อำเภอดอกคำใต้
อำเภอดอกคำใต้ | |
---|---|
![]() | |
คำขวัญ: ดอกคำใต้เมืองคนงาม วัฒนธรรมหลากหลาย มากมายหัตถกรรม พระธาตุงามจอมไคร้ ร่องช้างแหล่งอาศัย มากน้ำใจชาวประชา | |
พิกัดภูมิศาสตร์: 19°9′45″N 99°59′36″E / 19.16250°N 99.99333°E | |
อักษรไทย | อำเภอดอกคำใต้ |
อักษรโรมัน | Amphoe Dok Khamtai |
จังหวัด | พะเยา |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 823.3 ตร.กม. (317.9 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2562) | |
• ทั้งหมด | 68,924 คน |
• ความหนาแน่น | 83.71 คน/ตร.กม. (216.8 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 56120 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 5605 |
ที่ตั้ง ที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอดอกคำใต้ 318 หมู่ 8 ถนนพะเยา-เชียงคำ ตำบลดอนศรีชุม อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา 56120 |
![]() |
ดอกคำใต้ (คำเมือง: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดพะเยาและอยู่ใกล้กับตัวเมืองพะเยามากที่สุด อยู่ห่างตัวเมืองเพียง 11 กิโลเมตร ประวัติอำเภอดอกคำใต้ ในสมัยสุโขทัยเป็นราชธานี ซึ่งมีพ่อขุนรามคำแหงเป็นกษัตริย์ ได้มีสัมพันธ์ไมตรีอย่างดียิ่งกับเมืองภูกามยาว( จังหวัดพะเยาในปัจจุบัน ) ซึ่งมีพญางำเมืองเป็นกษัตริย์ พ่อขุนรามคำแหงได้เสด็จมาเยี่ยมเป็นประจำ โดยยกขบวนช้าง ม้า บริวาร มาเป็นอันมาก โดยเสด็จผ่านทางเวียงโกศัย( เมืองแพร่ ) ผ่านมาทางอำเภอดอกคำใต้ จนถึงเมืองภูกามยาว จนเกิดรอยตีนช้าง ตีนม้า เมื่อฝนตกทำให้น้ำไหลตามรอยตีนช้าง ตีนม้า จนกลายเป็นร่องลึก เรียกว่า “แม่น้ำร่องช้าง” ประชาชนเห็นว่าเป็นแหล่งที่อุดมสมบูรณ์จึงมาตั้งบ้านแปงเมืองอยู่ตามลำน้ำ และประกอบกับสองฝั่งลำน้ำร่องช้างมีต้นดอกคำใต้ขึ้นเป็นอันมาก จึงตั้งชื่อชุมชนนี้ว่า บ้านดอกคำใต้ ต่อมาชุมชนมีขนาดใหญ่ขึ้น และยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อ พ.ศ. 2397 และถูกยุบเป็นตำบล เมื่อ พ.ศ. 2457 จนถึง พ.ศ. 2500 ได้ยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ และเมื่อวันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2508 ได้ยกฐานะเป็นอำเภออีกครั้งจนถึงปัจจุบัน
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอดอกคำใต้ตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอป่าแดด (จังหวัดเชียงราย)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสอง (จังหวัดแพร่) และอำเภองาว (จังหวัดลำปาง)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอจุน อำเภอปง และอำเภอเชียงม่วน
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองพะเยา และอำเภอภูกามยาว
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอดอกคำใต้แบ่งเขตการปกครองเป็น 12 ตำบล 125 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนครัวเรือน | จำนวนประชากร[1] |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ดอกคำใต้ | ![]() |
Dok Kham Tai | 10 | 2,218 | 6,015 |
2. | ดอนศรีชุม | ![]() |
Don Si Chum | 10 | 2389 | 6302 |
3. | บ้านถ้ำ | ![]() |
Ban Tham | 12 | 2742 | 8493 |
4. | บ้านปิน | ![]() |
Ban Pin | 10 | 1789 | 5319 |
5. | ห้วยลาน | ![]() |
Huai Lan | 16 | 2959 | 9088 |
6. | สันโค้ง | ![]() |
San Khong | 11 | 1992 | 6482 |
7. | ป่าซาง | ![]() |
Pa Sang | 10 | 1685 | 5246 |
8. | หนองหล่ม | ![]() |
Nong Lom | 9 | 1854 | 5920 |
9. | ดงสุวรรณ | ![]() |
Dong Suwan | 11 | 1739 | 5091 |
10. | บุญเกิด | ![]() |
Bun Koet | 9 | 1730 | 4761 |
11. | สว่างอารมณ์ | ![]() |
Sawang Arom | 8 | 1386 | 4078 |
12. | คือเวียง | ![]() |
Khue Wiang | 9 | 1532 | 4608 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอดอกคำใต้ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองดอกคำใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบุญเกิดทั้งตำบล[2] บางส่วนของตำบลดอกคำใต้ บางส่วนของตำบลดอนศรีชุม และพื้นที่ตำบลสว่างอารมณ์ทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านถ้ำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านถ้ำทั้งตำบล[3][4]
- เทศบาลตำบลห้วยลาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยลานทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลหนองหล่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหล่มทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอกคำใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอกคำใต้ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองดอกคำใต้)
