อำเภอละอุ่น

อำเภอละอุ่น
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe La-un
ภูมิทัศน์ในตำบลบางแก้ว อำเภอละอุ่น
คำขวัญ:  พ่อหลวงนุ้ยมากบารมี เขาฝาชีชวนมอง ชมวิวเขากล้องงามตา ทัศนาประวัติสงครามโลก ขอโชคศาลพ่อตาพ่อปู่ ลองชิมดูผักเหลียงละอุ่น
แผนที่จังหวัดระนอง เน้นอำเภอละอุ่น
พิกัด: 10°6′54″N 98°45′0″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ระนอง
พื้นที่
• ทั้งหมด	748.5 ตร.กม. (289.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	15,206 คน
• ความหนาแน่น	20.32 คน/ตร.กม. (52.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	85130
รหัสภูมิศาสตร์	8502
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอละอุ่น หมู่ที่ 6 ตำบลละอุ่นใต้ อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง 85130
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ละอุ่น เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดระนอง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเมืองระนอง มีสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดคือ เขาฝาชี เป็นภูเขาที่มีลักษณะคล้ายกับฝาชี สูงจากระดับน้ำทะเล 259 เมตร ซึ่งพื้นที่บริเวณเขาฝาชี เคยเป็นที่ตั้งค่ายทหารญี่ปุ่น บนยอดเขาเป็นสถานที่ชมทิวทัศน์สวยงาม พระอาทิตย์อัสดง สามารถมองเห็นแม่น้ำกระบุรีไหลบรรจบกับคลองละอุ่น และสุสานรถไฟโบราณเป็นเส้นทางรถไฟโบราณสายคอคอดกระ-เขาฝาชี ที่ทหารญี่ปุ่นเคยใช้ขนอาวุธในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งยังมีแหล่งร่องรอยสมัยสงครามโลกหลงเหลืออยู่ เช่น เส้นทางรถไฟสายอันดามัน อุโมงค์กองบัญชาการทหารญี่ปุ่น

ประวัติ

ท้องที่อำเภอละอุ่น ได้รับการจัดตั้งเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดระนอง ไม่ปรากฏหลักฐานวันที่ตั้งเป็นอำเภอขึ้นแน่ชัด แต่ปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับการใช้ชื่อ "อำเภอละอุ่น" ในหนังสือราชกิจจานุเบกษาเมื่อปี พ.ศ. 2460 ก็ปรากฏหลักฐานว่าพื้นที่ละอุ่นมีฐานะเป็นอำเภอแล้ว มีทั้งหมด 4 ตำบล (ในขณะนั้น) ได้แก่ ตำบลละอุ่นฝั่งซ้าย ตำบลละอุ่นฝั่งขวา ตำบลเขาทะลุ และตำบลบางพระใต้ มีขุนราษฎร์ธุราธรเป็นนายอำเภอคนแรก

เนื่องจากมีจำนวนประชากรน้อย เป็นถิ่นทุรกันดาร การคมนาคมลำบาก และเป็นพื้นที่ป่าสงวน จึงได้ลดฐานะลงมาเป็นกิ่งอำเภอละอุ่น และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเขานิเวศน์ (อำเภอเมืองระนอง) ไม่ปรากฏหลักฐานวันที่ยุบเป็นกิ่งอำเภอแน่ชัด แต่ปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับการใช้ชื่อ "กิ่งอำเภอละอุ่น" ในหนังสือราชกิจจานุเบกษาเมื่อปี พ.ศ. 2486 อำเภอละอุ่นก็มีฐานะกลายเป็นกิ่งอำเภอแล้ว

จนกระทั่งเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2516 เมื่อมีการพัฒนาเพิ่มมากขึ้น ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง ขึ้นเป็น อำเภอละอุ่น จนปัจจุบัน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2516 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 28 มิถุนายน ปีเดียวกัน

• วันที่ - 2484 ยุบอำเภอละอุ่น ลงเป็น กิ่งอำเภอละอุ่น และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเขานิเวศน์ และกำหนดให้มีเขตตำบล คือ ตำบลละอุ่น ตำบลบางแก้ว ตำบลทรายแดง ตำบลเขาทะลุ และตำบลบางพระ
• วันที่ 20 กรกฎาคม 2486 เปลี่ยนแปลงเขตกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง กับอำเภอกระบุรี โดยโอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางแก้ว กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง ไปขึ้นกับตำบลลำเลียง อำเภอกระบุรี
• วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2490 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอกระบุรี กับกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง โดยโอนพื้นที่บ้านเขาฝาชี ของตำบลลำเลียง อำเภอกระบุรี ไปตั้งเป็นหมู่ 4 ของตำบลบางแก้ว กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลละอุ่นเหนือ แยกออกจากตำบลละอุ่น ตั้งตำบลบางพระเหนือ แยกออกจากตำบลบางพระ
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2494 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดระนอง กับจังหวัดชุมพร โดยโอนพื้นที่ตำบลเขาทะลุ กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง ไปขึ้นกับ อำเภอสวี จังหวัดชุมพร
• วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลละอุ่น ในท้องที่บางส่วนของตำบลละอุ่นใต้
• วันที่ 28 กรกฎาคม 2502 โอนพื้นที่ตำบลทรายแดง กิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง ไปขึ้นกับอำเภอเมืองระนอง
• วันที่ 28 มิถุนายน 2516 ยกฐานะกิ่งอำเภอละอุ่น อำเภอเมืองระนอง ขึ้นเป็น อำเภอละอุ่น
• วันที่ 4 มกราคม 2539 ตั้งตำบลในวงเหนือ แยกออกจากตำบลละอุ่นเหนือ และตั้งตำบลในวงใต้ แยกออกจากตำบลละอุ่นเหนือ
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลละอุ่น เป็นเทศบาลตำบลละอุ่น ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 1 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลในวงเหนือ สภาตำบลในวงใต้ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลละอุ่นเหนือ และยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางพระใต้ องค์การบริหารส่วนตำบลละอุ่นใต้ รวมกับเทศบาลตำบลละอุ่น

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอละอุ่นตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอกระบุรี
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสวีและอำเภอหลังสวน (จังหวัดชุมพร)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพะโต๊ะ (จังหวัดชุมพร) และอำเภอเมืองระนอง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองระนองและแม่น้ำกระบุรี ฝั่งตรงข้ามแม่น้ำคือภาคตะนาวศรี (ประเทศพม่า)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอละอุ่นแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 30 หมู่บ้าน ได้แก่

1. ละอุ่นใต้ (La-un Tai) 6 หมู่บ้าน 2. ละอุ่นเหนือ (La-un Nuea) 5 หมู่บ้าน 3. บางพระใต้ (Bang Phra Tai) 3 หมู่บ้าน 4. บางพระเหนือ (Bang Phra Nuea) 5 หมู่บ้าน 5. บางแก้ว (Bang Kaeo) 5 หมู่บ้าน 6. ในวงเหนือ (Nai Wong Nuea) 3 หมู่บ้าน 7. ในวงใต้ (Nai Wong Tai) 3 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอละอุ่นประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลละอุ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลละอุ่นใต้และตำบลบางพระใต้ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลละอุ่นเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลละอุ่นเหนือ ตำบลในวงเหนือ และตำบลในวงใต้ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางพระเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางพระเหนือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแก้วทั้งตำบล