ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 10: | บรรทัด 10: | ||
ประเทศราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่โดดเด่น เช่น [[สหราชอาณาจักร]]และ[[อาณาจักรในเครือจักรภพ|อดีตเมืองขึ้นทั้งสิบห้า]]ซึ่งล้วนใช้การปกครองที่เรียกว่า "[[ระบบเวสมินสเตอร์]]" (Westminster system) ส่วนรัฐสามแห่ง คือ [[กัมพูชา]] [[มาเลเซีย]] และ[[สันตะสำนัก]] ใช้[[elective monarchy|ราชาธิปไตยแบบเลือกตั้ง]] โดยให้[[อภิชน]]กลุ่มเล็ก ๆ เป็น[[คณะผู้เลือกตั้ง]]องค์อธิปัตย์ขึ้นมาเป็นระยะ ๆ |
ประเทศราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่โดดเด่น เช่น [[สหราชอาณาจักร]]และ[[อาณาจักรในเครือจักรภพ|อดีตเมืองขึ้นทั้งสิบห้า]]ซึ่งล้วนใช้การปกครองที่เรียกว่า "[[ระบบเวสมินสเตอร์]]" (Westminster system) ส่วนรัฐสามแห่ง คือ [[กัมพูชา]] [[มาเลเซีย]] และ[[สันตะสำนัก]] ใช้[[elective monarchy|ราชาธิปไตยแบบเลือกตั้ง]] โดยให้[[อภิชน]]กลุ่มเล็ก ๆ เป็น[[คณะผู้เลือกตั้ง]]องค์อธิปัตย์ขึ้นมาเป็นระยะ ๆ |
||
นับแต่เดือนกรกฎาคม 2013 ประเทศล่าสุดที่เปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ คือ [[ภูฏาน]] |
นับแต่เดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2013 ประเทศล่าสุดที่เปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ คือ [[ภูฏาน]] |
||
== รายชื่อประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ == |
== รายชื่อประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ == |
||
=== ทวีปเอเชีย === |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|----- |
|----- |
||
!align="left"|รัฐ/ประเทศ |
! align="left" |รัฐ/ประเทศ |
||
!align="left"|รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
! align="left" |รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
||
!align="left"|รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
! align="left" |รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
||
!align="left"|ที่มา |
! align="left" |ที่มา |
||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Andorra}} |
|||
|1993 |
|||
|[[ราชรัฐ]]ร่วม (Co-principality) |
|||
|เลือกจาก[[มุขนายก]]แห่ง [[La Seu d'Urgell]] และการเลือกตั้ง[[ประธานาธิบดีฝรั่งเศส]] |
|||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry|Bahrain}} |
|{{country|flagcountry|Bahrain}} |
||
|2002 |
|2002 |
||
|[[ราชอาณาจักร]] |
|[[ราชอาณาจักร]] |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Belgium}} |
|||
|1831 |
|||
|ราชอาณาจักร; [[ราชาธิปไตยของปวงชน]]<ref>เบลเยียมเป็นประเทศเพียงแห่งเดียวที่มีราชาธิปไตยของปวงชน — เป็นระบบซึ่งบรรดาศักดิ์ของพระมหากษัตริย์ยึดโยงกับประชาชนแทนรัฐ บรรดาศักดิ์พระมหากษัตริย์ของเบลเยียมจึงไม่ใช่ ''พระมหากษัตริย์เบลเยียม'' แต่เป็น ''พระมหากษัตริย์แห่งชาวเบลเยียม'' เอกลักษณ์อีกอย่างหนึ่งของระบบของเบลเยียมนี้ก็คือ พระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่จะไม่ได้ขึ้นครองราชย์โดยอัตโนมัติหลังพระมหากษัตริย์พระองค์ก่อนหน้าเสด็จสวรรคตหรือสละบัลลังก์ ผู้ที่จะเป็นพระมหากษัตริย์จะเป็นได้ต่อเมื่อทรงตรัสคำสาบานต่อรัฐธรรมนูญ</ref> |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|- |
||
บรรทัด 42: | บรรทัด 34: | ||
|{{country|flagcountry|Cambodia}} |
|{{country|flagcountry|Cambodia}} |
||
|1993 |
|1993 |
||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Denmark}} |
|||
|1953 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|ราชอาณาจักร |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
บรรทัด 65: | บรรทัด 52: | ||
|การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับพระราชานุมัติจากพระราชวงศ์[[อัล-ซาบาห์]] และความยินยอมของรัฐสภา |
|การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับพระราชานุมัติจากพระราชวงศ์[[อัล-ซาบาห์]] และความยินยอมของรัฐสภา |
||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry| |