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนศรีชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนศรีชุม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองดอกคำใต้)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านปิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านปินทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสันโค้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันโค้งทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลป่าซาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าซางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดงสุวรรณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงสุวรรณทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลคือเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคือเวียงทั้งตำบล
รถโดยสารประจำทาง[แก้]
- สาย 962 กรุงเทพ-เชียงของ (กรุงเทพ-นครสวรรค์-แพร่-พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-เชียงคำ-เทิง-เชียงของ) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ บขส. สมบัติทัวร์ โชครุ่งทวีทัวร์ สยามเฟิร์สทัวร์ บุษราคัมทัวร์ เชิดชัยทัวร์ blue 9 ไทยพัฒนกิจ จำกัด
- สาย 671 เชียงใหม่-เชียงของ (เชียงใหม่-แม่ขะจาน-วังเหนือ-พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-เชียงคำ-เทิง-เชียงของ) บริษัท ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 113 เชียงใหม่-น่าน (เชียงใหม่-แม่ขะจาน-วังเหนือ-พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-ปง-เชียงม่วน-น่าน) บริษัท ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 1131 เชียงใหม่-เชียงม่วน (เชียงใหม่-พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-ปง-เชียงม่วน) ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 6711 เชียงใหม่-เทิง (เชียงใหม่-พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-เชียงคำ-เทิง) ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 2160 พะเยา-เชียงคำ (พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-เชียงคำ) บริษัท ดอกคำใต้เดินรถ จำกัด
- สาย 197 พะเยา-ปง (พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-ปง) บริษัท อารยะเดินรถ จำกัด
- สาย 612 พะเยา-น่าน (พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-ปง-เชียงม่วน-บ้านหลวง-น่าน) บริษัท พะเยาขนส่ง จำกัด
สถานที่ท่องเที่ยว[แก้]
- หน่วยพิทักษ์ป่าห้วยชมพู-ผาเทวดา
- ทุ่งทานตะวัน วีถีชีวิตเกษตรปลอดภัยบ้านจำไก่ ตำบลสันโค้ง (ปิดไปแล้ว)
- วัดพระธาตุแสงแก้วมงคล
- วัดบุญเกิด
- วัดพระธาตุดอยน้อย
- ถ้ำฝนแสนห่า
- วนอุทยานบ้านถ้ำ
- วัดพระธาตุจอมไคร้
- สวนสาธารณะดงหอหนองหล่ม บ่อน้ำ 1.000 ปี หมู่ที่ 8 ตำบลหนองหล่ม
- ถ้ำปางงุ้น (ถ้าหลวงหรือถ้ำสามพี่น้อง) หมู่ที่ 6 บ้านปางงุ้น ตำบลหนองหล่ม
- หนองหล่มตำบลสุขภาวะ (แหล่งท่องเที่ยวชุมชน)
- วัดศรีชุม (พระเจ้าทันใจ อายุ 700 กว่าปี )
- วัดพระธาตุจอมศีล ตำบลบ้านถ้ำ
- อ่างเก็บน้ำร่องสัก ตำบลบ้านปิน
- วัดพระธาตุแจ่โหว้
สถานศึกษา[แก้]
ระดับมัธยมศึกษา[แก้]
- โรงเรียนดอกคำใต้วิทยาคม
- โรงเรียนถ้ำปินวิทยาคม
- โรงเรียนงำเมืองวิทยาคม
ระดับอาชีวศึกษา[แก้]
- วิทยาลัยเทคนิคดอกคำใต้
- วิทยาลัยเทคโนโลยีวงศ์กาญจนา ( เอกชน )
ธนาคาร[แก้]
- ธนาคารกรุงเทพฯ สาขาดอกคำใต้
- ธนาคารกรุงไทย สาขาดอกคำใต้
- ธนาคารออมสิน สาขาดอกคำใต้
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาดอกคำใต้
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาถ้ำปิน
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาดงสุวรรณ
สินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์[แก้]
- ศาลาทรงไทยไม้เก่าบ้านห้วยลาน
- ถ่านอัดแท่ง
- เซรามิก
- แคบหมูอัจฉรา
- ไม้กวาดลายดอกแก้ว
- ผ้าคลุมไหล่ไหม
- ข้าวหอมมะลิและข้าวกล้อง
- ผ้าลายเกร็ดเต๋า
- กระติบข้าว
- เครื่องปั้นดินเผา บ้านสันจกปก
- ครีมมะขามแม่แสงดี หนองหล่ม สินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับจังหวัด
การคมนาคม[แก้]
ถนนสายสำคัญ[แก้]
- 1021 พะเยา-เชียงคำ (พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-เชียงคำ 76 กิโลเมตร)
- 1251 ดอกคำใต้-เชียงม่วน (ดอกคำใต้-เชียงม่วน 70 กิโลเมตร)
- 1091 พะเยา-น่าน ( พะเยา-ดอกคำใต้-จุน-ปง-เชียงม่วน-บ้านหลวง-น่าน 176 กิโลเมตร)
อ้างอิง[แก้]
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดพะเยา ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
- ↑ [1]๒๔ กันยายน ๒๕๔๗ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาล สภาตำบลบุญเกิด รวมกับเทศบาลตำบลดอกคำใต้ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา
- ↑ [2]๓๐ กันยายน ๒๕๓๕ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา
- ↑ [3]๒๔ กันยายน ๒๕๔๗ ประกาศกระทรงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาล สภาตำบลบ้านถ้ำ รวมกับเทศบาลตำบลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา