ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาเวียดนาม"

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 194,259 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 194,259 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 47: บรรทัด 47:


=== เสียงพยัญชนะ ===
=== เสียงพยัญชนะ ===
[[เสียงพยัญชนะ]]ในภาษาเวียดนามมี[[หน่วยเสียง]]ตามตารางทางด้านล่าง
[[เสียงพยัญชนะ]]ในภาษาเวียดนามมี[[หน่วยเสียง]]ตามตารางทางด้านล่าง โดยอักษรทางด้านซ้ายเป็นอักษรที่ใช้เขียนแทนหน่วยเสียงนั้น ๆ ในภาษาเวียดนาม อักษรตรงกลางเป็น[[สัทอักษร]] และด้านขวานั้นเป็นอักษรไทยที่นิยมใช้ทับศัพท์
โดยอักษรทางด้านซ้ายเป็นอักษรที่ใช้เขียนแทนหน่วยเสียงนั้น ๆ ในภาษาเวียดนาม
อักษรตรงกลางเป็น[[สัทอักษร]] และด้านขวานั้นเป็นอักษรไทยที่นิยมทับศัพท์


:{| class=wikitable style=text-align:center
:{| border="1" cellpadding="4" style="border-collapse: collapse; background: #f9f9f9; margin: 1em 1em 1em 0; vertical-align: top; border: 1px solid #ccc; line-height: 1.3em; text-align: center;"
⚫
|-
|- style="background: #efefef;"
! colspan="2" |
! colspan=2|
! ริมฝีปาก
! ริมฝีปาก
! ปุ่มเหงือก
! ปุ่มเหงือก
บรรทัด 61: บรรทัด 59:
! เส้นเสียง
! เส้นเสียง
|-
|-
! colspan=2| นาสิก
! style="text-align: left; background: #efefef;" rowspan="3" | กัก
⚫
| {{lang|vi|''m''}} {{IPA|[m]}} ม
⚫
| style = "text-align: left; background: #efefef;" | <small>ไม่ก้อง</small>
⚫
| {{lang|vi|''n''}} {{IPA|[n]}} น
| ''[[เสียงกัก ริมฝีปาก ไม่ก้อง|p]]'' [p] ป
⚫
|
| ''[[เสียงกัก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|t]]'' {{IPA|[t]}} ต
| ''tr'' {{IPA|[tʂ~ʈ]}} จ
| {{lang|vi|''nh''}} {{IPA|[ɲ]}} ญ
| ''ch'' {{IPA|[c~tɕ]}} จ
| {{lang|vi|''ng/ngh''}} {{IPA|[ŋ]}} ง
⚫
|
| ''[[เสียงกัก เพดานอ่อน ไม่ก้อง|c/k]]'' {{IPA|[k]}} ก
⚫
|
|-
|-
! rowspan=3| กัก
| style = "text-align: left; background: #efefef;" | <small>ธนิต</small>
! <small>ไม่ก้อง ไม่พ่นลม</small>
| &nbsp;
| ''th'' {{IPA|[tʰ]}} ท
| {{lang|vi|''p''}} {{IPA|[p]}} ป
| {{lang|vi|''t''}} {{IPA|[t]}} ต
| {{lang|vi|''tr''}} {{IPA|[ʈʂ~ʈ]}} จ
| {{lang|vi|''ch''}} {{IPA|[c~tɕ]}} จ
| {{lang|vi|''c/k/q''}} {{IPA|[k~q]}} ก
|
|
⚫
|
⚫
|
⚫
|
|-
|-
| style = "text-align: left; background: #efefef;" | <small>ก้อง</small>
! <small>ก้อง</small>
| ''b'' {{IPA|[ɓ]}} บ
| {{lang|vi|''b''}} {{IPA|[ɓ]}} บ
| ''đ'' {{IPA|[ɗ]}} ด
| {{lang|vi|''đ''}} {{IPA|[ɗ]}} ด
|
|
⚫
|
⚫
| ''d'' {{IPA|[ɟ]}} ซ
|
|
|
|
|-
|-
! <small>ไม่ก้อง พ่นลม</small>
⚫
! style="text-align: left; background: #efefef;" rowspan="2" | เสียดแทรก
⚫
|
| style = "text-align: left; background: #efefef;" | <small>ไม่ก้อง</small>
| {{lang|vi|''th''}} {{IPA|[tʰ]}} ท
| ''[[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปากกับฟัน ไม่ก้อง|ph]]'' {{IPA|[f]}} ฟ
⚫
|
| ''[[เสียงเสียดแทรก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง|x]]'' {{IPA|[s]}} ส
⚫
|
⚫
| ''s'' {{IPA|[ʂ]}} ซ
| rowspan=2| {{lang|vi|''kh''}} {{IPA|[x~kʰ]}} ค
⚫
|
⚫
|
| ''[[เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ไม่ก้อง|kh]]'' {{IPA|[x]}} ค
| ''[[เสียงเสียดแทรก เส้นเสียง ไม่ก้อง|h]]'' {{IPA|[h]}} ฮ
|-
|-
⚫
! rowspan=2| เสียดแทรก
| style = "text-align: left; background: #efefef;" | <small>ก้อง</small>
⚫
! <small>ไม่ก้อง</small>
| ''[[เสียงเสียดแทรก ริมฝีปากกับฟัน ก้อง|v]]'' {{IPA|[v]}} ว
| ''gi'' {{IPA|[z]}} ซ
| {{lang|vi|''ph''}} {{IPA|[f]}} ฟ
| ''r'' {{IPA|[ʐ~ɹ]}} ซ
| {{lang|vi|''x''}} {{IPA|[s]}} ซ
| {{lang|vi|''s''}} {{IPA|[ʂ]}} ซ
⚫
|
⚫
|
| ''[[เสียงเสียดแทรก เพดานอ่อน ก้อง|g/gh]]'' {{IPA|[ɣ]}} ก
| {{lang|vi|''h''}} {{IPA|[h]}} ฮ
⚫
|
|-
|-
! <small>ก้อง</small>
! style="text-align: left; background: #efefef;" colspan="2" | นาสิก
| {{lang|vi|''v''}} {{IPA|[v]}} ว
| ''[[เสียงนาสิก ริมฝีปาก|m]]'' {{IPA|[m]}} ม
| {{lang|vi|''d''}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| ''[[เสียงนาสิก ปุ่มเหงือก|n]]'' {{IPA|[n]}} น
| rowspan=2| {{lang|vi|''r''}} {{IPA|[ʐ~ɹ]}} ซ, ร
| {{lang|vi|''gi''}} {{IPA|[z~j]}} ซ, ย
| {{lang|vi|''g/gh''}} {{IPA|[ɣ]}} ก
|
|
| ''[[เสียงนาสิก เพดานแข็ง|nh]]'' {{IPA|[ɲ]}} ญ
| ''[[เสียงนาสิก เพดานอ่อน|ng/ngh]]'' {{IPA|[ŋ]}} ง
⚫
|
|-
|-
! style="text-align: left; background: #efefef;" colspan="2" | เปิด
! colspan=2| เปิด
| {{lang|vi|''u/o''}} {{IPA|[w]}} ว
| ''[[เสียงเปิด ริมฝีปากกับเพดานอ่อน ก้อง|u/o]]'' {{IPA|[w]}} ว
| {{lang|vi|''l''}} {{IPA|[l]}} ล
| ''[[เสียงเปิดข้างลิ้น ปุ่มเหงือก|l]]'' {{IPA|[l]}} ล
| {{lang|vi|''y/i''}} {{IPA|[j]}} ย
⚫
|
|
|
| ''[[เสียงเปิด เพดานแข็ง|y/i]]'' {{IPA|[j]}} ย
⚫
|
⚫
|
|}
|}


