ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี"
Phaisit16207 (คุย | ส่วนร่วม) |
Phaisit16207 (คุย | ส่วนร่วม) |
||
บรรทัด 639: | บรรทัด 639: | ||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
{{Reflist|refs= |
|||
{{รายการอ้างอิง}} |
|||
{{เริ่มอ้างอิง}} |
|||
<ref name="Analysis: Austria's troubled history">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/629969.stm|work=BBC News|title=Analysis: Austria's troubled history|date=3 February 2000|access-date=19 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623060404/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/629969.stm|archive-date=23 June 2011|url-status=live}}</ref> |
|||
* Oszkár Jászi ''The Dissolution of the Habsburg Monarchy'', Chicago: University of Chicago Press, 1966. |
|||
* Macartney, Carlile Aylmer ''The Habsburg Empire, 1790–1918'', New York, Macmillan 1969. |
|||
<ref name="B">{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/44183/Austria/33365/Austria-Hungary-1867-1918#toc=toc33365|encyclopedia=Britannica|access-date=24 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120313102504/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/44183/Austria/33365/Austria-Hungary-1867-1918#toc=toc33365|archive-date=13 March 2012|url-status=live |title=Austria}}</ref> |
|||
* Mark Cornwall (ed.) ''The Last Years of Austria–Hungary'' in Exeter Studies in History. University of Exeter Press, Exeter. 2002. ISBN 0-85989-563-7 |
|||
* Alan Sked ''The Decline And Fall of the Habsburg Empire, 1815–1918'', London: Longman, 1989. |
|||
<ref name="aeiou">{{cite web|url=http://www.aeiou.at/aeiou.encyclop.o/o755244.htm|title=Österreichischer Lloyd|publisher=Aeiou.at|date=31 July 2001|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111207160038/http://www.aeiou.at/aeiou.encyclop.o/o755244.htm|archive-date=7 December 2011|url-status=live}}</ref> |
|||
* A.J.P. Taylor ''The Habsburg monarchy, 1809–1918 : a history of the Austrian Empire and Austria-Hungary'', London: Penguin Books in assoc. with Hamish Hamilton, 1964, 1948 |
|||
<ref name="dame">{{cite web|url=http://members.dame.at/diverpeter/baron_gautsch.htm|title=Baron Gautsch|publisher=Members.dame.at|date=16 June 1908|access-date=11 September 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110830204726/http://members.dame.at/diverpeter/baron_gautsch.htm|archive-date=30 August 2011}}</ref> |
|||
<ref name="danube">{{cite web|url=http://www.ddsg-blue-danube.at|title=DDSG Blue Danube GmbH|publisher=Ddsg-blue-danube.at|date=13 November 2006|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110902132632/http://www.ddsg-blue-danube.at/|archive-date=2 September 2011|url-status=live}}</ref> |
|||
<ref name="dradio">{{cite web|url=http://www.dradio.de/dlf/sendungen/essayunddiskurs/1318640|title=Deutschlandfunk – Essay und Diskurs|publisher=Dradio.de|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110914131346/http://www.dradio.de/dlf/sendungen/essayunddiskurs/1318640|archive-date=14 September 2011|url-status=live}}</ref> |
|||
<ref name="economic">Good, David. ''The Economic Rise of the Habsburg Empire''</ref> |
|||
<ref name="firstworldwar">{{cite web|url=http://www.firstworldwar.com/source/austrianultimatum.htm|title=Primary Documents: Austrian Ultimatum to Serbia|date=24 May 2003|orig-year=Originally published 23 July 1914|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20041030212115/http://www.firstworldwar.com/source/austrianultimatum.htm|archive-date=30 October 2004|access-date=29 September 2019}}</ref> |
|||
<ref name="history">{{cite web|url=http://www.history.com/this-day-in-history/european-powers-maintain-focus-despite-killings-in-sarajevo|title=European powers maintain focus despite killings in Sarajevo — History.com This Day in History — 6/30/1914|publisher=History.com|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623131720/http://www.history.com/this-day-in-history/european-powers-maintain-focus-despite-killings-in-sarajevo|archive-date=23 June 2011|url-status=dead}}</ref> |
|||
<ref name="history1">{{cite web|url=http://www.history.com/this-day-in-history/french-forces-occupy-corfu|title=French forces occupy Corfu — History.com This Day in History — 1/11/1916|publisher=History.com|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623131713/http://www.history.com/this-day-in-history/french-forces-occupy-corfu|archive-date=23 June 2011|url-status=dead}}</ref> |
|||
<ref name="information">For more information about the Austro-Hungarian concession, see: [[Concessions in Tianjin#Austro-Hungarian concession (1901–1917)]].</ref> |
|||
<ref name="kronenbitter">Günther Kronenbitter: "Krieg im Frieden". Die Führung der k.u.k. Armee und die Großmachtpolitik Österreich-Ungarns 1906–1914. Verlag Oldenbourg, Munich 2003, {{ISBN|3-486-56700-4}}, p. 150</ref> |
|||
<ref name="mfa">{{cite web|url=http://www.mfa.gov.hu/kum/en/bal/Ministry/minister/foreign_ministers.htm|title=Hungarian foreign ministers from 1848 to our days|publisher=Mfa.gov.hu|archive-date=21 June 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060621090822/http://www.mfa.gov.hu/kum/en/bal/Ministry/minister/foreign_ministers.htm|url-status=dead|access-date=28 August 2016}}</ref> |
|||
<ref name="responsible">''"The kingdom of Hungary desired equal status with the Austrian empire, which was weakened by its defeat in the German (Austro-Prussian) War of 1866. The Austrian emperor Francis Joseph gave Hungary full internal autonomy, together with a responsible ministry, and in return it agreed that the empire should still be a single great state for purposes of war and foreign affairs, thus maintaining its dynastic prestige abroad."'' – Compromise of 1867, [[Encyclopædia Britannica]], 2007</ref> |
|||
<ref name="suedosteuropa-gesellschaft">{{cite web|url=http://www.suedosteuropa-gesellschaft.com/pdf_2010/doku/ungarn_slowakei/jan_gabor.pdf|title=Slovakia – Hungary Relations in the European Union|publisher=Suedosteuropa-gesellschaft.com|access-date=19 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20120320202224/http://www.suedosteuropa-gesellschaft.com/pdf_2010/doku/ungarn_slowakei/jan_gabor.pdf|archive-date=20 March 2012}}</ref> |
|||
<ref name="theshipslist">{{cite web|last=Swiggum|first=Sue|url=http://www.theshipslist.com/ships/lines/cosulich.html|title=Unione Austriaca (Austro-Americana) / Cosulich Line|publisher=Theshipslist.com|date=3 May 2008|access-date=11 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111001234457/http://www.theshipslist.com/ships/lines/cosulich.html|archive-date=1 October 2011}}</ref> |
|||
<ref name="title">{{cite web|url=http://www.firstworldwar.com/bio/franzjosef.htm|title=Who's Who – Emperor Franz Josef I|publisher=First World War.com|access-date=5 May 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090510124227/http://www.firstworldwar.com/bio/franzjosef.htm|archive-date=10 May 2009|url-status=live}}</ref> |
|||
<ref name="verfassungen">{{cite web|url=http://www.verfassungen.de/at/at-18/stgg67-2.htm|title=Staatsgrundgesetz über die allgemeinen Rechte und Staatsbürger für die im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder (1867)|publisher=Verfassungen.de|access-date=24 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20130615030732/http://www.verfassungen.de/at/at-18/stgg67-2.htm|archive-date=15 June 2013|url-status=live}}</ref> |
|||
<ref name="webcitation">{{Cite web|url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761579967_1____7/austria-hungary.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20090828223628/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761579967_1____7/austria-hungary.html|url-status=dead|archive-date=28 August 2009|title=Austria-Hungary - MSN Encarta|date=28 August 2009}}</ref> |
|||
<ref name="wien-vienna">{{cite web|author=Citype – Internet – Portal Betriebsges.m.b.H|url=http://www.wien-vienna.com/austrohungary.php|title=Austro-Hungarian Empire k.u.k. Monarchy dual-monarchic Habsburg Emperors of Austria|publisher=Wien-vienna.com|access-date=11 September 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111123182839/http://www.wien-vienna.com/austrohungary.php|archive-date=23 November 2011}}</ref> |
|||
<ref name="www">{{cite web|url=http://www.stw.at/inhalt/Schifffahrt.htm|archive-date=28 March 2009|title=Wörthersee Schifffahrt|archive-url=https://web.archive.org/web/20090328121836/http://www.stw.at/inhalt/schifffahrt.htm|url-status=dead|access-date=28 August 2016}}</ref> |
|||
}} |
|||
== บรรณานุกรม == |
|||
* {{cite book| language=de |author-last1 = Brauneder| author-first1 = Wilhelm| title = Österreichische Verfassungsgeschichte| edition = 11th| publisher = Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung| place = Vienna| date = 2009| isbn = 978-3-214-14876-8}} |
|||
* {{cite book|last=Džaja |first=Srećko M. |title=Bosnien-Herzegowina in der österreichisch-ungarischen Epoche 1878–1918 |publisher=Oldenbourg Wissenschaftsverlag |year=1994 |language=de |isbn=3-486-56079-4 }} |
|||
* {{cite book| language=de |author-last1 = Hoke| author-first1 = Rudolf| title = Österreichische und deutsche Rechtsgeschichte| edition = 2nd| publisher = Böhlau Studienbücher| place = Vienna| date = 1996| isbn = 3-205-98179-0}} |
|||
* {{citation|author-link=Gunther E. Rothenberg|last=Rothenberg|first=Gunther E.|title=The Army of Francis Joseph|publisher=Purdue University Press|year=1976}} |
|||
* {{cite book|last=Zovko |first=Ljubomir |title=Studije iz pravne povijesti Bosne i Hercegovine: 1878. - 1941. |publisher=[[University of Mostar]] |year=2007 |language=hr |isbn=978-9958-9271-2-6 }} |
|||
== หนังสืออ่านเพิ่ม == |
|||
{{refbegin|30em}} |
|||
