ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระอารามหลวง"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{เพิ่มอ้างอิง}} <!-- บางย่อหน้าไม่มีการอ้างอิงแหล่งที่มา --> |
{{เพิ่มอ้างอิง}} <!-- บางย่อหน้าไม่มีการอ้างอิงแหล่งที่มา --> |
||
{{พุทธศาสนา}} |
{{พุทธศาสนา}} |
||
'''พระอารามหลวง''' คือ วัดที่[[พระมหากษัตริย์]]หรือ[[พระบรมวงศานุวงศ์]]ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ |
'''พระอารามหลวง''' หรือ '''วัดหลวง''' คือ [[วัด]]ที่[[พระมหากษัตริย์]]หรือ[[พระบรมวงศานุวงศ์]]ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าจํานวนในบัญชีเป็นพระอารามหลวง<ref>[[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542]]</ref> |
||
== ประวัติ == |
== ประวัติ == |
||
| บรรทัด 27: | บรรทัด 27: | ||
{| class="wikitable sortable" |
{| class="wikitable sortable" |
||
|- |
|- |
||
! ชื่อวัด !! จังหวัด !! ภูมิภาค !! นิกาย |
! ชื่อวัด !! จังหวัด !! ภูมิภาค !! นิกาย !! เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระ |
| [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระเทพวีราภรณ์ (สีนวล ปญฺญาวชิโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || |
| [[วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระธรรมสุธี (พีร์ สุชาโต)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดสุทัศ |
| [[วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระธรรมรัตนดิลก (เชิด จิตฺตคุตฺโต)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดอรุณราชวราราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || |
| [[วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระธรรมมงคลเจดีย์ (เฉลียว ฐิตปุญฺโญ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระพุทธบาท]] || สระบุรี || ภาค 2 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร]] || สระบุรี || ภาค 2 || มหานิกาย || [[พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระปฐมเจดีย์]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร]] || นครปฐม || ภาค 14 || มหานิกาย || [[พระพรหมเวที (สุเทพ ผุสฺสธมฺโม)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดบวรนิเวศ |
| [[วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || [[สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || |
| [[วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || [[พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || |
| [[วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || [[สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร อมฺพโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || |
| [[วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระเทพกิตติเวที (ฉ่ำ ปุญฺญชโย)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดราชโอรสาราม]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || |
| [[วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || มหานิกาย || [[พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดเสนา |
| [[วัดเสนาสนารามราชวรวิหาร]] || พระนครศรีอยุธยา || ภาค 2 || ธรรมยุต || [[พระราชเมธากรกวี (โสภณ ปุญฺญโสภโณ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดสุวรรณดาราราม]] || พระนครศรีอยุธยา|| ภาค 2 || มหานิกาย || |
| [[วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร]] || พระนครศรีอยุธยา|| ภาค 2 || มหานิกาย || [[พระสุวรรณวิมลศีล (ละเอียด ฐิตปุญฺโญ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดนิเวศธรรมประวัติ]] || พระนครศรีอยุธยา || ภาค 2 || ธรรมยุต || |
| [[วัดนิเวศธรรมประวัติราชวรวิหาร]] || พระนครศรีอยุธยา || ภาค 2 || ธรรมยุต || [[พระราชวินัยสุนทร (สําเภา ติสาโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ]] || สุโขทัย || ภาค 5 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระศรีรัตนมหาธาตุราชวรวิหาร]] || สุโขทัย || ภาค 5 || มหานิกาย || [[พระสุนทรธรรมาภรณ์ (บำเหน็จ เตชปญฺโญ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระบรมธาตุไชยา]] || สุราษฎร์ธานี || ภาค 16 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร]] || สุราษฎร์ธานี || ภาค 16 || มหานิกาย || [[พระอุดมธรรมปรีชา (จำลอง ธมฺมิสฺสโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระศรีมหาธาตุ]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || |
| [[วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร]] || กรุงเทพมหานคร || ภาค 1 || ธรรมยุต || [[พระธรรมเจติยาจารย์ (บุญเรือง ปุญฺญโชโต)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดญาณ |
| [[วัดญาณสังวรารามวรมหาวิหาร]] || ชลบุรี || ภาค 13 || ธรรมยุต || [[พระธรรมบัณฑิต (อภิพล อภิพโล)]] (รักษาการ) |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระธาตุพนม]] || นครพนม || ภาค 10 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร]] || นครพนม || ภาค 10 || มหานิกาย || [[พระเทพวรมุนี (สำลี ปญฺญาวโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระสิงห์]] || เชียงใหม่ || ภาค 7 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร]] || เชียงใหม่ || ภาค 7 || มหานิกาย || [[พระราชสิงหวรมุนี (โสภณ โสภโณ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระธาตุหริภุญชัย]] || ลำพูน || ภาค 7 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร]] || ลำพูน || ภาค 7 || มหานิกาย || [[พระราชปัญญาโมลี (จำรัส ทตฺตสิริ)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ]] || พิษณุโลก || ภาค 5 || มหานิกาย || |
| [[วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร]] || พิษณุโลก || ภาค 5 || มหานิกาย || [[พระธรรมเสนานุวัตร (บำรุง ฐานุตฺตโร)]] |
||
|- |
|- |
||
| [[วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร |
| [[วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร]] || นครศรีธรรมราช|| ภาค 16 || ธรรมยุต || [[พระเทพวินยาภรณ์ (สมปอง ปญฺญาทีโป)]] |
||
|} |
|} |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 21:49, 20 กันยายน 2559
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
พระอารามหลวง หรือ วัดหลวง คือ วัดที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าจํานวนในบัญชีเป็นพระอารามหลวง[1]
ประวัติ
แต่เดิมนั้นยังไม่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงอย่างเป็นทางการ เพียงแต่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงออกเป็นหลายชั้นตามความรู้สึกหรืออาศัยการคาดเดาตามสถานการณ์ เช่น ดูจากการพระราชทานเทียนพรรษาขี้ผึ้งหรือไม้เล่มเดียวหรือมากกว่านั้น หรือดูจากการบรรดาศักดิ์ที่พระราชทานแก่เจ้าพนักงานผู้คุมเลกข้าพระ เป็นต้น หลังจากนั้น กระทรวงธรรมการร่วมกับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้จัดระเบียบพระอารามหลวงเพื่อประมาณค่าบำรุงวัดหลักจากเลิกเลขวัด แต่ไม่ได้นำมาใช้เป็นเกณฑ์ในการจัดระเบียบพระอารามหลวง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้มีการจัดระเบียบพระอารามหลวงขึ้นอย่างเป็นระบบตั้งแต่นั้นมา[2]
โดยในครั้งนั้น วัดที่จัดว่าเป็นพระอารามหลวงนั้น คือ วัดอันสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราช ทรงสร้าง ทรงปฏิสังขรณ์เป็นส่วนพระองค์หรือทรงในนามท่านผู้อื่น และอารามอันพระบรมวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่สร้างปฏิสังขรณ์ทรงรับไว้ในความบำรุงของแผ่นดิน[2] ภายหลังจึงหมายรวมถึงวัดราษฎร์ที่ที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพิจารณาเห็นสมควรยกย่องเป็นพิเศษก็ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง[3]
การแบ่งพระอารามหลวง
การจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมีขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบแบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยกระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัดตามฐานะดังนี้
- พระอารามหลวงชั้นเอก ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานบรรจุพระบรมอัฐิ หรือเป็นวัดที่มีเกียรติสูง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นโท ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานสำคัญ มี 4 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรมหาวิหาร
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรมหาวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- พระอารามหลวงชั้นตรี ได้แก่ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดที่มีความสำคัญชั้นรอง มี 3 ชนิด คือ
- ชนิดราชวรวิหาร
- ชนิดวรวิหาร
- ชนิดสามัญ (ไม่มีสร้อยนามต่อท้าย โดยส่วนใหญ่จะต่อท้ายว่า พระอารามหลวง)
รายชื่อพระอารามหลวงชั้นเอก
อ้างอิง
- ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
- ↑ 2.0 2.1 ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงธรรมการ แผนกกรมสังฆการี เรื่อง จัดระเบียบพระอารามหลวง, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๒๘๔
- ↑ ระเบียบกระทรวงศึกาธิการ ว่าด้วยการยกวัดราษฎร์ขึ้นเป็นพระอารามหลวง พ.ศ. 2518