:{| class="wikitable" style="text-align: center;"
:{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ สำเนียงต่างๆของเวียดนาม{{Anchor|Regional consonant correspondences}}
|+ สำเนียงต่าง ๆ ของภาษาเวียดนาม{{Anchor|Regional consonant correspondences}}
! รูปแบบ !! ค่าเสียงอ่าน !! เหนือ !! กลางตอนเหนือ !! กลาง !! ใต้
! รูปแบบ !! รูปพยัญชนะ !! เหนือ !! กลางตอนเหนือ !! กลาง !! ใต้
|-
|-
! rowspan="8" | พยัญชนะต้น
! rowspan="8" | พยัญชนะต้น
! ''x''
! {{lang|vi|''x''}}
| rowspan="2" | {{IPA|[s]}} ส
| rowspan="2" | {{IPA|[s]}} ส
| {{IPA|[s]}} ส || {{IPA|[s]}} ส || {{IPA|[s]}} ส
| {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ || {{IPA|[s]}} ซ
|-
|-
! ''s''
! {{lang|vi|''s''}}
| {{IPA|[ʂ]}} ส(ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ส(ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ส(ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ʂ]}} ซ (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! ''ch''
! {{lang|vi|''ch''}}
| rowspan="2" | {{IPA|[tɕ]}} จ
| rowspan="2" | {{IPA|[tɕ]}} จ
| {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ
| {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ || {{IPA|[tɕ]}} จ
|-
|-
! ''tr''
! {{lang|vi|''tr''}}
| {{IPA|[tʂ]}} จ(ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[tʂ]}} จ (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! ''r''
! {{lang|vi|''r''}}
| rowspan="3" | {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| rowspan="3" | {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| {{IPA|[ɻ]}} ร(ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น)
| {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น) || {{IPA|[ɻ]}} ร (ม้วนลิ้น)
|-
|-
! ''d''
! {{lang|vi|''d''}}
| {{IPA|[ɟ]}} กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง)
| {{IPA|[ɟ]}} กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง)
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
| rowspan="3" | {{IPA|[j]}} ย
|-
|-
! ''gi''
! {{lang|vi|''gi''}}
| {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
| {{IPA|[z]}} ซ (ก้อง)
|-
|-
! ''v''<ref>In southern dialects, ''v'' is reported to have a [[spelling pronunciation]] (i.e., the spelling influences pronunciation) of {{IPA|[vj]}} or {{IPA|[bj]}} among educated speakers. However, educated speakers revert to usual {{IPA|[j]}} in more relaxed speech. Less educated speakers have {{IPA|[j]}} more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).</ref>
! {{lang|vi|''v''}}<ref>In southern dialects, ''v'' is reported to have a [[spelling pronunciation]] (i.e., the spelling influences pronunciation) of {{IPA|[vj]}} or {{IPA|[bj]}} among educated speakers. However, educated speakers revert to usual {{IPA|[j]}} in more relaxed speech. Less educated speakers have {{IPA|[j]}} more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).</ref>
| {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว || {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว
| {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว || {{IPA|[v]}} กึ่ง ฟ กึ่ง ว
|-
|-
! rowspan="10" | ตัวสะกด
! rowspan="10" | พยัญชนะท้าย
! ''c''
! {{lang|vi|''c''}}
| {{IPA|[k]}} || {{IPA|[k]}} ก
| {{IPA|[k]}} || {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="2" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="2" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="3" | {{IPA|[k]}} ก
| rowspan="3" | {{IPA|[k]}} ก
|-
|-
! ''t''
! {{lang|vi|''t''}}
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="4" | {{IPA|[t]}} ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | ''t'' <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง ''e''</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''e''}}</span>
| {{IPA|[k, t]}} ก/ต
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | ''t'' <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง ''ê''</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''ê''}}</span>
| rowspan="3" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="3" | {{IPA|[t]}} ต
| {{IPA|[k, t]}} ก/ต
| {{IPA|[k, t]}} ก, ต
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | ''t'' <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง ''i''</span>
! style="line-height: 1em;" | {{lang|vi|''t''}} <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''i''}}</span>
| rowspan="2" | {{IPA|[t]}} ต
| rowspan="2" | {{IPA|[t]}} ต
|-
|-
! ''ch''
! {{lang|vi|''ch''}}
| {{IPA|[ʲk]}} จ/ก || {{IPA|[k]}} ก
| {{IPA|[ʲk]}} จ/ก || {{IPA|[k]}} ก
|-
|-
! ''ng''
! {{lang|vi|''ng''}}
| {{IPA|[ŋ]}} ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| {{IPA|[ŋ]}} ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
| rowspan="2" | {{IPA|[ŋ]}} ง
|-
|-
! ''n''
! {{lang|vi|''n''}}
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
|-
|-
! style="line-height: 1em;" | ''n'' <br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">after ''i'', ''ê''</span>
! style="line-height: 1em;" |{{lang|vi|''n''}}<br/><span style="font-weight: normal; font-size: small;">หลัง {{lang|vi|''i'', ''ê''}}</span>
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
| rowspan="2" | {{IPA|[n]}} น
|-
|-
! ''nh''
! {{lang|vi|''nh''}}
| {{IPA|[ʲŋ]}} ญ/ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
| {{IPA|[ʲŋ]}} ญ/ง || {{IPA|[ŋ]}} ง
|}
|}

