แม่น้ำกระบุรี

กระบุรี ปากจั่น
ปากแม่น้ำกระบุรีที่ไหลลงสู่ทะเลอันดามัน
ชื่อท้องถิ่น	မြစ်ကြီးနား (พม่า)
ที่ตั้ง
ประเทศ	ประเทศไทย ประเทศพม่า
จังหวัด	ระนอง ตะนาวศรี
เมือง	กระบุรี มะลิวัลย์ ละอุ่น เกาะสอง เมืองระนอง
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	เขาน้ำตุ่นและเขาจอมแห
• ตำแหน่ง	ตำบลปากจั่น อำเภอกระบุรี จังหวัดระนอง
ปากน้ำ	ทะเลอันดามัน
• ตำแหน่ง	ตำบลปากน้ำ อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
• ระดับความสูง	25 กิโลเมตร (16 ไมล์)
ความยาว	60 กิโลเมตร (37 ไมล์)
พื้นที่ชุ่มน้ำแรมซาร์
ชื่อที่ขึ้นทะเบียน	พื้นที่ชุ่มน้ำปากคลองกะเปอร์ - อุทยานแห่งชาติแหลมสน - ปากแม่น้ำกระบุรี
ขึ้นเมื่อ	14 สิงหาคม พ.ศ. 2545
เลขอ้างอิง	1183

แม่น้ำกระบุรี

แม่น้ำกระบุรี หรืออีกชื่อหนึ่งของคนในท้องถิ่นว่า แม่น้ำปากจั่น ภาษาพม่าเรียก แม่น้ำจัน (พม่า: မြစ်ကြီးနား, BGN/PCGN: myitkyina) เป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า มีความยาวตลอดสายประมาณ 60 กิโลเมตร บางแห่งว่า 95 กิโลเมตร บางแห่งว่า 125 กิโลเมตร มีต้นน้ำมาจากเทือกเขาตะนาวศรี ไหลผ่านพื้นที่อำเภอกระบุรี อำเภอละอุ่น และอำเภอเมือง จังหวัดระนอง

แม่น้ำสายนี้มีลักษณะพิเศษทางภูมิประเทศที่เป็นเอกลักษณ์ เรียกว่า ชะวากทะเล หมายถึงบริเวณปากแม่น้ำมีระยะห่างระหว่างฝั่งทั้งสองค่อย ๆ ขยายกว้างออกไปจนเป็นอ่าว อันเกิดจากแผ่นดินมีการยุบตัวลง มีอิทธิพลน้ำเค็มจากทะเลเข้าไปได้ สองฝั่งแม่น้ำจึงมีสภาพนิเวศแบบป่าชายเลนไปตลอดจนถึงเขตอำเภอละอุ่น บริเวณปากคลองละอุ่นจึงเริ่มเป็นบริเวณที่แม่น้ำมีความกว้างเป็นปรกติ โดยมีความกว้างสุด 6 กิโลเมตร ก่อนออกสู่ทะเลนั้นก็มีลำน้ำสาขาไหลออกสู่แม่น้ำกระบุรี คือ คลองบางหมี คลองขี้นาค คลองลำเลียง คลองบางสองรา คลองบางใหญ่เหนือ คลองบางใหญ่ คลองละอุ่น คลองจิก คลองหลุมถ่าน คลองเส็ตกวด และคลองหินช้าง

ประชาชนทั้งสองฝั่งแต่เดิมเป็นคนพื้นเมืองปักษ์ใต้ หมู่บ้านที่อยู่ตรงข้ามกับอำเภอกระบุรี (เมืองตระในอดีต) คือหมู่บ้านหมาราง หมู่บ้านตลิ่งชัน ขึ้นกับเมืองมะลิวัลย์ ซึ่งแต่เดิมเป็นดินแดนของราชอาณาจักรสยาม ได้เสียให้แก่อังกฤษไปในสมัยรัชกาลที่ 4 พร้อมกับเมืองมะริด ทวาย และตะนาวศรี แม่น้ำสายนี้ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี