ลัทธินิยมสถาบันพระมหากษัตริย์

ส่วนหนึ่งของชุดการเมือง
ระบอบการปกครองพื้นฐาน
แบ่งตามโครงสร้างอำนาจ
ระบอบแยกอำนาจรัฐ รัฐสมาคม ประเทศในเครือจักรภพ รัฐในอารักขา รัฐบรรณาการ รัฐประมุข ระบอบรวมอำนาจรัฐ สหพันธรัฐ สมาพันธรัฐ การมอบอำนาจปกครอง ระบอบผสม อาณานิคม ประเทศในเครือจักรภพ จักรวรรดิ การใช้อำนาจครอบงำ รัฐเดี่ยว การแบ่งการปกครอง
แบ่งตามที่มาของอำนาจ
ประชาธิปไตย (ปกครองโดยส่วนใหญ่) ทางตรง จับสลาก มีผู้แทน เสรีนิยม สังคมนิยม กึ่ง คณาธิปไตย (ปกครองโดยส่วนน้อย) อภิชนาธิปไตย เผด็จการทหาร เศรษฐยาธิปไตย เทวาธิปไตย อัตตาธิปไตย (ปกครองโดยผู้เดียว) ระบบใช้อำนาจเด็ดขาด กึ่งอำนาจนิยม เผด็จการ ทรราช
แบ่งตามอุดมการณ์ของอำนาจ
กษัตริย์นิยม กับ สาธารณรัฐนิยม (อุดมการณ์สังคม-การเมือง) สมบูรณาญาสิทธิราชย์ ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ระบบรัฐสภา ระบบกึ่งประธานาธิบดี ระบบประธานาธิบดี อำนาจนิยม กับ อิสรนิยม (อุดมการณ์สังคม-เศรษฐกิจ) อนาธิปไตย สังคมไร้รัฐ ลัทธิอาณานิคม คอมมิวนิสต์ ระบบเจ้าขุนมูลนาย สังคมนิยม ฟาสซิสต์ โลก กับ ท้องถิ่น (อุดมการณ์ภูมิศาสตร์-วัฒนธรรม) คอมมูน นครรัฐ รัฐชาติ รัฐบาลกลาง องค์การระหว่างรัฐบาล โลก ท้องถิ่นนิยม ชาตินิยม สากลนิยม โลกนิยม
สถานีย่อย:การเมือง

ลัทธินิยมสถาบันพระมหากษัตริย์ (อังกฤษ: royalism) เป็นลัทธิที่สนับสนุนราชอาณาจักร พระมหากษัตริย์ หรือราชวงศ์ใดโดยเฉพาะ เพื่อเป็นประมุขแห่งรัฐ แนวคิดดังกล่าวมีความแตกต่างจาก ลัทธินิยมราชาธิปไตย (อังกฤษ: monarchism) ที่สนับสนุนการปกครองแบบราชาธิปไตย แต่ต่างกันที่ไม่ได้เจาะจงพระมหากษัตริย์หรือราชวงศ์ใดโดยเฉพาะ

ในภาษาไทย บางทีเรียกลัทธินิยมสถาบันพระมหากษัตริย์ว่า กษัตริยนิยม กษัตริย์นิยม ลัทธินิยมเจ้า กระแสนิยมเจ้า หรือ ราชวงศนิยม

ประเทศไทย

ในประเทศไทย ลัทธินี้ปรากฏในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแทบทุกฉบับที่มีมา เช่น ฉบับ พ.ศ. 2560 มาตรา 6 ว่า

องค์พระมหากษัตริย์ทรงดำรงอยู่ในฐานะอันเป็นที่เคารพสักการะ ผู้ใดจะละเมิดมิได้
ผู้ใดจะกล่าวหาหรือฟ้องร้องพระมหากษัตริย์ในทางใด ๆ มิได้

อ้างอิง

• ธงชัย วินิจจะกูล. (2548). วาทกรรมพระราชอำนาจหรือประชาธิปไตยแบบคิดสั้น. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์>. (เข้าถึงเมื่อ: 14 กุมภาพันธ์ 2553).
• Political Prisoners in Thailand. (2549, 13 สิงหาคม). ปกป้องและโฆษณา ลัทธิกษัตริย์นิยม. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์>. (เข้าถึงเมื่อ: 14 กุมภาพันธ์ 2553).