|{{country|flagcountry|Malaysia}} |
||
|1957 |
|||
|สหพันธรัฐ; [[ราชาธิปไตยเลือกตั้ง]] (Elective monarchy) |
|||
|เลือกตั้งจากเชื้อสาย[[สุลต่าน]]ทั้งเก้าซึ่งเป็นผู้แทนรัฐต่าง ๆ ในมาเลเซีย |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Thailand}} |
|||
|2014 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
รู้จักกันแพร่หลายว่า "[[ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข]]"<ref>[http://www.thaingo.org/writer/view.php?id=732 จินตภาพสังคมไทยและพรรคการเมืองของประชาชน] เมธา มาสขาว. ไทยเอ็นจีโอ 10 เมษายน พ.ศ. 2551, เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552</ref><ref>[http://www.midnightuniv.org/midnighttext/000868.doc แนวทางประชาธิปไตยแบบสังคมนิยม หรือ “สังคม-ประชาธิปไตย” (Social-Democracy)] ศูนย์ประสานงานเยาวชนเพื่อประชาธิปไตย. หน้าที่ 8. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552</ref> ซึ่งเรียกรวมการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญกับ[[ประชาธิปไตย]][[ระบบรัฐสภา]] |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|United Arab Emirates}} |
|||
|1971 |
|||
|สหรัฐ; [[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]] แบบ [[ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง]] (Elective monarchy) |
|||
|เลือกสรรโดยสภาสูงสุดกลางจากบรรดาชนชั้นปกครองของ[[อาบูดาบี]] |
|||
|- |
|||
|} |
|||
=== ทวีปยุโรป === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|----- |
|||
! align="left" |รัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
|||
! align="left" |รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |ที่มา |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Andorra}} |
|||
|1993 |
|1993 |
||
|[[ราชรัฐ]]ร่วม (Co-principality) |
|||
|เลือกจาก[[มุขนายก]]แห่ง [[La Seu d'Urgell]] และการเลือกตั้ง[[ประธานาธิบดีฝรั่งเศส]] |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Belgium}} |
|||
|1831 |
|||
|ราชอาณาจักร; [[ราชาธิปไตยของปวงชน]]<ref>เบลเยียมเป็นประเทศเพียงแห่งเดียวที่มีราชาธิปไตยของปวงชน — เป็นระบบซึ่งบรรดาศักดิ์ของพระมหากษัตริย์ยึดโยงกับประชาชนแทนรัฐ บรรดาศักดิ์พระมหากษัตริย์ของเบลเยียมจึงไม่ใช่ ''พระมหากษัตริย์เบลเยียม'' แต่เป็น ''พระมหากษัตริย์แห่งชาวเบลเยียม'' เอกลักษณ์อีกอย่างหนึ่งของระบบของเบลเยียมนี้ก็คือ พระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่จะไม่ได้ขึ้นครองราชย์โดยอัตโนมัติหลังพระมหากษัตริย์พระองค์ก่อนหน้าเสด็จสวรรคตหรือสละบัลลังก์ ผู้ที่จะเป็นพระมหากษัตริย์จะเป็นได้ต่อเมื่อทรงตรัสคำสาบานต่อรัฐธรรมนูญ</ref> |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Denmark}} |
|||
|1953 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|ราชอาณาจักร |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry|Liechtenstein}} |
|{{country|flagcountry|Liechtenstein}} |
||
บรรทัด 79: | บรรทัด 104: | ||
|[[แกรนด์ดัชชี]] |
|[[แกรนด์ดัชชี]] |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Malaysia}} |
|||
|1957 |
|||
|สหพันธรัฐ; [[ราชาธิปไตยเลือกตั้ง]] (Elective monarchy) |
|||
|เลือกตั้งจากเชื้อสาย[[สุลต่าน]]ทั้งเก้าซึ่งเป็นผู้แทนรัฐต่าง ๆ ในมาเลเซีย |
|||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry|Monaco}} |
|{{country|flagcountry|Monaco}} |
||
|1911 |
|1911 |
||
|ราชรัฐ |
|ราชรัฐ |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Morocco}} |
|||
|1962 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|- |
||
บรรทัด 119: | บรรทัด 134: | ||
|ราชอาณาจักร |
|ราชอาณาจักร |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Thailand}} |
|||
|2014 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
