บ้านทรายทอง

บ้านทรายทอง
ประเภท	ดราม่า, พีเรียด
สร้างโดย	พ.ศ. 2530 บริษัท ดาราวิดีโอ จำกัด พ.ศ. 2543 ฮูแอนด์ฮู พ.ศ. 2558 บริษัท ดาราวิดีโอ จำกัด
เขียนโดย	บทประพันธ์ : ก.สุรางคนางค์ บทโทรทัศน์ : พ.ศ. 2530 ศัลยา พ.ศ. 2543 ยิ่งยศ ปัญญา พ.ศ. 2558 ภาวิต
กำกับโดย	พ.ศ. 2530 สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง พ.ศ. 2543 ชูศักดิ์ สุธีรธรรม พ.ศ. 2558 เพ็ญลักษณ์ อุดมสิน
แสดงนำ	พ.ศ. 2530 ศรัณยู วงษ์กระจ่าง มนฤดี ยมาภัย ปรัชญา อัครพล เพียงฤทัย โกมารทัต ดวงตา ตุงคะมณี ศรินทิพย์ ศิริวรรณ ทาริกา ธิดาทิตย์ ธำรง วิจิตสาร นรา กุยะเนตร พ.ศ. 2543 ศรราม เทพพิทักษ์ รินลณี ศรีเพ็ญ พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง อริสรา กำธรเจริญ สกาวใจ พูนสวัสดิ์ ญาณี จงวิสุทธิ์ จินตหรา สุขพัฒน์ นภัสกร มิตรเอม พลวิทย์ มีอิ่ม พ.ศ. 2558 วีรภาพ สุภาพไพบูลย์ พีชญา วัฒนามนตรี เขตต์ ฐานทัพ พิมประภา ตั้งประภาพร ณัฐชา นวลแจ่ม ดวงดาว จารุจินดา นุสบา ปุณณกันต์ ชยพล บุนนาค พีรพล เพิ่มเพ็ชร์
ดนตรีแก่นเรื่องเปิด	พ.ศ. 2530 บ้านทรายทอง หากรู้สักนิด (พจมาน สว่างวงศ์) พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2558 บ้านทรายทอง-ณัฎฐพัชร์ วิภัทรเดชตระกูล หากรู้สักนิด-ณัฎฐพัชร์ วิภัทรเดชตระกูล (พจมาน สว่างวงศ์)
ดนตรีแก่นเรื่องปิด	พ.ศ. 2530 บ้านทรายทอง-วัชราภรณ์ สุขสวัสดิ์ หากรู้สักนิด-วัชราภรณ์ สุขสวัสดิ์ (พจมาน สว่างวงศ์) พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2558 บ้านทรายทอง-ณัฎฐพัชร์ วิภัทรเดชตระกูล หากรู้สักนิด-ณัฎฐพัชร์ วิภัทรเดชตระกูล (พจมาน สว่างวงศ์)
ภาษาต้นฉบับ	ไทย
จำนวนตอน	พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2558
การผลิต
ผู้อำนวยการผลิต	พ.ศ. 2530 ไพรัช สังวริบุตร พ.ศ. 2543 วรายุฑ มิลินทจินดา พ.ศ. 2558 สยาม สังวริบุตร
ผู้อำนวยการสร้าง	พ.ศ. 2530 สุรางค์ เปรมปรีดิ์ พ.ศ. 2547 ฮูแอนด์ฮู พ.ศ. 2558 คณะกรรมการพิจารณาการผลิตละครโทรทัศน์
ความยาวตอน	พ.ศ. 2530 91.8 นาที พ.ศ. 2543 180 นาที พ.ศ. 2558 192 นาที
ออกอากาศ
เครือข่าย	พ.ศ. 2530 สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 พ.ศ. 2543 สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 พ.ศ. 2558 สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7
ออกอากาศ	พ.ศ. 2530 9 มกราคม พ.ศ. 2530 - 29 มีนาคม พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2543 17 มีนาคม พ.ศ. 2543 - 30 เมษายน พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2558 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 - 15 มกราคม พ.ศ. 2559