* Armour, Ian D. "Apple of Discord: Austria-Hungary, Serbia and the Bosnian Question 1867-71." ''Slavonic and East European Review'' 87#4 2009, pp. 629–680. [https://www.jstor.org/stable/40650848 online] |
|||
* Bagger, Eugene S, ''Francis Joseph : emperor of Austria--king of Hungary'' (1927) [https://archive.org/details/francisjosephemp1927bagg/page/n1/mode/2up online] |
|||
* Bridge, F.R. ''From Sadowa to Sarajevo: the foreign policy of Austria-Hungary, 1866-1914'' (1972) [https://archive.org/details/fromsadowatosara0000brid online] |
|||
* {{cite book|editor-last=Cipolla|editor-first=Carlo M.|title=The Emergence of Industrial Societies vol 4 part 1|year=1973|publisher=Fontana Economic History of Europe|location=Glasgow|pages=228–278}} [https://archive.org/details/emergenceofindus0000unse online] |
|||
* Cornwall, Mark, ed. ''The Last Years of Austria–Hungary: Essays in political and military history, 1908-1918'' (U of Exeter Press, 2002). [https://archive.org/details/lastyearsofaustr0000unse/page/n3/mode/2up online] {{ISBN|0-85989-563-7}} |
|||
* ''[[Encyclopædia Britannica]]'' (12th ed. 1922) comprises the [[Encyclopædia Britannica Eleventh Edition|11th edition]] plus three new volumes (30–32) that cover events since 1911 with very thorough coverage of [[World War I]] as well as every country and colony ([[s:1922 Encyclopædia Britannica|partly online]]). |
|||
** {{Cite EB1922|title=Austrian Empire|volume=30|pages=313–343|first=Alfred Francis|last=Pribram|author-link=Alfred Francis Pribram|url=https://archive.org/details/encyclopaediabri30chisrich/page/313/mode/1up?view=theater}} |
|||
* Evans, R. J. W. ''Austria, Hungary, and the Habsburgs'' (2008) {{doi|10.1093/acprof:oso/9780199541621.001.0001}} |
|||
* Fichtner, Paula Sutter. ''Historical Dictionary of Austria'' (2nd ed 2009) |
|||
* Good, David. ''The Economic Rise of the Habsburg Empire'' (1984) [https://books.google.com/books?id=cz_zBH4r8YgC&pg=PA26&dq=%27%27The+Economic+Rise+of+the+Habsburg+Empire%27%27 excerpt] |
|||
* Herman, Arthur. ''What Life Was Like: At Empire's End : Austro-Hungarian Empire 1848–1918'' (Time Life, 2000); heavily illustrated |
|||
* Jelavich, Barbara. ''Modern Austria: empire and republic, 1815-1986'' (Cambridge UP, 1987, pp 72–150. |
|||
* {{cite book|doi=10.4159/9780674969346|title=The Habsburg Empire|year=2016|last1=Judson|first1=Pieter M.|isbn=978-0-674-96934-6}} pp 264–436. |
|||
* Johnston., William M. ''The Austrian Mind: An Intellectual and Social History, 1848-1938'' (U of California Press, 1972) 515 pp. |
|||
* {{cite book |last=Kann |first=Robert A. |title=A History of the Habsburg Empire: 1526–1918 |url=https://archive.org/details/historyofhabsbur0000kann |url-access=registration |publisher=U of California Press |year=1974 }}; highly detailed history; emphasis on ethnicity |
|||
* [[Carlile Aylmer Macartney|Macartney, Carlile Aylmer]] ''The Habsburg Empire, 1790–1918'', New York, Macmillan 1969. |
|||
* Mason, John W. ''The dissolution of the Austro-Hungarian empire, 1867-1918'' (Routledge, 2014). |
|||
* May, Arthur J. ''The Hapsburg Monarchy 1867–1914'' (Harvard UP, 1951). [https://archive.org/details/hapsburgmonarchy0000maya online] |
|||
* Milward, Alan, and S. B. Saul. ''The Development of the Economies of Continental Europe 1850-1914'' (1977) pp 271–331. [https://archive.org/details/developmentofeco0000milw online] |
|||
* {{cite book|doi=10.23943/9781400889969|title=The Grand Strategy of the Habsburg Empire|year=2018|last1=Mitchell|first1=A.|isbn=978-1-4008-8996-9|s2cid=239313989|url=https://refubium.fu-berlin.de/handle/fub188/3106}} |
|||
* Oakes, Elizabeth and Eric Roman. ''Austria–Hungary and the Successor States: A Reference Guide from the Renaissance to the Present'' (2003) |
|||
* Palmer, Alan. ''Twilight of the Habsburgs: The Life and Times of Emperor Francis Joseph''. New York: Weidenfeld & Nicolson, 1995. {{ISBN|0-87113-665-1}} |
|||
* Redlich, Joseph. [https://archive.org/details/emperorfrancisjo002603mbp ''Emperor Francis Joseph Of Austria''.] New York: Macmillan, 1929. [https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.176378 online free] |
|||
* Roman, Eric. ''Austria-Hungary & the Successor States: A Reference Guide from the Renaissance to the Present'' (2003), 699pp [https://archive.org/details/austriahungarysu0000roma online] |
|||
* Rudolph, Richard L. ''Banking and industrialization in Austria-Hungary: the role of banks in the industrialization of the Czech crownlands, 1873-1914'' (1976) [https://archive.org/details/bankingindustria0000rudo online] |
|||
* Sauer, Walter. "Habsburg Colonial: Austria-Hungary's Role in European Overseas Expansion Reconsidered,” ''Austrian Studies'' (2012) 20:5-23 [https://www.jstor.org/stable/10.5699/austrianstudies.20.2012.0005 ONLINE] |
|||
* {{cite book|author-link=Alan Sked|last=Sked |first=Alan |title=The Decline and Fall of the Habsburg Empire, 1815–1918 |location=London |publisher=Longman |year=1989 }} |
|||
* {{cite book|last=Steed|first=Henry Wickham|title=A short history of Austria–Hungary and Poland|publisher=Encyclopaedia Britannica Company|url=https://archive.org/details/ashorthistoryau00hanngoog|page=[https://archive.org/details/ashorthistoryau00hanngoog/page/n163 145]|year=1914|display-authors=etal}} |
|||
* Sugar, Peter F. et al. eds. ''A History of Hungary'' (1990), pp 252–294. |
|||
* {{cite book|author-link=A. J. P. Taylor|last=Taylor |first=A.J.P. |title=The Habsburg monarchy, 1809–1918: a history of the Austrian Empire and Austria–Hungary |url=https://archive.org/details/habsburgmonarchy00tayl|url-access=registration|location=London |publisher=Penguin Books |edition=2nd |year=1964 }}; politics and diplomacy |
|||
* Tschuppik, Karl. ''The reign of the Emperor Fransis Joseph'' (1930) [https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.227241 online] |
|||
* Turnock, David. ''Eastern Europe: An Historical Geography: 1815-1945'' (1989) |
|||
* Usher, Roland G. "Austro-German Relations Since 1866." ''American Historical Review'' 23.3 (1918): 577-595 [https://www.jstor.org/stable/pdf/1835275.pdf online]. |
|||
* Várdy, Steven, and Agnes Várdy. ''The Austro-Hungarian mind: at home and abroad'' (East European Monographs, 1989) |
|||
* Vermes, Gabor. "The Impact of the Dual Alliance on the Magyars of the Austro-Hungarian Monarchy" ''East Central Europe'' (1980) vol 7 DOI: 10.1163/187633080x00211 |
|||
{{refend}} |
|||
=== แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับสงครามโลก === |
|||
{{Further|Austro-Hungarian entry into World War I#Further reading}} |
|||
{{refbegin|30em}} |
|||
* Bassett, Richard. ''For God and Kaiser: The Imperial Austrian Army, 1619-1918'' (2016) [https://www.amazon.com/God-Kaiser-Imperial-Austrian-1619-1918/dp/0300219679/ excerpt] |
|||
* {{cite journal|doi=10.1017/S0067237800020427|title=Silent War and Bitter Peace: The Revolution of 1918 in Austria|year=2003|last1=Boyer|first1=John W.|journal=Austrian History Yearbook|volume=34|pages=1–56|s2cid=145716467|url=https://pdfs.semanticscholar.org/4ec5/cde9559a18aaacc0df715782bf8226b55798.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211151007/https://pdfs.semanticscholar.org/4ec5/cde9559a18aaacc0df715782bf8226b55798.pdf|url-status=dead|archive-date=2020-02-11}} |
|||
* {{cite journal|doi=10.1111/j.1468-229X.1992.tb02392.x|title=News, Rumour and the Control of Information in Austria–Hungary, 1914–1918|year=1992|last1=Cornwall|first1=Mark|journal=History|volume=77|issue=249|pages=50–64}} |
|||
* {{cite book|doi=10.1057/9780230286351|title=The Undermining of Austria–Hungary|year=2000|last1=Cornwall|first1=Mark|isbn=978-1-349-42240-1}} |
|||
* {{cite journal|jstor=1875406|title=The World War I Alliance of the Central Powers in Retrospect: The Military Cohesion of the Alliance|journal=The Journal of Modern History|volume=37|issue=3|pages=336–344|last1=Craig|first1=Gordon A.|year=1965|doi=10.1086/600693|s2cid=154381768}} |
|||
* Crankshaw, Edward. ''The Fall of the House of Habsburg'' (Viking, 1963). Pp. 449. |
|||
* Deak, John, and Jonathan E. Gumz. "How to Break a State: The Habsburg Monarchy's Internal War, 1914–1918" ''American Historical Review'' 122.4 (2017): 1105–1136. [https://core.ac.uk/download/pdf/267287355.pdf online] |
|||
* {{cite book|last=Dedijer|first=Vladimir|title=The Road to Sarajevo|year=1966}}<!--comprehensive history of the assassination with detailed material on the Empire and Serbia.--> |
|||
* Grátz, Gusztáv. ''he economic policy of Austria-Hungary during the war in its external relations'' (Yale UP, 1928) [https://archive.org/details/economicpolicyof0000grat online] |
|||
* {{cite book|last=Healy|first=Maureen|title=Vienna and the Fall of the Habsburg Empire: Total War and Everyday Life in World War I|year=2007}} |
|||
* {{cite book|last=Herweg|first=Holger H.|title=The First World War: Germany and Austria–Hungary 1914–1918|year=2009}} |
|||
* {{cite book|last=Jászi|first=Oszkár|author-link=Oszkár Jászi|title=The Dissolution of the Habsburg Monarchy|publisher=University of Chicago Press|year=1966}} [https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.151077 online] |
|||
* {{cite book|last=Jung|first=Peter|title=The Austro-Hungarian Forces in World War I (2)|year=2003|isbn=1-84176-594-5}} |
|||
* {{cite book|editor-last=Kann|editor-first=Robert A.|display-editors=et al.|title=The Habsburg Empire in World War I: Essays on the Intellectual, Military, Political and Economic Aspects of the Habsburg War Effort|year=1977|url=https://archive.org/details/habsburgempirein00kann|isbn=0-914710-16-8}} |
|||
* {{cite book|last=Katzenstein|first=Peter J.|title=Disjoined partners: Austria and Germany since 1815|year=1976|isbn=9780520029453|url=https://archive.org/details/disjoinedpartner00katz}} |
