12 กันยายน 2452 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอร้องกวาง อำเภอเมืองแพร่ เป็น อำเภอร้องกวาง[2][3]
- วันที่ 25 มีนาคม 2478 จัดตั้งเทศบาลเมืองแพร่ ในท้องที่ตำบลในเวียง[4]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลน้ำชำ แยกออกจากตำบลห้วยม้า ตั้งตำบลท่าข้าม แยกออกจากตำบลวังหงส์ และตำบลแม่หล่าย ตั้งตำบลวังธง แยกออกจากตำบลวังหงส์ ตำบลทุ่งโฮ้ง และตำบลป่าแมต ตั้งตำบลทุ่งกวาว แยกออกจากตำบลทุ่งโฮ้ง และตำบลเหมืองหม้อ[5]
- วันที่ 25 ธันวาคม 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลทุ่งโฮ้ง ในท้องที่บางส่วนของตำบลทุ่งโฮ้ง[6]
- วันที่ 26 ธันวาคม 2510 จัดตั้งสุขาภิบาลช่อแฮ ในท้องที่บางส่วนของตำบลป่าแดง[7]
- วันที่ 9 พฤศจิกายน 2532 ตั้งตำบลแม่ยม แยกออกจากตำบลท่าข้าม และตำบลวังธง[8]
- วันที่ 23 พฤษภาคม 2534 ตั้งตำบลช่อแฮ แยกออกจากตำบลป่าแดง และตั้งตำบลร่องฟอง แยกออกจากตำบลทุ่งโฮ้ง[9]
- วันที่ 22 เมษายน 2535 จัดตั้งสุขาภิบาลแม่หล่าย ในท้องที่บางส่วนของตำบลแม่หล่าย[10]
- วันที่ 9 ตุลาคม 2535 ตั้งตำบลกาญจนา แยกออกจากตำบลนาจักร[11]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลทุ่งโฮ้ง สุขาภิบาลช่อแฮ และสุขาภิบาลแม่หล่าย เป็นเทศบาลตำบลทุ่งโฮ้ง เทศบาลตำบลช่อแฮ และเทศบาลตำบลแม่หล่าย ตามลำดับ
- วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งโฮ้ง รวมกับเทศบาลตำบลทุ่งโฮ้ง[12] ยุบสภาตำบลช่อแฮ รวมกับเทศบาลตำบลช่อแฮ ยุบสภาตำบลแม่หล่าย รวมกับเทศบาลตำบลแม่หล่าย[13] ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลน้ำชำ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลร่องฟอง[14]
- วันที่ 4 ตุลาคม 2550 เปลี่ยนชื่อตำบลวังหงษ์ อำเภอเมืองแพร่ เป็นตำบลวังหงส์ เพื่อให้ตรงกับประวัติดั้งเดิมของหมู่บ้าน และสะกดถูกต้องตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน[15]
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอเมืองแพร่มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองม่วงไข่
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอร้องกวาง และอำเภอนาหมื่น (จังหวัดน่าน)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอท่าปลา (จังหวัดอุตรดิตถ์) และอำเภอสูงเม่น
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสูงเม่นและอำเภอลอง
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอเมืองแพร่แบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 20 ตำบล 166 หมู่บ้าน ได้แก่
| ที่ | ชื่อตำบล | ชื่อล้านนา | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนหลังคาเรือน | จำนวนประชากร[16] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ในเวียง |  | Nai Wiang | - | 8,180 | 28,785 |
| 2. | นาจักร |  | Na Chak | 9 | 3,276 | 14,147 |
| 3. | น้ำชำ |  | Nam Cham | 4 | 583 | 2,481 |
| 4. | ป่าแดง |  | Pa Daeng | 10 | 1,841 | 18,108 |
| 5. | ทุ่งโฮ้ง |  | Thung Hong | 6 | 2,706 | 12,257 |
| 6. | เหมืองหม้อ |  | Mueang Mo | 11 | 3,439 | 8,896 |
| 7. | วังธง |  | Wang Thong | 6 | 974 | 4,695 |
| 8. | แม่หล่าย |  | Mae Lai | 8 | 1,707 | 18,914 |
| 9. | ห้วยม้า |  | Huai Ma | 14 | 2,132 | 3,710 |
| 10. | ป่าแมต |  | Pa Maet | 15 | 4,338 | 7,514 |
| 11. | บ้านถิ่น |  | Ban Thin | 11 | 2,225 | 6,433 |
| 12. | สวนเขื่อน |  | Suan Khuean | 10 | 1,881 | 14,346 |
| 13. | วังหงส์ |  | Wang Hong | 7 | 1,204 | 1,910 |
| 14. | แม่คำมี |  | Mae Khammi | 12 | 2,488 | 7,205 |
| 15. | ทุ่งกวาว |  | Thung Kwao | 6 | 2,400 | 6,931 |
| 16. | ท่าข้าม |  | Tha Kham | 3 | 945 | 1,646 |
| 17. | แม่ยม |  | Mae Yom | 4 | 707 | 4,154 |
| 18. | ช่อแฮ |  | Cho Hae | 12 | 2,536 | 17,487 |
| 19. | ร่องฟอง |  | Rong Fong | 4 | 1,424 | 21,617 |