บ้านทรายทอง และ พจมาน สว่างวงศ์ เป็นนวนิยายอมตะเรื่องหนึ่งของวงการวรรณกรรมไทย เขียนโดย ก.สุรางคนางค์ (กัณหา เคียงศิริ ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ปี 2529) นักประพันธ์ผู้มีชื่อเสียง ตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสารรายปักษ์ชื่อ "ปิยมิตร" ประมาณปี พ.ศ. 2493 เคยเป็น ละครโทรทัศน์และ ภาพยนตร์ ได้รับความนิยมสูงตลอดมา

สวลี ผกาพันธุ์ มีชื่อเสียงจากบทสาวน้อยถักผมเปีย พจมาน สว่างวงศ์ คนแรกในวงการแสดง จากละครเวทีของคณะอัศวินการละคร ของ เสด็จพระองค์ชายใหญ่ (ภาณุพันธุ์) ที่ ศาลาเฉลิมไทย พ.ศ. 2494 หลังสงครามโลกครั้งที่ 2

ปัจจุบันบริษัทบีเคพีนำภาพยนตร์เวอร์ชันจารุณี สุขสวัสดิ์, พอเจตน์ แก่นเพชร ที่เคยฉายเมื่อ พ.ศ. 2523 ซึ่งทำรายได้ประมาณ 20 ล้านบาท มารีมาสเตอร์ใหม่ภายใต้โปรเจกต์ The Legend Collection

เนื่อเรื่องเดิมจบที่พจมานแต่งงานกับชายกลาง ต่อมาผู้ประพันธ์ ได้แต่งเพิ่มภาคต่อหลังการแสดงละครเวที ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างดียิ่ง และได้นำมาแสดงทางไทยทีวีช่อง 4 บางขุนพรหม ต่อมาจึงรวมทั้งสองภาคเป็นเรื่องเดียวกัน กล่าวถึง "พจมาน พินิจนันต์" ก้าวเข้ามาอยู่ในบ้านทรายทอง ตามคำสั่งเสียสุดท้ายของพ่อเพื่อเรียนต่อในกรุงเทพฯ เธอถูกกลั่นแกล้งสารพัดโดย หม่อมแม่และหญิงเล็ก ด้วยกลัวว่าพจมานจะพรากบ้านหลังนี้ไปครอง แต่ในที่สุดเธอก็สามารถเอาชนะอุปสรรคทั้งหลายได้สำเร็จด้วยการช่วยเหลือจาก หญิงใหญ่ และชายกลาง รวมทั้ง ชายเล็ก ผู้พิการที่รักเธอเหมือนพี่สาว

เนื้อเรื่อง

พจมาน เด็กสาวผู้มีความหยิ่งในศักดิ์ศรีและชาติกำเนิดของตน แม้จะเป็นเพียงสามัญชนคนธรรมดาก็ตาม เธอจำเป็นต้องจากบ้านสวนเดินทางเข้ากรุงเทพฯ เพื่อเรียนหนังสือต่อ ตามความประสงค์ของบิดาที่เขียนสั่งไว้ก่อนเสียชีวิต ให้พจมานไปอาศัยอยู่กับครอบครัวหม่อมพรรณราย ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องของพ่อที่บ้านทรายทอง เธอถูกกลั่นแกล้งตั้งแต่เข้ามาอยู่ โดยมีหม่อมแม่และคุณหญิงเล็กน้องสาวของชายกลาง รวมถึงคนรับใช้ทุกคนในบ้านคอยแกล้งเธอ ชายกลางสงสาร และให้คุณหญิงใหญ่พี่สาวคนโตคอยช่วยเหลือ และพจมานก็คอยดูแลเอาใจใส่น้องชายคนเล็กของชายกลางที่เป็นง่อย เธอแสดงให้เห็นว่าเธอเป็นคนที่เข้มแข็งอดทนมีจิตใจที่ดีงาม จนสามารถเอาชนะใจของชายกลาง และอีกหลายๆ คน จนเป็นผลสำเร็จ จนทั้งคู่ก็ได้แต่งงานกันในที่สุด

