อำเภอบุณฑริก
อำเภอบุณฑริก | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Buntharik |
คำขวัญ: บุณฑริกบัวขาว ชาวราษฎร์ใฝ่ธรรม งามล้ำน้ำตก ป่ารกเขาชัน เขตกั้นแดนลาว หน้าหนาวปูขน ชลโดมไหลเวียน ภาพเขียนห้าพันปี | |
แผนที่จังหวัดอุบลราชธานี เน้นอำเภอบุณฑริก | |
พิกัด: 14°45′24″N 105°24′41″E / 14.75667°N 105.41139°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | อุบลราชธานี |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 1,402.0 ตร.กม. (541.3 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 95,544 คน |
• ความหนาแน่น | 68.15 คน/ตร.กม. (176.5 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 34230 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 3410 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอบุณฑริก หมู่ที่ 1 ตำบลโพนงาม อำเภอบุณฑริก จังหวัดอุบลราชธานี 34230 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
บุณฑริก [บุน-ทะ-ริก][1] เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี ประชากรส่วนมากทำอาชีพเกษตรกรรม
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอบุณฑริกตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัดอุบลราชธานี ห่างจากตัวจังหวัด 92 กิโลเมตร และห่างจากกรุงเทพมหานคร 620 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพิบูลมังสาหารและอำเภอสิรินธร
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงจำปาศักดิ์ (ประเทศลาว)
- ทิศใต้ ติดต่อกับแขวงจำปาศักดิ์ (ประเทศลาว)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนาจะหลวยและอำเภอเดชอุดม
ประวัติ
[แก้]อำเภอบุณฑริกก่อนยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ เป็นชุมชนเล็ก ๆ เรียกว่า เมืองบัว
เมื่อปี พ.ศ. 2390 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าให้ยกบ้าน "ดงกระชุ" (บ้านไร่) ขึ้นเป็น "เมืองบัว" ขึ้นตรงต่อนครจำปาศักดิ์ โดยมีพระอภัยธิเบศร์วิเศษสงครามเป็นเจ้าเมืองปกครอง เมื่อพระอภัยถึงแก่อนิจกรรม ได้แต่งตั้งให้นายใสเป็นเจ้าเมือง ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น "หลวงบุณฑริกเขตตานุรักษ์" ราวปี พ.ศ. 2402
ต่อมารัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ระหว่างปี พ.ศ. 2443-2445 มีการปรับปรุงการปกครองส่วนภูมิภาคครั้งใหญ่ เมืองบัวยังคงขึ้นกับนครจำปาศักดิ์ มณฑลอุบลราชธานี เช่นเดิม ในปี พ.ศ. 2446 ไทยเสียดินแดนจำปาศักดิ์ให้กับฝรั่งเศส จึงได้โอนเมืองบัว มาขึ้นกับอำเภอเดชอุดม จังหวัดขุขันธ์ จนถึงปี พ.ศ. 2452 ได้เปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอบัวบุณฑริก
28 กรกฎาคม รศ.131 (พ.ศ. 2455) ราชกิจจานุเบกษา แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เลิกและยุบอำเภอต่างๆ ในมณฑลอุบลลงเป็นกิ่งอำเภอ เก็บถาวร 2012-06-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยมีการยุบอำเภอบัวบุณฑริก ลงเป็นกิ่งอำเภอไปขึ้นกับอำเภอเดชอุดม จังหวัดขุขันธ์ เรียกว่า “กิ่งบัวบุณฑริก”
วันที่ 29 เมษายน 2460 ราชกิจจานุเบกษา ประกาศเรื่องเปลี่ยนชื่ออำเภอ เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยประกาศเปลี่ยนชื่อ กิ่งบัวบุณฑริก จังหวัดขุขันธ์ เป็น “กิ่งโพนงาม”
23 ธันวาคม 2471 กระทรวงมหาดไทย มีประกาศโอนกิ่งอำเภอโพนงามไปขึ้นจังหวัดอุบลราชธานี โดยประกาศให้ท้องที่อำเภอเดชอุดมและกิ่งอำเภอโพนงาม จังหวัดขุขันธ์ ซึ่งมีระยะทางห่างไกลจากจากที่ตั้งบัญชาการจังหวัด เป็นการลำบากและเดือดร้อนแก่ผู้มีกิจธุระซึ่งต้องไปมายังที่ตั้งบัญชาการจังหวัดขุขันธ์ แต่อยู่ใกล้ไปทางจังหวัดอุบลราชธานี ไม่สะดวกแก่การปกครอง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้โอนการปกครองอำเภอเดชอุดมและกิ่งอำเภอโพนงาม จากจังหวัดขุขันธ์ ไปขึ้นกับจังหวัดอุบลราชธานี
จากนั้นในท้องที่กิ่งอำเภอบุณฑริก มีชุมชุมชนและการค้าหนาแน่น และมีสภาพเจริญขึ้นกว่าเดิมมาก เพื่อประโยชน์ในการปกครองและอำนวยความสะดวกให้แก่ราษฎรและส่งเสริมท้องที่ให้เจริญยิ่งขึ้น จนกระทั่งในวันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ได้มีพระราชกฤษฎีกาตั้งกิ่งอำเภอบุณฑริก อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี ขึ้นเป็น “อำเภอบุณฑริก” ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอบุณฑริกแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 8 ตำบล 127 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | โพนงาม | (Phon Ngam) | 14 หมู่บ้าน | 5. | หนองสะโน | (Nong Sano) | 23 หมู่บ้าน | ||||||||||||
2. | ห้วยข่า | (Huai Kha) | 23 หมู่บ้าน | 6. | โนนค้อ | (Non Kho) | 11 หมู่บ้าน | ||||||||||||
3. | คอแลน | (Kho Laen) | 18 หมู่บ้าน | 7. | บัวงาม | (Bua Ngam) | 15 หมู่บ้าน | ||||||||||||
4. | นาโพธิ์ | (Na Pho) | 11 หมู่บ้าน | 8. | บ้านแมด | (Ban Maet) | 12 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอบุณฑริกประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลบุณฑริก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโพนงามและบางส่วนของตำบลบัวงาม
- เทศบาลตำบลคอแลน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคอแลนทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลนาโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาโพธิ์ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโพนงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนงาม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบุณฑริก)
- องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยข่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยข่าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองสะโน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองสะโนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโนนค้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนค้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบัวงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบัวงาม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบุณฑริก)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแมด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแมดทั้งตำบล
บุคคลที่มีชื่อเสียง
[แก้]- ดอกอ้อ ทุ่งทอง นักร้องหมอลำ
- ก้านตอง ทุ่งเงิน นักร้องหมอลำ
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 54.