อำเภอเมืองระนอง
อำเภอเมืองระนอง | |
---|---|
![]() | |
คำขวัญ: แหล่งท่องเที่ยวมากมี ไมตรีมากล้น ทุกคนปลอดภัย | |
พิกัดภูมิศาสตร์: 9°58′2″N 98°38′2″E / 9.96722°N 98.63389°E | |
อักษรไทย | อำเภอเมืองระนอง |
อักษรโรมัน | Amphoe Mueang Ranong |
จังหวัด | ระนอง |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 713.7 ตร.กม. (275.6 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2562) | |
• ทั้งหมด | 94,064 คน |
• ความหนาแน่น | 131.79 คน/ตร.กม. (341.3 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 85000 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 8501 |
ที่ตั้ง ที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเมืองระนอง เลขที่ 248 ถนนเรืองราษฎร์ ตำบลเขานิเวศน์ อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง 85000 |
![]() |
อำเภอเมืองระนอง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดระนอง
ประวัติ[แก้]
ระนอง หรือเมืองแร่นอง เดิมเป็นหัวเมืองเล็ก ๆ มีฐานะเป็นเมืองขึ้นของเมืองชุมพรมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของไทย โดยแบ่งการปกครองออกเป็น 2 เมือง คือ เมืองระนองและเมืองตระ ซึ่งอยู่ในการปกครองเมืองชุมพร เจ้าเมืองมีบรรดาศักดิ์เป็นหลวง เรียกชื่อตามนามเมืองว่า “หลวงระนอง” ครั้นต้นสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ มีชาวจีนฮกเกี้ยนชื่อ “ คอซู้เจียง ” ได้ยื่นขอประมูลอากรดีบุกในเขตเมืองระนองและเมืองตระ พระบาทสมเด็จหลวงรัตนเศรษฐี ดำรงตำแหน่งนายอากรเมืองตระและเมืองระนอง
ในปี พ.ศ. 2397 ตำแหน่งเจ้าเมืองระนองว่างลง เนื่องจากหลวงระนองป่วยถึงแก่กรรม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า” พระราชทานสัญญาบัตรเลื่อนบรรดาศักดิ์ หลวงรัตนเศรษฐี (คอซู้เจียง) ขึ้นเป็นพระรัตนเศรษฐี เป็นเจ้าเมืองระนอง เมื่อพม่าตกเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษและรัฐบาลอังกฤษได้จัดการปกครองหัวเมือง ที่ได้ในเวลาต่อมา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริว่าเมืองระนองและเมืองตระ เป็นเมืองขึ้นอยู่ในเมืองชุมพรจะรักษาราชการ ทางชายแดนไม่สะดวก จึงโปรดฯ ให้ยกเมืองตระและเมืองระนอง เป็นหัวเมืองจัตวาขึ้นตรงต่อกรุงเทพมหานคร และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์พระรัตนเศรษฐี (คอซู้เจียง) ขึ้นเป็นผู้ว่าราชการเมืองระนอง เมื่อพ.ศ. 2405และในปีพ.ศ. 2420 สมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าอยู่หัว ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาดำรงสุจริตมหิศรภักดี ระนองมีฐานะเป็นหัวเมืองอิสรพ และต่อมาได้ยกฐานะ เป็นจังหวัดและได้มีการยุบเมืองตระเป็นอำเภอ เรียกว่า อำเภอกระบุรี โดยให้ขึ้นกับจังหวัดระนองตั้งแต่นั้นมาระนองในอดีตมี ความสำคัญในฐานะที่เป็นเมืองดีบุก เมืองชายแดน เมืองคอคอดกระและเมื่อเสด็จประทับแรมดังนี้[1]
- วันที่ 14 มีนาคม 2479 จัดตั้งเทศบาลเมืองระนอง ในท้องที่ตำบลเขานิเวศน์[2]
- วันที่ 14 พฤศจิกายน 2481 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอเขานิเวศน์ จังหวัดระนอง เป็น อำเภอเมืองระนอง[3]
- วันที่ 20 กรกฎาคม 2486 เปลี่ยนแปลงเขตกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง กับอำเภอกระบุรี โดยโอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางแก้ว กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง ไปขึ้นกับตำบลลำเลียง อำเภอกระบุรี[4]
- วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2490 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอกระบุรี กับกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง โดยโอนพื้นที่บ้านเขาฝาชี ของตำบลลำเลียง อำเภอกระบุรี ไปตั้งเป็นหมู่ 4 ของตำบลบางแก้ว กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง[5]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบางนอน แยกออกจากตำบลปากน้ำ ตั้งตำบลหงาว แยกออกจากตำบลบางริ้น ตั้งตำบลละอุ่นเหนือ แยกออกจากตำบลละอุ่น ตั้งตำบลบางพระเหนือ แยกออกจากตำบลบางพระ ตั้งตำบลบางหิน แยกออกจากตำบลกะเปอร์ ตั้งตำบลเชี่ยวเหลียง แยกออกจากตำบลบ้านนา และตั้งตำบลนาคา แยกออกจากตำบลกำพวน[6]
- วันที่ 28 กันยายน 2491 โอนพื้นที่หมู่ 3 (ในขณะนั้น) ของตำบลปากน้ำ ไปขึ้นกับตำบลหงาว[7]
- วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2494 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดระนอง กับจังหวัดชุมพร โดยโอนพื้นที่ตำบลเขาทะลุ กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง ไปขึ้นกับ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร[8]
- วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลกะเปอร์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลกะเปอร์[9]
- วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลละอุ่น ในท้องที่บางส่วนของตำบลละอุ่น[10]
- วันที่ 28 กรกฎาคม 2502 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองระนอง กับกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง โดยโอนพื้นที่ตำบลทรายแดง กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง มาขึ้นกับ อำเภอเมืองระนอง[11]