|||
* {{cite journal|doi=10.1017/S0008938900016435|title=Divided Loyalties: The German Reich and Austria–Hungary in Austro-German Discussions of War Aims, 1914–1916|year=1984|last1=Kapp|first1=Richard W.|journal=Central European History|volume=17|issue=2–3|pages=120–139}} |
|||
* Kronenbitter, Günther. "Pre-war Military Planning (Austria–Hungary)." [https://encyclopedia.1914-1918-online.net/pdf/1914-1918-Online-pre-war_military_planning_austria-hungary-2016-06-21.pdf online] |
|||
* {{cite book|last=Rauchensteiner|first=Manfried|title=The First World War and the End of the Habsburg Monarchy, 1914–1918|year=2014|location=Wien/Köln/Weimar|publisher=Böhlau Verlag|isbn=978-3-205-79588-9}} |
|||
* Sked, Alan. "Austria–Hungary and the First World War." ''Histoire@ Politique'' 1 (2014): 16–49. [https://scholar.google.com/scholar?output=instlink&q=info:NIaCAcV_OMIJ:scholar.google.com/&hl=en&as_sdt=5,27&sciodt=1,27&scillfp=13511954571189006328&oi=ll Online] |
|||
* {{cite book|first=Jozo|last= Tomasevich|author-link=Jozo Tomasevich|title=War and Revolution in Yugoslavia: 1941–1945|url=https://books.google.com/books?id=fqUSGevFe5MC&pg=PA485|access-date=4 December 2013|date=2001|publisher=Stanford University Press|isbn=978-0-8047-7924-1}} |
|||
* Vermes, Gabor ''István Tisza: The Liberal Vision and Conservative Statecraft of a Magyar Nationalist'' (Columbia University Press, 1986); [https://www.proquest.com/openview/72fa47c8eff2b658abec0b721f4c8656/1?pq-origsite=gscholar&cbl=1819308 online review] |
|||
* Wank, Solomon. ''In the Twilight of Empire. Count Alois Lexa von Aehrenthal (1854–1912): Imperial Habsburg Patriot and Statesman. Vol. 2: From Foreign Minister in Waiting to de facto Chancellor'' (Vandenhoeck & Ruprecht, 2020). |
|||
* {{cite book|last=Watson|first=Alexander|title=Ring of Steel: Germany and Austria–Hungary at War, 1914–1918|year=2014|asin=B00JZBA9MO}} |
|||
* {{cite book|last=Wawro|first=Geoffrey|title=A Mad Catastrophe: The Outbreak of World War I and the Collapse of the Habsburg Empire|year=2014}} |
|||
* {{cite book|doi=10.1007/978-1-349-21163-0|title=Austria–Hungary and the Origins of the First World War|year=1991|last1=Williamson|first1=Samuel R.|isbn=978-0-333-42081-2}} |
|||
* {{cite book|last=Zametica|first=John|title=Folly and malice: the Habsburg empire, the Balkans and the start of World War One|location=London|publisher=Shepheard–Walwyn|year=2017|pages=416}} |
|||
{{refend}} |
|||
=== ข้อมูลปฐมภูมิ === |
|||
{{refbegin|30em}} |
|||
* Austro-Hungarian Monarchy. '' Austro-Hungarian red book.'' (1915) English translations of official documents to justify the war. [https://archive.org/details/austrohungarianr00inaust online] |
|||
* {{cite journal|doi=10.2307/197930|jstor=197930|title=Austria–Hungary, Including Dalmatia and Bosnia. Handbook for Travellers|year=1906|last1=Baedeker|first1=Karl|journal=Bulletin of the American Geographical Society|volume=38|issue=3|pages=208|hdl=2027/mdp.39015004037399|hdl-access=free}} |
|||
* Gooch, G. P. ''Recent Revelations of European Diplomacy'' (1940), pp 103–59 summarizes memoirs of major participants |
|||
* Steed, Henry Wickham. ''The Hapsburg monarchy'' (1919) [https://archive.org/details/hapsburgmonarchy00steeuoft online] detailed contemporary account |
|||
{{refend}} |
|||
=== แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์นิพนธ์ และความทรงจำ === |
|||
{{refbegin|30em}} |
|||
* Boyd, Kelly, ed. ''Encyclopedia of Historians and Historical Writers'' (Rutledge, 1999) 1:60–63, historiography |
|||
* {{cite journal|doi=10.1086/675880|title=The Great War and the Forgotten Realm: The Habsburg Monarchy and the First World War|year=2014|last1=Deak|first1=John|journal=The Journal of Modern History|volume=86|issue=2|pages=336–380|s2cid=143481172}} |
|||
* Körner, Axel. "Beyond Nation States: New Perspectives on the Habsburg Empire." ''European History Quarterly'' 48.3 (2018): 516–533. [https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10054341/3/Korner_EHQ%20open%20access.pdf online] |
|||
* {{cite book|doi=10.2307/j.ctt7zw9vt|title=The Afterlife of Austria–Hungary|year=2013|last1=Kożuchowski|first1=Adam|isbn=978-0-8229-7917-3}} |
|||
* {{cite journal|doi=10.1177/0265691410386424|title=Review Article: Nationalism and all that: Reassessing the Habsburg Monarchy and its legacy|year=2011|last1=Kwan|first1=Jonathan|journal=European History Quarterly|volume=41|pages=88–108|s2cid=143745426|url=https://nottingham-repository.worktribe.com/output/2267107}} |
|||
* Sked, Alan. "Explaining the Habsburg Empire, 1830–90." in Pamela Pilbeam, ed., ''Themes in Modern European History 1830–1890'' (Routledge, 2002) pp. 141–176. |
|||
* Sked, Alan. "Austria–Hungary and the First World War." ''Histoire Politique'' 1 (2014): 16–49. [https://www.cairn.info/revue-histoire-politique-2014-1-page-16.htm online free] historiography |
|||
{{refend}} |
|||
=== แหล่งอ้างอิงในภาษาเยอรมัน === |
|||
{{refbegin|30em}} |
|||
* ''{{lang|de|Geographischer Atlas zur Vaterlandskunde an der österreichischen Mittelschulen}}''. (ed.: Rudolf Rothaug), K. u. k. Hof-Kartographische Anstalt G. Freytag & Berndt, Vienna, 1911. |
* ''{{lang|de|Geographischer Atlas zur Vaterlandskunde an der österreichischen Mittelschulen}}''. (ed.: Rudolf Rothaug), K. u. k. Hof-Kartographische Anstalt G. Freytag & Berndt, Vienna, 1911. |
||
{{refend}} |
|||
{{จบอ้างอิง}} |
|||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:35, 1 มิถุนายน 2565
จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี[a] รู้จักกันในนาม ออสเตรีย-ฮังการี (อังกฤษ: Austria-Hungary) เป็นรัฐราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ และเป็นมหาอำนาจในยุโรปกลาง[b] ที่ดำรงอยู่ระหว่าง ค.ศ. 1867 ถึง ค.ศ. 1918[7][8] จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีถูกสถาปนาขึ้นจากการประนีประนอมระหว่างออสเตรียและฮังการี ใน ค.ศ. 1867 และถูกยุบหลังจากที่จักรวรรดิออสเตรีย–ฮังการีพ่ายแพ้ในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
จักรวรรดินี้ได้สืบทอดมาจากจักรวรรดิออสเตรีย (ค.ศ. 1804-ค.ศ. 1867) โดยมีอาณาเขตพื้นที่เดียวกัน โดยมีต้นกำเนิดจากการเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการี เมื่อปีพ.ศ. 2410 ซึ่งทั้งสองประเทศนี้ถูกปกครองโดยราชวงศ์ฮาพส์บวร์คมาช้านาน โดยเจรจาให้มีการรวมอาณาจักรเป็นหนึ่งเดียว โดยจักรวรรดินี้เป็นอาณาจักรที่มีหลากหลายเชื้อชาติและมีความเจริญรุ่งเรืองขีดสุด ทั้งในด้านการเมือง เศรษฐกิจ และอุตสาหกรรม
ราชวงศ์ฮาพส์บวร์คนั้นได้ปกครองประเทศในฐานะจักรพรรดิแห่งออสเตรีย (Emperor of Austria) และราชอาณาจักรฮังการีในฐานะกษัตริย์แห่งฮังการี (Apostolic King of Hungary) ผู้ทรงเปรียบเสมือนเบื้องขวาแห่งองค์พระผู้เป็นเจ้า นอกจากนั้นยังได้ปกครองทั่วทั้งทางตะวันตกและทางเหนือ รวมทั้งครึ่งหนึ่งของทวีปยุโรปเลยทีเดียว โดยทุกประเทศที่อยู่ภายใต้จักรวรรดินี้ มีรัฐบาลเป็นของตนเอง มิได้มีรัฐบาลและศูนย์กลางทางการเมืองหรือรัฐบาลที่ประเทศเดียว เมืองหลวงของจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีนั้น มีอยู่ 2 เมืองด้วยกันคือ กรุงเวียนนา ที่ประเทศออสเตรีย และกรุงบูดาเปสต์ที่ประเทศฮังการี จักรวรรดินี้มีพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับสองรองจากจักรวรรดิรัสเซีย และเป็นอาณาจักรที่มีประชากรหนาแน่นเป็นอันดับ 3 รองจากจักรวรรดิรัสเซียและจักรวรรดิเยอรมัน ซึ่งปัจจุบันนี้ พื้นที่ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดินั้นมีประชากรรวมทั้งหมดถึง 73 ล้านคน
ชื่อและศัพทบัญญัติ
ชื่ออย่างเป็นทางการของราชาธิปไตยออสเตรีย–ฮังการีในภาษาเยอรมัน (Österreichisch-Ungarische Monarchie) และในภาษาฮังการี (Osztrák–Magyar Monarchia) ล้วนแปลได้ว่า ราชาธิปไตยออสเตรีย-ฮังการี[9] ถึงแม้ว่าชื่อที่นิยมใช้ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศจะใช้คำว่า ออสเตรีย–ฮังการี ก็ตาม (เยอรมัน: Österreich-Ungarn; ฮังการี: Ausztria-Magyarország) ออสเตรียเองก็ยังได้ใช้คำว่า คา. อู. คา. โมนาร์ชี (k. u. k. Monarchie)[10] (ความหมายเต็มในภาษาเยอรมัน: Kaiserliche und königliche Monarchie Österreich-Ungarn; ฮังการี: Császári és Királyi Osztrák–Magyar Monarchia)[11] และ ราชาธิปไตยโดเนา (เยอรมัน: Donaumonarchie; ฮังการี: Dunai Monarchia) หรือ ราชาธิปไตยคู่ (เยอรมัน: Doppel-Monarchie; ฮังการี: Dual-Monarchia) และ นกอินทรีสองหัว (เยอรมัน: Der Doppel-Adler; ฮังการี: Kétsas) แต่คำเหล่านี้ก็ไม่ได้แพร่หลายทั้งในฮังการีและที่อื่นมากนัก
โดยชื่ออย่างเต็มในการบริหารภายในของราชาธิปไตยคือ เหล่าราชอาณาจักรและดินแดนอันมีผู้แทนในราชสภาและดินแดนแห่งมงกุฎฮังการีอันศักดิ์สิทธิ์แห่งนักบุญอิชต์วาน
- เยอรมัน: Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder und die Länder der Heiligen Ungarischen Stephanskrone
- ฮังการี: A Birodalmi Tanácsban képviselt királyságok és országok és a Magyar Szent Korona országai
นับตั้งแต่ ค.ศ. 1867 เป็นต้นไป ชื่อย่อของหน่วยงานทางการของออสเตรีย–ฮังการีก็ได้สะท้อนถึงภาระหน้าที่และความรับผิดชอบของหน่วยงานต่าง ๆ ดังนี้:
- คา. อู. คา (k. u. k.; kaiserlich und königlich หรือ จักรวรรดิและราชอาณาจักร) เป็นคำนิยามสำหรับหน่วยงานต่าง ๆ ในทั้งสองส่วนของราชาธิปไตย เช่น คา. อู. คา. ครีคส์มารีเนอ (k.u.k. Kriegsmarine; ทัพเรือศึกจักรวรรดิและราชอาณาจักร) และ คา. อู. คา. อาร์เม (k.u.k. Armee; กองทัพจักรวรรดิและราชอาณาจักร) ภายในช่วงสงคราม กองทัพออสเตรีย–ฮังการีได้เปลี่ยนคำนิยามจาก คา. คา. เป็น คา. อู. คา. ซึ่งเป็นการเปลี่ยนคำนิยามตามคำร้องขอของรัฐบาลฮังการีใน ค.ศ. 1889
- คา. คา. (K. k.; kaiserlich-königlich) หรือ จักรวรรดิ–ราชอาณาจักร เป็นคำศัพท์สำหรับหน่วยงานที่อยู่ภายในดินแดนซิสไลทาเนีย (ออสเตรีย) ส่วนคำว่า "ราชอาณาจักร" ที่อยู่ในคำนิยามอาจหมายถึงราชบัลลังก์โบฮีเมีย
- คา. อู. (K. u.; königlich-ungarisch) หรือ แอ็ม. กา. (M. k.; Magyar királyi) ("ฮังการีหลวง") หมายถึงดินแดนทรานไลทาเนีย หรือ ดินแดนแห่งพระมงกุฎฮังการี ในขณะที่หน่วยงานอิสระที่อยู่ภายในราชอาณาจักรโครเอเชียและสลาวอเนีย ก็ได้ใช้คำว่า เก (ย่อมาจาก kraljevski; ราชอาณาจักร) ตามข้อตกลงโครเอเชีย–ฮังการี ภาษาโครเอเชียถือเป็นภาษาราชการเพียงภาษาเดียวภายในโครเอเชียและสลาวอเนีย และหน่วยงานเหล่านั้นก็ใช้ภาษาโครเอเชีย "เพียงภาษาเดียวเท่านั้น"