รู้จักกันแพร่หลายว่า "[[ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข]]"<ref>[http://www.thaingo.org/writer/view.php?id=732 จินตภาพสังคมไทยและพรรคการเมืองของประชาชน] เมธา มาสขาว. ไทยเอ็นจีโอ 10 เมษายน พ.ศ. 2551, เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552</ref><ref>[http://www.midnightuniv.org/midnighttext/000868.doc แนวทางประชาธิปไตยแบบสังคมนิยม หรือ “สังคม-ประชาธิปไตย” (Social-Democracy)] ศูนย์ประสานงานเยาวชนเพื่อประชาธิปไตย. หน้าที่ 8. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552</ref> ซึ่งเรียกรวมการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญกับ[[ประชาธิปไตย]][[ระบบรัฐสภา]] |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Tonga}} |
|||
|1970 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|United Arab Emirates}} |
|||
|1971 |
|||
|สหรัฐ; [[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]] แบบ [[ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง]] (Elective monarchy) |
|||
|เลือกสรรโดยสภาสูงสุดกลางจากบรรดาชนชั้นปกครองของ[[อาบูดาบี]] |
|||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry|United Kingdom}} |
|{{country|flagcountry|United Kingdom}} |
||
บรรทัด 146: | บรรทัด 144: | ||
|{{country|flagcountry|Antigua and Barbuda}} |
|{{country|flagcountry|Antigua and Barbuda}} |
||
|1981 |
|1981 |
||
|monarchy|ราชอาณาจักร |
| monarchy |ราชอาณาจักร |
||
|Heredity|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
| Heredity |การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
||
|- |
|- |
||
|{{country|flagcountry|Australia}} |
|{{country|flagcountry|Australia}} |
||
บรรทัด 216: | บรรทัด 214: | ||
|{{country|flagcountry|Tuvalu}} |
|{{country|flagcountry|Tuvalu}} |
||
|1978 |
|1978 |
||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|} |
|||
=== ทวีปออสเตรเลีย === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|----- |
|||
! align="left" |รัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
|||
! align="left" |รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |ที่มา |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Tonga}} |
|||
|1970 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
! colspan="4" | ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Australia}} |
|||
|1901 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Canada}} |
|||
|1867 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|New Zealand}} |
|||
|1907 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Papua New Guinea}} |
|||
|1975 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Solomon Islands}} |
|||
|1978 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Tuvalu}} |
|||
|1978 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|} |
|||
=== ทวีปอเมริกา === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|----- |
|||
! align="left" |รัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
|||
! align="left" |รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |ที่มา |
|||
|- |
|||
! colspan="4" | ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Antigua and Barbuda}} |
|||
|1981 |
|||
| monarchy |ราชอาณาจักร |
|||
| Heredity |การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Bahamas}} |
|||
|1973 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Barbados}} |
|||
|1966 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Belize}} |
|||
|1981 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Canada}} |
|||
|1867 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Grenada}} |
|||
|1974 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Jamaica}} |
|||
|1962 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} |
|||
|1983 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Saint Lucia}} |
|||
|1979 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Saint Vincent and the Grenadines}} |
|||
|1979 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|} |
|||
=== ทวีปแอฟริกา === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|----- |
|||
! align="left" |รัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) |
|||
! align="left" |รูปแบบของรัฐ/ประเทศ |
|||
! align="left" |ที่มา |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Lesotho}} |
|||
|1993 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับความยินยอมสภาผู้นำ |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Morocco}} |
|||
|1962 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|Swaziland}} |
|||
|1968 |
|||
|ราชอาณาจักร; [[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]] |
|||
|การสืบพระราชบัลลังก์ |
|||
|- |
|||
|{{country|flagcountry|United Kingdom}} |
|||
|1688 |
|||
|ราชอาณาจักร |
|ราชอาณาจักร |
||
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
|การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 08:40, 12 กรกฎาคม 2559
ส่วนหนึ่งของชุดการเมือง |
ระบอบการปกครอง พื้นฐาน |
---|
รายชื่อระบอบการปกครอง รายชื่อประเทศตามระบอบการปกครอง |
สถานีย่อยการเมือง |
ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ[1] (อังกฤษ: constitutional monarchy) เป็นรูปแบบการปกครองในระบอบประชาธิปไตยซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแห่งรัฐโดยไม่ทรงมีบทบาททางการเมืองและทรงอยู่ในขอบเขตของรัฐธรรมนูญไม่ว่าเป็นหรือไม่เป็นลายลักษณ์อักษร[2] ถึงแม้ว่าพระมหากษัตริย์อาจมีพระราชอำนาจโดยพระบารมีและรัฐบาลอาจดำเนินการในพระนาม แต่พระมหากษัตริย์จะไม่ทรงกำหนดนโยบายสาธารณะหรือเลือกผู้นำทางการเมือง เวอร์นอน บอกดานอร์ (Vernon Bogdanor) นักรัฐศาสตร์ชาวอังกฤษ นิยามว่า ราชาภายใต้รัฐธรรมนูญ คือ "องค์อธิปัตย์ที่ปกเกล้าแต่ไม่ปกครอง" (a sovereign who reigns but does not rule)[3] การปกครองรูปแบบนี้ต่างจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์ที่พระมหากษัตริย์ทรงควบคุมการตัดสินใจทางการเมืองโดยไม่ทรงถูกรัฐธรรมนูญควบคุมเอาไว้
ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ บางทีเรียกว่า ปรมิตตาญาสิทธิราชย์ (limited monarchy) สาธารณรัฐอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (crowned republic) หรือราชาธิปไตยแบบมีรัฐสภา (parliamentary monarchy)[4][5]
นอกจากเป็นศูนย์รวมใจของชนในชาติแล้ว ราชาภายใต้รัฐธรรมนูญอาจมีพระราชอำนาจอย่างเป็นทางการ เช่น ยุบสภานิติบัญญัติ หรืออนุมัติกฎหมาย แต่ส่วนใหญ่แล้วเป็นพระราชอำนาจทางพิธีการ มิใช่เป็นช่องให้พระมหากษัตริย์จัดการการเมืองได้โดยพลการ วอลเทอร์ แบกฮอต (Walter Bagehot) นักทฤษฎีการเมืองชาวอังกฤษ เขียนไว้ในหนังสือ ดิอิงลิชคอนสติติวชัน (The English Constitution) ว่า มีพระราชสิทธิ์สามประการเท่านั้นที่ราชาภายใต้รัฐธรรมนูญทรงใช้ได้ตามพระทัย คือ แสวงหาคำปรึกษา ประทานคำปรึกษา และประทานคำตักเตือน
ประเทศราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญที่โดดเด่น เช่น สหราชอาณาจักรและอดีตเมืองขึ้นทั้งสิบห้าซึ่งล้วนใช้การปกครองที่เรียกว่า "ระบบเวสมินสเตอร์" (Westminster system) ส่วนรัฐสามแห่ง คือ กัมพูชา มาเลเซีย และสันตะสำนัก ใช้ราชาธิปไตยแบบเลือกตั้ง โดยให้อภิชนกลุ่มเล็ก ๆ เป็นคณะผู้เลือกตั้งองค์อธิปัตย์ขึ้นมาเป็นระยะ ๆ
นับแต่เดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2013 ประเทศล่าสุดที่เปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ คือ ภูฏาน
รายชื่อประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
ทวีปเอเชีย
รัฐ/ประเทศ | รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) | รูปแบบของรัฐ/ประเทศ | ที่มา |
---|---|---|---|
บาห์เรน | 2002 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ภูฏาน | 2007 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ |
กัมพูชา | 1993 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ญี่ปุ่น | 1946 | จักรวรรดิ | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
จอร์แดน | 1952 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
คูเวต | 1962 | เอมีเรต | การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับพระราชานุมัติจากพระราชวงศ์อัล-ซาบาห์ และความยินยอมของรัฐสภา |
มาเลเซีย | 1957 | สหพันธรัฐ; ราชาธิปไตยเลือกตั้ง (Elective monarchy) | เลือกตั้งจากเชื้อสายสุลต่านทั้งเก้าซึ่งเป็นผู้แทนรัฐต่าง ๆ ในมาเลเซีย |
ไทย | 2014 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
รู้จักกันแพร่หลายว่า "ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข"[6][7] ซึ่งเรียกรวมการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญกับประชาธิปไตยระบบรัฐสภา |
สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ | 1971 | สหรัฐ; สมบูรณาญาสิทธิราชย์ แบบ ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง (Elective monarchy) | เลือกสรรโดยสภาสูงสุดกลางจากบรรดาชนชั้นปกครองของอาบูดาบี |
ทวีปยุโรป
รัฐ/ประเทศ | รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) | รูปแบบของรัฐ/ประเทศ | ที่มา |
---|---|---|---|
อันดอร์รา | 1993 | ราชรัฐร่วม (Co-principality) | เลือกจากมุขนายกแห่ง La Seu d'Urgell และการเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส |
เบลเยียม | 1831 | ราชอาณาจักร; ราชาธิปไตยของปวงชน[8] | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เดนมาร์ก | 1953 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ลีชเทินชไตน์ | 1862 | ราชรัฐ (Principality) | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ลักเซมเบิร์ก | 1868 | แกรนด์ดัชชี | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
โมนาโก | 1911 | ราชรัฐ | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เนเธอร์แลนด์ | 1815 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
นอร์เวย์ | 1814 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
สเปน | 1978 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
สวาซิแลนด์ | 1968 | ราชอาณาจักร; สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | การสืบพระราชบัลลังก์ |
สวีเดน | 1974 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
สหราชอาณาจักร | 1688 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย | |||
แอนทีกาและบาร์บิวดา | 1981 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ออสเตรเลีย | 1901 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
บาฮามาส | 1973 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
บาร์เบโดส | 1966 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เบลีซ | 1981 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
แคนาดา | 1867 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
กรีเนดา | 1974 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
จาเมกา | 1962 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
นิวซีแลนด์ | 1907 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ปาปัวนิวกินี | 1975 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์คิตส์และเนวิส | 1983 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์ลูเชีย | 1979 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ | 1979 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
หมู่เกาะโซโลมอน | 1978 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ตูวาลู | 1978 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ทวีปออสเตรเลีย
รัฐ/ประเทศ | รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) | รูปแบบของรัฐ/ประเทศ | ที่มา |
---|---|---|---|
ตองงา | 1970 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย | |||
ออสเตรเลีย | 1901 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
แคนาดา | 1867 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
นิวซีแลนด์ | 1907 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ปาปัวนิวกินี | 1975 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
หมู่เกาะโซโลมอน | 1978 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ตูวาลู | 1978 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ทวีปอเมริกา
รัฐ/ประเทศ | รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) | รูปแบบของรัฐ/ประเทศ | ที่มา |
---|---|---|---|
ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย | |||
แอนทีกาและบาร์บิวดา | 1981 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
บาฮามาส | 1973 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
บาร์เบโดส | 1966 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เบลีซ | 1981 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
แคนาดา | 1867 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
กรีเนดา | 1974 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
จาเมกา | 1962 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์คิตส์และเนวิส | 1983 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์ลูเชีย | 1979 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ | 1979 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
ทวีปแอฟริกา
รัฐ/ประเทศ | รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.) | รูปแบบของรัฐ/ประเทศ | ที่มา |
---|---|---|---|
เลโซโท | 1993 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับความยินยอมสภาผู้นำ |
โมร็อกโก | 1962 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
สวาซิแลนด์ | 1968 | ราชอาณาจักร; สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | การสืบพระราชบัลลังก์ |
สหราชอาณาจักร | 1688 | ราชอาณาจักร | การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด |
-
สีเขียว คือ ประเทศที่ใช้ระบบรัฐสภาปกครองด้วยระบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ -
สีส้ม และ สีเขียว คือ ประเทศที่ใช้ระบบรัฐสภาปกครองด้วยระบบสาธารณรัฐ
หมายเหตุ
- ราชรัฐอันดอร์ราเป็นประเทศราชาธิปไตยเพียงหนึ่งเดียวที่ให้อำนาจกับประมุขของรัฐสองคน
- ราชรัฐอันดอร์รา ราชรัฐโมนาโก และราชรัฐลิกเตนสไตน์เท่านั้นที่มีเจ้าชายเป็นประมุข
- ประเทศญี่ปุ่นเท่านั้นที่มีจักรพรรดิเป็นประมุข
- ราชรัฐลักเซมเบิร์กเท่านั้นที่มีแกรนด์ดยุกทรงเป็นประมุข (ถึงจะใช้ชื่อราชรัฐเหมือนกัน แต่ชื่อเต็มของประเทศนี้คือ แกรนด์ดัชชีลักเซมเบิร์ก)
อ้างอิง
- ↑ "ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ" เป็นศัพท์บัญญัติของราชบัณฑิตยสถาน
- ↑ "Constitutional Monarchy", The Encyclopedia of Political Science, CQ Press (2011).
- ↑ Vernon Bogdanor (1996). "The Monarchy and the Constitution". Parliamentary Affairs. 49 (3): 407–422., excerpted from Vernon Bogdanor (1995). The Monarchy and the Constitution. Oxford University Press.
- ↑ Boyce 2008, p. 1.
- ↑ McCannon 2006, pp. 177–178.
- ↑ จินตภาพสังคมไทยและพรรคการเมืองของประชาชน เมธา มาสขาว. ไทยเอ็นจีโอ 10 เมษายน พ.ศ. 2551, เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
- ↑ แนวทางประชาธิปไตยแบบสังคมนิยม หรือ “สังคม-ประชาธิปไตย” (Social-Democracy) ศูนย์ประสานงานเยาวชนเพื่อประชาธิปไตย. หน้าที่ 8. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
- ↑ เบลเยียมเป็นประเทศเพียงแห่งเดียวที่มีราชาธิปไตยของปวงชน — เป็นระบบซึ่งบรรดาศักดิ์ของพระมหากษัตริย์ยึดโยงกับประชาชนแทนรัฐ บรรดาศักดิ์พระมหากษัตริย์ของเบลเยียมจึงไม่ใช่ พระมหากษัตริย์เบลเยียม แต่เป็น พระมหากษัตริย์แห่งชาวเบลเยียม เอกลักษณ์อีกอย่างหนึ่งของระบบของเบลเยียมนี้ก็คือ พระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่จะไม่ได้ขึ้นครองราชย์โดยอัตโนมัติหลังพระมหากษัตริย์พระองค์ก่อนหน้าเสด็จสวรรคตหรือสละบัลลังก์ ผู้ที่จะเป็นพระมหากษัตริย์จะเป็นได้ต่อเมื่อทรงตรัสคำสาบานต่อรัฐธรรมนูญ