รุ่นแก้ไขเมื่อ 08:07, 11 ธันวาคม 2558

ภาษาเวียดนาม
tiếng Việt
ออกเสียง[tjə̌ˀŋ vjə̀t] เตี๊ยงเหวียต
(ทางเหนือ)
[tjə̌ŋ jə̀k] เตี๊ยงเหยียก
(ทางใต้)
ประเทศที่มีการพูดเวียดนาม สหรัฐอเมริกา กัมพูชา ฝรั่งเศส ออสเตรเลีย
จำนวนผู้พูด70–73 ล้าน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
ออสโตรเอเชียติก
ระบบการเขียนอักษรละติน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการเวียดนาม
รหัสภาษา
ISO 639-1vi
ISO 639-2vie
ISO 639-3vie

ภาษาเวียดนาม (tiếng Việt, tiếng Việt Nam, Việt ngữ) เป็นภาษาที่มีวรรณยุกต์และเป็นภาษาทางการของประเทศเวียดนาม เป็นภาษาแม่ของประชากรเวียดนามถึงร้อยละ 87 รวมถึงผู้อพยพจากเวียดนามประมาณ 2 ล้านคน และรวมถึงชาวเวียดนาม-อเมริกันเป็นจำนวนพอสมควรด้วย ถึงแม้ว่าจะมีการยืมคำศัพท์จากภาษาจีนและเดิมใช้อักษรจีนเขียน แต่นักภาษาศาสตร์ยังคงจัดภาษาเวียดนามให้เป็นภาษากลุ่มออสโตรเอเซียติกซึ่งในกลุ่มนี้ภาษาเวียดนามมีผู้พูดมากที่สุด (10 เท่าของภาษาที่มีจำนวนคนพูดเป็นอันดับรองลงมา คือ ภาษาเขมร) ในด้านระบบการเขียนของภาษาเวียดนามนั้น แต่เดิมใช้ตัวเขียนจีน เรียกว่า "จื๋อญอ" ต่อมาชาวเวียดนามได้พัฒนาตัวเขียนจีนเพื่อใช้เขียนภาษาเวียดนาม เรียกว่า "จื๋อโนม" แต่ในปัจจุบันเวียดนามใช้ตัวอักษรโรมันที่พัฒนาขึ้นโดยมิชชันนารีชาวฝรั่งเศส โดยเครื่องหมายเสริมสัทอักษรใช้เป็นวรรณยุกต์

ตระกูลภาษา

ภาษาเวียดนามจัดอยู่ในสาขาเหวียด-เหมื่อง (Viet-Muong) ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งในตระกูลภาษามอญ-เขมร (Mon-Khmer) หรือตระกูลออสโตรเอเชียติก (Austroasiatic) ประกอบด้วยภาษาเขมร ภาษามอญ ภาษามุนดา เป็นต้น แต่นักภาษาศาสตร์บางส่วนเห็นว่าควรจัดภาษาเวียดนามให้เป็นอีกสาขาหนึ่ง แยกจากภาษามอญ-เขมร

สำเนียงท้องถิ่น

ภาษาเวียดนามมีสำเนียงท้องถิ่นที่หลากหลาย แต่โดยมากถือว่ามี 3 หลัก ดังนี้

ถิ่นหลัก ท้องถิ่น ชื่อในยุคอาณานิคมของฝรั่งเศส
เวียดนามตอนเหนือ ถิ่นฮานอย, ถิ่นอื่นทางเหนือ: ไฮฟอง และถิ่นระดับจังหวัดจำนวนมาก ตังเกี๋ย
เวียดนามตอนกลาง ถิ่นเว้, ถิ่นเหงะอาน, ถิ่นกว๋างนาม อันนัมสูง
เวียดนามตอนใต้ ถิ่นไซ่ง่อน, ถิ่นแม่น้ำโขง (ตะวันตกไกล) โคชินไชนา

ภาษาถิ่นเหล่านี้มีน้ำเสียง การออกเสียง และบางครั้งก็มีคำศัพท์ที่แตกต่างไปบ้าง แม้ว่าภาษาถิ่นเฮว้จะมีคำศัพท์ที่แตกต่างค่อนข้างมากจากอื่นก็ตาม วรรณยุกต์ "หอย" และ "หงา" มีความแตกต่างในภาคเหนือ แต่กลืนเป็นวรรณยุกต์เดียวกันในภาคใต้