ใน ค.ศ. 1868 หลังจากที่จักรพรรดิฟรันทซ์ โยเซ็ฟที่ 1 ทรงตัดสินพระทัยแล้ว ราชาธิปไตยก็ได้ใช้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า ราชาธิปไตยออสเตรีย–ฮังการี (เยอรมัน: Österreichisch-Ungarische Monarchie/Reich; ฮังการี: Osztrák–Magyar Monarchia/Birodalom) หากมีการใช้คำในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ชื่อของออสเตรีย–ฮังการีมักจะใช้คำในรูปแบบโดยย่อว่า ราชาธิปไตยคู่ หรือเรียกโดยอย่างง่ายว่า ออสเตรีย[12]
การก่อตั้งจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี
การเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการี ค.ศ. 1867 (หรือที่เรียกกันว่า เอาส์ไกลช์ [Ausgleich] ในภาษาเยอรมัน และกลีดแยเซช์ [Kiegyezés] ในภาษาฮังการี) อันเป็นจุดเริ่มต้นของโครงสร้างแบบควบคู่ของจักรวรรดิออสเตรีย–ฮังการี ภายในพื้นที่อันดั้งเดิมของจักรวรรดิออสเตรีย (ค.ศ. 1804–1867) ซึ่งได้ถือกำเนิดขึ้นอันเนื่องมาจากการที่ออสเตรียเริ่มเสื่อมถอยทั้งทางกำลังทหารและทางอำนาจ ซึ่งเกิดขึ้นบนคาบสมุทรอิตาลี (อันเป็นผลมาจากสงครามประกาศอิสรภาพอิตาลีครั้งที่สอง ใน ค.ศ. 1859) และรัฐต่าง ๆ ของอดีตสมาพันธรัฐเยอรมันเดิม ถูกแทนที่ด้วยสมาพันธรัฐเยอรมันเหนือภายใต้การนำของปรัสเซีย ซึ่งเป็นมหาอำนาจของรัฐผู้พูดภาษาเยอรมัน หลังสงครามออสเตรีย-ปรัสเซียสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1866 ซึ่งทำให้จักรวรรดิออสเตรียถูกทอดทิ้งให้อยู่นอกรัฐสมาพันธ์[13] การประนีประนอมได้รับการรื้อฟื้นขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่ง[14] ซึ่งรวมไปถึงการฟื้นฟูอำนาจอธิปไตยอย่างสมบูรณ์ของราชอาณาจักรฮังการี ซึ่งได้สูญเสียไปหลังจากที่พ่ายแพ้ในการปฏิวัติฮังการี ค.ศ. 1848
ปัจจัยอื่น ๆ ในการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างตามรัฐธรรมนูญยังคงดำเนินต่อไป ในขณะที่ฮังการีไม่พอใจที่ตนเองถูกปกครองโดยตรงจากกรุงเวียนนา และความตระหนักรู้ด้านชนชาติ (หรือชาติพันธุ์) อื่น ๆ ของจักรวรรดิออสเตรียที่เพิ่มมากขึ้น การที่ฮังการีไม่พอใจจักรวรรดิออสเตรียนั้น ส่วนหนึ่งเกิดมาจากการที่ออสเตรียปราบปรามการจลาจลฮังการีในการปฏิวัติเสรีนิยมของฮังการี ใน ค.ศ. 1848 ซึ่งมีจักรวรรดิรัสเซียเข้ามาสนับสนุนอีกแรง อย่างไรก็ตาม ความไม่พอใจต่อการปกครองของออสเตรียในฮังการี มีมากขึ้นเป็นเวลาหลายปี และอาจมีสาเหตุอื่น ๆ อีกเป็นจำนวนมาก
ในปลายคริสต์ทษวรรษที่ 1850 มีชาวฮังการีจำนวนมากซึ่งเคยให้การสนับสนุนฝ่ายต่อต้านจักรวรรดิออสเตรียในการปฏิวัติ ค.ศ. 1848–1849 คิดที่จะให้การยอมรับราชาธิปไตยฮาพส์บวร์คด้วยความเต็มใจ โดยที่พวกเขาโต้แย้งว่า ฮังการีมีสิทธิ์ที่จะได้รับเอกราชจากภายในอย่างสมบูรณ์ ภายใต้การรับรองในทางทฤษฎี ค.ศ. 1713 กิจการด้านการต่างประเทศและการป้องกันประเทศ "ถือเป็นเรื่องที่ดูเหมือนกัน" ทั้งในออสเตรียและฮังการี[15]
ภายหลังจากที่ออสเตรียพ่ายแพ้ที่เคอนิชเกรทซ์ รัฐบาลก็ได้ตระหนักว่าควรที่จะปรองดองกับฮังการี เพื่อทำการรื้อฟื้นสถานะการเป็นมหาอำนาจ เคานต์ฟรีดริช แฟร์ดีนันท์ ฟ็อน บ็อยสท์ รัฐมนตรีว่าการต่างประเทศคนใหม่ต้องการสรุปการเจรจากับฮังการีซึ่งยังทำอะไรไม่ได้มากนัก เพื่อรักษาอำนาจราชาธิปไตย ในวันที่ 20 มีนาคม ค.ศ. 1867 จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซ็ฟ ทรงเริ่มการเจรจากับขุนนางฮังการีซึ่งนำโดยแฟแร็นซ์ แดอาค รัฐสภาฮังการีซึ่งถูกจัดตั้งขึ้นมาใหม่ที่แป็ชต์ได้เริ่มทำการเจรจาเกี่ยวกับกฎหมายใหม่ เพื่อให้มีการอนุมัติกฎหมายในวันที่ 30 มีนาคม อย่างไรก็ตาม ผู้นำของฮังการีก็ให้การยอมรับพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของจักรพรรดิในฐานะพระมหากษัตริย์แห่งฮังการี ในวันที่ 8 มิถุนายน เนื่องจากในการออกกฎหมายนั้นต้องมีความจำเป็นที่จะต้องทำในดินแดนแห่งมงกุฎฮังการีอันศักดิ์สิทธิ์[15] ในวันที่ 28 กรกฎาคม จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซ็ฟ ในฐานะพระมหากษัตริย์แห่งฮังการีซึ่งเป็นพระอิสริยยศใหม่ของพระองค์ ก็ทรงอนุมัติและประกาศใช้กฎหมายใหม่ ซึ่งถือเป็นจุดกำเนิดของราชาธิปไตยคู่อย่างเป็นทางการ
การเมืองการปกครอง
ภาพรวม
การประนีประนอมได้เปลี่ยนอาณาจักรฮาพส์บวร์ค ให้กลายเป็นสหภาพที่มีองค์การร่วมกัน ระหว่างจักรวรรดิออสเตรีย ("เหล่าราชอาณาจักรและดินแดนอันมีผู้แทนในราชสภา" หรือ ซิสไลทาเนีย)[6] ในพื้นที่ฟากตะวันตกและฟากเหนือ และราชอาณาจักรฮังการี ("ดินแดนแห่งราชบัลลังก์นักบุญอิชต์วาน" หรือ ทรานไลทาเนีย)[6] ในพื้นที่ฟากตะวันออก ดินแดนทั้งสองมีพระมหากษัตริย์เป็นพระองค์เดียวกัน[16] โดยที่พื้นที่ฟากตะวันตกและฟากเหนือถูกปกครองโดยจักรพรรดิออสเตรีย ในขณะที่ฟากตะวันออกถูกปกครองโดยพระมหากษัตริย์ฮังการี[6][16] ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและการป้องกันประเทศได้รับการบริหารอย่างร่วมกัน และทั้งสองประเทศก็ได้ทำการจัดตั้งสหภาพศุลกากรขึ้น[17] โดยที่หน้าที่ของรัฐอื่น ๆ ในราชาธิปไตยคู่ทั้งหมดจะต้องได้รับการบริหารแบบแยกกันไป โดยภายในพื้นที่แต่ละรัฐของรัฐทั้งสอง
บริหาร
สภาคณะรัฐมนตรีของจักรวรรดิเป็นตัวควบคุมรัฐสภาทั้งหมด ซึ่งประกอบด้วย 3 รัฐมนตรีที่มีส่วนร่วมในการควบคุมด้วย คือรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีผู้ส่วนร่วมคนอื่น ๆ อีก เช่นอาร์คดยุคและอาร์ชดัชเชส รวมทั้งพระราชวงศ์อิมพีเรียลบางพระองค์อีกด้วย โดยคณะผู้แทนจากออสเตรีย 1 คน และจากฮังการีอีก 1 คนจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายของสภาสามัญของคณะรัฐมนตรีหรือการจัดการทรัพย์สินแผ่นดิน โดยให้ 2 รัฐบาลเป็นตัวกำหนดและควบคุมการบริหารและการจัดการทรัพย์สินแผ่นดิน อย่างไรก็ตาม ในขั้นตอนสุดท้ายของการประชุมทุกครั้ง คณะรัฐมนตรีจะต้องยื่นถวายฎีกาต่อจักรพรรดิ ซึ่งพระองค์ทรงเป็นผู้ตัดสินความทั้งหมด
หน้าที่รับผิดชอบระหว่างคณะรัฐมนตรีฝ่ายหนึ่งกับคณะรัฐมนตรีอีกฝ่ายหนึ่ง ได้สร้างความไม่ลงรอยกันและไร้ประสิทธิภาพในการบริหารงาน การบริหารกองทัพบกนั้นได้อยู่ในภาวะลำบาก เป็นกองทัพที่ไร้ประสิทธิภาพ ถึงแม้ว่ารัฐสภากลางได้กำหนดทิศทางการบริหารงานของกองทัพบก และกระทรวงกลาโหมแล้ว แต่รัฐบาลออสเตรียและรัฐบาลฮังการีจะมีการกำหนดกฎหมายบังคับ การเกณฑ์ทหาร การจัดหาและการย้ายทหารไปออกรบ และกฎหมายบังคับเฉพาะเมือง ที่ไม่ใช่ทหารเกณฑ์แต่เป็นสมาชิกของกองทัพบก โดยบางส่วนให้กระแสว่า แต่ละรัฐบาลควรจะเข้มแข็ง ควรเข้มงวดต่อการบริหารตัวเองมากกว่านี้ แทนที่จะไปใส่ใจรับผิดชอบรัฐสภาสามัญ
ความสัมพันธ์ทางการเมืองในครึ่งศตวรรษแรก หลังปี พ.ศ. 2410 นั้น มีการขัดแย้งในเรื่องของการจัดการพิกัดอัตราภาษีศุลกากรหรือค่าธรรมเนียมภายนอก และการจัดการทางการเงินของคณะรัฐบาล ภายใต้ข้อกำหนดของการเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการี รวมไปถึงข้อตกลงที่มีการเจรจาทุก ๆ 10 ปี โดยกำหนดสิ่งที่ต้องทำในคณะรัฐบาลต่าง ๆ โดยมีการออมเงินเพื่อให้ความสับสนอลหม่านทางการเมืองได้คืนสู่สภาพกลับมาเป็นเหมือนเดิม การโต้เถียงระหว่างรัฐบาลในจักรวรรดิในช่วงปี ค.ศ. 1900 ซึ่งทำให้ยืดระยะเวลาวิกฤติการเมืองการปกครองไปอีก ซึ่งมีความขัดแย้งกันในรัฐบาลรวมทั้งหน่วยรบและกองทัพของฮังการีเป็นตัวนำ ซึ่งเป็นการเพิ่มขยายอำนาจทางทหารของฮังการี เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2449 โดยมีนักชาตินิยมฮังการีมีส่วนเกี่ยวข้อง อย่างไรก็ตาม การกลับสู่สภาวะปกติในจักรวรรดิก็เป็นได้แค่เพียงชั่วคราว แต่ก็ได้จัดการให้กลับมาสู่สภาวะปกติเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2450 และในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2460 ได้วางรากฐานใหม่และสถานะใหม่ของจักรวรรดิใหม่ แต่ด้วยเวลาเพียงน้อยนิดเท่านั้น จักรวรรดิก็นำไปสู่กาลอวสาน...
นิติบัญญัติ
ออสเตรียและฮังการีต่างมีรัฐสภาเป็นของตนเอง และมีนายกรัฐมนตรีเป็นของตนเอง แต่รัฐสภาทั้งหมดอยู่ภายใต้อำนาจของจักรพรรดิหรือสมเด็จพระราชาธิบดีแต่เพียงพระองค์เดียว ด้วยอำนาจเบ็ดเสร็จและสภาของสำนักอิมพีเรียลนั้น มีหน้าที่เกี่ยวกับกองทัพราชนาวี การต่างประเทศ และสหภาพต่างในจักรวรรดิ เป็นต้น
ตุลาการ
นโยบายต่างประเทศ
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
เมื่อการเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการีเพื่อรวมอาณาจักรเป็นหนึ่งเดียวเมื่อปี พ.ศ. 2410 นั้น ทำให้ฮังการีได้ขาดสมดุลทางเสรีภาพและเกิดการหยิ่งทะนงในนักชาตินิยมแม็กยาร์ โดยมีชาวสลาฟเป็นแรงสนับสนุนอันเนื่องมาจากความเมตตาสงสารของสลาฟในตัวฮังการี ซึ่งช่วยกันพยายามที่จะปฏิรูประบอบประชาธิปไตย หลังจากทำการข้อตกลงเมื่อปี พ.ศ. 2410 แล้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศได้หารือกับนายกรัฐมนตรีของฮังการี ซึ่งหลังจากได้รับการข่มขู่การยึดอำนาจของกลุ่มแพน สลาฟ ซึ่งรัสเซียได้เข้าใจถึงสถานการณ์นี้ เพราะรัสเซียก็ได้รับการข่มขู่เช่นกัน รัสเซียจึงยื่นมือเข้าช่วยเหลือ โดยร่วมหารือกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศและเค้านท์กิวล่า แอนดราสซี จูเนียร์ ผู้แทนและบุตรชายของนายกรัฐมนตรีฮังการี
ในช่วงปี ค.ศ. 1860 ความทะเยอะทะยานของออสเตรีย รวมทั้งอิตาลีและเยอรมนีทางต่างประเทศได้ถูกปิดกั้น โดยชาติมหาอำนาจอื่น ๆ มีแต่ประเทศในแถบบัลข่านเท่านั้นที่ได้ขยายตัวทางด้านการต่างประเทศ จักรวรรดิได้นำการเจริญสัมพันธไมตรีทางด้านการทูตแบบใหม่มาใช้ โดยเริ่มแรกใช้โดยเค้านท์แอนดราสซี ซึ่งตอนนั้นได้เจริญสัมพันธไมตรีกับเขตพื้นที่บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาซึ่งชาวสลาฟในเขตนั้นเห็นว่ายังมีบางส่วนที่ยังเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิออตโตมันอยู่ ซึ่งอาจนำไปสู่วิกฤติการณ์หลายอย่าง รวมทั้งการลอบปลงพระชนม์ที่เมืองซาราเยโว เมื่อปี พ.ศ. 2457 อีกด้วย
ในกรณีที่อยู่ภายใต้วิกฤติการณ์บัลข่านหรือสงครามรัสเซีย-ตุรกี ออสเตรีย-ฮังการีได้อาศัยช่วงสงครามนี้เข้ายึดครองบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาได้ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2421 หลังจากมีการอนุมัติในสนธิสัญญาเบอร์ลิน ซึ่งทำให้ความสนใจในรัสเซียของบัลข่านมีความกระเตื้องตัวขึ้น โดยเกี่ยวข้องกับเยอรมนีในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2422 จักรวรรดิได้ผนวกบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2451 และได้เข้าควบคุมกระทรวงการคลังของบอสเนียมากกว่าการจัดการบริหารรัฐบาลแผ่นดิน โดยกำหนดให้บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา รวมทั้งโครเอเชียเป็นส่วนที่ 3 ของจักรวรรดิ และให้ชาวสลาฟเป็นส่วนหนึ่งของโครเอเชีย
กองทัพ
กองทัพออสเตรีย-ฮังการีอยู่ภายใต้พระมหากษัตริย์หรือจักรพรรดิเป็นองค์จอมทัพ
กองทัพบก
กองทัพบกของจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีประกอบด้วยคนหลายเชื้อชาติในจักรวรรดิ ทำให้เกิดความยากลำบากด้านการสื่อสารทางภาษาและวัฒนธรรมที่แตกต่างหลากหลาย อีกทั้งขวัญกำลังใจของกองทัพยังถือว่าอยู่ในระดับต่ำ ทหารบกถือได้ว่าอ่อนแอไร้สรรมถภาพมาก แล้วยังมีความอ่อนแอในการคลังอาวุธกระสุนปืนใหญ่ ในสงครามก็แทบจะใช้หมดไปในปี 1914 ต่อจากนั้นก็ขาดแคลนอย่างรุนแรง
กองทัพอากาศ
กองทัพอากาศออสเตรีย-ฮังการีมีเครื่องบินเยอรมันรุ่นอบาสทรอน-เอ3 เป็นส่วนใหญ่ กองทัพอากาศของจักรวรรดิออสเตรียนั้นประสบ ปัญหาการขาดแคลนเครื่องบินรบและประสบความล้มเหลวในการรบ เช่น การป้องกันแคว้นกาลิเซียจากกรมอากาศยานจักรวรรดิรัสเซีย หรือการรบที่แนวรบบูซิลอฟ จนต้องพึ่งกรมอากาศยานหลวงเยอรมันในการรบ
