ข้ามไปเนื้อหา

อภิชนาธิปไตย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

อภิชนาธิปไตย (อังกฤษ: aristocracy) เป็นระบอบการปกครองที่อำนาจอยู่ในมือของชนชั้นปกครองกลุ่มเล็ก ๆ ซึ่งมีอภิสิทธิ์ เรียกว่า กลุ่มอภิชน (aristocracy)[1]

ในด้านศัพทมูลนั้น คำว่า "aristocracy" ในภาษาอังกฤษ มาจาก "aristokratia" ในภาษากรีก หมายถึง "การปกครองโดยผู้ที่ดีที่สุด" (rule of the best)[2] ทั้งนี้ เพราะในเวลาที่คำนี้ถือกำเนิดขึ้นในกรีซโบราณ ชาวกรีกมองว่า "อภิชนาธิปไตย" หมายถึงการปกครองโดยพลเมืองที่มีคุณสมบัติดีที่สุด และมักใช้เปรียบเทียบว่าแตกต่างจากระบอบราชาธิปไตย (การปกครองโดยคนคนเดียว) ในลักษณะที่เห็นว่า "อภิชนาธิปไตย" ดีกว่า ผู้ใช้คำ "อภิชนาธิปไตย" เป็นคนแรก คือ แอริสตอเติล และเพลโต โดยใช้เรียกระบบที่พลเมืองกลุ่มที่ดีที่สุดได้รับเลือกผ่านกระบวนการอันถี่ถ้วนให้ขึ้นเป็นผู้ปกครอง และมีการห้ามสืบทอดตำแหน่งผ่านทางตระกูล เว้นแต่ลูกหลานของผู้ปกครองนั้นแสดงให้เห็นว่า ปฏิบัติงานได้ดีเลิศ และมีคุณลักษณะที่ดีสมจะเป็นผู้ปกครองได้เมื่อเทียบกับพลเมืองคนอื่น ๆ ในหน่วยการเมืองเดียวกัน[3][4][5] ส่วนการปกครองที่มีการสืบทอดตำแหน่งผ่านทางตระกูลนั้น มองกันว่า เกี่ยวข้องกับระบอบคณาธิปไตยมากกว่า ซึ่งเป็นรูปแบบที่ฉ้อฉลของอภิชนาธิปไตย เพราะถึงแม้การปกครองอยู่ในมือของคณะบุคคล แต่ก็ไม่ใช่กลุ่มบุคคลที่ดีที่สุด ปรัชญาเมธีหลายคน เช่น แอริสตอเติล เพลโต โสกราตีส และเซโนโฟน เห็นว่า อภิชนาธิปไตย ซึ่งเป็นรูปแบบในอุดมคติของการปกครองโดยคนจำนวนน้อยนั้น โดยสภาพแล้วดีกว่าประชาธิปไตย ซึ่งเป็นรูปแบบในอุดมคติของการปกครองโดยคนจำนวนมาก แต่ก็เห็นว่า คณาธิปไตย ซึ่งเป็นรูปแบบที่ฉ้อฉลของอภิชนาธิปไตยนั้น เลวร้ายกว่ากฎหมู่ ซึ่งเป็นรูปแบบที่ฉ้อฉลของประชาธิปไตย[3][4][5][6][7]

ในยุคปัจจุบัน "อภิชนาธิปไตย" มักใช้หมายถึง การปกครองโดยกลุ่มคนที่มีอภิสิทธิ์ (กลุ่มอภิชน) และมักใช้เปรียบเทียบว่าแตกต่างจากระบอบประชาธิปไตย[1]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 "Aristocracy". Oxford English Dictionary. December 1989. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 29, 2011. สืบค้นเมื่อ December 22, 2009.
  2. A Greek–English Lexicon, Henry George Liddell, Robert Scott, Henry Stuart Jones, Roderick McKenzie (editors). "ἀριστο-κρᾰτία, ἡ, A, rule of the best, aristocracy, ἀ. σώφρων Th.3.82, cf. Henoch.5.17, Isyll.1, etc.; the rule of the rich, Pl.Plt.301a. II ideal constitution, rule of the best, Artist. Pol.1293b1 sqq., EN1160a33, Pl.Mx.238c, 238d, Plb.6.4.3." http://logeion.uchicago.edu/%E1%BC%80%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1
  3. 3.0 3.1 Aristotle. Politics.
  4. 4.0 4.1 Plato. The Republic. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-04-11. สืบค้นเมื่อ 2023-01-26.
  5. 5.0 5.1 Plato. The Statesman.
  6. Xenophon. The Polity of the Athenians and the Lacedaemonians.
  7. Plutarch. "The Life of Lycurgus". The Parallel Lives of the Noble Greeks and Romans.