เสียง "ch" และ "tr" นั้นออกเสียงแตกต่างกันในถิ่นใต้และกลาง แต่รวมเป็นเสียงเดียวในถิ่นเหนือ สำหรับความแตกต่างด้านไวยากรณ์นั้นไม่ปรากฏ

ระบบเสียง

เสียงพยัญชนะ

เสียงพยัญชนะในภาษาเวียดนามมีหน่วยเสียงตามตารางทางด้านล่าง โดยอักษรทางด้านซ้ายเป็นอักษรที่ใช้เขียนแทนหน่วยเสียงนั้น ๆ ในภาษาเวียดนาม อักษรตรงกลางเป็นสัทอักษร และด้านขวานั้นเป็นอักษรไทยที่นิยมใช้ทับศัพท์

ริมฝีปาก ปุ่มเหงือก ปลายลิ้นม้วน เพดานแข็ง เพดานอ่อน เส้นเสียง
นาสิก [m] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [m] ม [n] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [n] น [nh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɲ] ญ [ng/ngh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ŋ] ง
กัก ไม่ก้อง ไม่พ่นลม [p] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [p] ป [t] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [t] ต [tr] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʈʂ~ʈ] จ [ch] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [c~tɕ] จ [c/k/q] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [k~q] ก
ก้อง [b] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɓ] บ [đ] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɗ] ด
ไม่ก้อง พ่นลม [th] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [tʰ] ท [kh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [x~kʰ] ค
เสียดแทรก ไม่ก้อง [ph] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [f] ฟ [x] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [s] ซ [s] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʂ] ซ [h] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [h] ฮ
ก้อง [v] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [v] ว [d] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [z~j] ซ, ย [r] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʐ~ɹ] ซ, ร [gi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [z~j] ซ, ย [g/gh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɣ] ก
เปิด [u/o] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [w] ว [l] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [l] ล [y/i] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [j] ย
สำเนียงต่าง ๆ ของภาษาเวียดนาม
รูปแบบ รูปพยัญชนะ เหนือ กลางตอนเหนือ กลาง ใต้
พยัญชนะต้น [x] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [s] ส [s] ซ [s] ซ [s] ซ
[s] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น) [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น) [ʂ] ซ (ม้วนลิ้น)
[ch] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [tɕ] จ [tɕ] จ [tɕ] จ [tɕ] จ
[tr] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [tʂ] จ (ม้วนลิ้น) [tʂ] จ (ม้วนลิ้น) [tʂ] จ (ม้วนลิ้น)
[r] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [z] ซ (ก้อง) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น) [ɻ] ร (ม้วนลิ้น)
[d] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɟ] กึ่ง จ กึ่ง ก (ก้อง) [j] ย [j] ย
[gi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [z] ซ (ก้อง)
[v] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)[1] [v] กึ่ง ฟ กึ่ง ว [v] กึ่ง ฟ กึ่ง ว
พยัญชนะท้าย [c] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [k] [k] ก [k] ก [k] ก
[t] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [t] ต [t] ต
[t] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)
หลัง [e] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) 		[k, t] ก, ต
[t] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)
หลัง [ê] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) 		[t] ต [k, t] ก, ต
[t] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)
หลัง [i] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) 		[t] ต
[ch] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʲk] จ/ก [k] ก
[ng] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ŋ] ง [ŋ] ง [ŋ] ง [ŋ] ง
[n] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [n] น [n] น
[n] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)
หลัง [i, ê] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) 		[n] น [n] น
[nh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ʲŋ] ญ/ง [ŋ] ง

เสียงสระ

  หน้า กลาง หลัง
สูง [i] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [i] /-ิ/ [ư] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɨ/ɯ] /-ือ/ [u] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [u] /-ู/
กลางสูง [ê] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [e] /เ-/ [ơ] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [əː/ɤː] /เ-อ/ [ô] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [o] /โ-/
กลางต่ำ [e] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɛ] /แ-/ [â] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ə/ɤ/ɜ] /เ-อะ/ [o] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ɔ] /-อ/
ต่ำ [ă] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [a] /-ะ/, [a] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [aː] /-า/