กองทัพเรือ
กองกำลังกึ่งทหาร
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
เศรษฐกิจ
สภาพเศรษฐกิจในจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีได้มีการเปลี่ยนแปลงตามการปกครอง ด้วยการที่มีระบอบการปกครองแบบพระมหากษัตริย์ควบคู่ (Dual Monarchy) ทางด้านเทคโนโลยีนั้นได้ขยายตัวทางด้านอุตสาหกรรมและการเปลี่ยนแปลงสภาพของเมืองต่าง ๆ ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมทางด้านการผลิตนั้นได้เติบโต และสามารถส่งออกไปต่างประเทศได้ในช่วงเวลา 50 ปีของการริเริ่มยุคกลางของการผลิตอุตสาหกรรม โดยในช่วงแรกนั้น ระบบเศรษฐกิจได้เจริญเติบโตเฉพาะในกรุงเวียนนา พื้นที่เขตอัลไพน์ และโบฮีเมีย แต่ต่อมา เมื่อถึงปลายศตวรรษที่ 19 ระบบเศรษฐกิจได้เจริญเติบโตในเขตพื้นที่ฮังการีตอนกลางและเขตพื้นที่คาร์พาเธียน ดังนั้น ระบบเศรษฐกิจได้พัฒนาขึ้นในเขตจักรวรรดิในระยะเริ่มต้น โดยระบบเศรษฐกิจในจักรวรรดิฝั่งตะวันตกจะพัฒนาได้ดีและมากกว่าระบบเศรษฐกิจในฝั่งตะวันออก เมื่อแรกเริ่มศตวรรษที่ 20 จักรวรรดิหลายจักรวรรดิส่วนใหญ่ได้ริเริ่มพัฒนาระบบเศรษฐกิจและเทคโนโลยีต้อนรับศตวรรษใหม่ มาตรวัดรายรับและผลผลิตของประเทศ (GNP) เจริญเติบโตร้อยละ 1.45% ต่อปีตั้งแต่ปี พ.ศ. 2413 ถึงพ.ศ. 2456 ซึ่งการเจริญเติบโตของรายรับและผลผลิตของจักรวรรดินี้ สามารถนำไปเปรียบเทียบกับระบบเศรษฐกิจชาติอื่น ๆ ได้ เช่น อังกฤษ (1.00%), ฝรั่งเศส (1.06%), และเยอรมนี (1.51%) เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ระบบเศรษฐกิจของจักรวรรดิยังมีความล้าหลังกว่าชาติอื่น ๆ อยู่บ้าง เช่น อังกฤษมีรายรับและผลผลิตของประเทศเกือบ 3 เท่า ซึ่งมากกว่าจักรวรรดิถึงแม้ว่ามาตรวัดจะน้อยกว่า ในขณะเดียวกันที่เยอรมนี ได้มีรายรับและผลผลิตของประเทศ 2 เท่าซึ่งมากกว่าออสเตรีย-ฮังการีด้วยซ้ำ ทั้งในด้าน GNP และมาตรวัดรายรับและผลผลิตของประเทศ ถึงแม้ว่าทุกประเทศนั้นจะมียอดพัฒนาระบบเศรษฐกิจไม่เหมือนกัน
-
ภาพวาดตลาดที่กรุงเวียนนา
-
ย่านการค้าในกรุงเวียนนา
โครงสร้างพื้นฐาน
การคมนาคม และ โทรคมนาคม
คมนาคม
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ระบบคมนาคมทางรถไฟนั้น ได้ขยายอย่างรวดเร็ว โดยแรกเริ่มนั้น มีการสร้างทางรถไฟโดยเริ่มจากกรุงเวียนนาเมื่อปี พ.ศ. 2384 สมัยที่ออสเตรีย-ฮังการี ยังเป็นจักรวรรดิออสเตรียอยู่ ตรงจุดนั้นเองที่รัฐบาลได้ริเริ่มใช้ทางรถไฟเพื่อใช้ในด้านทหารและกองทัพบก โดยลงทุนเพื่อโครงสร้างทางทหารทั้งหมดให้ทางรถไฟเชื่อมต่อในเมืองต่าง ๆ เช่น เมืองโพสโซนี (ปัจจุบันคือเมืองบราติสลาวา เมืองหลวงของประเทศสโลวาเกีย), กรุงบูดาเปสต์ของฮังการี, กรุงปรากของโบฮีเมีย (ปัจจุบันคือสาธารณรัฐเช็ก), เมืองคราโคว์ (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศโปแลนด์), เมืองกราซของออสเตรีย, เมืองไลบาช (ปัจจุบันคือเมืองลูบลิยานา เมืองหลวงของประเทศสโลวีเนีย) และเมืองเวนิสของประเทศอิตาลี โดยเมื่อปี พ.ศ. 2397 จักรวรรดิได้มีรางรถไฟเกือบ 2000 กิโลกรัม ประมาณ 60% ถึง 70% ของรัฐเลยทีเดียว โดยรัฐบาลเริ่มทำการซื้อรางรถไฟส่วนใหญ่เพื่อใช้ส่วนตัวสำหรับนักลงทุน และการกระทำโดยฉับพลันของการใช้เงินมากเกินไปโดยใช้ผลประโยชน์จากการปฏิวัติพ.ศ. 2391 และสงครามไครเมีย ซึ่งออสเตรีย-ฮังการีไม่ได้มีส่วนกี่ยวข้องในสงครามนี้เลยแม้แต่น้อย โดยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2397 ถึง พ.ศ. 2422 มีดำเนินการ จัดการโครงสร้างการคมนาคมทางรถไฟเกือบทั้งหมด โดยพื้นที่ของจักรวรรดิในส่วนซิสเลอธาเนียได้รับรางรถไฟถึง 7,952 กิโลกรัม ส่วนฮังการีได้รับรางรถไฟ 5,839 กิโลกรัม ขณะที่พื้นที่อื่น ๆ ได้เข้าร่วมเชื่อมต่อการคมนาคมทางรถไฟ ดังนั้นระบบเศรษฐกิจด้านการคมนาคมรถไฟจึงเจริญเติบโตและขยายตัวอย่างรวดเร็ว
หลังจากปี พ.ศ. 2422 รัฐบาลกลางของออสเตรีย-ฮังการีได้โอนการคมนาคมรถไฟมาเป็นของรัฐ เนื่องจากอัตราการพัฒนาระบบเศรษฐกิจได้เริ่มอยู่ในภาวะซบเซา และเฉื่อยชาลงในช่วงปี ค.ศ. 1870 โดยระหว่างปี พ.ศ. 2422 ถึง พ.ศ. 2443 ระยะทางของรางรถไฟทั้งหมดทั้งในพื้นที่ซิสเลอธาเนียและฮังการีทั้งหมดมากกว่า 25,000 กิโลเมตร รัฐบาลจึงได้มีการเชื่อมต่อรางรถไฟไปยังนอกเขตจักรวรรดิเพื่อความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ โดยมีองค์การคมนาคมขนส่งทางรถไฟออสเตรีย (Imperial Austrian State Railways) เป็นบริษัทเดียวในการจัดการคมนาคมทางรถไฟทั้งหมดในจักรวรรดิ
โทรคมนาคม
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
วิทยาศาสตร์ และ เทคโนโลยี
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
การศึกษา
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
สาธารณสุข
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ประชากรศาสตร์
ความสัมพันธ์ทางเชื้อชาติ
ภาษาเยอรมัน: 24% |
ภาษาฮังการี: 20% ภาษาเช็ก: 13% |
ภาษาโปแลนด์: 10% ภาษารูเทเนียน: 8% |
ภาษาโรมาเนีย: 6% ภาษาโครเอเชีย: 5% |
ภาษาสโลวักและเซิร์บ: 4% |
ภาษาสโลวีเนียและอิตาลี: 3% |
มีความขัดแย้งเรื่องภาษาและเชื้อชาติหลังจากทุกอย่างได้ขึ้นอยู่การตัดสินใจว่า จะให้ภาษาไหนเป็นภาษาราชการ หรือ landesüblich ชาวเยอรมันที่ยึดถือระบบราชการเดิม หรือที่เป็นกลุ่มคนที่ร่ำรวยกว่าคนอื่น ชาวเยอรมันพวกนี้ต้องการที่จะให้ภาษาเยอรมันเป็นภาษาราชการและใช้กันทั่วทั้งจักรวรรดิ ขณะที่ภาษาอิตาลีได้รับการพิจารณาว่าเป็นภาษาวัฒนธรรม (Kultursprache) โดยชาวเยอรมันที่ยินยอมให้ความทัดเทียมทางภาษา แต่อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่า จะให้ความทัดเทียมแก่ภาษาสลาฟให้ทัดเทียมภาษาเยอรมัน อีกด้านหนึ่งเห็นว่าควรจะให้ความทัดเทียมกันทุกภาษาในจักรวรรดิ
แต่อย่างไรก็ตาม หลายปีที่ผ่านมาได้เห็นถึง การปลดปล่อยให้เป็นอิสระจากข้อบังคับทางภาษาทุกภาษา ทั่วทุกพื้นที่ในจักรวรรดิ ตามกฎหมายที่บัญญัติไว้ ฉบับ พ.ศ. 2410 ว่าภาษาโครเอเชียได้รับความทัดเทียม ซึ่งจนกระทั่งเดี๋ยวนี้ เช่นเดียวกับภาษาอิตาลีซึ่งได้เป็นภาษารองของดาลมาเทีย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2425 ได้มีเสียงข้างมากจากชาวสโลวีเนีย ในคาร์นิโอล่า และในเมืองลูบลิยานา (ซึ่งปัจจุบันเป็นเมืองหลวงของประเทศสโลวีเนีย) ได้เสนอภาษาสโลวีเนียเป็นภาษาที่มีความสำคัญมากที่สุดในจักรวรรดิ แทนที่ภาษาเยอรมัน ส่วนภาษาโปแลนด์ได้ถูกนำเสนอให้แทนที่ภาษาเยอรมันเมื่อปี พ.ศ. 2412 และให้เป็นภาษาราชการของกาลิเซีย โดยชาวกาลิเซียหรือชาวโปแลนด์ได้ปฏิเสธการพิจารณาภาษายูเครนที่ถูกเสนอโดยชนกลุ่มน้อยชาวยูเครน ดังนั้นภาษายูเครนจูงไม่ได้รับการยินยอมให้เป็นภาษาราชการ
ส่วนภาษาเช็กที่มีการถกเถียงกันให้เป็นภาษาราชการนั้นไม่ได้มีการเรียกร้องหรือประท้วงกันในโบฮีเมียและโมราเวีย ซึ่งชาวเช็คต้องการที่จะก่อตั้งภาษาของเขาให้เป็นภาษาราชการไม่ว่าจะเป็นเขตแดนอาณาจักรที่ประชากรใช้ภาษาเยอรมันเป็นภาษาราชการ และมีการเรียกร้องให้ภาษาเยอรมันให้เป็นภาษาราชการเช่นกันในเมืองปราก นครหลวงของโบฮีเมีย (ซึ่งปัจจุบันเป็นเมืองหลวงของสาธารณรัฐเช็ก) เมืองพิสเซน และเมืองบรุนน์ ในที่สุด ภาษาเยอรมันก็มีการนำมาเป็นส่วนหนึ่งของส่วนพื้นที่ของเช็กเมื่อปี พ.ศ. 2425 หลังจากการลงประชามติในมหาวิทยาลัยชาร์ลส์ (Charles University in Prague)
ขณะเดียวกันนั้นชาวแม็กยาร์หรือฮังการีได้เผชิญหน้ากับผู้ประท้วงหรือเรียกร้องของชาวโรมาเนียในแถบทรานซิลเวเนีย และเมืองบานัท (ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศสโลวาเกีย) นอกจากนี้ยังมีการชุมนุมเรียกร้องเรื่องภาษาราชการอีกของชาวโครเอเชียและชาวเซิร์บ ในแถบโครเอเชีย และดาลมาเทีย (ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศโครเอเชีย) นอกจากนี้ยังมีการชุมนุมประท้วงเรื่องการให้ความสำคัญของภาษาของตนในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา และจังหวัดวอยโวดีนา (ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศเซอร์เบีย) โดยต่อมา ชาวโรมาเนียและชาวเซิร์บได้ก่อตั้งกลุ่มชาตินิยม ในนามของรัฐโรมาเนียและเซอร์เบีย (พ.ศ. 2402 - พ.ศ. 2421) ถึงแม้ว่า ผู้นำฮังการีจะแสดงความไม่พออกพอใจมากกว่าตอนที่มีการเจรจาแบ่งปันอำนาจและแยกรัฐบาลและรัฐสภากับออสเตรียเมื่อปี พ.ศ. 2410 พวกเขาได้ยอมรับขอบเขตอิสรภาพในการก่อตั้งราชอาณาจักรโครเอเชียเมื่อปี พ.ศ. 2411 ก่อนที่จะถูกผนวกรวมเข้ากับจักรวรรดิในเวลาต่อมา ซึ่งอาจพ่วงไปถึงเศรษฐกิจและการบริหารทางทหารของฮังการีที่เข้ามามีบทบาทในโครเอเชีย
ภาษาเป็นสิ่งที่นำมาถกเถียงในวาระการประชุมสภาอยู่บ่อยครั้ง โดยทุกรัฐสภาจะต้องพบกับความยากลำบากในการแบ่งแยกภาษาต่าง ๆ ในโครงสร้างของการเมือง โดยมีเสียงส่วนน้อยเห็นว่าควรจะแยกการศึกษาภาษาของตนเอง และให้การศึกษาแก่ 2 ภาษาหลักในจักรวรรดิ คือ ภาษาเยอรมันและภาษาฮังการี โดยการถกเถียงอภิปรายไม่ไว้วางใจเรื่องภาษาในจักรวรรดินั้น มีการประชุมรัฐสภากลางที่มีการกล่าวขานมากที่สุดคือ การประชุมประกาศพระราชบัญญัติ กฤษฎีกาฉบับวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2440 โดยนายกรัฐมนตรีของออสเตรีย คาซิเมียร์ เฟลิกซ์ กราฟ บาเดอนี ได้ให้ความเสมอภาคแก่ภาษาเช็กให้มีความสำคัญเท่ากับภาษาเยอรมันในรัฐสภาของโบฮีเมีย และให้มีการศึกษาภาษาเยอรมันเป็นภาษาหลักในโบฮีเมียอแกด้วย ทั้งนี้มีพวกอนุรักษ์ชาตินิยมเยอรมันได้ปลุกปั่นให้มีการพูดภาษาเยอรมันเท่านั้นในจักรวรรดิ เป็นเหตุให้เฟลิกซ์ บาเดอนี ถูกปลดออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี
ตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2450 โรงเรียนต่าง ๆ ในพื้นที่เขตสโลวักที่อยู่ในเขตของราชอาณาจักรฮังการี ซึ่งประชากรโดยประมาณ 2 ล้านคนได้ศึกษาภาษาฮังการีเพียงภาษาเดียว โดยสั่งห้ามทำสื่อที่เป็นภาษาสโลวัก และได้ทำลายหนังสือหรือหนังสือพิมพ์ที่ป็นภาษาสโลวักอีกด้วย โดยการกระทำนี้ได้มีการวิพากย์วิจารณ์เรื่องการไม่ให้ความเสมอภาคทางภาษา นำโดยบียอร์สเตียร์เน มาร์ตินุส บียอร์สัน นักเขียนชื่อดังชาวนอร์เวย์ ที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรม นอกจากนี้ยังมีมิช่า เกล็นนี่ ผู้สื่อข่าวชาวอังกฤษได้วิพากย์วิจารณ์ถึงการเอารัดเอาเปรียบทางภาษาของออสเตรียที่กระทำต่อเช็ก
จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟนั้น ในช่วงเวลาที่พระองค์ครองราชย์ พระองค์ทรงปกครองอาณาจักรที่มีหลายเชื้อชาติ หลายภาษา โดยพระองค์ทรงอักษรและทรงพูดภาษาอังกฤษ ภาษาเยอรมัน ภาษาฮังการี ภาษาเช็ก ภาษาโปแลนด์ รวมทั้งภาษาอิตาลี และภาษาอื่น ๆ อีกมากมาย ดังนั้นถือเป็นความยากลำบากอย่างหนึ่งของพระราชวงศ์ออสเตรียที่จะต้องศึกษาภาษาทุกภาษาที่มีอยู่ในจักรวรรดิ รวมทั้งภาษาอังกฤษด้วย
ภาษาต่าง ๆ ที่ใช้กันในจักรวรรดิ
ภาษา | จำนวน | ร้อยละ |
---|---|---|
เยอรมัน | 12,006,521 | 23.36 |
ฮังการี | 10,056,315 | 19.57 |
เช็ก | 6,442,133 | 12.54 |
เซอร์เบีย-โครเอเชีย | 5,621,797 | 10.94 |
โปแลนด์ | 4,976,804 | 9.68 |
รูทิเนีย | 3,997,831 | 7.78 |
โรมาเนีย | 3,224,147 | 6.27 |
สโลวัก | 1,967,970 | 3.83 |
สโลวีเนีย | 1,255,620 | 2.44 |
อิตาลี | 768,422 | 1.50 |
อื่น ๆ | 1,072,663 | 2.09 |
รวม | 51,390,223 | 100.00 |
ศาสนาและนิกายต่างในจักรวรรดิ
ตารางแสดงการนับถือศาสนาและนิกายต่างในจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี จากผลสำรวจเมื่อวันที่31 ธันวาคม พ.ศ. 2453 ตีพิมพ์ในหนังสือGeographischer Atlas zur Vaterlandskunde an der österreichischen Mittelschulen. K. u. k. Hof-Kartographische Anstalt G. Freytag & Berndt, Vienna, 1911.