พจมาน แต่งงานกับชายกลาง ที่บ้านทรายทอง หม่อมพรรณรายมางานอย่างเสียมิได้ น้องสาวของพจมาน พจนีย์ก็มาเรียกร้องสิทธิ์จะอาศัยอยู่ด้วย เมื่อทั้งสองกลับจากฮันนีมูน ก็พบกับปัญหาต่าง ๆ นานา ทั้งไสวแม่บ้านและพจนีย์กับเด็กบุญเรือน ที่มักจะนำเรื่องภายในบ้านไปกระจายข่าว ทำให้เกิดเรื่องขัดแย้งกันเสมอ สามีเก่าของพจนีย์ก็มาขอเงินไปรักษาตัว จนไสวเอาไปรายงานหม่อมพรรณราย ทั้งพจนีย์และคนอื่น ๆ ก็กล่าวหาพจมานในทางเสื่อมเสีย หญิงเล็กก็แต่งงานกับนายบุญเติมเศรษฐีซึ่งมีประวัติไม่ดีนัก เมื่อน้องชายป่วยและเสียชีวิตในที่สุด พจมานเสียใจมากและเหน็ดเหนื่อยกับปัญหาที่เกิดขึ้นไม่หยุดหย่อน จึงขอไปอยู่กับแม่ที่ต่างจังหวัดสักระยะ จนพจนีย์ไปพบจดหมายของสามีตนจึงเข้าใจพี่สาวและประกาศให้ทุกคนรู้ หม่อมพรรณรายเมื่อสูญเสียชายน้อย และรู้ว่ากำลังจะมีหลาน ก็ลดทิฏฐิลงหญิงใหญ่บอกชายกลางว่าเขากำลังจะมีลูก ชายกลางดีใจมาก รีบไปรับพจมานและบอกพจมานว่าความดีที่เพียรพยายามทำนั้น ในที่สุดทุกคนก็ยอมรับพจมานจึงกลับสู่บ้านทรายทอง และพบกับความเข้าใจของทุกคน

ละครเวที

• พ.ศ. 2494 - ละครเวที ศาลาเฉลิมไทย อำนวยการสร้างโดย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ ยุคล นำแสดงโดย สวลี ผกาพันธุ์, ฉลอง สิมะเสถียร, กำจาย รัตนดิลก, กัณฑรีย์ นาคประภา
• พ.ศ. 2495 - ละครเวที นำแสดงโดย พจนีย์ โปร่งมณี, สมควร กระจ่างศาสตร์
• พ.ศ. 2542-2543 - ละครเวที โรงละครกรุงเทพ, ​โรงละครกาด​เธีย​เตอร์ เชียง​ใหม่, ศูนย์ประชุมกาญจนาภิ​เษก ขอนแก่น ใช้ชื่อว่า "อลหม่านหลังบ้านทรายทอง" นำแสดงโดย จารุณี สุขสวัสดิ์ (ไม่ได้เป็นพจมาน), อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ, พรชิตา ณ สงขลา, นาเดีย นิมิตรวานิช
• พ.ศ. 2548 - ละครเวที Bangkok theatre อีจีวี ​เม​โทร​โปลิส ​เวิลด์​เทรด​ เซ็น​เตอร์ ใช้ชื่อว่า "อลหม่านหลังบ้านทรายทอง" นำ​แสดง​โดย เข็มอัปสร สิริสุขะ, นาเดีย นิมิตรวานิช (พจมานสองคน), เซกิ โอเซกิ