- วันที่ 27 กรกฎาคม 2507 ยกฐานะกิ่งอำเภอกะเปอร์ อำเภอเมืองระนอง เป็น อำเภอกะเปอร์[12]
- วันที่ 28 มิถุนายน 2516 ยกฐานะกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง เป็น อำเภอละอุ่น[13]
- วันที่ 22 มกราคม 2517 จัดตั้งสุขาภิบาลหงาว ในท้องที่บางส่วนของตำบลหงาว[14]
- วันที่ 15 มิถุนายน 2519 จัดตั้งสุขาภิบาลปากน้ำ ในท้องที่บางส่วนของตำบลปากน้ำ[15]
- วันที่ 26 กันยายน 2529 ตั้งตำบลเกาะพยาม แยกออกจากตำบลปากน้ำ[16]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลหงาว และสุขาภิบาลปากน้ำ เป็นเทศบาลตำบลหงาว และเทศบาลตำบลปากน้ำ ตามลำดับ[17]
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอเมืองระนองมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอละอุ่น
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพะโต๊ะ (จังหวัดชุมพร)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอกะเปอร์
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับทะเลอันดามันและแม่น้ำกระบุรี ฝั่งตรงข้ามของแม่น้ำคือเขตตะนาวศรี (ประเทศพม่า)
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอเมืองระนองแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 39 หมู่บ้าน ได้แก่
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอเมืองระนองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองระนอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขานิเวศน์ทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองบางริ้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางริ้นทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลหงาว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหงาว
- เทศบาลตำบลปากน้ำ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากน้ำ
- เทศบาลตำบลราชกรูด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราชกรูดทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลปากน้ำท่าเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากน้ำ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลปากน้ำ)
- เทศบาลตำบลบางนอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางนอนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหงาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหงาว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลหงาว)
- องค์การบริหารส่วนตำบลหาดส้มแป้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหาดส้มแป้นทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลทรายแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรายแดงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะพยาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะพยามทั้งตำบล
อ้างอิง[แก้]
- ↑ [1]ประวัติระนอง
- ↑ [2]พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองระนอง จังหวัดระนอง พุทธศักราช ๒๔๗๙
- ↑ [3]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัด และอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๑
- ↑ [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองระนอง และอำเภอกระบุรี จังหวัดระนอง
- ↑ [5]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก ศรีสะเกษ ตราด สิงห์บุรี อ่างทอง เพชรบุรี และระนอง
- ↑ [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ
- ↑ [7]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [8]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดระนองและจังหวัดชุมพร พ.ศ. ๒๔๙๔
- ↑ [9]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลกะเปอร์ กิ่งอำเภอกะเปอร์ อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [10]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลละอุ่น กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [11]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตท้องที่กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [12]พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอศรีสวัสดิ์ อำเภอสังขละบุรี อำเภอท่าคันโท อำเภอดอกคำใต้ อำเภอแม่ใจ อำเภอจุน อำเภอขามทะเลสอ อำเภอไพศาลี อำเภอท่าวังผา อำเภอบ้านกรวด อำเภอเด่นชัย อำเภอปทุมรัตน์ อำเภอกะเปอร์ อำเภออากาศอำนวย อำเภอดอนเจดีย์ อำเภอจอมพระ และอำเภอสามโก้ พ.ศ. ๒๕๐๘
- ↑ [13]พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเขาพนม อำเภอสนามชัยเขต อำเภอแม่อาย อำเภอขามสะแกแสง อำเภอเก้าเลี้ยว อำเภอโพธิ์ประทับช้าง อำเภอหนองพอก อำเภอละอุ่น อำเภอทุ่งหว้า และอำเภอศรีธาตุ พ.ศ. ๒๕๑๖
- ↑ [14]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหงาว อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [15]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลปากน้ำ อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [16]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
- ↑ [17]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ อำเภอเมืองระนอง