ศาสนา/นิกาย | พื้นที่ทั้งหมด | พื้นที่ออสเตรีย | พื้นที่ฮังการี | บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา |
---|---|---|---|---|
ศาสนาคริสต์ นิกายโรมันคาทอลิก | 76.6% | 90.9% | 61.8% | 22.9% |
ศาสนาคริสต์ นิกายโปรเตสแตนต์ | 8.9% | 2.1% | 19.0% | 0% |
ศาสนาคริสต์ นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ | 8.7% | 2.3% | 14.3% | 43.5% |
ยิว | 4.4% | 4.7% | 4.9% | 0.6% |
มุสลิม | 1.3% | 0% | 0% | 32.7% |
เมืองสำคัญ
ข้อมูล: การสำรวจสำมะโนประชากร ใน ปี ค.ศ. 1910[18]
อันดับ | ชื่อในปัจจุบัน | ชื่ออย่างเป็นทางการร่วมสมัย[19] | อื่นๆ | ประเทศในปัจจุบัน | ประชากรใน ปี ค.ศ. 1910 | ประชากรในปัจจุบัน |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | เวียนนา | Wien | Bécs, Beč, Dunaj | ออสเตรีย | 2,083,630 (city without the suburb 1,481,970) | 1,840,573 (Metro: 2,600,000) |
2. | ปราก | Prag, Praha | Praga | เช็กเกีย | 668,000 (city without the suburb 223,741) | 1,267,449 (Metro: 2,156,097) |
3. | ตรีเยสเต | Triest | Trst | อิตาลี | 229,510 | 204,420 |
4. | ลวีฟ | Lemberg, Lwów | Львів, Lvov | ยูเครน | 206,113 | 728,545 |
5. | กรากุฟ | Krakau, Kraków | Krakov | โปแลนด์ | 151,886 | 762,508 |
6. | กราซ | Gradec | ออสเตรีย | 151,781 | 280,020 | |
7. | เบอร์โน | Brünn, Brno | เช็กเกีย | 125,737 | 377,028 | |
8. | เชอร์นิฟซี | Czernowitz | Cernăuți, Чернівці | ยูเครน | 87,100 | 242,300 |
9. | เปิลเซน | Pilsen, Plzeň | เช็กเกีย | 80,343 | 169,858 | |
10. | ลินซ์ | Linec | ออสเตรีย | 67,817 | 200,841 |
อันดับ | ชื่อในปัจจุบัน | ชื่อย่างเป็นทางการร่วมสมัย[19] | อื่นๆ | ประเทศในปัจจุบัน | ประชากรใน ปี ค.ศ. 1910 | ประชากรในปัจจุบัน |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | บูดาเปสต์ | Budimpešta | ฮังการี | 1,232,026 (city without the suburb 880,371) | 1,735,711 (Metro: 3,303,786) | |
2. | แซแก็ด | Szegedin, Segedin | ฮังการี | 118,328 | 170,285 | |
3. | ซูบอตีตซา | Szabadka | Суботица | เซอร์เบีย | 94,610 | 105,681 |
4. | แดแบร็ตแซ็น | ฮังการี | 92,729 | 208,016 | ||
5. | ซาเกร็บ | Zágráb, Agram | โครเอเชีย | 79,038 | 790,017 | |
6. | บราติสลาวา | Pozsony | Pressburg, Prešporok | สโลวาเกีย | 78,223 | 425,167 |
7. | ทิมิโซอารา | Temesvár | Temeswar | โรมาเนีย | 72,555 | 319,279 |
8. | ออราเดีย | Nagyvárad | Großwardein | โรมาเนีย | 64,169 | 196,367 |
9. | อารัด | Arad | โรมาเนีย | 63,166 | 159,074 | |
10. | คลูช-นาโปกา | Kolozsvár | Klausenburg | โรมาเนีย | 60,808 | 324,576 |
-
กรุงเวียนนา
-
กรุงบูดาเปสต์
-
เมืองกราซ
-
เมืองปราก
-
เมืองลินซ์
ภาวะสงคราม
หลังจากการสิ้นพระชนม์ของจักรพรรดิแม็กซีมีเลียน พระราชอนุชาในจักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟ และพระราชโอรสองค์เดียวของพระองค์ อาร์คดยุครูดอล์ฟ มกุฎราชกุมารแห่งออสเตรีย-ฮังการี ทำให้พระราชนัดดาของพระองค์ อาร์คดยุคฟรันซ์ เฟอร์ดินานด์ ได้รับตำแหน่งองค์รัชทายาทสืบต่อจากอาร์คดยุครูดอล์ฟ แต่เมื่อวันที่28 มิถุนายน พ.ศ. 2457 เมื่อพระองค์เสด็จเยี่ยมราษฎรพร้อมด้วยพระชายาในเมืองซาราเยโว นครหลวงของเขตบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ทั้งสองพระองค์ได้ถูกลอบปลงพระชนม์ด้วยกระสุนปืนโดยกาฟรีโล พรินซิป หนึ่งในสมาชิกกลุ่มแบล็คแฮนด์ นักชาตินิยมจากเซอร์เบีย เป็นเหตุให้ทั้งสองพระองค์สิ้นพระชนม์ทันที ซึ่งการลอบปลงพระชนม์ครั้งนี้เป็นสาเหตุสำคัญที่นำไปสู่สงครามโลกครั้งที่ 1
การบริหารทางการทหารไม่ได้รับการบริหารที่ดีตั้งแต่การประชุมที่เบอร์ลิน (พ.ศ. 2421) ขณะที่เยอรมัน อังกฤษ ฝรั่งเศส และรัสเซียได้ประกาศอำนาจในการประชุม โดยหลังจากการประชุมจักรวรรดิได้เสียดินแดนอิตาลีให้กับปิเอดมอนต์ รวมทั้งเสียเปรียบทางความเคลื่อนไหวทางชาตินิยม ซึ่งถูกอิตาลีจับตาดูอยู่ นอกจากนี้ออสเตรีย-ฮังการีได้สูญเสียพื้นที่ทางตอนใต้ซึ่งมีประชากรชาวสลาฟอาศัยอยู่ให้กับเซอร์เบีย ซึ่งเซอร์เบียเพิ่งจะได้รับสิทธิ์และผลประโยชน์เพิ่มเรื่องพื้นที่ หลังจากสงครามบอลข่านครั้งที่สอง เมื่อปีพ.ศ. 2455 จึงส่งผลต่อความยากลำบากภายในรัฐบาลของออสเตรียและฮังการี โดยมีสมาชิกรัฐสภาบางคน เช่น คอนราด วอน เฮิตเซนดอร์ฟ ต้องการที่จะเผชิญหน้ากับการฟื้นคืนอำนาจของการเมืองเซอร์เบียเป็นเวลาหลายปี โดยผู้นำออสเตรีย-ฮังการี เค้านท์ลีโอโพลด์ วอน เบิร์ชโทลด์ สามารถเอาคืนเซอร์เบียได้โดยมีสัมพันธมิตรอย่างเยอรมนีเข้าช่วยเหลือ โดยตัดสินใจเผชิญหน้ากับกองทัพเซอร์เบีย ก่อนที่จะกระตุ้นก่อให้เกิดการต่อต้านภายในจักรวรรดิ โดยใช้กรณีการลอบปลงพระชนม์เป็นข้ออ้างในการก่อสงครามกับเซอร์เบีย
เหตุการณ์นี้ได้นำจักรวรรดิไปสู่การพิพาทกับเซอร์เบียในเดือนกรกฎาคมและเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2457 ซึ่งนำไปสู่สงครามโลกครั้งที่ 1 โดยความเคลื่อนไหวของเซอร์เบียนี้ มีรัสเซียเป็นตัวช่วยในการทำศึกสงคราม อิตาลีได้ประกาศวางตัวเป็นกลางตั้งแต่แรกเริ่งสงคราม ถึงแม้ว่าจะมีความสัมพันธไมตรีกับออสเตรีย-ฮังการี แต่ในปีพ.ศ. 2458 อิตาลีได้สร้างความเข้าใจอันดีกับออสเตรีย-ฮังการี โดยเข้าร่วมสงครามกับจักรวรรดิเผชิญหน้ากับเซอร์เบียและรัสเซีย เพื่อหวังจะได้รับแผ่นดินที่ออสเตรีย-ฮังการียึดครองไป กลับมาเหมือนเดิม ผู้บัญชาการของกองทัพคือ นายพลคอนราด วอน เฮิตเซนดอร์ฟ ซึ่งภายใต้การบังคับบัญชาของนายพลเฮิตเซนดอร์ฟนี้ ได้นำกองทัพไปสู่สมรภูมิรบในสงคราม
เมื่อเริ่มสงคราม กองทัพได้ถูกแยกออกเป็น 2 ส่วน ส่วนหนึ่งบุกโจมตีเซอร์เบีย ขณะที่อีกส่วนหนึ่งได้บุกโจมตีกองทัพของรัสเซีย ซึ่งสนับสนุนเซอร์เบียและได้ประกาศสงครามกับออสเตรีย-ฮังการีด้วย การบุกรุกเซอร์เบียนั้น หาได้ประสบความสำเร็จไม่ กองทัพออสเตรีย-ฮังการีได้สูญเสียทหาร 227,000 นาย จากทหารทั้งหมด 450,000 นาย ส่วนการโจมตีกองทัพรัสเซียนั้น กองทัพจักรวรรดิสามารถเอาชนะรัสเซียในสมรภูมิเล็มเบิร์ก และสามารถล้อมเมืองพริเซ็มมิวส์ได้ แต่ก็ต้องถอนกองทัพออกเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2458
เมืองเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2458 อิตาลีได้ร่วมฝ่ายพันธมิตรเข้าโจมตีออสเตรีย-ฮังการี โดยตอนแรกนั้นอิตาลีได้เข้าร่วมทำสงครามกับออสเตรีย-ฮังการี แต่เป็นเพราะสนธิสัญญาเบอร์ลิน อิตาลีจึงยอมเข้าร่วมกับฝ่ายพันธมิตร โดยสมรภูมิแรกที่ออสเตรีย-ฮังการีต่อสู้กับอิตาลีนั้นอยู่ที่เทือกเขาแอลป์ โดยเมื่อตอนหน้าร้อน กองทัพได้รวมเข้ากับกองทัพเยอรมัน และกองทัพบัลแกเรีย พิชิตเซอร์เบีย
พ.ศ. 2459 กองทัพรัสเซียได้ถูกโจมตีอย่างหนักจากกองทัพจักรวรรดิ แต่ก็มีความสูญเสียพอๆกัน โดยกองทัพออสเตรียได้สูญเสียทหารประมาณ 1 ล้านคน การสูญเสียครั้งใหญ่หลวงนี้ ทำให้รัสเซียยอมถอนตัวจากสงคราม หลังจากรัสเซียถอนตัวจากสงครามแล้ว ก็ต้องเผชิญหน้ากับการปฏิวัติภายในจักรวรรดิรัสเซีย พ.ศ. 2460 กองทัพออสเตรีย-ฮังการีจึงอยู่ภายใต้บังคับบัญชาของเยอรมัน โดยให้กองทัพเยอรมันจัดการให้ทั้งหมด แต่ในขณะที่มีการจัดการกองทัพอยู่นั้น ฝ่ายพันธมิตรได้โจมตีเยอรมันอย่างหนัก เป็นเหตุให้เยอรมันแพ้และยอมถอนตัวออกจากสงคราม เมื่อเยอรมันแพ้สงคราม ออสเตรีย-ฮังการีก็แพ้สงครามด้วยเช่นกัน
การล้มล้างจักรวรรดิ
ผลของสงครามโลกครั้งที่ 1 คือฝ่ายพันธมิตรซึ่งได้แก่จักรวรรดิอังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี และสหรัฐอเมริกาได้รับชัยชนะ นักชาตินิยมได้รับกระแสนิยมในอิสรภาพมากขึ้น โดยประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา วูดโรว์ วิลสัน กล่าวในสุนทรพจน์ "ประเด็นทั้งสิบสี่" ว่า โอกาสแห่งอิสรภาพและเสรีภาพได้มาอยู่ในกำมือของเราแล้ว เราจะพัฒนาของเราเอง ในทางกลับกัน จักรพรรดิคาร์ล จักรพรรดิแห่งออสเตรีย-พระราชาธิบดีแห่งฮังการี ได้ทรงเปิดวาระประชุมในสภาอิมพีเรียล โดยมีพระบรมราชานุญาตให้มีการก่อตั้งสมาพันธรัฐพร้อมด้วยการตั้งสภาย่อยเป็นของตนเอง เพื่อรักษาความเป็นจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี ขณะที่หลายฝ่ายเริ่มไม่ไว้วางใจในเสรีภาพหลังจากจบสงครามแล้ว
เมื่อวันที่14 ตุลาคม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ บารอนสเตฟาน วอน ราเจ็คส์ ได้พยายามที่จะพิสูจน์ศรัทธาที่มีต่อจักรวรรดิ โดยจักรพรรดิคาร์ลได้ทรงประกาศเรื่องอนาคตของพระราชวงศ์อิมพีเรียล 2 วันหลังจากที่ออสเตรียกลายเป็นสหภาพ-สหพันธรัฐ ซึ่งประกอบด้วยอีก 4 ประเทศคือ เยอรมนี เช็ก สลาฟใต้ และยูเครน ส่วนประเทศโปแลนด์นั้นได้รับเอกราชอย่างเต็มตัว
ประเทศหลายประเทศที่เป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิต่างก็ประกาศเอกราช ไม่ขึ้นตรงต่อจักรวรรดิอีกต่อไป โดยกลุ่มประเทศแรกที่ประกาศเอกราชนั้นคือ โบฮีเมีย โมราเวีย ซีลีเซีย กาลิเซีย และบูโกวินา โดยรวมประเทศทั้งหมดเป็นสาธารณรัฐเชโกสโลวักที่ 1 เมื่อวันที่28 ตุลาคม พ.ศ. 2461 ต่อมาวันที่29 ตุลาคม สลาฟใต้ได้ประกาศเอกราชและก่อตั้งรัฐแห่งชาวสโลวีน โครแอต และเซิร์บ ต่อมา รัฐบาลฮังการีได้ประกาศสิ้นสุดความสัมพันธ์ทางสหภาพกับออสเตรียเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม ส่งผลให้ประเทศทุกประเทศที่เป็นของออสเตรีย-ฮังการี แตกแยกไปก่อตั้งประเทศเป็นของตนเอง จะมีอยู่ส่วนน้อยที่ยังขึ้นตรงต่อจักรวรรดิอยู่ เช่น เขตพื้นที่แถบอัลไพน์และดานูบ
การนำไปสู่จุดจบของจักรวรรดินี้ จักรพรรดิคาร์ล (ใช้พระนามคาร์ลที่ 4 ในฮังการี) ได้ถูกรัฐบาลของออสเตรียและฮังการีขับออกจากราชสมบัติ โดยพระองค์ไม่ทรงสละราชสมบัติ เมื่อวันที่11 - 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461 ในความที่พระองค์ไม่ทรงสละราชสมบัตินั้น ก็ยังมีประชาชนส่วนหนึ่งที่ยังคงมีความจงรักภักดีต่อพระองค์และพระราชวงศ์อิมพีเรียลอยู่ ทำให้เกิดกระแสการฟื้นฟูสถาปนาระบอบพระมหากษัตริย์ในฮังการี เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2463 โดยพระองค์ยังคงราชสมบัติอยู่ แต่จะมีผู้สำเร็จราชการแทนคือ มิกโลช โฮร์ตี ดูแลปกครองประเทศแทนพระองค์ ส่วนตัวพระองค์พร้อมด้วยพระราชวงศ์อพยพไปที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และเกาะมาไดร่า ประเทศโปรตุเกสและประทับอยู่ที่นั่น จนกระทั่งพระองค์เสด็จสวรรคตด้วยโรคปอดบวม
ประเทศใหม่
ประเทศที่ได้ก่อตั้งใหม่หลังจากสิ้นสุดจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี มีดังนี้
- เยอรมันออสเตรีย และ สาธารณรัฐออสเตรียที่ 1
- สาธารณรัฐประชาธิปไตยฮังการี,สาธารณรัฐโซเวียตฮังการี,ราชอาณาจักรฮังการี
- สาธารณรัฐเชโกสโลวักที่ 1
- รัฐแห่งชาวสโลวีน โครแอต และเซิร์บ ต่อมาได้เข้าผนวกกับราชอาณาจักรเซอร์เบียเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2461 ในนามของราชอาณาจักรแห่งชาวเซิร์บ โครแอต และสโลวีน ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อประเทศเป็นราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย
- สาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2
- สาธารณรัฐประชาชนยูเครนตะวันตก และ สาธารณรัฐประชาชนยูเครน ต่อมาได้ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียตในชื่อสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน
พื้นที่บางส่วนของจักรวรรดิได้ผนวกเข้ากับราชอาณาจักรโรมาเนีย , ราชอาณาจักรอิตาลี และ ลิกเตนสไตน์ โดยมีเขตโวราร์ลเบิร์กนั้น ประชาชนได้ลงประชามติให้ผนวกเข้ากับสวิตเซอร์แลนด์
. เขตพรมแดนออสเตรีย-ฮังการี เมื่อ พ.ศ. 2457
เขตพรมแดนเมื่อ พ.ศ. 2457 เขตพรมแดนเมื่อ พ.ศ. 2463 จักรวรรดิออสเตรีย เมื่อ พ.ศ. 2457
ราชอาณาจักรฮังการี เมื่อ พ.ศ. 2457
บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา เมื่อ พ.ศ. 2457
|
พื้นที่และอาณาเขตของจักรวรรดิ
พื้นที่ อาณาเขตและประเทศต่างๆในจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีที่ประกาศเอกราช หลังจากที่ถูกล้มล้างหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ดังนี้:
- พื้นที่เขตซิสเลอธาเนีย (พื้นที่ฝั่งซ้ายของจักรวรรดิ)
ประเทศต่างๆในจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี: ซิสเลอธาเนีย: 1. โบฮีเมีย, 2. บูโกวิน่า, 3. คารินเธีย, 4. คาร์นิโอล่า, 5. แดลเมเชีย, 6. กาลิเซีย, 7. คืสเตนแลนด์, 8. โลเวอร์ ออสเตรีย, 9. โมราเวีย, 10. ซาร์ซบูร์ก, 11. ซีลีเซีย, 12. สตีเรีย, 13. ทีรอล, 14. อัปเปอร์ ออสเตรีย, 15. โวราร์ลเบิร์ก; ทรานส์เลอธาเนีย: 16. ราชอาณาจักรฮังการี, 17. ราชอาณาจักรโครเอเชีย-สลาโวเนีย, 18. บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาในออสเตรีย-ฮังการี |
- ประเทศออสเตรีย
- สาธารณรัฐเช็ก
- ประเทศสโลวีเนีย
- ประเทศอิตาลี
- ประเทศโครเอเชีย (ดาลมาเทียและอิสเตรีย)
- ประเทศโปแลนด์
- ประเทศยูเครน
- ประเทศโรมาเนีย
- ประเทศมอนเตเนโกร
- พื้นที่เขตทรานส์เลอธาเนีย (พื้นที่ฝั่งขวาของจักรวรรดิ)
- ประเทศฮังการี
- ประเทศสโลวาเกีย
- ประเทศออสเตรีย (เมืองเบอร์เจนแลนด์)
- ประเทศสโลวีเนีย (ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ)
- ประเทศโครเอเชีย (สลาโวเนีย, และโครเอเชียตอนกลาง)
- ประเทศยูเครน
- ประเทศโรมาเนีย (พื้นที่เขตทรานซิลวาเนีย)
- ประเทศเซอร์เบีย (พื้นที่เขตเบลเกรด)
- ประเทศบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (พื้นที่ทางภาคตะวักตกเฉียงเหนือของประเทศ)
- บอสเนียแลเฮอร์เซโกวีนา
- ประเทศมอนเตเนโกร
- รัสการ์ ซึ่งเป็นรัฐอิสระ หลังจากที่ประกาศเอกราชจากออสเตรีย-ฮังการีแล้ว ได้ถูกผนวกเข้าสู่จักรวรรดิออตโตมัน เมื่อปีพ.ศ. 2465
อาณานิคมของจักรวรรดิ
- หมู่เกาะนิโคบาร์
- ฟรานซ์โจเซฟแลนด์ หมู่เกาะถูกทิ้งร้างหลังพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
ธงและตราสัญลักษณ์
-
ธงประจำพระราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค
-
ธงจักรพรรดินาวี
-
ธงพาณิชยนาวี
-
ธงชาติฮังการี
-
ธงประจำพระองค์ของจักรพรรดิ ค.ศ. 1815–ค.ศ. 1918
-
ตราอาร์มอย่างย่อของจักรวรรดิออสเตรีย (ใช้ตั้งแต่ปีค.ศ. 1915)
-
ตราอาร์มอย่างกลางของจักรวรรดิออสเตรีย (ใช้ตั้งแต่ปีค.ศ. 1867 สมัยเริ่มก่อตั้งจักรวรรดิใหม่)
-
ตราอาร์มอย่างกลางของฮังการี
ดูเพิ่ม
- รายพระนามจักรพรรดิแห่งออสเตรีย
- รายพระนามกษัตริย์แห่งฮังการี
- จักรวรรดิออสเตรีย
- จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
หมายเหตุ
- ↑ เยอรมัน: Österreichisch-Ungarische Monarchie, ออกเสียง: [ˌøːstəʁaɪ̯çɪʃ ˌʊŋɡaʁɪʃə monaʁˈçiː] ( ฟังเสียง)
- ↑ The concept of Eastern Europe is not firmly defined, and depending on some interprertations, some territories may be included or excluded from it; this holds for parts of Austria–Hungary as well, although the historical interpretation clearly place the Monarchy into Central Europe.
อ้างอิง
- ↑ Citype – Internet – Portal Betriebsges.m.b.H. "Austro-Hungarian Empire k.u.k. Monarchy dual-monarchic Habsburg Emperors of Austria". Wien-vienna.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 November 2011. สืบค้นเมื่อ 11 September 2011.
- ↑ Fisher, Gilman. The Essentials of Geography for School Year 1888–1889, p. 47. New England Publishing Company (Boston), 1888. Retrieved 20 August 2014.
- ↑ "Austria-Races". Ninth edition - Encyclopædia Britannica. Vol. III. p. 118.
- ↑ From the Encyclopædia Britannica (1878),[3] although note that this "Romani" refers to the language of those described by the EB as "Gypsies"; the EB's "Rumäni or Wallachian" refers to what is today known as Romanian; Rusyn and Ukrainian correspond to dialects of what the EB refers to as "Ruthenian"; and Yiddish was the common language of the Austrian Jews, although Hebrew was also known by many.
- ↑ Geographischer Atlas zur Vaterlandskunde, 1911, Tabelle 3.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อah1911
- ↑ McCarthy, Justin (1880). A History of Our Own Times, from 1880 to the Diamond Jubilee. New York, United States of America: Harper & Brothers, Publishers. pp. 475–476.
- ↑ Dallin, David (November 2006). The Rise of Russia in Asia. ISBN 978-1-4067-2919-1.
- ↑ Manuscript of Franz Joseph I. – Stephan Vajda, Felix Austria. Eine Geschichte Österreichs, Ueberreuter 1980, Vienna, ISBN 3-8000-3168-X, in German
- ↑ Eva Philippoff: Die Doppelmonarchie Österreich-Ungarn. Ein politisches Lesebuch (1867–1918), Presses Univ. Septentrion, 2002, Villeneuve d’Ascq, ISBN 2-85939-739-6 (แม่แบบ:Google book)
- ↑ Kotulla, Michael (17 August 2008). Deutsche Verfassungsgeschichte. Springer Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-540-48707-4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 March 2019 – โดยทาง Google Books.
- ↑ Kay, David (1878). Encyclopædia Britannica. Vol. 3 (9th ed.). New York: Charles Scribner's Sons. pp. 116–141. . ใน Baynes, T. S. (บ.ก.).
- ↑ Kann (1974); Sked (1989); Taylor (1964)
- ↑ André Gerrits; Dirk Jan Wolffram (2005). Political Democracy and Ethnic Diversity in Modern European History. Stanford University Press. p. 42. ISBN 978-0-8047-4976-3.
- ↑ 15.0 15.1 Kann 1974
- ↑ 16.0 16.1 "Who's Who – Emperor Franz Josef I". First World War.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 May 2009. สืบค้นเมื่อ 5 May 2009.
- ↑ "The kingdom of Hungary desired equal status with the Austrian empire, which was weakened by its defeat in the German (Austro-Prussian) War of 1866. The Austrian emperor Francis Joseph gave Hungary full internal autonomy, together with a responsible ministry, and in return it agreed that the empire should still be a single great state for purposes of war and foreign affairs, thus maintaining its dynastic prestige abroad." – Compromise of 1867, Encyclopædia Britannica, 2007
- ↑ Kogutowicz Károly, Hermann Győző: Zsebatlasz: Naptárral és statisztikai adatokkal az 1914. évre. Magyar Földrajzi Intézet R. T., Budapest 1913, S. 69, 105.
- ↑ 19.0 19.1 "Donaumonarchie Österreich-Ungarn". Donaumonarchie.com. สืบค้นเมื่อ 19 November 2013.