ละครและภาพยนตร์

• พ.ศ. 2499 - ภาพยนตร์ฟิล์ม 16 มม. โดย เสรีภาพยนตร์ และ โยคีสถานสี่พระยาภาพยนตร์ สร้างโดย วิรัช พึ่งสุนทร นำแสดงโดย ชนะ ศรีอุบล, เรวดี ศิริวิไล, กำจาย รัตนดิลก, สมจิตต์ ทรัพย์สำรวย, ประภาพรรณ นาคทอง, ลือชัย นฤนาท, สมพงษ์ พงษ์มิตร
• พ.ศ. 2501 - ละครโทรทัศน์ ช่อง 4 บางขุนพรหม นำแสดงโดย สวลี ผกาพันธ์, ฉลอง สิมะเสถียร, กัณฑรีย์ น. สิมะเสถียร
• พ.ศ. 2513 - ละครโทรทัศน์ ช่อง 4 บางขุนพรหม นำแสดงโดย อรัญญา นามวงศ์, ฉลอง สิมะเสถียร, กัณฑรีย์ น. สิมะเสถียร
• พ.ศ. 2521 - ละครโทรทัศน์ ไทยทีวีสีช่อง 9 อ.ส.ม.ท. นำแสดงโดย ศันสนีย์ สมานวรวงศ์, สมภพ เบญจาธิกุล, บุศรา นฤมิตร, สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง
• พ.ศ. 2523 - ภาพยนตร์ฟิล์ม 35 มม. โดย ไฟว์สตาร์ โปรดักชั่น ผู้กำกับ รุจน์ รณภพ นำแสดงโดย จารุณี สุขสวัสดิ์, พอเจตน์ แก่นเพชร, ทาริกา ธิดาทิตย์, มยุรฉัตร เหมือนประสิทธิเวช, ศรินทิพย์ ศิริวรรณ, สุพรรณี จิตต์เที่ยง, ประวิตร สุจริตจันทร์
• พ.ศ. 2530 - ละครโทรทัศน์ สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 นำแสดงโดย มนฤดี ยมาภัย, ศรัณยู วงษ์กระจ่าง, ดวงตา ตุงคมณี, ศรินทิพย์ ศิริวรรณ, ทาริกา ธิดาทิตย์, ปรัชญา อัครพล, ธำรง วิจิตสาร, สุรีย์พร เกียรตินารถ, ประวิตร สุจริตจันทร์, รจิต ภิญโญวนิช
• พ.ศ. 2543 - ละครโทรทัศน์ สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 นำแสดงโดย รินลณี ศรีเพ็ญ, ศรราม เทพพิทักษ์, จินตหรา สุขพัฒน์, ญาณี จงวิสุทธิ์, สกาวใจ พูนสวัสดิ์, พงษ์พัฒน์ วชิระบรรจง, สมฤดี กลมกล่อม, ทัศน์วรรณ เสนีย์วงศ์, ด.ช. พลวิทย์ มีอิ่ม
• พ.ศ. 2558 - ละครโทรทัศน์ สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 นำแสดงโดย พีชญา วัฒนามนตรี, วีรภาพ สุภาพไพบูลย์, ดวงดาว จารุจินดา, นุสบา ปุณณกันต์, ณัฐชา นวลแจ่ม, สรารัตน์ หรุ่มเรืองวงศ์, วาสนา สิทธิเวช, เขตต์ ฐานทัพ, ชยพล บุนนาค