เสียงวรรณยุกต์

นักภาษาศาสตร์ได้ศึกษาภาษาเวียดนามและจัดให้อยู่ในภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก เช่นเดียวกับภาษาเขมร ซึ่งเป็นภาษาระบบคำสองพยางค์ (disyllable) และมีลักษณะน้ำเสียง (register) เป็นลักษณะสำคัญของภาษา อีกทั้งเป็นภาษาที่ไม่มีระบบเสียงวรรณยุกต์ แต่ภาษาเวียดนามปัจจุบันได้พัฒนาระบบเสียงวรรณยุกต์ขึ้นใช้ เนื่องจากอิทธิพลของภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์อันได้แก่ภาษาตระกูลไทที่อยู่โดยรอบและภาษาจีนที่เข้ามาปกครองเวียดนามในขณะนั้น

สระในภาษาเวียดนามนั้น ออกเสียงโดยมีวรรณยุกต์ภายใน ([thanh] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) หรือ [thanh điệu] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)) โดยวรรณยุกต์มีความแตกต่างกันที่

  • ระดับเสียง
  • ความยาว
  • น้ำเสียงขึ้นลง
  • ความหนักแน่น
  • การออกเสียงคอหอย (ลักษณะเส้นเสียง)

เครื่องหมายกำกับวรรณยุกต์นั้น ปกติจะเขียนเหนือหรือใต้สระ [ส่วนใหญ่เขียนไว้เหนือสระ แต่วรรณยุกต์หนั่ง ([nặng] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)) เป็นจุดใต้สระ] วรรณยุกต์ทั้ง 6 ในภาษาถิ่นเหนือ (รวมฮานอยด้วย) มีดังนี้

ชื่อ ลักษณะ เครื่องหมาย ตัวอย่าง ตัวอย่างสระ ออกเสียง
งาง (ngang)   'ระดับ' สูงระดับ ˧ (ไม่มีเครื่องหมาย) [ma] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'ผี' aⓘ อา
ฮเหวี่ยน (huyền)   'แขวน' ต่ำตก ˨˩ ` [mà] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'แต่' àⓘ อ่า
ซัก (sắc)   'คม' สูงขึ้น ˧˥ ´ [má] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'แก้ม, แม่ (ถิ่นใต้) ' áⓘ อ๊า
หอย (hỏi)   'ถาม' ต่ำขึ้น ˧˩˧  ̉ [mả] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'หลุมศพ, สุสาน' ảⓘ อ๋า
หงา (ngã)   'ตก' สูงขึ้นหยุด ˧˥ˀ ˜ [mã] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'ม้า (จีน-เวียดนาม), รหัส' ãⓘ อะ-อ๊ะ
หนั่ง (nặng)   'หนัก' ต่ำตกหยุด ˧˨ˀ  ̣ [mạ] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)  'สีข้าว' ạⓘ อะ (เสียงหนัก)

ไวยากรณ์

ภาษาเวียดนามเป็นภาษารูปคำโดดเช่นเดียวกับภาษาจีนและภาษาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อื่นๆ ไวยากรณ์เน้นที่การเรียงลำดับคำและโครงสร้างประโยคมากกว่าการผันคำ แสดงโดยการเพิ่มคำเช่นเดียวกับภาษาไทย ภาษาเวียดนามเป็นภาษาคำโดด แต่ก็มีคำสองพยางค์อยู่เป็นจำนวนมาก การเรียงคำในประโยคเป็นแบบประธาน-กริยา-กรรม

กาล

ปกติแล้วไม่จำเป็นต้องแสดง โดยทั่วไปอดีตแสดงโดยคำว่า [đã] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) ปัจจุบันกาลกำลังกระทำ เติม [đang] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) อนาคตเติม [sẽ] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)

โครงสร้างแสดงหัวข้อ

เป็นโครงสร้างประโยคที่สำคัญในภาษาเวียดนาม ตัวอย่างเช่น [Toi đọc sách này rồi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) = ฉันอ่านหนังสือนี้แล้ว อาจเรียงประโยคใหม่เป็น [Sách này thi toi đọc rồi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) = หนังสือนี้น่ะฉันอ่านแล้ว ([thi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) เป็นตัวแสดงหัวข้อ)

พหูพจน์

โดยทั่วไปไม่ต้องแสดง ถ้าแสดงจะใช้คำเติมเข้าไปในประโยค เช่น [những] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ), [các] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ), [chúng] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)

ลักษณนาม

ภาษาเวียดนามมีคำลักษณนามใช้แสดงลักษณะของนามเช่นเดียวกับภาษาไทยและภาษาจีน เช่น [con] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) ใช้กับสัตว์ [cái] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) ใช้กับสิ่งของไม่มีชีวิต คำลักษณนามบางคำอาจใช้ร่วมกันได้ เช่น [cái con] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ)