| 20. | กาญจนา |  | Kanchana | 7 | 1,452 | 24,285 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอเมืองแพร่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 19 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองแพร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเวียงทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลช่อแฮ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่อแฮทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลป่าแดง
- เทศบาลตำบลทุ่งโฮ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งโฮ้งทั้งตำบล (สุขาภิบาลทุ่งโฮ้งเดิม)[6][12]
- เทศบาลตำบลแม่หล่าย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่หล่ายทั้งตำบล (สุขาภิบาลแม่หล่ายเดิม)[10][13]
- เทศบาลตำบลป่าแมต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าแมตทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลแม่คำมี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่คำมีทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านถิ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านถิ่นทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลสวนเขื่อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสวนเขื่อนทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลวังหงส์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังหงส์ทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลทุ่งกวาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งกวาวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนาจักร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาจักรทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลป่าแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าแดง (นอกเขตเทศบาลตำบลช่อแฮ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลเหมืองหม้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเหมืองหม้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังธง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังธงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยม้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยม้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าข้าม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าข้ามทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ยม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ยมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลร่องฟอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำชำและตำบลร่องฟองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลกาญจนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกาญจนาทั้งตำบล
สถานที่สำคัญ
[แก้]สถานที่ท่องเที่ยว
[แก้]วัด
[แก้]พระอารามหลวงมหานิกาย
[แก้]- วัดพระบาทมิ่งเมืองวรวิหาร (พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร) ตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่
- วัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง (พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ) ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่
วัดราษฏร์มหานิกาย
[แก้]- วัดกาญจนาราม ตำบลกาญจนา
- วัดดอนแก้ว ตำบลกาญจนา
- วัดดอนดี ตำบลกาญจนา
- วัดหนองบ่อ ตำบลกาญจนา
- วัดหัวฝาย ตำบลกาญจนา
- วัดจอมเขา ตำบลช่อแฮ
- วัดต้นไคร้ ตำบลช่อแฮ
- วัดธรรมเมือง ตำบลช่อแฮ
- วัดนาตอง ตำบลช่อแฮ
- วัดบ้านใน ตำบลช่อแฮ
- วัดพระธาตุจอมแจ้ง ตำบลช่อแฮ
- วัดพันเชิง ตำบลช่อแฮ
- วัดสุวรรณาราม ตำบลช่อแฮ
- วัดท่าขวัญ ตำบลท่าข้าม
- วัดไผ่ล้อม ตำบลท่าข้าม
- วัดจอมสวรรค์ ตำบลทุ่งกวาว
- วัดทุ่งกวาว ตำบลทุ่งกวาว
- วัดนาแหลมเหนือ ตำบลทุ่งกวาว
- วัดโศภนาลัย ตำบลทุ่งกวาว
- วัดสวรรค์นิเวศ ตำบลทุ่งกวาว
- วัดทุ่งโฮ้งใต้ ตำบลทุ่งโฮ้ง
- วัดทุ่งโฮ้งเหนือ ตำบลทุ่งโฮ้ง
- วัดกวีรัตน์ ตำบลนาจักร
- วัดนาจักร ตำบลนาจักร
- วัดบ้านเหล่า ตำบลนาจักร