รายชื่อนักแสดง,การสร้างและเพลงประกอบละคร

ปี	พ.ศ. 2499	พ.ศ. 2501	พ.ศ. 2513	พ.ศ. 2521	พ.ศ. 2523	พ.ศ. 2530	พ.ศ. 2543	พ.ศ. 2558
รูปแบบการนำเสนอ	ภาพยนตร์ 16 มม.	ละคร ช่อง 4		ละคร ช่อง 9	ภาพยนตร์ 35 มม.	ละคร ช่อง 7	ละคร ช่อง 3	ละคร ช่อง 7
ผู้สร้าง	โยคีสถานสี่พระยาภาพยนตร์	คณะกัญชลิกา		กัณฑรีย์ นาคประภา	ไฟว์สตาร์โปรดักชั่น	ดาราวิดีโอ	ฮูแอนด์ฮู	ดาราวิดีโอ
ผู้กำกับ	รังสี ทัศนพยัคฆ์	สวลี ผกาพันธ์	กัณฑรีย์ นาคประภา		รุจน์ รณภพ	สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง	ชูศักดิ์ สุธีรธรรม	เพ็ญลักษณ์ อุดมสิน
บทการแสดง	วิรัช พึ่งสุนทร	-	-	-	สุมลทิพย์	ศัลยา	ยิ่งยศ ปัญญา	ภาวิต
ชื่อเพลง	บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด
คำร้อง	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล (บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด))/หม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์ (บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด)/ชาลี อินทรวิจิตร(บ้านทรายทอง)
ทำนอง	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล (บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด))/หม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์ (บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด)/สมาน กาญจนผลิน(บ้านทรายทอง)
เรียบเรียง	-	-	-	-	-	-		ชิตพงษ์ ตรีมาศ(บ้านทรายทอง/หากรู้สักนิด)
ผู้ขับร้องเพลงนำ	-	สวลี ผกาพันธ์			อุมาพร บัวพึ่ง	วัชราภรณ์ สุขสวัสดิ์	อัญชิสา เพิ่มพูลพรอุทัย	ณัฏฐพัชร วิพัธครตระกูล
ตัวละคร	นักแสดงหลัก
ม.ร.ว.ภราดาพัฒน์ระพี สว่างวงศ์ (คุณชายกลาง)	ชนะ ศรีอุบล	ฉลอง สิมะเสถียร		สมภพ เบญจาธิกุล	พอเจตน์ แก่นเพชร	ศรัณยู วงษ์กระจ่าง	ศรราม เทพพิทักษ์	วีรภาพ สุภาพไพบูลย์
พจมาน พินิจนันท์ / พจมาน สว่างวงศ์ ณ อยุธยา	เรวดี ศิริวิไล	สวลี ผกาพันธ์	อรัญญา นามวงศ์	ศันสนีย์ สมานวรวงศ์	จารุณี สุขสวัสดิ์	มนฤดี ยมาภัย	รินลณี ศรีเพ็ญ	พีชญา วัฒนามนตรี
ม.จ.เอนกนพรัตน์ (ท่านชายต้อม)	-	-	-	สุประวัติ ปัทมสูตร	-	ปรัชญา อัครพล	พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง	เขตต์ ฐานทัพ
ม.จ.หญิงวิมลสุดา (ท่านหญิงอ้อม)	-	-	-	-	-	เพียงฤทัย โกมารทัต	อริสรา กำธรเจริญ	พิมประภา ตั้งประภาพร