คำสรรพนาม

คำสรรพนามในภาษาเวียดนามต่างจากภาษาอังกฤษ คือคำสรรพนามแต่ละคำไม่ได้ถูกแบ่งอย่างชัดเจนว่าเป็นบุรุษที่ 1 2 หรือ 3 ขึ้นกับผู้พูดและผู้ฟัง นอกจากนั้นยังต้องระมัดระวังในการระบุความสัมพันธ์ทางสังคมซึ่งขึ้นกับอายุและเพศ

การซ้ำคำ

พบมากในภาษาเวียดนามซึ่งเป็นการสร้างคำใหม่ ซึ่งมีความหมายต่างไปจากเดิม เช่นเป็นการลดหรือเพิ่มความเข้มของคำคุณศัพท์

คำศัพท์

คำศัพท์ทางการเมืองและวิทยาศาสตร์โดยมากมาจากภาษาจีน กว่าร้อยละ 70 ของคำศัพท์มีรากศัพท์มาจากภาษาจีน คำประสมหลายคำเป็นการประสมระหว่างคำดั้งเดิมในภาษาเวียดนามกับคำยืมจากภาษาจีน ซึ่งคำเหล่านี้ปัจจุบันมักถูกแทนที่ด้วยคำเวียดนาม นอกจากนี้ยังมีคำยืมจากภาษาฝรั่งเศสและภาษาอังกฤษ เช่น [tivi] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) มาจาก TV

ระบบการเขียน

บทความหลัก: จื๋อโกว๊กหงือ

ก่อนที่ฝรั่งเศสจะเข้ามายังเวียดนามนั้น ภาษาเวียดนามมีระบบการเขียนสองแบบ ซึ่งทั้งสองแบบก็มีที่มาจากอักษรจีนเช่นเดียวกัน

  • จื๋อญอ (chữ nho, 字儒) หรือฮ้านตึ (hán tự, 漢字) คืออักษรจีนที่ใช้เขียนภาษาจีนโบราณ
  • จื๋อโนม (chữ nôm, 字喃) เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาเวียดนาม โดยนำอักษรจีนมาดัดแปลงเล็กน้อย

ปัจจุบันภาษาเวียดนามเขียนด้วยจื๋อโกว๊กหงือ (chữ quốc ngữ แปลว่า "อักษรของภาษาประจำชาติ") ซึ่งเป็นอักษรละตินที่เพิ่มเติมเครื่องหมายต่าง ๆ เข้ามาเพื่อให้มีอักษรเพียงพอที่จะใช้เขียนภาษา อักษรดังกล่าวได้รับการคิดค้นขึ้นมาในคริสต์ศตวรรษที่ 17 โดยอาแล็กซ็องดร์ เดอ รอด ซึ่งเป็นมิชชันนารีชาวฝรั่งเศสที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนา โดยมีรากฐานมาจากระบบที่มิชชันนารีชาวโปรตุเกสคิดไว้ก่อนหน้านั้น ในระหว่างที่เวียดนามยังเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสนั้น จื๋อโกว๊กหงือได้เป็นอักษรราชการของอาณานิคม ซึ่งได้ทำให้อักษรดังกล่าวเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นเรื่อย ๆ จื๋อโกว๊กหงือในปัจจุบันมีรูปแบบการเขียนที่อ้างอิงการออกเสียงของภาษาถิ่นเวียดนามกลาง ซึ่งสระและพยัญชนะท้ายจะคล้ายคลึงกับภาษาถิ่นเหนือ ส่วนพยัญชนะต้นจะคล้ายกับภาษาถิ่นใต้

ตัวอย่างประโยค

คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

  • [Xin chào] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [ซีนจ่าว] = สวัสดี
  • [Bạn] ข้อผิดพลาด: {{Lang}}: ข้อความมีมาร์กอัปตัวเอียง (ช่วยเหลือ) [บั่น] = เพื่อน

อ้างอิง

  1. ↑ In southern dialects, v is reported to have a spelling pronunciation (i.e., the spelling influences pronunciation) of [vj] or [bj] among educated speakers. However, educated speakers revert to usual [j] in more relaxed speech. Less educated speakers have [j] more consistently throughout their speech. See: Thompson (1959), Thompson (1965: 85, 89, 93, 97-98).
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาvi
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ภาษาเวียดนาม&oldid=6256060"