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "Analysis: Austria's troubled history" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "B" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "aeiou" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "dame" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "danube" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "dradio" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "economic" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "firstworldwar" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "history" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "history1" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "information" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "kronenbitter" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "mfa" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "suedosteuropa-gesellschaft" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "theshipslist" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "verfassungen" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref>
ชื่อ "webcitation" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
<ref>
ชื่อ "www" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้าบรรณานุกรม
- Brauneder, Wilhelm (2009). Österreichische Verfassungsgeschichte (ภาษาเยอรมัน) (11th ed.). Vienna: Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung. ISBN 978-3-214-14876-8.
- Džaja, Srećko M. (1994). Bosnien-Herzegowina in der österreichisch-ungarischen Epoche 1878–1918 (ภาษาเยอรมัน). Oldenbourg Wissenschaftsverlag. ISBN 3-486-56079-4.
- Hoke, Rudolf (1996). Österreichische und deutsche Rechtsgeschichte (ภาษาเยอรมัน) (2nd ed.). Vienna: Böhlau Studienbücher. ISBN 3-205-98179-0.
- Rothenberg, Gunther E. (1976), The Army of Francis Joseph, Purdue University Press
- Zovko, Ljubomir (2007). Studije iz pravne povijesti Bosne i Hercegovine: 1878. - 1941 (ภาษาโครเอเชีย). University of Mostar. ISBN 978-9958-9271-2-6.
หนังสืออ่านเพิ่ม
- Armour, Ian D. "Apple of Discord: Austria-Hungary, Serbia and the Bosnian Question 1867-71." Slavonic and East European Review 87#4 2009, pp. 629–680. online
- Bagger, Eugene S, Francis Joseph : emperor of Austria--king of Hungary (1927) online
- Bridge, F.R. From Sadowa to Sarajevo: the foreign policy of Austria-Hungary, 1866-1914 (1972) online
- Cipolla, Carlo M., บ.ก. (1973). The Emergence of Industrial Societies vol 4 part 1. Glasgow: Fontana Economic History of Europe. pp. 228–278. online
- Cornwall, Mark, ed. The Last Years of Austria–Hungary: Essays in political and military history, 1908-1918 (U of Exeter Press, 2002). online ISBN 0-85989-563-7
- Encyclopædia Britannica (12th ed. 1922) comprises the 11th edition plus three new volumes (30–32) that cover events since 1911 with very thorough coverage of World War I as well as every country and colony (partly online).
- Pribram, Alfred Francis (1922). "Austrian Empire". ใน Chisholm, Hugh (บ.ก.). Encyclopædia Britannica. Vol. 30 (12th ed.). London & New York: The Encyclopædia Britannica Company. pp. 313–343.
- Evans, R. J. W. Austria, Hungary, and the Habsburgs (2008) doi:10.1093/acprof:oso/9780199541621.001.0001
- Fichtner, Paula Sutter. Historical Dictionary of Austria (2nd ed 2009)
- Good, David. The Economic Rise of the Habsburg Empire (1984) excerpt
- Herman, Arthur. What Life Was Like: At Empire's End : Austro-Hungarian Empire 1848–1918 (Time Life, 2000); heavily illustrated
- Jelavich, Barbara. Modern Austria: empire and republic, 1815-1986 (Cambridge UP, 1987, pp 72–150.
- Judson, Pieter M. (2016). The Habsburg Empire. doi:10.4159/9780674969346. ISBN 978-0-674-96934-6. pp 264–436.
- Johnston., William M. The Austrian Mind: An Intellectual and Social History, 1848-1938 (U of California Press, 1972) 515 pp.
- Kann, Robert A. (1974). A History of the Habsburg Empire: 1526–1918. U of California Press.; highly detailed history; emphasis on ethnicity
- Macartney, Carlile Aylmer The Habsburg Empire, 1790–1918, New York, Macmillan 1969.
- Mason, John W. The dissolution of the Austro-Hungarian empire, 1867-1918 (Routledge, 2014).
- May, Arthur J. The Hapsburg Monarchy 1867–1914 (Harvard UP, 1951). online
- Milward, Alan, and S. B. Saul. The Development of the Economies of Continental Europe 1850-1914 (1977) pp 271–331. online
- Mitchell, A. (2018). The Grand Strategy of the Habsburg Empire. doi:10.23943/9781400889969. ISBN 978-1-4008-8996-9. S2CID 239313989.
- Oakes, Elizabeth and Eric Roman. Austria–Hungary and the Successor States: A Reference Guide from the Renaissance to the Present (2003)
- Palmer, Alan. Twilight of the Habsburgs: The Life and Times of Emperor Francis Joseph. New York: Weidenfeld & Nicolson, 1995. ISBN 0-87113-665-1
- Redlich, Joseph. Emperor Francis Joseph Of Austria. New York: Macmillan, 1929. online free
- Roman, Eric. Austria-Hungary & the Successor States: A Reference Guide from the Renaissance to the Present (2003), 699pp online
- Rudolph, Richard L. Banking and industrialization in Austria-Hungary: the role of banks in the industrialization of the Czech crownlands, 1873-1914 (1976) online
- Sauer, Walter. "Habsburg Colonial: Austria-Hungary's Role in European Overseas Expansion Reconsidered,” Austrian Studies (2012) 20:5-23 ONLINE
- Sked, Alan (1989). The Decline and Fall of the Habsburg Empire, 1815–1918. London: Longman.
- Steed, Henry Wickham; และคณะ (1914). A short history of Austria–Hungary and Poland. Encyclopaedia Britannica Company. p. 145.
- Sugar, Peter F. et al. eds. A History of Hungary (1990), pp 252–294.
- Taylor, A.J.P. (1964). The Habsburg monarchy, 1809–1918: a history of the Austrian Empire and Austria–Hungary (2nd ed.). London: Penguin Books.; politics and diplomacy
- Tschuppik, Karl. The reign of the Emperor Fransis Joseph (1930) online
- Turnock, David. Eastern Europe: An Historical Geography: 1815-1945 (1989)
- Usher, Roland G. "Austro-German Relations Since 1866." American Historical Review 23.3 (1918): 577-595 online.
- Várdy, Steven, and Agnes Várdy. The Austro-Hungarian mind: at home and abroad (East European Monographs, 1989)
- Vermes, Gabor. "The Impact of the Dual Alliance on the Magyars of the Austro-Hungarian Monarchy" East Central Europe (1980) vol 7 DOI: 10.1163/187633080x00211
แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับสงครามโลก
- Bassett, Richard. For God and Kaiser: The Imperial Austrian Army, 1619-1918 (2016) excerpt
- Boyer, John W. (2003). "Silent War and Bitter Peace: The Revolution of 1918 in Austria" (PDF). Austrian History Yearbook. 34: 1–56. doi:10.1017/S0067237800020427. S2CID 145716467. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-02-11.
- Cornwall, Mark (1992). "News, Rumour and the Control of Information in Austria–Hungary, 1914–1918". History. 77 (249): 50–64. doi:10.1111/j.1468-229X.1992.tb02392.x.
- Cornwall, Mark (2000). The Undermining of Austria–Hungary. doi:10.1057/9780230286351. ISBN 978-1-349-42240-1.
- Craig, Gordon A. (1965). "The World War I Alliance of the Central Powers in Retrospect: The Military Cohesion of the Alliance". The Journal of Modern History. 37 (3): 336–344. doi:10.1086/600693. JSTOR 1875406. S2CID 154381768.
- Crankshaw, Edward. The Fall of the House of Habsburg (Viking, 1963). Pp. 449.
- Deak, John, and Jonathan E. Gumz. "How to Break a State: The Habsburg Monarchy's Internal War, 1914–1918" American Historical Review 122.4 (2017): 1105–1136. online
- Dedijer, Vladimir (1966). The Road to Sarajevo.
- Grátz, Gusztáv. he economic policy of Austria-Hungary during the war in its external relations (Yale UP, 1928) online
- Healy, Maureen (2007). Vienna and the Fall of the Habsburg Empire: Total War and Everyday Life in World War I.
- Herweg, Holger H. (2009). The First World War: Germany and Austria–Hungary 1914–1918.
- Jászi, Oszkár (1966). The Dissolution of the Habsburg Monarchy. University of Chicago Press. online
- Jung, Peter (2003). The Austro-Hungarian Forces in World War I (2). ISBN 1-84176-594-5.
- Kann, Robert A.; และคณะ, บ.ก. (1977). The Habsburg Empire in World War I: Essays on the Intellectual, Military, Political and Economic Aspects of the Habsburg War Effort. ISBN 0-914710-16-8.
- Katzenstein, Peter J. (1976). Disjoined partners: Austria and Germany since 1815. ISBN 9780520029453.
- Kapp, Richard W. (1984). "Divided Loyalties: The German Reich and Austria–Hungary in Austro-German Discussions of War Aims, 1914–1916". Central European History. 17 (2–3): 120–139. doi:10.1017/S0008938900016435.
- Kronenbitter, Günther. "Pre-war Military Planning (Austria–Hungary)." online
- Rauchensteiner, Manfried (2014). The First World War and the End of the Habsburg Monarchy, 1914–1918. Wien/Köln/Weimar: Böhlau Verlag. ISBN 978-3-205-79588-9.
- Sked, Alan. "Austria–Hungary and the First World War." Histoire@ Politique 1 (2014): 16–49. Online
- Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia: 1941–1945. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-7924-1. สืบค้นเมื่อ 4 December 2013.
- Vermes, Gabor István Tisza: The Liberal Vision and Conservative Statecraft of a Magyar Nationalist (Columbia University Press, 1986); online review
- Wank, Solomon. In the Twilight of Empire. Count Alois Lexa von Aehrenthal (1854–1912): Imperial Habsburg Patriot and Statesman. Vol. 2: From Foreign Minister in Waiting to de facto Chancellor (Vandenhoeck & Ruprecht, 2020).
- Watson, Alexander (2014). Ring of Steel: Germany and Austria–Hungary at War, 1914–1918. ASIN B00JZBA9MO.
- Wawro, Geoffrey (2014). A Mad Catastrophe: The Outbreak of World War I and the Collapse of the Habsburg Empire.
- Williamson, Samuel R. (1991). Austria–Hungary and the Origins of the First World War. doi:10.1007/978-1-349-21163-0. ISBN 978-0-333-42081-2.
- Zametica, John (2017). Folly and malice: the Habsburg empire, the Balkans and the start of World War One. London: Shepheard–Walwyn. p. 416.
ข้อมูลปฐมภูมิ
- Austro-Hungarian Monarchy. Austro-Hungarian red book. (1915) English translations of official documents to justify the war. online
- Baedeker, Karl (1906). "Austria–Hungary, Including Dalmatia and Bosnia. Handbook for Travellers". Bulletin of the American Geographical Society. 38 (3): 208. doi:10.2307/197930. hdl:2027/mdp.39015004037399. JSTOR 197930.
- Gooch, G. P. Recent Revelations of European Diplomacy (1940), pp 103–59 summarizes memoirs of major participants
- Steed, Henry Wickham. The Hapsburg monarchy (1919) online detailed contemporary account
แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์นิพนธ์ และความทรงจำ
- Boyd, Kelly, ed. Encyclopedia of Historians and Historical Writers (Rutledge, 1999) 1:60–63, historiography
- Deak, John (2014). "The Great War and the Forgotten Realm: The Habsburg Monarchy and the First World War". The Journal of Modern History. 86 (2): 336–380. doi:10.1086/675880. S2CID 143481172.
- Körner, Axel. "Beyond Nation States: New Perspectives on the Habsburg Empire." European History Quarterly 48.3 (2018): 516–533. online
- Kożuchowski, Adam (2013). The Afterlife of Austria–Hungary. doi:10.2307/j.ctt7zw9vt. ISBN 978-0-8229-7917-3.
- Kwan, Jonathan (2011). "Review Article: Nationalism and all that: Reassessing the Habsburg Monarchy and its legacy". European History Quarterly. 41: 88–108. doi:10.1177/0265691410386424. S2CID 143745426.
- Sked, Alan. "Explaining the Habsburg Empire, 1830–90." in Pamela Pilbeam, ed., Themes in Modern European History 1830–1890 (Routledge, 2002) pp. 141–176.
- Sked, Alan. "Austria–Hungary and the First World War." Histoire Politique 1 (2014): 16–49. online free historiography
แหล่งอ้างอิงในภาษาเยอรมัน
- Geographischer Atlas zur Vaterlandskunde an der österreichischen Mittelschulen. (ed.: Rudolf Rothaug), K. u. k. Hof-Kartographische Anstalt G. Freytag & Berndt, Vienna, 1911.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Austro-Hungarian Military
- Heraldry of the Astro-Hungarian Empire
- Austria–Hungary - extensive list of heads of state, ministers, and ambassadors
- History of Austro-Hungarian currency
- Austro-Hungarian Empire
- Wikipedia articles incorporating a citation from the 1922 Encyclopaedia Britannica without Wikisource reference
- จักรวรรดิ
- จักรวรรดิเจอร์แมนิก
- จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี
- รัฐร่วมประมุข
- รัฐคริสต์
- ราชาธิปไตยฮาพส์บวร์ค
- รัฐสิ้นสภาพในประเทศออสเตรีย
- รัฐสิ้นสภาพในประเทศฮังการี
- ราชวงศ์ออสเตรีย
- ราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค
- จักรพรรดิออสเตรีย
- รัฐสิ้นสภาพในทวีปยุโรป
- ประวัติศาสตร์ออสเตรีย
- รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 2410
- สิ้นสุดในปี พ.ศ. 2461
- รัฐสิ้นสภาพในคาบสมุทรบอลข่าน