ม.ร.ว.หญิงภาวิณีจรัสเรือง สว่างวงศ์ (คุณหญิงเล็ก)	ประภาพรรณ นาคทอง	กัณฑรีย์ นาคประภา	-	สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง	ทาริกา ธิดาทิตย์	ดวงตา ตุงคะมณี	สกาวใจ พูนสวัสดิ์	ณัฐชา นวลแจ่ม
หม่อมพรรณราย สว่างวงศ์ ณ อยุธยา (หม่อมแม่)	กำจาย รัตนดิลก	มนัส บุณยเกียรติ	กัณฑรีย์ นาคประภา	มนัส บุณยเกียรติ	ศรินทิพย์ ศิริวรรณ		ญาณี จงวิสุทธิ์	ดวงดาว จารุจินดา
ม.ร.ว.หญิงภาวะดีสว่างวัฒน์ สว่างวงศ์ (คุณหญิงใหญ่)	สมจิตต์ ทรัพย์สำรวย	-		บุศรา นฤมิตร	มยุรฉัตร เหมือนประสิทธิเวช	ทาริกา ธิดาทิตย์	จินตหรา สุขพัฒน์	นุสบา ปุณณกันต์
นกุล	ลือชัย นฤนาท	-	รุจน์ รณภพ	-	ชัยรัตน์ เทียบเทียม	ธำรง วิจิตสาร	นภัสกร มิตรเอม	ชยพล บุนนาค
ม.ร.ว.ภาณุทัตสวัสดี สว่างวงศ์ (คุณชายน้อย)	-	-	-	สมคิด หงสกุล		นรา กุยะเนตร	พลวิทย์ มีอิ่ม	พีรพล เพิ่มเพ็ชร์
เสาวรัจ (เพื่อนพจมาน)	-	-	-	พิมพ์แข กุญชร ณ อยุธยา	-	-	อรัญญา ประทุมทอง	พิมพ์ปวีณ์ โคกระบินทร์
ม.จ.หญิงปิยะฉัตรโสภา (ท่านหญิงติ๋ว)	-	-	-	โฉมฉาย ฉัตรวิไล	-	สุโรจนา นิลกลัด	ขวัญฤดี กลมกล่อม	ขวัญกวินท์ ธำรงรัฐเศรษฐ์
ม.จ.หญิงนพมณี (ท่านหญิงตุ้ม)	-	-	-	-	-	ปนัดดา ลิมปิชัย	อำภา ภูษิต	วรางคนาง วุฑฒยากร
ศิรินาถ	-	-	-	-	-	-	-	กันยวีร์ กิตติพรภาณุวงศ์
พจนา พินิตนันท์	-	-	-	-	สมบูรณ์ สุขีนัย	ชัยวรงค์ เกิดสกุล	ณัฐพล รัตนพนธ์	สวีเดน ทะสานนท์
พจนีย์ พินิตนันท์	-	-	-	-	สุพรรณี จิตต์เที่ยง	สุรีย์พร เกียรตินาค	ดุสิตา อนุชิตชาญชัย	กชกร ส่งแสงเติม
นมทิพย์	-	-	-	มาลี เวชประเสริฐ	สุลาลีวัลย์ สุวรรณทัต	บรรเจิดศรี ยมาภัย	น้ำเงิน บุญหนัก	วาสนา สิทธิเวช
แพรวพรรณ อลงกรณ์	-	-	-	-	สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง		รัญญา ศิยานนท์	สรารัตน์ หรุ่มเรืองวงศ์
แสงโสม อลงกรณ์	-	-	-	-	-	สำราญจิต มารุตวงศ์	พลอย จินดาโชติ	ปทิตตา อัธยาตมวิทยา
ประสพ อลงกรณ์	-	-	-	-	-	วิชา รตะจารุ	อานนท์ สุวรรณเครือ	สมิท ธนโชติ
หลวงเวชนิติเกษม	-	-	-	-	-	ราชิต ชูเมือง	สมมาตร ไพรหิรัญ	ปริญญ์ วิกรานต์
ท่านผู้หญิงไฉไล	-	-	-	-	ประพิศ พราวพรรณ		นันทวัน เมฆใหญ่	วิไลลักษณ์ ไวงาน
หม่อมแม่ท่านหญิงอ้อม	-	-	-	-	-	-	สุทธิจิตร วีระเดชกำแหง	สุดารัตน์ เดชากุล
น้าสายใจ	-	-	-	-	วงศ์ทอง ผลานุสนธิ์	รุ่งกานดา เบญจมาภรณ์		สิดาภา เจิมวพริ้ง
ยายหลง	-	-	-	-	-	-	มยุรี อิศรเสนา ณ อยุธยา	เยาวเรศ นิสากร
พระยาราชาพิพิธ	-	-	-	-	ประวิตร สุจริตจันทร์		จิตติน ดิษนิยม	สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์
คุณนายดุลยธรรมพินิต	-	-	-	-	มารศรี ณ บางช้าง	สุดเฉลียว เกตุผล	ทัศน์วรรณ เสนีย์วงศ์ ณ อยุธยา	กชกร นิมากรณ์
สิริอร	-	-	-	-	-	-	ศิริพร อยู่ยอด	อธิชนัน ศรีเสวก
นายเติม ธีระวณิช	-	-	-	-	สุรชัย ดิลกวิลาศ	จีระศักดิ์ ปิ่นสุวรรณ	ทนงศักดิ์ ศุภการ	ศรุต วิจิตรานนท์
สินเสริม	-	-	-	-	-	-	พิมพ์ศิริ พิมพ์ศรี	วริศรา ยู
ผกาแก้ว	-	-	-	-	-	-		กัญญกร พินิจ
วิภา (เมียนายเติม)	-	-	-	-	-	-	นิศาลักษณ์ ศรีนาคาร	มนตะกานต์ ทองขาว
สมฤทัย (เมียนายเติม)	-	-	-	-	-	-	แพทริเซีย แลนด์ไวแนนส์	ณัทกัญญา โควสุวรรณ
เอม	-	-	-	-	มาเรีย เกตุเลขา	รจิต ภิญโญวณิช	อัญชลี ไชยศิริ	พิมพ์ศิริ คชหิรัญ
ยายเผื่อน	-	-	-	-	-	-	-	รุ่งกานดา เบญจมาภรณ์
สมศรี	-	-	-	-	-	-	ณัฐนี สิทธิสมาน
แจ่ม	-	-	-	-	-	-	ศศิธร ปิยะกาญจน์
ตัวละคร	นักแสดงรับเชิญ
พระดุลยธรรมพินิต (พนา พินิตนันท์)	-	-	-	-	-	-	สมภพ เบญจาทิกุล	นุติ เขมะโยธิน
สุรพล พินิตนันท์ (พ่อของพนา)	-	-	-	-	-	-	-	ธัญวิสิฎฐ์ เสียงหวาน
คุณหญิงราชาพิพิธ	-	-	-	-	-	-	ธัญญาเรศ รามณรงค์	ณัฐชา เจกะ
หลวงแพทย์	-	-	-	-	-	-	-	ศุภชัย เธียรอนันต์
ยายหุ่น	-	-	-	-	-	-	สินีนาฏ โพธิเวส	วัฒนะ คุ้มครอง
พระยาราชาพิพิธ (วัยหนุ่ม)	-	-	-	-	-	-	-	ธิตินันท์ สุวรรณศักดิ์
เจ้าพระยาราชาพิพิธ	-	-	-	-	-	-	-	ภูธฤทธิ์ พรหมบันดาล
ท่านผู้หญิงราชาพิพิธ	-	-	-	-	-	-	-	ขวัญฤดี กลมกล่อม
อาจารย์ใหญ่บุญล้อม พิศิษฐ์วิทยา	-	-	-	-	-	-	-	อรุชา โตสวัสดิ์
นิเวศน์ คงเยี่ยมจิต	-	-	-	-	-	-	-	สุรศักดิ์ โชติทินวัฒน์
หลวงนฤสารวาที	-	-	-	-	-	-	-	ปริยะ วิมลโนช
มานิดา	-	-	-	-	-	-	-	นันท์นภัส ภัทรายุตวรรตน์
เกริกวิทย์	-	-	-	-	-	-	-	นวพล ภูวดล
นายสุทธิ พิศาล	-	-	-	-	-	-	-	โพลาร์ อิศวร์
เสด็จป้า								บรรเจิดศรี ยมาภัย
คุณนายละมุน							อรสา พรหมประทาน
ม.ร.ว.พจนินทร์ สว่างวงศ์ (คุณหญิงนิน) (วัย 9 ปี)	-	-	-	ลลนา สุลาวัลย์	-	กัญญาลักษณ์ บำรุงรักษ์	ชนัญญา พงษ์นาค	ชินารดี อนุพงษ์ภิชาติ

ดูเพิ่ม

• บ้านทรายทอง (ภาพยนตร์ปี พ.ศ. 2523)
• บ้านทรายทอง (เพลง)