- วัดเสด็จ ตำบลนาจักร
- วัดน้ำชำ ตำบลน้ำชำ
- วัดชัยมงคล ตำบลในเวียง
- วัดเชตวัน ตำบลในเวียง
- วัดต้นธง ตำบลในเวียง
- วัดพงษ์สุนันท์ ตำบลในเวียง
- วัดพระนอน ตำบลในเวียง
- วัดพระร่วง ตำบลในเวียง
- วัดเมธังกราวาส ตำบลในเวียง
- วัดร่องซ้อ ตำบลในเวียง
- วัดศรีชุม ตำบลในเวียง
- วัดศรีบุญเรือง ตำบลในเวียง
- วัดสระบ่อแก้ว ตำบลในเวียง
- วัดหลวง ตำบลในเวียง
- วัดหัวข่วง ตำบลในเวียง
- วัดเหมืองแดง ตำบลในเวียง
- วัดถิ่นนอก ตำบลบ้านถิ่น
- วัดถิ่นใน ตำบลบ้านถิ่น
- วัดโปร่งศรี ตำบลบ้านถิ่น
- วัดป่าแดง ตำบลป่าแดง
- วัดหนองแขม ตำบลป่าแดง
- วัดต้นห้า ตำบลป่าแมต
- วัดน้ำโค้ง ตำบลป่าแมต
- วัดน้ำชำ ตำบลป่าแมต
- วัดมณีวรรณ ตำบลป่าแมต
- วัดมหาโพธิ์ ตำบลป่าแมต
- วัดสองแคว ตำบลป่าแมต
- วัดสุพรรณ ตำบลป่าแมต
- วัดหนองใหม่ ตำบลป่าแมต
- วัดต้นม่วง ตำบลแม่คำมี
- วัดวังช้าง ตำบลแม่คำมี
- วัดศรีภูมิ ตำบลแม่คำมี
- วัดสันป่าสัก ตำบลแม่คำมี
- วัดนันทาราม ตำบลแม่ยม
- วัดหนองกลาง ตำบลแม่ยม
- วัดกาซ้องเหนือ ตำบลแม่หล่าย
- วัดบุญเจริญ ตำบลแม่หล่าย
- วัดแม่หล่าย ตำบลแม่หล่าย
- วัดร่องฟอง ตำบลร่องฟอง
- วัดเวียงตั้ง ตำบลวังธง
- วัดวังหงษ์ใต้ ตำบลวังหงษ์
- วัดวังหงษ์เหนือ ตำบลวังหงษ์
- วัดดงใต้ ตำบลสวนเขื่อน
- วัดดงเหนือ ตำบลสวนเขื่อน
- วัดแม่แคม ตำบลสวนเขื่อน
- วัดสวนเขื่อน ตำบลสวนเขื่อน
- วัดทุ่งล้อม ตำบลห้วยม้า
- วัดพงชัย ตำบลห้วยม้า
- วัดพนมขวัญ ตำบลห้วยม้า
- วัดศรีสิทธิ์ ตำบลห้วยม้า
- วัดสุนทรนิวาส ตำบลห้วยม้า
- วัดกาซ้อง ตำบลเหมืองหม้อ
- วัดปทุม ตำบลเหมืองหม้อ
- วัดสำเภา ตำบลเหมืองหม้อ
- วัดเหมืองค่า ตำบลเหมืองหม้อ
- วัดเหมืองหม้อ ตำบลเหมืองหม้อ
โรงเรียน
[แก้]โรงเรียนมัธยมของรัฐในอำเภอเมืองแพร่
[แก้]- โรงเรียนถิ่นโอภาสวิทยา
- โรงเรียนท่าข้ามวิทยาคม
- โรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่
- โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่
- โรงเรียนเมืองแพร่
- โรงเรียนห้วยม้าวิทยาคม
- โรงเรียนสาธิตเทศบาลบ้านเชตวัน
โรงเรียนพระปริยัติธรรม
[แก้]โรงเรียนเอกชน
[แก้]- โรงเรียนเทพพิทักษ์วิทยา
- โรงเรียนแพร่ปัญญานุกูล
- โรงเรียนบริหารธุรกิจพณิชยการแพร่
- โรงเรียนเจริญราษฎร์ ในเครือสภาคริสตจักรแห่งประเทศไทย
- โรงเรียนเซนต์ฟรังซีสเซเวียร์ ในเครือของโรงเรียนเซนต์ฟรัง
- โรงเรียนเทพนารี
โรงเรียนพณิชยการลานนาและเทคโนโลยี
โรงพยาบาล
[แก้]โรงพยาบาลรัฐบาล
[แก้]โรงพยาบาลเอกชน
[แก้]ท่าอากาศยาน
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง โอนกิ่งอำเภอร้องกวาง ซึ่งขึ้นอยู่ในอำเภอเมืองสองแขวงเมืองแพร่มาอยู่ในบังคับอำเภอเมืองแพร่
- ↑ เก็บถาวร 2012-01-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งอำเภอเมืองสาแลอำเภอร้องกวาง ในมณฑลพายัพ
- ↑ แก้คำผิด ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๖ ประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งอำเภอเมืองสาแลอำเภอร้องกวาง ในมณฑลพายัพ หน้า ๑๒๙๐
- ↑ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ พุทธศักราช ๒๔๗๘
- ↑ เก็บถาวร 2011-11-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ
- 1 2 ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลทุ่งโฮ้ง อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- 1 2 ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลแม่หล่าย อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่
- 1 2 ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล
- 1 2 เก็บถาวร 2019-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาลตำบล
- ↑ เก็บถาวร 2020-09-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลวังหงษ์ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เป็นชื่อตำบลวังหงส์
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดแพร่ ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
| อำเภอ |  | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||||
| สังคม |
| ||||||||||
