แม่พระปฏิสนธินิรมล

รูปแม่พระปฏิสนธินิรมล

พระนางมารีย์ผู้ปฏิสนธินิรมล หรือ แม่พระปฏิสนธินิรมล (อังกฤษ: Immaculate Conception of Mary; ละติน: immaculata conceptio) เป็นความเชื่อในคริสตจักรโรมันคาทอลิกที่ว่าพระนางมารีย์พรหมจารีทรงปฏิสนธิโดยปราศจากมลทินใด ๆ ของบาปกำเนิด ความเชื่อนี้นับเป็นหนึ่งในสี่คำสอนต้องเชื่อในมารียวิทยาในคริสตจักรโรมันคาทอลิก ด้วยเหตุนี้ในงานศิลปะบางครั้งจึงเรียกพระนางมารีย์พรหมจารีว่า อิมมากูลาตา (Immaculata: ผู้นิรมล)

คำสอนต้องเชื่อที่คริสตจักรโรมันคาทอลิกประกาศนั้นระบุว่า "พระเจ้าผู้ทรงสรรพานุภาพ ด้วยทรงคำนึงถึงประโยชน์แก่พระเยซูคริสต์พระผู้ไถ่มวลมนุษยชาติ จึงประทานพระหรรษทานและเอกสิทธิ์ให้พระนางมารีย์พรหมจารีพ้นจากมลทินของบาปกำเนิดทั้งปวงมาตั้งแต่ตอนปฏิสนธิ" ด้วยการปราศจากบาปกำเนิดนี้ จึงถือกันว่านางเป็นผู้เปี่ยมด้วยพระหรรษทานศักดิ์สิทธิกรมาตั้งแต่ต้น ซึ่งตามปกติถ้าเป็นผู้อื่นจะได้รับหลังจากรับศีลล้างบาป

คริสตจักรโรมันคาทอลิกยังถือว่าแม่พระปฏิสนธินิรมลเป็นองค์อุปถัมภ์นักปรัชญา และจัดให้มี "วันสมโภชพระนางมารีย์ผู้ปฏิสนธินิรมล" ตรงกับวันที่ 8 ธันวาคมของทุกปี

มุมมองของคริสตจักรอื่น

นิกายแองกลิคัน

แม้ว่าชาวแองโกล-คาทอลิกจะเชื่อเรื่องแม่พระปฏิสนธินิรมล แต่ความเชื่อนี้กลับไม่เป็นที่ยอมรับในนิกายแองกลิคัน ในหนังสือภาวนา "พิธีนมัสการทั่วไป" ของคริสตจักรแห่งอังกฤษ ถือว่าวันที่ 8 ธันวาคมเป็นเทศกาลฉลอง "การปฏิสนธิของพระนางพรหมจารีมารี" (ไม่มีคำว่านิรมล)

รายงานเรื่อง "พระแม่มารีย์ ศรัทธาและความหวังในพระคริสต์" ของคณะกรรมการสากลแองกลิคัน-โรมันคาทอลิก สรุปว่าคำสอนเกี่ยวกับพระแม่มารีย์เรื่องแม่พระรับเกียรติยกขึ้นสวรรค์และแม่พระปฏิสนธินิรมลนั้นนับว่าสอดคล้องกับคำสอนของคัมภีร์ไบเบิลและธรรมประเพณีโบราณที่ถือสืบกันมา แต่รายงานนี้ก็แสดงความกังวลหากคริสตจักรโรมันคาทอลิกจะตีความคำสอนนี้ว่าเป็น "พระวิวรณ์จากพระเจ้า" จึงระบุว่า "อย่างไรก็ตามชาวแองกลิคันสงสัยว่าหลักความเชื่อนี้จะมาจากพระเจ้าจนเราต้องถือว่าเป็นความศรัทธาด้วยหรือไม่"

นิกายโปรเตสแตนต์

มาร์ติน ลูเทอร์ผู้เริ่มต้นการปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์กล่าวว่า "พระแม่มารีย์เปี่ยมด้วยพระคุณ เป็นผู้ปราศจากบาปโดยสิ้นเชิง พระคุณของพระเจ้าทำให้ท่านเปี่ยมด้วยสิ่งดีทุกอย่าง และปราศจากสิ่งชั่วร้ายทั้งมวล แต่พอปี ค.ศ. 1532 เขากลับปฏิเสธเรื่องแม่พระปฏิสนธินิรมลโดยกล่าวว่า "มารีย์ก็ปฏิสนธิในบาปดังเช่นพวกเราทั้งหลาย" แต่ชาวลูเทอแรนบางคน เช่น สมาชิกของคริสตจักรแองโกล-ลูเทอแรนคาทอลิก กลับยังยอมรับหลักความเชื่อนี้

ชาวโปรเตสแตนต์ส่วนมากปฏิเสธหลักความเชื่อนี้ เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องที่มาจากพัฒนาการของเทววิทยาสิทธันต์ ซึ่งไม่น่าเชื่อถือเว้นแต่จะมีนัยวิเคราะห์ได้จากคัมภีร์ไบเบิล และหลักความเชื่อนี้ก็ไม่ปรากฏอยู่ในคัมภีร์ไบเบิลเลย การที่คริสตจักรโรมันคาทอลิกประกาศอย่างเป็นทางการรับรองการปฏิสนธินิรมลของพระแม่มารีย์ในปี ค.ศ. 1854 จึงทำให้เกิดความขัดแย้งกับฝ่ายโปรเตสแตนต์บางคริสตจักรขึ้น ส่วนหนึ่งก็เพราะความเชื่อนี้สื่อความได้ว่าไม่ใช่ทุกคนเป็นคนบาป